Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden (1923-1925)

Informatie terzijde

Titelpagina van Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden
Afbeelding van Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegdenToon afbeelding van titelpagina van Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (8.98 MB)

ebook (6.37 MB)

XML (5.27 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

(1923-1925)–F.A. Stoett–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

1915. Hij zit in de rats,

d.w.z. hij zit er in (zie Camera Obsc.: Gerrit Witse; Nw. School VIII, 36; 429; Ndl. Wdb. VI, 2231), hij zit in transes (D.H.L. 7Ga naar voetnoot1)), hij zit in verlegenheid, in de benauwdheid. Zie Opprel, 79; Amst. 97; Dievenp. 99; Nkr. III, 14 Febr. p. 4; Mgdh. 111; Kmz. 161; Jord. 135; Het Volk, 14 Febr. 1913, p. 8 k. 3; Breuls, 62; enz. Onder ‘rats’ verstaat, volgens Onze Volkstaal II, 120, de soldaat groente met aardappelen door elkaar gekookt (bv. wortelenratsGa naar voetnoot2)), ratjetoe (Onderm. 89; fr. ratatouille), waaronder in Noord-Holland verstaan wordt waterige soep, dunne spoeling (Bouman, 86). ‘In de rats zitten’, (van angst) in eene brijachtige massa (= stercus) zitten. Synonieme uitdrr. zijn in het Latijn in luto (d.w.z. slijk, drek) esse; in het Ndl. in de 16de eeuw in een bruwet (ragoût) zijn; vgl. verder in de piel, in de penaat, in de pekel (zie C. Wildsch. III, 329; M.z.A. 98; Nkr. V, 24 Juni p. 4), de piepzak (zie no. 1813), de boonen, de pik, de stront (fri. yn 'e stront), de schijt (De Bo, Joos en Rutten: in 't schijt zitten) naast met kak loopen (Teirl. 2, 101 a) en kak krijgen (Antw. Idiot. 610), in den of zijn stinkerd (Gunnink, 216; vgl. eng. funk, stank, verlegenheid), de pruimen (Nkr. IV, 6 Nov. p. 4; fri.: yn 'e prommen), de purée (in Handelsbl. 3 Nov. 1922 (O.), p. 5 k. 5; den draf (Hoeufft, 720), de dras (koffiedik), de soep, in 't roet (Molema, 352), de(n) broei (vleeschnat?; Ndl. Wdb. III, 1458), de bras (Ndl. Wdb. III, 1139), in de pluimen, in de puien (luiers; De Bo, 889 b; Loquela, 405), in de poepsche karn zitten, er slecht aan toe zitten (De Vries, 81), 17de eeuw in de luyeren (Hooft, Stijve Piet, 6 v) zitten; fri.: yn 'e brij, yn 'e brou sitte; bij Tuinman I, 156: Hy is in een derrigat geraakt; fr. être dans la pommade, dans le tabac; eng. to be in hot water, in a stew, in a sad pickle, in a mess, in the suds, in the soup (Amer.); hd. in die Tinte, in den Pfeffer geraten; in der Brühe, in der Schmiere sitzen; im Salz, im Dreck liegen; in der Patsche stecken; ndd. in den Rosen (stercus) sitten; in de Supp sitten.

voetnoot1)
Vgl. fr. être dans les transes, inquiétude mortelle. Hiernaast In trance(s) zijn, in verrukking, extase zijn; eng. to be in trance. Zie aldaar.
voetnoot2)
Vgl. Het Volk, 3 Jan. 1914, p. 9 k. 1: Wat meel en water, 'n stuk brood en nu en dan wat gestampte rats; Köster Henke, 56; D.v.S. 132.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken