Het Belfort. Jaargang 2

[p. 561]

Boekbeoordeeling.

Album van Portretten met eene korte levensbeschrijving. Uitgave De Seyn-Verhougstraete, Roeselare. 1887. - Prijs, 0,10 fr. het stuk.

NOG een goed ontwerp van den uitgever De Seyn-Verhougtraete op het gebied onzer letteren en onzer boekenwereld: reeds twee verzamelingen zijn er verschenen van de beeldtenissen onzer beste Vlaamsche schrijvers en dichters.

Op een schoon en vast blad papier hebt ge van den eenen kant het beeld van den schrijver heel duidelijk en gelijkend uitgeteekend, en van den anderen kant eene korte schets van zijn leven met de opgave zijner Vlaamsche werken.

Die verzamelinge kan met den tijd eene geschiedenis onzer Vlaamsche letterkunde van deze eeuwe worden, zonder oordeelkundige oorbaarheid wel is waar, maar toch vol wetensweerdigheden die men geern ter hand heeft, wilt men met vrucht de vaderlandsche letteren genieten en bekend maken.

Gij, meesters, geeft soms een portret aan uwe leerlingen tot geschenk. Gij, Vlamingen, legt dien album in stede van sommige prullen op tafel. Gij, leeraars, als ge een Vlaamsch stuk taal- en letterkundig uitlegt toogt de beeldtenis van den schrijver: dat zal uwe lessen aantrekkelijk maken en belang wekken om den schrijver en zijne werken te kennen.

J. Claerhout.

Duitsch en Dietsch, handboeksken ten gerieve van den duitschleerenden Vlaming, in lang 4^o formaat. J. Dooms, Iseghem. 1884.

DE titel en het werkje zijn even vriendelijk uitgedacht als geschreven. Die handleiding verdient de erkentelijkheid van hen aan wie zij is gericht. Het opstellen ervan was geene gemakkelijke taak, en niet het werk van weinige dagen, maar het gevolg van vele jaren studie. Wij bevelen het werkje

[p. 562]

daarom hertelijk aan. Te meer, omdat, naar 't schijnt, onder de studenten der hoogescholen het verlangen bestaat zich wat meer bekend te maken met buitenlandsche taal en letteren, niet alleen om den wille der nijverheid en des handels, maar ook uit wezentlijke behoefte aan allerlei kunstindrukken, waartoe de kennis van die letteren de bemiddelaar is.

Zoo zal dan het boekje wel haast uitverkocht wezen en eenen tweeden druk vereischen.

Ten voordeele der uitgave, en in het belang der studeerende jeugd maken wij de volgende opmerkingen.

Het voorbeeld met het werkwoord achten op bl. 2 is niet juist gekozen. Zich naar iets schikken wordt beter met sich fügen, sich richten, sich bequemen, enz. vertaald. Bl. 10: goedaardig is meer nederlandsch, dan gutartig duitsch is; liever zegge men gutmüthig, gutgeartet; evenwel is het geene fout. Gottlich op bl. 10 is natuurlijk slechts eene drukfout. Schwellen voor doen zwellen (bl. 20) kan haast niet toegelaten worden; voordezen (bl. 22) kan niet met vordem worden vertaald. Daher vertale men liefst met daar vandaan.

Ausserhalb (bl. 22) is minder buiten, dan van buiten, en innerhalb, van binnen. Geheel en gansch (bl. 23) is ganz und gar. Ueber und über is veeleer in overvloed. Aan deze zijde van is bepaald diesseits; aan gene zijde van, jenseits. Geenszins vertale men met keineswegs. Halb neuen (bl. 24) is eene drukfout, voor neun. Als bepaalde fout dient aangeteekend te worden: Ich, der meinen Freund gefunden hat (voor habe), en Du, der deinen Freund gefunden hat (voor hast). Ik begrijp niet waaruit de schrijver dit geput heeft.

Beter dan Ich weiss dass ein Gott ist, schrijve men: dass of dasz) es einen Gott giebt.

Merkwaardiger wijze lees ik op bl. 25: Er hat mir (voor mich) lesen gelehrt. Men denke eenvoudig aan docere, dat den 4ⁿ naamval regeert. Men schrijft liefst: In drei Tagen auferstehen (bl. 26), enz. De studenten en andere koopers der oude uitgave kunnen voorloopig streepjes onder deze uitdrukkingen maken.

Eene tweede uitgave zal alles vergoeden. De uitgever verdient aanmoediging.

Leuven.

P. Alberdingk Thijm.

[p. 563]

Geschiedenis der vrijheid Arendonk, inhoudende een fac-simile en vier gravuren, door Th.-Ign. Welvaerts, prior, bibliothecaris-archivaris der abdij van Postel. Turnhout, J. Beersmans-Pleek, 1887, 216 bl. in-gr. 8^o.

WIJ kenden reeds van den schrijver des bovenvermelden werks een zestiental schriften, historische verhandelingen en gedichten, waaronder de monographieën van Kersendonk, Reuzel en der abdij van Postel; nu levert hij ons een gelijksoortigen arbeid over Arendonk, waarin, tot de minste bijzonderheden, alles aangestipt is wat voor de burgerlijke en kerkelijke geschiedenis van die gemeente belang aanbiedt. Meestendeels gaat de steller hierbij chronologisch te werk, eene orde die ons minder bevalt; liefst hadden wij eene logische indeeling gezien, als b.v. de bijzonderheden over den landbouw, welke men nu in het vierde boek aantreft, zouden wij in 't eerste gesteld hebben, waar toch ook iets daarover wordt medegedeeld: immers de bebouwing van den grond en de andere nijverheden der inwoners zijn ouder dan de vooraf behandelde schuttersgilden, welke ongetwijfeld maar het aanzijn kregen wanneer de landbouwende bevolking in getal was toegenomen. - Hoe 't ook zij, als geschiedkundig werk biedt het boek van Welvaarts meer dan éene merkwaardige bladzijde aan, voornamelijk waar gehandeld wordt over de staatkundige gebeurtenissen, van welke Arendonk in de vorige tijden getuige is geweest.

De meeste plaatsnamen, in dit boek aangehaald, zijn geschreven volgens het meer en meer in zwang komende stelsel, dat de gansch nuttelooze, nietuitgesprokene letters laat vallen. Alzoo vinden wij Arendonk in plaats van Arendonck, Begijnendijk in plaats van Beggijnendijk, Geel voor Gheel, Bokstel voor Boxtel enz. Hier en daar nochtans is er bij den schrijver nog aarzeling: Waar men Duizel vindt, mocht men ook Reuzel hebben, want de uitgang van beide namen luidt in den mond des volks niet verschillig; elders troffen wij Moll aan en Molle, welke laatste schrijfwijze ons verkieslijk voorkomt, zoo men er niet toe besluiten kan eenvoudigweg Mol te zetten, gelijk de algemeene uitspraak vergt.

Het is ons inzicht niet, te vitten, want de arbeid van Welvaarts verdient aanmoediging en lof; daarom besluiten wij met te zeggen dat in de kleine reeks gemeente-monographieën, welke de provincie Antwerpen bezit, aan Arendonk een schoone plaats zal worden gegeven.

P.

[p. 564]

Le Jubilé de l'OEuvre des Flamands à Paris (1862-1887), par un ami de l'oeuvre. Het Jubelfeest van het werk der Vlamingen te Parijs (1862-1887). - Gent, S. Leliaert, A. Siffer en C^ie, 1887, in-8^o, 63 bl. (fr. 0,75).

DT tweetalig verslag, beknopt maar wel geschreven over het onlangs te Parijs gevierde feest van de daar christelijk vereenigde Vlamingen, bevelen wij ter lezing van de katholieke Vlamingen aan. Het doet zeker goed aan het hart, te zien dat milde volksvrienden zich het lot aantrekken onzer stambroeders, in den vreemde levende, en det zij hen, op den heuglijken dag van hun jubelfeest, daar de hand zijn gaan drukken, hen zijn gaan opwekken tot volharding in het echt vlaamsche, christelijke leven.

D.

Aangekondigd.

Gedichten van Alfons Janssens-De Schryver, voorzitter van het Waassche Davidsfonds. Dit boek in prachtdruk zal ongeveer 250 bladzijden beslaan in engelsch formaat, en zal opgeluisterd zijn met eene titelplaat door den bekenden kunstschilder Jozef Janssens geteekend. Prijs fr. 3,00 (bij de Uitgevers dezes).

Duikalmanak ofte Plukalmanak van 't jaar Ons Heeren 1886, door Guido Gezelle. Prijs fr. 1,00 (bij de Uitgevers dezes).

Zoutleeuw, beschrijving, geschiedenis en instelling, 2 bd. van 250 bladz. elk in-8^o, door P.V. Bets, Pastoor-Deken aldaar. Prijs 4,00. (Drukkerij Vanhoubroeck te Thienen).

Deken De Bo's Kruidwoordenboek, uitgegeven door Professor Samyn (bij de Uitgevers dezes).

Guido Gezelle's Kerkhofblommen, vijfde uitgaaf met 70 stuks vermeerderd (bij de Uitgevers dezes).

Eenige gezangen voor Vespers, Lof en Processiën in cijfermuziek overgesteld door P. De Keyzer (bij de Uitgevers dezes).

Taal- en letterkundig Nalatenschap van H.L. Ternest, bezorgd door J. Broeckaert, fr. 1,75.

Welkom in een kegelspel, blijspel door J. Muyldermans, fr. 0,75 (bij de Uitgevers dezes).