Het Boek. Jaargang 9

Boekbesprekingen.

Catalogus van de pamfletten-verzameling berustende in de Koninklijke Bibliotheek, bew. door W.P.C. Knuttel, 9^e deel, Alfabetisch register van onderwerpen 1486-1795.

Op Knuttels Catalogus van de pamfletten-verzameling, verscheen als negende deel een register op de onderwerpen, over de jaren 1486-1795. Het is in uiterlijk voorkomen een bescheiden boekdeel, van 148 bladzijden in 4^o, in twee kolommen, in zeer helderen druk. We mogen den samensteller geluk wenschen met de voltooiing. Het gebruik van zijn groote werk zal hierdoor in tal van gevallen heel veel gemakkelijker zijn gemaakt. Een verstandig onderzoeker zal zich echter nooit mogen wijsmaken dat een hulpmiddel als dit hem van zelfstandig zoeken ontslaat. Men zou op bijna elk pamflet zooveel verschillende aanwijzingen kunnen maken, dat het steeds mogelijk is dat de zoeker juist niet op het woord zoekt dat door den samensteller van het register gekozen is.

Voor een paar jaren klaagde de heer Bendikson te New York over het moeilijke zoeken in den pamfletten-catalogus, toen hij over het door hem ontdekte kikkerpamflet iets trachtte te vinden (Het Boek 1918 blz. 163); maar al snuffelende vond hij toch een verwant onderwerp: De fabel uyt Aesopus, van de vorschen met hun Koning (Het Boek 1919 blz. 53). Mij dit herinnerend, sla ik bij wijze van proef het nieuwe register eens op, maar ik vind dit laatste pamflet noch op vorschen noch op kikvorschen; ook niet op fabel, waar wel de ‘fabel van den leeuw en de gezanten der wolven’ is aangegeven, en ook niet op Aesopus. De maker van het register heeft het voldoende geacht het boekje te vermelden op Nederland onder de ‘pamfletten over den toestand in 1673’.

Onwillekeurig vraag ik mij nu af: hoe zou Petit het gedaan hebben, als hij niet in zijn werk was blijven steken? Het antwoord zal wel zijn: denkelijk anders, maar toch zeker ook niet opalle manieren, waarop misschien

[p. 268]

wel eens iemand zou kunnen zoeken. En zoo wijzigt zich al weer mijn indruk van een oogenblik, dat Knuttel en Petit met hun registerarbeid wel iets overtolligs hadden gedaan door beide aan dezelfde stof te werken. Neen, ik stel me voor, dat als het werk van Petit eens werd voortgezet en voltooid tot op 1702, zoodat we dien klapper kregen op al de parallel loopende pamflettencatalogussen, dat we dan zeker niet over dubbel werk zouden klagen, maar met veel nut zelfs ook voor den Haagschen catalogus de beide boeken naast elkaar zouden raadplegen.

Maar van voltooiing van Petit's werk komt misschien niets, en dat van Knuttel ligt hier voor ons. Reden om hem voor zijn arbeid en zijn doorzettingsvermogen van harte dankbaar te zijn.

B.