Van Brabant die excellente cronike

¶ Dat .lxviij. capitel. Noch van hertoghe Philips van sijn eerste reysen in spaengien, vander oorloge op Ghelrelant ende vander tweester reysen in spaengien

MEr want die sone van Spaengien afliuich worden was als voorseit is ende desgelijcx zijn outste suster die coninginne van Portugale was, ende mits dien vrou Johanne ons princen wettige gesellinne dat naeste oor was van alle den landen, so wert ons prince met sijnre vrouwen also ghesint bi rade sonderlinge vanden eertsbisscop van Besanson die al tgheloue bi hem hadde dat hi reysen wilde in Spaengien.

Ende hi bereyde hem seer costelic om reysen door vrancrijck, want die coninc van vrancrijck, die hertoge van Bourbon sijn oom ende ander heren begeerden hem te sien ende te festeren So reysde hi met sijnder vrouwen in costeliken state Ende so reysende door al die steden in vrancrijck so wert hi weerdelijck ontfangen ende met veel gauen beghiftet, als oft die coninc selue geweest hadde, want die coninc also beuolen hadde Ooc sijnde in vrancrijck mocht hi tot alle plaetsen die geuangen verlossen Bouen al so wert hi costelic ontfangen tot Parijs tot Orliens, tot Bloys, te Tours. etcetera. verwachtende tot Bloys met veel hertogen, grauen ende eedelen ende ooc met

[fol. 268r]

cardinalen ende bisscopen Ende daer bleef hi .vi. daghen lanck bi nachte ende bi dage seer blijdelijc getracteert. dye bancketten waren so costelijc datmen noyt desgelijcx en wiste Ende die coninc betaelde al sijn costen met sijnen gesinde die wtnemende groot waren ende hi deden gheleiden ende scheyden met groter minnen

¶ Ten lesten quamen si in Spaengien biden coninc ende coninginne ende werden met groter minnen onthaelt Mer eer si scheyden soe geuiel eenen twiste tusschen den eertsbisscop van Besanson die onsen prince ghehelic op sijn hant hadde, ende den bisscop van Camerijc here Henrick van Bergen ende sijn broeder den here van Bergen eerst camerlinc vanden prince, oueriagere van brabant ende haer adherenten in beyden siden So wert die heere van Berghen verdreuen ende berooft van sinen officien, ende hi quam thuys met mijn heere den bisscop ende meer anderen Ende dat regiment vanden houe wert met nyeuwe heren ende officieren verandert, twelc seer mispresen wert

¶ Corts daer nae sterf in Spaengien die voorseyde here van Besanson ende desghelijcx die bisscop van Camerijke als hi hier te lande comen was so ouerleet hi Daer na schiet hertoge Philips wt spaengien ende vanden coninc ende coninginne ende quam door vrancrijck weder biden coninc van Vrancrijcke Ende also die coninc van Arrogon ende Spaengien ouercomen waren als vanden conincrijcke van Napels dat doe besadt coninc Frederick die prince was van Tarenten des afliuigen conincx broeder ende had hem verdreuen ende tlant ghedeylt So viel daer groten twist tusschen die fransoysen ende Spaengiaerts So hadde die coninc van Spaengien hertoge Philips commissie ende last ghegeuen om al desen twist ende discoort biden coninc van Vrancrijck neder te leggen ende te beslichten Mer daer en binnen hadden die Spaengiaerden die fransoysen vercloect ende verslagen, sonderlinge den hertoge van Nemours met veel eedelen daer hertoge Philips seer in bescaemt was biden coninc van vrancrijck, mer die coninc ontfinc sijn onschult Ende die spaengiaerts met haren vroomen capiteyn Consali fernande wonnen voort allencxkens al tlandt. Soe wert hertoge Philips sijnde te Lyons biden coninc ende coninginne van vrancrijck alteseer bestaen van heeten cortsen, so datmen seer beduchte dat hi soude steruen, mer die coninc dede alle diligentie om hem te helpen met sijn medecinen, ende desghelijcx de hertoge van Bourbon sijn oom soe dat hi ghenas Ende hi reysde daer na in Almanien bi sinen here vader coninc Maximiliaen ende daer na wert hi vanden duytschen heren ghefesteert. Ende men seyde dat hi sinen heer vader daer gheloofde op Gelderlant te oorlogen om dat weder te crijghen, so quam hertoge Philips wt Almanien in sijn landt, ende quam tot mechelen opten .xi. dach van nouember ende wert met groter blijscapen ende vrolicheyt ontfangen, ende daer werden veel feesten ende triumphen bedreuen om sijnder blider coemsten willen want hi langer dan twee iaren wten lande geweest hadde, Mer sijn wijf die hertoghinne en quam doe niet mit hem ende bleef in spaengien ende beuiel van eenen iongen sone dye genoemt wert Fernant, daer die spaengiaerts grote feeste af hielden

[fol. 268v]

¶ Corts daer na wert afliuich die edel duechdelijke vrouwe Margriete weduwe wilen hertoge Karels die verslagen was voor Nansy, ende wert begrauen int conuent vanden minrebroederen tot Mechelen, die seer beclaecht wert vanden armen, ende sonderlinge religiose personen dien si als een goedertieren moeder bistont ende hadde menich clooster van mannen ende vrouwen gereformeert ende doen reformeren Ende die beneficien ende prouene die si hadde te geuen als int lant van Oostvoorne, ten Briele, tot Dermonde, tot Audenaerde ende elders, die en gafse niet onnutten ende onbequame personen, als ander collateurs ende collatressen wt gonsten oft beden gheueynsdelijc doen, mer si voorsach daer mede gheleerde mannen van eerbaren leuen, sonderlinge arme theologiene die heylige scriftuere studerende Ende als si enich prochykercke gaf dat was met voorwaerden datse die in persoon seluer bedienen mosten

¶ Jtem die edele ende vrome coninghinne Elyzabeth van Spaengien wert afliuich ende sterf Ende so verstoruen die conincrijcken van Castilie, van Lyon van Granaten op vrou Janne haer dochter onse hertoghinne, want haer broeder ende haer outste suster coninghinne van Portugale waren haestelijc gestoruen sonder wettich oor. So wert hertoge Philips ende sijn vrouwe seere versocht vanden Spangiaerts daer te comen om coninc ende coninginne gecroneert te worden. Ende al presenteerden die coninc van Arogon sijn zweer hem iaerlicx vijf hondert duysent gouden ducaten hier blijuende, so had die hertoge Philips nochtans al sulcken raet van iongen ende schadelicken raetslieden dat hi niet te vreden en was, hi soude weder in Spaengien reysen om dye crone te ontfangen Ende want die coninc van vrancrijck dit vernam dat hi door vrancrijck niet trecken en woude, maer ter zee, so sandt hi eenige grote ambassaten tot hertoge Philips, te weten heer Philips van Cleue graue van Nyuers de bisscop van parijs, versueckende inden eerste tconsent van hertoge Philips dat alsulcken toecomenden huwelijck als gesloten was tusschen heer Karel sinen sone ende vrouwe Glande des conincs dochter beyde ionge kinderen te niete ghedaen soude worden mits dien dat eenige princen in Vrancrijck ende ooc vanden parlemente des niet te vreden en waren Maer wouden dat dy hertoghe van Valoys ende van Engolemme erfghenaem vander cronen vrou Glanden hebben soude Ten anderen versochten si dat den coninc int ciuile sijn iurisdictie hem volgen soude in Vlaenderen ende in Artoys ende ooc in Artoys die appellacie int crimineel also dat van outs plach. etcetera. dat den coninc al geconsenteert wert