Het Boek. Jaargang 8

Uit Noord- en Zuid-Nederlandsche bibliotheken.

Rotterdam. - Gemeentebibliotheek. - De Gemeenteraad van Rotterdam heeft den 31^sten Juli ll. benoemd tot bibliothecaris van de gemeentebibliotheek dr. Willem de Vreese, voormalig bibliothecaris van de Universiteitsbibliotheek te Gent, met 27 van de 36 uitgebrachte stemmen. Op den heer J. Cohen, bibliothecaris van de openbare leeszaal te Groningen, nummer 2 van de voordracht, werden 6 stemmen uitgebracht. Drie leden stemden blanco.

Een gelukwensch aan den Raad, die ditmaal met terzijdestelling van bij-overwegingen de hand heeft weten te leggen op een man die zijn sporen in het bibliotheekvak verdiend heeft, die als kenner van onze taal en van onze letteren een hooge plaats inneemt, een onvermoeid werker op het gebied van wetenschap en boekwezen.

We mogen ons des te meer over deze benoeming verheugen, omdat zij krachtige bestrijding vond van den kant van een invloedrijk dagblad. De Nieuwe Rotterdamsche courant achtte het niet beneden zich, onmiddellijk voor de benoeming een artikel te plaatsen ten gunste van den in de tweede plaats voorgedragen sollicitant ‘den lezers uit menig feuilleton in dit blad bekend’.

Het bla d noemde de voordracht weinig gelukkig, omdat dr. De Vreese een ‘vreemdeling’ is, omdat hij te Gent ‘een zekere politieke rol’ heeft gespeeld, en omdat hij om deze laatste reden niet ‘bij allen en in alle opzichten’ vertrouwen zal genieten.

De argumenten lijken wel geschikt om indruk te maken; misschien hebben ze ook drie voorzichtige raadsleden tot blanco stemmen bewogen. Ze zijn echter geheel mis. Men moet het begrip Nederlander al heel bekrompen opvatten, om Willem de Vreese voor een vreemdeling uit te maken. Is er dan geen Groot-Nederland? Wie de Nederlandsche taal niet alleen als moedertaal heeft, maar haar zóó kent, dat hij aan ‘het Nederlandsche woordenboek’ kan meewerken, ja zelfs Nederlandsche taal en letteren aan eene hoogeschool kan doceeren, en de Gentsche bibliotheek kan besturen, is een Nederlander.

En de politieke rol? De ellende die Zuid-Nederland heeft doorgemaakt

[p. 304]

in de laatste jaren, heeft den vreedzamen werker tijdelijk tot politieke bemoeiingen gedwongen. Maar dat alles is gelukkig voorbij. Wie voor de boeken leeft, doet niets liever dan de politiek vaarwel zeggen en tot zijn studie terugkeeren. Dat de rampzalige partij-politiek daar ginds nog nawerkt, is niet de schuld van de Vlamingen, maar van eene regeering, die vervolging verkiest boven verzoening. Dat wij Noord-Nederlanders nu den Belgischen partijenstrijd zouden moeten voortzetten, en dat nog wel aan den kant van deze regeering tegen de verongelijkte Vlamingen, is een eisch dien we met kracht moeten terugwijzen. En dit heeft de Raad van Rotterdam tot zijn eer gedaan; hij heeft zich aan de politieke overwegingen niet gestoord.

Zakelijk sluit de benoeming nog iets anders in, dat we hier even dienen te releveeren. De oude stedelijke boekerij van Rotterdam is nog slechts weinige jaren eene zelfstandige instelling. Gerrit van Rijn heeft weten gedaan te krijgen dat ze van het archief werd gescheiden, en heeft bij bestuur en burgerij belangstelling voor de bibliotheek weten te wekken. Hij heeft dit gedaan door haar voor een grooter publiek toegankelijk te maken; hij heeft er een openbare leeszaal van gemaakt. Dit had zeker een mooien kant, maar ook een schaduwzijde. In de groote koopstad is toch niet alleen een openbare leeszaal noodig, niet alleen lectuur voor dien heel breeden kring die meest naar dag- en weekbladen en romans vraagt. Ook aan studie wordt daar reeds meer gedaan; ook op wetenschappelijk gebied wordt daar geleidelijk meer verlangd. En nu de Raad met groote meerderheid een wetenschappelijken bibliothecaris heeft benoemd, is dit zeker eene duidelijke aanwijzing dat deze behoefte begrepen wordt, dat de Rotterdamsche bibliotheek ook in de toekomst iets meer zal zijn dan een gewone openbare leeszaal.

De nieuwe bibliothecaris heeft reeds den 4^den Augustus zijne betrekking aanvaard.

B.