Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het Antwerps liedboek. Deel 2. Commentaar (2004)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het Antwerps liedboek. Deel 2. Commentaar
Afbeelding van Het Antwerps liedboek. Deel 2. CommentaarToon afbeelding van titelpagina van Het Antwerps liedboek. Deel 2. Commentaar

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (5.01 MB)

Scans (39.50 MB)

ebook (5.88 MB)

XML (1.57 MB)

tekstbestand






Editeurs

Dirk Geirnaert

Louis Peter Grijp

Hermina Joldersma

J.B. Oosterman

Dieuwke E. van der Poel



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het Antwerps liedboek. Deel 2. Commentaar

(2004)–Anoniem Antwerps liedboek–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 218]
[p. 218]

85 Ick quam tot eenen dansse

Klaaglied. Bij het dansen ontmoet de verteller een jonge vrouw. Hij vertelt haar verhaal na: ze beklaagt zich over haar oude echtgenoot. Later vertelt zij dat haar leven een onverwachte wending heeft genomen.

1,3 icse: ik haar
1,6 si loondes mi: zij beloonde mij daarvoor (voor de hoofse groet)
2,3 Een ander: Een andere (raadgever)
  verworven: gekregen
2,6 om dat goeykens wille: omwille van zijn bezit
3,3 coussen: broek
3,5 masselen: puisten
3,6 verwermen: verwarmen (ook in seksuele zin)
4,1 dissche: maaltijd
4,2 als: alles
4,4 dan hijs behoeft: dan hij ervan nodig heeft
5,1 lieve ghespele: lieve vriend
5,4 verslieten: slijten
5,7 Die bevrediging noch vreugde geven kan
6 (Er is enige tijd verstreken)
6,3 jonghen: jonge echtgenoot
6,7 Nooit zou ik hem verlaten!

De kracht van dit lied over ongelijke liefde ligt niet alleen in de spot die bij het thema gebruikelijk is, maar vooral in de onverwachte wending in de slotstrofe. Het meisje had de oude man om zijn geld getrouwd en vond hem in alle opzichten, en vooral in bed, onappetijtelijk, maar toch blijkt een jonge man nog veel erger! Zo geeft dit lied een originele draai aan het bekende thema van de ongelijke liefde (zie ook al 26 en 37). Zoals in de andere liederen over dit thema wordt ook hier de humor versterkt door een spel met het stijlniveau: in de eerste strofe wordt een hoofse situatie geschilderd, met jonkvrouwen, een hoofse groet en loon (voor minnedienst), maar de soete woorden (1,9) van het meisje blijken een onverbloemde beschrijving van een door en door onhoofs thema te zijn.

In strofe 5,1-2 spreekt het meisje de verteller aan als ghespele en ghespeelken. Dat is een reminiscentie aan het genre van het gespeelkenslied, waarin een jongeman een vertrouwelijk gesprek tussen twee vriendinnen (gespeelkens) afluistert en vervolgens navertelt (zie al 80, 162, 207). In een

[pagina 219]
[p. 219]

Duitse versie van dit lied (in Bergreihen (1536), lied 51) is de verbinding met het genre nog wat duidelijker: een meisje vertelt aan de meelevende verteller wat haar vriendin haar eerder had toevertrouwd.

 

Jan Roulans noemt dit lied in het opschrift oudt. Inderdaad moet het al rond 1500 bekend zijn geweest, getuige verscheidene wijsaanduidingen in handschriften van rond die tijd. In de Souterliedekens (1540) werd de melodie afgedrukt (psalm 39). Nadien lijkt het lied weinig meer te zijn gezongen.

Literatuur: Van Duyse 1903-1908, dl. 2, p. 944-947; Heilfurth 1959, p. 112-114; Coupe 1962; Vellekoop en Gerritsen 1972, dl. 2, p. 58-59 en 193-194; Joldersma 1982, dl. 2, p. 163-165; Pleij 1983, p. 42-44, 213; Vellekoop 1985; Nijsten 1994, p. 116-127; Komrij 1994, p. 791-793; Fritsch-Staar 1995, p. 247-249; Repertorium 2001, t3478, m0407.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken