Biekorf. Jaargang 33

Willem-Franciscus de Clercq van Oost-Nieuwkerke.

Het Gedenkenisken van de De Clercq's (boven, op bl. 127), zou wellicht mogen een aanhangsel hebben.

De destijds door gansch West-Vlaanderen bekende Willem-Franciscus De Clercq, baljuw van Oost Nieuwkerke, merkweerdig en aanzienlijk man, was dezelfde baljuw of beter gezeid Maire, want 't was toen ender Napoleon I, die in dc Schrikkelmaand van 't jaar 1807, een eigenaardig voorval had met den nieuwen pastor van Oost-Nieuwkerke.

Pastor Lebeke was in den winter gebleven en Z.D. Hoogweerdigheid Fallot de Beaumont, bisschop van Gent, benoemde in zijn plaatse den Eerw. Heer Petrus-Josephus De Ré een Rousselaerenare geboren in 1757. Pastor De Ré, die van Hooglede kwam, waar hij wel vijftien jaar onderpastor geweest was, stond alom bekend onder den naam van Peetje De Ré.

In dien tijd was 't volop de mode dat de pastor, wanneer hij wijwater smeet voor de hoogmisse, eerst en vooral en uit hoogachting, den kwispel ging aanbieden aan de municipale overheid en ook aan de edellieden die 't dorp bewoonden. Hier in Brabant, te Sint-Pieters-Leeuw, op een paar uren van Brussel, zie ik het nog alle Zondagen doen uit eerbied voor graaf en gravinne van Limburg Stirum.

Nu, waarom en weet ik niet maar 't is genoeg dat Pastor De Ré dat wilde, hij zou dat oud gebruik in onbruik laten vallen. Den eersten Zondag dat hij te Nieuwkerke voor de hoogmisse den Arperges me opging, stapte hij fier vóór De Clercq heen zonder van koude te gebaren.

Tehuis gekomen van de hoogmisse schreef De Clercq stante pede een brandbrief naar Gent diep klagende over dit gemis aan de pleegzeden van wege den nieuwen pastor, en over zijn minachting voor 't ambtelijk gezag.

[p. 173]

En 't moet zijn dat de bisschop Peetje De Ré op zijn duimen geklopt had, want den Zondag daarop zat De Clercq van kwart-voor den-tienen te kroonhalzen in de zittens,... en toen de pastor uit de sakristie kwam stak deze den kwispel tot halfwege den steert in den ketel, het Arperges me galmde door de beuken en De Clercq kreeg, me daar ne striep, dat hij leekte, lekende lijk een waterhond, en, voegde de pastor er aan toe: ‘als ge niet genoeg en hebt, schrijft om nog’.

Mijnheer De Ré was overigens een wijze geleerde priester, die buiten zijn herderlijke bediening nog tijd vond, om allerlei boekjes te schrijven. Ik heb er veertien verschillige van.

Bovenvertelde ‘historie’ die men als ‘grapje’ nog al eens in Vlaanderen hoort vermonden, gebeurde dus waarlijk en wezenlijk te Nieuwkerke, over honderd en twintig jaar. Pastor Slosse zaliger van Rumbeke, de zorgzame bewaarder van veel oude grapjes, vertelde mij dat in 1912, en hij had het in zijne jeugd voor vast en waar vernomen uit den mond van een tachentigjarigen Nieuwkerkenare, die De Clercq en De Ré allebei persoonlijk gekend had.

M.-J.V.d.W.