Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 19

[Jaques Nicolas Vosmaer]

VOSMAER (Jaques Nicolas), zoon van Willem Carel Vosmaer en van Jacoba Maria Schellus, werd den 16 April 1803 te 's Hage geboren. Naauwelijks 16 jaren oud, werd hij in de artillerie- en genie- school te Delft opgenomen, om voor s'lands zeedienst te worden opgeleid. In 1823 deed hij als adelborst eerste klasse aan boord van s'Lands korvet Lynx, onder bevel van den kapitein-luitenant Willinck, een reis rondom de aarde en kwam daarmede den 2 Jan. 1825 te Batavia, waar hij kort daarop tot buitengewoon luitenant der tweede klasse werd aangesteld. Daar hij in Indië een broeder had, en uitgelokt werd door schoone vooruitzichten in den handel en den koopvaardijdienst, verkreeg hij, op zijn verzoek, eervol ontslag uit den zeedienst, en koos Makassar, waar zijn broeder destijds secretaris van den gouverneur was, tot het middelpunt zijner ondernemingen. Spoedig had hij hier gelegenheid ook voor het gouvernement werkzaam te zijn en nam, na den in 1825 tegen Boni en Soepa gevoerden oorlog, vrijwillig deel aan de bewegingen der expeditie tegen Lapatouw, Koning van Tanette, en in het bijzonder aan de overwinning van Tjinrapole, de hoofdversterking van den vijand, den 3^den Junij 1826 door onze troepen, onder aanvoering van den majoor van Coehoorn van Houwerda behaald, en weinige maanden later trok hij weder tegen dien vorst, toen deze op nieuw tot reden moest gebragt worden, op. Eerst nu wijdde hij zich meer bepaald aan handel en koopvaardij en vond gelegenheid zich met het uitgestrekte Celebes bekend te maken, deed gtrouwelijk verslag aan 't gouvernement van zijne waarnemingen en ontdekkingen en bleef met volharding voortwerken, in weerwil der rampen, waarmede hij in zijn handelsondernemingen had te worstelen. Hij maakte zich o.a. bekend met het vaarwater in de baai van Boni en der kusten van het Zuid-Ooster schiereiland Celebes., terwijl hij op de Oostkust van dit schiereiland, gedurende een togt naar Teboengkoe, de schoone baai van Kendari ontdekte, welke later ter zijner eer Vosmaer's baai werd genoemd. Bij een herhaalden togt derwaarts in 1833 verloor hij, bij het omslaan van den schoener Swift, al

zijne medegevoerde goederen, juweelen en aanteekeningen. Hij slaagde in zijne poging om te Kendari de Orang-Badjo's (watermenschen) te vestigen; de regering begunstigde deze onderneming; benoemde hem in 1835 tot assistent-resident van Gorontalo, stelde een lands vaartuig tot zijn dienst ter bevordering zijner handels-operatiën en ter verdere opneming van de kust van Celebes. Deze togt volbragt hij niet; ter reede van Boeton sleepten hevige koortsen hem ter grave. Hetgeen hij voor de wetenschap verzameld had is bekend gemaakt in de werken van het Bataviaasch Genootschap.

Part. berigt.