De Beiaard. Jaargang 3

[p. 516]

Verscheidenheden

Onze Internationale -

Met de gebruikelijke plechtigheid is eenigen tijd geleden het studiejaar wederom geopend aan het Institut catholique van Parijs, in tegenwoordigheid van de ‘évêques-protecteurs.’ Van deze samenkomst hebben de aanwezige bisschoppen gebruik gemaakt om Mgr. Baudrillart, die pas was teruggekeerd van een reis in Amerika, de opdracht te geven in hun aller naam een adres van sympathie te verzenden aan het vervolgde episcopaat in Mexico. Toen daarop eenige dagen later de verslaggever van de Croix Mgr. Baudrillart interviewde over de kerkvervolging in Mexico, bleek duidelijk uit dit onderhoud, dat deze sympathie-betuiging aan de vervolgde geloofsgenooten in het buitenland, niet een spontane uiting was van internationale saamhoorigheid, maar ingegeven was door het Amerikaansche episcopaat, met name door Mgr. Kelley, den voorzitter van de Catholic Church extension Society, alsook door eenige Mexicaansche bisschoppen, die in de Vereenigde Staten een goed heenkomen gezocht hebben. De Amerikaansche Katholieken toch hebben reeds meermalen belangstelling getoond in het treurig lot hunner vervolgde geloofsgenooten in Mexico. Zóó o.a. reeds, in hun vergadering van 29 Sept. 1914, toen zij in de ‘American Federation of Catholic Societies’ een gezamenlijk protest uitbrachten tegen de dwaalbegrippen, die in de Noord-Amerikaansche pers verspreid werden over de toestanden in Mexico. Ook Amerikaansche bisschoppen hebben zich niet onbetuigd gelaten, zooals meer dan eens gebleken is uit de berichten van Tablet en Croix. Maar met al deze pogingen hebben zij blijkbaar het gevoel van saamhoorigheid niet wakker kunnen roepen in het hart der Europeesche Katholieken, zoodat zij nu eindelijk een rechtstreeksche poging gewaagd hebben op het Fransche episcopaat, door middel van Mgr. Baudrillart.

Wat een tegenstelling met hetgeen onlangs in ons vaderland gebeurde! Nauwelijks waren in Galicië pogroms uitgebroken -waarvan de Polen volhouden, dat zij veeleer de slachtoffers waren dan de aanstokers - of er ging een luid protest op, niet alleen van Israëlieten, maar ook van vrijzinnigen, Protestanten en Katholieken. Zelfs de Kamer werd in het debat gemengd. Moet dit dan afgekeurd worden? Natuurlijk niet! Maar laf zou het zijn de vraag achterwege te laten, of wij, Katholieken, in een dergelijk geval even veel en even spoedig samenwerking gevonden zouden hebben bij onze andersdenkende landgenooten, als de rechten gehandhaafd moeten worden

[p. 517]

van vervolgde Katholieken. Het zou zelfs laf zijn, deze vraag niet te beantwoorden met een waarschijnlijk: neen! Denk maar even terug aan de Dreyfus-kwestie. Voor dezen éénen Israëliet heeft het andersdenkende Nederland onnoemelijk veel meer deelneming getoond dan voor al de Fransche religieuzen tezamen, toen zij uit hun vaderland verdreven werden. En nog gevoelt ieder onzer als een grievende beleediging de hatelijke benaming, waarmede een zoogenaamd deftig blad van liberalen huize de Portugeesche Jezuïeten buiten onze grenzen wilde weren, toen dezen de wijk moesten nemen voor een maçonnieke revolutie Over het katholieke Ierland hoorden wij in den laatsten tijd een enkel medelijdend woord: maar het is volstrekt niet zeker, dat alle politieke tendenz hieraan vreemd was. Want als de Hakatisten de Roomsche Polen uit hun land en uit hun haardsteden verdreven, werd hiertoe meestal een partijdig stilzwijgen gedaan.

Bij de liberale kranten, meer dan bij de liberale en neutrale lezers, ligt de schuld van deze eenzijdigheid. Immers, een onzer hoogleeraren, wiens vrijzinnigheid de uitdrijving der woelige Jezuïeten uit Frankrijk best begrijpen kon, weigerde hardnekkig, met echt-universitaire zelfgenoegzaamheid, te gelooven, dat ditzelfde treurige lot ook de bedaarde, liturgische en geleerde Benedictijnen getroffen had: dat berichtje had nooit of nauwelijks in de N.R. Crt. gestaan! Wat de liberale pers opzettelijk verzuimt, zullen onze Roomsche kranten dus met gestagen ijver moeten aanvullen. Dat zal volstrekt geen nieuwigheid zijn of een afwijking van de traditie. Want men weet, dat Cramer en Thijm, toen zij geen kans zagen de koppigheid onzer Geuzen met billijkheids-argumenten tot rede te brengen, hun verweerschriften opzettelijk in 't Fransch schreven, in de hoop, dat het schaamtegevoel meer zou vermogen bij ons Protestantsch voorgeslacht dan de rechtvaardigheidszin.

't Is waar, de rollen schijnen tegenwoordig omgekeerd te zijn: meestal hebben de buitenlandsche Katholieken meer onze geringe hulp noodig, dan wij steun verwachten kunnen van hun bijstand. Toch kunnen ook wij nu nog groot voordeel hebben van onze buitenlandsche geloofsgenooten. Ons kleine landje is nu eenmaal veel te veel ingedijkt in zijn dijken en veel te nauw ingeperkt in zijn grenspalen, dan dat wij, teruggetrokken in ons kleine huisje, het volle leven der groote Katholieke wereld nog zouden kunnen meeleven. Het kan onze rechtmatige fierheid slechts schade doen, als buitenlandsche katholieke grootheden bij ons onbekenden blijven. Daarom is het betreuren, dat onze Roomsche pers slechts schaarsche bijzonderheden heeft

[p. 518]

weten mede te deelen bij het overlijden van mannen als de hertog van Norfolk in Engeland, de historicus Paul Albert in Frankrijk, en professor Toniolo, de groote leider van de sociale beweging in Italië. Het wil mij zelfs voorkomen, dat dit toch vrij gemakkelijk zou geweest zijn, aangezien de buitenlandsche Katholieke bladen, waarvan ik met recht veronderstellen mag, dat zij geen onbekende zijn op onze redactiebureaux, niet in gebreke gebleven zijn deze bijzonderheden mede te deelen. Evenzeer dient betreurd te worden, dat zoo weinig aandacht geschonken is aan het gouden bisschopsfeest van kardinaal Gibbons, bij welke gelegenheid President Wilson een eigenhandig geschreven felicitatiebrief zond, en te kwader faam bekend staande regeeringen als de Italiaansche en Fransche zich niet onbetuigd gelaten hebben. In een buitenlandsch tijdschrift stond onlangs een kort, maar interessant verslag over de veelal officieele feestelijkheden, die in Rio de Janeiro, in Buenos-Ayres en in Lima gevierd waren naar aanleiding van de 4^e verjaring van 's Pausen kroningsdag. In Spanje is dit jaar met buitengewonen luister het eeuwfeest herdacht van de overwinning van Covadonga in 718: ‘het feest’, zooals de Koning het definieerde, ‘van Spanje, van O.L. Vrouw, van de nationale geschiedenis en kunst, en der natuur.’ Paus Benedictus had voor dit eeuwfeest de gunsten toegestaan van een jubileum, loopende van 1 Mei tot 31 October.

Wanneer dergelijk nieuws ons steeds getrouw kon worden medegedeeld, zou dit ons gevoel van gemeenschap zeer versterken. En vooral in den komenden tijd schijnt dit gewenscht. Want men moge denken wat men wil over de mogelijkheid en verwezenlijking in de naaste toekomst van den volkerenbond, de internationale verhoudingen onder gelijkgezinden zullen zeker eer toe- dan afnemen, als het nationaliteiten-paroxysme van den oorlog geweken zal zijn voor een vrediger stemming. Zelfs een oorlogsorgaan als de Times betoogde in het letterkundig supplement van 2 Januari 1.1. (waarin Paus Pius X in 't gelijk gesteld werd tegenover de ‘draaierige zelfverdediging’ der modernisten), dat deze oorlog de laàtste uiting zou zijn van fanatiek nationalisme, en verder de groote strijd zou moeten uitgestreden worden tusschen de twee internationale machten: de roode en de zwarte. Onmogelijk lijkt dit niet, als men bedenkt, dat de sociale wetgeving misschien reeds op 't aanstaande vredescongres wordt vastgelegd in groote lijnen en, vanwege de handelsconcurrentie, wel verplicht zal zijn steeds naar meer internationaliseering te streven. Zeer juist was het dan ook

[p. 519]

gezien van de katholiek-sociale actie in Italië, dat zij het plan beraamde van een internationaal arbeidssecretariaat.

Terzelfder tijd ongeveer, dat de Times bovengenoemd artikel schreef over het Katholicisme en de toekomst, en tegenover de onvermijdelijke desagregatie van een buitensporige democratie de eindoverwinning scheen te verwachten van de katholieke gezagstheorie, hield Mr. William Mulligan, de voorzitter van de Amerikaansche ‘Knights of Columbus’ een voordracht over zijn organisatie, in een vergadering van Engelsche Katholieken. Hoe krachtig en machtig deze Amerikaansche organisatie is, kan met één bijzonderheid voldoende geïllustreerd worden: voor het tijdelijk en geestelijk welzijn der Amerikaansche soldaten heeft zij - met medewerking blijkbaar van andersdenkenden -de fabelachtige som van ongeveer 65 millioen dollar bijeengebracht. Geen wonder dan ook, dat, na afloop der lezing, stemmen opgingen uit het publiek, die de ‘Knights of Columbus’ wilden overplanten naar Europa. Mr. Mulligan antwoordde hierop, dat de Amerikanen van hun kant zeer geneigd waren hun werkzaamheid uit te breiden naar elders, overtuigd als zij waren, dat de invloed der Katholieken internationaal gemaakt moest worden door een effectieve organisatie.

Of dit laatste nu bereikt kan worden door bovengenoemde Amerikaansche organisatie ook buiten de Angelsaksische landen te propageeren, kan rechtmatig betwijfeld worden. Men weet, dat François Veuillot, die in Canada plechtig geïnstalleerd werd, bij zijn tegenovergesteld gevoelen volhardde. Maar dàt is slechts een kwestie van vorm. De Katholieke Kerk, die in haar wezen zoo'n diepe eenheid bewaart, heeft altijd haar activiteit ontwikkeld in verscheidenheid. Hoofdzaak is: dat het gevoel van saamhoorigheid onder ons ontwikkeld wordt en meer voeling komt met onze buitenlandsche geloofsgenooten.

Eenige jaren geleden heeft de Amsterdamsche G. en W. hiervan een navolgenswaardig voorbeeld gegeven: zij heeft den toenmaals roemruchten Brunetière uitgenoodigd voor een lezing. Dat dit goed gezien was, kan het best gedemonstreerd worden niet zoozeer uit het succes ter vergadering zelf, als wel uit het feit, dat kort daarop Jaurès naar Amsterdam beroepen werd: fas est ab hoste doceri. Zou in die richting niet opnieuw gewerkt kunnen worden? De vreemde taal behoeft geen beletsel te zijn: dat bewijst de triomftocht van Pater Matteo. Maar al zou uiteraard het publiek gering in aantal zijn en bij gevolg uitgelezen heeten, dan nog zou het voordeel niet te versmaden zijn: allicht zouden dan die intellectueelen onder ons,

[p. 520]

die uit liberalistische ijdelheid zich nog altijd een weinig schamen voor de simpele Roomschen van Nederland, zich wel willen wagen aan den omgang met buitenlandsche grootheden.

Misschien zou het ook doelmatig zijn een soort Boek-Centrale op te richten, waarheen de katholieke uitgevers van het buitenland hun uitgaven in dépot zenden. Wanneer dan maandelijks een bulletin gratis verspreid werd, zouden de Katholieken niet meer verplicht zijn hun toevlucht te nemen tot neutrale firma's, wier boekennieuws hoofdzakelijk mededeelingen verstrekt van de neutrale markt. Mogelijk zijn hierbij handelsmoeilijkheden te overwinnen. Maar als men een persbureau zou formeeren, dat zich in verbinding zou stellen met de katholieke persorganisaties in het buitenland, konden al deze moeilijkheden gemakkelijk overwonnen worden.

Summa summarum: gewenscht is, dat onder de Nederlandsche Katholieken het gevoel van broederschap met hun buitenlandsche geloofsgenooten, ten bate van beiden, steeds meer en meer ontwikkeld wordt. Als allereerste begin daartoe zal het noodig zijn, dat onze eigen journalistiek zich bijzonder interesseere voor nieuws over heel de Kerk.

R. DE GRAVE