Het Boek. Jaargang 15
(1926)– [tijdschrift] Boek, Het–
[pagina 369]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Laurentius Torrentinus
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. 1547, April 5.Laurentius Torrentinus, gevestigd te Bologna, sluit een overeenkomst, zich verbindende te Firenze als drukker en uitgever voor den hertog van Toscane te zullen optreden. Hij verplicht zich met twee persen te zullen arbeiden, ontvangt monopolie voor twaalf jaar, vrijdom van belasting, benevens verdere voorrechten en een jaarlijksche toelage van 100 gouden daalders. - Notarieel Archief. Vol. G. 299, fol. 272-275. Magnificus et eximius dominus Lelius TaurellusGa naar voetnoot1) de Fano, auditor ac maior secretarius Illustrissimi et Excellentissimi domini Domini Cosmi Medicis, ducis Florentie, interveniens in infrascripta omnia et singula faciens ut mandatarius et pro jure et nomine prefate Sue Excellentie et omni meliori modo ex parte una, et Magnificus et egregius mercator librorum dominus Laurentius Turrentinus de Flandria, nunc habitator Bononie, suo nomine proprio et | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 370]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
pro omni suo jure et interesse et omni meliori modo ex parte altera venerunt ad infrascriptam conventionem et pacta infrascripta stipulatione firmata ut infra vulgari sermone per capitula reperiuntur: Il decto maestro Lorenzo Torrentino spontaneamente et per sua certa scientia et spontanea et libera voluntà et in ogni miglior modo si obliga et promette al decto magnifico Signor messer Lelio presente et in decto nome ricivente et stipulante bavere condocto et totalmente bavere messo in ordine in questa città di Firenze intra mesi octo proximi futuri già cominciati a dì 3 di gennaio proximo passato l'arte et exercitio della stamperia con dui torcoli pienamente corredati et finiti, et nove lettere cioè: sei latine et tre greche di quella sorte di che ne ha mostro et lasciato saggio in mano di decto magnifico Signor messer Lelio, o meglio se meglio sarà possibile. Et così i correctori, stampatori et altri ministri, di sorte che tale exercitio sia condotto a perfectione, et così la persona sua con sua moglie, figli et famiglia, et arnesi per exercitarsi in essa stampa et in tutta la sua appartenenza et quella bene et diligentemente reggere et ministrare et governare et fare governare ad uso di diligente et legale mercante et maestro. Obligasi decto maestro Lorenzo d'ogni et qualunque libro et cosa che egli stamperà, tanto piccola quanto grande, la prima che uscirà de decta stampa farla legare et portarla susò in palazzo et presentarla a Sua Excellentia in mano al Signor Maiordomo senza prezzo alcuno. Più si obliga decto maestro Lorenzo a tenere fornito abondantemente la città di Firenze et di Pisa et tutto lo Stato d'ogni et qualunque sorte di libri in ogni facultà. Purchè egli non possi stampare cosa alcuna senza havere prima licentia di Sua Excellentia o suo mandato acciò si veggha sempre che quelle tali cose sieno buone et aprovate et non in danno della fede nè dishonestà in modo alcuno. Dichiarando che quando decto maestro Lorenzo o suoi ministri volessino vendere i suoi libri, stampe et cose troppo care, donde i popoli se ne dolessino, in tale caso vi s'habbia a porre pregio per Sua Excellentia o per chi da quella ne sarà ordinato et commesso, che così si contentono. Et il decto Magnifico Signor Auditore in decto nome spontaneamente promette e si obliga al decto maestro Lorenzo, presente, ricevente et stipulante, che Sua Excellentia in decto nome da hora gli concede che possi fare decta stampa et stampare tutti i libri et qualsivogli altra cosa, et che nessuno altro per conto nessuno senza licentia et consenso del decto maestro Lorenzo possi stampare per via recta nè indirecta, o sotto alcuno quesito colore in luogo alcuno di decto Stato di Sua Excellentia durante il tempo et termine di anni dodici proximi futuri, già cominciato decto dì 3 di gennaio proximo passatoGa naar voetnoot1). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 371]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Item promette decto Signor Auditore in decto nome che Sua Excellentia si contenterà nel tempo et termine di decti anni dodici non possino mai venire in questo Stato libri o cose per incetta, o mercantia stampata in altri luoghi fuori di esso Stato, simili a quelle che saranno stampate in decta stamperia prima da lui che da altri siano state stampate altrove. Et venendocene per qualsivogli modo per incetta che si trovassino qua, s'intendino essere perdute et acquistate al decto et per il decto stampatore, et co' denari [di] que tali che le havessino condotte a dichiaratione di Sua Excellentia o suoi Ministri, et vadano le condennationi dove parrà a quella o a decti suoi ministri. Et questo è previsto perciò che stampando qualche bella opera, come si farà, talvolta per malignità potrebbe essere subito ristampata in Lione, nella Alemagna, in Venetia, o in altri simili luoghi, et tolto le fatiche al decto maestro Lorenzo. Più promette che sua Excellentia li potrà fare favori appresso de' suoi amici et confederati, et con li suoi ambasciadori, a fine che decto maestro Lorenzo possi ottenere diversi privilegi, come si usa, di fare opera che decto Illustrissimo et Excellentissimo Signor Duca lo aiuterà et favorirà come suo buon servitore et ministro in questa parte. Più si obliga et promette decto Signor Auditore in decto nome dare et pagare al decto maestro Lorenzo ogni anno scudi cento d'oro in oro durante il tempo di decto dodici anni; et questo per conto della pigione de' siti che gli bisogneranno et in trattenimento de' correctori et altre spese extraordinarie; in conto del quale stipendio et provisione decto maestro Lorenzo già la ricevuto, et così confessa, scudi cinquecento d'oro simili in questo modo: scudi ducento e cinquante contanti da messer Cornelio Malvasia in Bologna per lettera di Bartolomeo Gualtieri et più lettera di decto indiretta a Andrea Rinier a Lione per altretanti scudi ducento e cinquanta ad effecto di spenderli tutti in parte delle masseritie oportune per la decta stamperia et il restante, che sono scudi settecento si convengono doversi pagare al decto maestro Lorenzo intra decti anni dodici, ogni anno la rata. Item per fare più bella l'impresa si convengono et così dichiarano che al decto maestro Lorenzo da hora sia fatto gratia et privilegio che per tempo et termine di decti anni dodici, cominciati come di sopra et da finire come segue, non ci possono venire per altre mani che per le sue, per incetta o mercantia, libri stampati in Francia o nella Alemagna d'ogni sorte, salvo per passo et eccepto i libri di legge, che questi convengono possino essere portati da ognuno. Item convengono che al decto maestro Lorenzo sia lecito di potere portare arme per se et dui de' suoi da nominarsi da lui durante decto tempo, con questo che esso et gli altri di sopra debbino haverne la bulletta solita, et non la havendo et essendo trovati con l'arme caschino nelle pene consuete di che e come per le leggi et ordini si dispone. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 372]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Piò convengono che decto maestro Lorenzo debbia essere et sia immune da tutte le gabelle per conto di sue masseritie per che più comodamente possi condurre qua decta stampa. Item convengono che decto maestro Lorenzo possi et sia tenuto in ciaschuno anno delli decti anni dodici mettere nella decta città di Firenze balle 130 in libre 260 la balla con gabella di quella che per mare [fa] condurre per la massa di Firenze di lira una soldi 15 per balla, et di quella che metterà per terra lire dui soldi 10 per balla, comprendendovi anchora altre stampe di astrologia et cosmografia con facultà di potere mandare a casa, bottega o magazzino; et venendoli bene, trarre di decta città tutto o parte di decti libri condotti, habbia la medesima habilità che di quelli che per lui si stamperanno in decta città, cioè soldi 5 per balla di tratta, intendendosi la balla di mezza somma come di sopra; con questo inteso che se a capo di ciaschuno anno si havrà messo la somma delle decte balle 130 ne habbia a pagare per la gabella di quello che mancasse la metà a ragione della messa per terra et per l'altra metà a ragione della messa per mare. Et le predecte cose et ciaschuna di esse hanno fatto et fanno le decte parti salvo il beneplacito et ratificatione di Sua Excellentia da dovere succedere infra octo dì prossimi futuri da poi che quella sarà tornata nella sua città di Firenze et non altrimenti. Que omnia.... etc. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. 1550, Januari 16.Laurentius Torrentinus, hier genaamd van 's-Hertogenbosch, verleent aan Nicolaus Stopius, van Aalst, machtiging in zake verkoop van boeken te Venetië. - Notarieel Archief. Vol. G. 299, fol. 401. .... Publice pateat qualiter spectabilis et egregius magister Laurentius Turrentinus de Silva Ducali, partium Brabantie, ducalis typographus Florentie.... fecit, constituit. creavit et ordinavit suum verum legitimum procuratorem magnificum mercatorem dominum Nicolaum Stopyum Halostensem, partium Flandrie, Venetiis habitatorem, ad recipiendum a Joanne Antonio Morando de Pavia, librario Venetiis residente in apotheca sub insigna stelle, libros.... etc. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III. 1550, Maart 2.A. Torrentinus neemt een zetter uit Parma in dienst. - Notarieel Archief. Vol. G. 299, fol. 1. Actum Florentie in populo S. Apolinaris presentibus testibus Alexandro Antonii de Ceccharellis, librario, et Jacobo Pauli de Parma, librorum impressore Florentie habitatore. Publice pateat qualiter Aloysius quondam Petri Francisci Salvi de Novi, territorii Parmensis, compositor impressorius, nunc Florentie commorans in officina infrascripti do- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 373]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
mini Laurentii, sponte per se suosque heredes et omnimodo locavit operas Johannis Stephani sui consanguinei domino Laurentio Turrentino de Flandria, ducali impressori presenti, pro tempore annorum trium proximo futuro, initiatorum Kal. Januarii proximi preteriti....... Volgen de gewone verplichtingen jegens den meester, die een loon toezegt van 15 gouden ducaten in het jaar.
B. Torrentius sluit een nadere overeenkomst met een inwonenden Duitschen knecht, sedert 1 Juli 1549 in zijn dienst. - Vol. G. 299, fol. 2. Ridolfo quondam Pantaleonis Rodulphi de.... (?) provincie Alamanie, si pone a lavoro con maestro Lorenzo Turrentino de Flandria, ducali impressore, pro tempore trium annorum, inceptorum jam olim kal. Julii anno 1549 et ut sequitur terminandorum, pro salario.... Het jaarlijksch loon bestaat in 5 gouden ducaten. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV. 1550, Mei 31.Torrentinus verpacht een wijnberg bij Bologna voor den tijd van drie jaar. - Notarieel Archief. Vol, S. 576, fol. 343v. Spectabilis vir dominus Laurentius Leonardi Torrentinus, magister stamparum de Alemania, hodie in civitate Florentie commorante.... concessit, locavit etc. ad affictum domine Lucie, uxori Mactei de Sarianis, beccharii in civitate Bononie, unum predium cum terris laboratis vitatisGa naar voetnoot1) etc. et cum domuscula cum tornaturis viginti etc. posita in comuni Oliveti comitatus Bononie, loco dicto a Rocha etc. pro tempore trium annorum incipiendorum die primo octobris proximo futuro 1550. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
V. 1552, October 17.Torrentinus verleent volmacht aan Gualterius Scottus, Vlaamsch boekhandelaar te Venetië gevestigd. - Notarieel Archief. Vol. S. 576, fol. 368. Dominus Laurentius Leonardi de Torrentinis, de Brabantia, partis Alamanie, hodie in Florentia moram trahens.... fecit suum procuratorem dominum Gualterium Scottum de Flandria, mercatorem librorum Venetiis moram trahens..... | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
VI. 1553, Januari 27.Torrentinus herroept de volmachten aan Stoop en Scottus gegeven, en verleent een andere zeer uitvoerige aan den boekhandelaar Petrus Perna, uit Lucca, eveneens te Venetië gevestigd. - Notarieel Archief. Vol. G. 305, fol. 71. Magnificus Dominus Laurentius Turrentinus de Flandria, typographus ducalis, Florentie moram trahens, nomine proprio et pro et ante | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 374]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
omnia revocando Dominum Nicolaum Stopyum Halostensem, partium Flandrie, et Dominum Gualterium Scottum, libriopolam, Venetiis commorantes, procuratores alias a dicto Domino constituente constitutos, videlicet dictum Dominum Nicolaum sub die 16 mensis Januarii anni Domini 1550.... et dictum Dominum Gualterium sub die 17 mensis Octobris anni Domini 1552Ga naar voetnoot1) ....fecit, constituit, creavit et solemniter ordinavit suum verum factorem et certum nuncium specialem et quicquid melius dici vel excogitari potest egregium Petrum Pernam, lucensem, mercatorem librorum Venetiis commorantem licet absentem sed tamquam presentem.... ad vendendum, tradendum et alienandum et quocunque titulo in alium transferrendum seu dandum, cambiandum et permutandum omnes et singulos in libros impressos in civitate Florentie per dictum Dominum constituentem ubicumque positos et existentes et quaecumque genera impressionum ac librorum, et tam in nundinis Franchaforte quam in Flandria et Gallia, et tam in dictis partibus nunc existentes quam illuc advehendos.... Item ad procedendum contra omnes quascumque personas que quomodocumque ubicumque aut qualitercumque ausi fuerint aliquod facere vel attentare contra privilegia obtenta per dictum dominum constituentem a Serenissimo et Invictissimo Romanorum Imperatore Carolo Quinto, semper Augusto, et a Serenissimo Anglie Rege de et super impressione Digestorum seu Pandectarum Florentinarum per dictum dominum constituentem nuper impressarum in civitate Florentie, et de et super alia quacumque impressione per dictum dominum Laurentium predictum facta in civitate predicta.... etc. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
VII-XI.Dergelijke, doch minder uitgebreide volmachten werden door Torrentinus verleend den 7. October 1552 aan een Bologneesch boekhandelaar te Rome gevestigd (Vol. S. 576, fol. 371), den 4. November 1553 aan twee Florentijnsche boekhandelaars te Lyon (Vol. G. 305, fol. 26), den 21. April 1556 aan een Paduaansch boekverkooper te Parijs (Vol. S. 576, fol. 374v). Om op te treden tegen inbreuk op privilegies te Rome, van paus Julius III verkregen voor de uitgave der Digesten en Pandecten en voor 't tweede deel der ‘Historiae’ van Paolo Giovio, gaf hij procuratie den 23. December 1553 (Vol. G. 305, fol. 51) en tegen dergelijke benadeeling in Frankrijk den 30. December 1553 (Vol. G. 305, fol. 55). | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 375]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
dat Joannes Vergerius te Brussel hem schuldig is. - Notarieel Archief. Vol. G. 301. fol. 272. Egregius magister Laurentius Torrentinus quondam Leonardi Torrentini de Flandria, impressor librorum in civitate Florentie.... creavit, ordinavit suum legitimum procuratorem, actorem, factorem etc. magnificum dominum Bernardinum Grazinum, civem florentinum, secretarium in civitate Bruxelles seu in aliis partibus Brabantie pro sua Excellentia agentem, ad petendum, exigendum a domino Joanne Vergerio, domini Petri filio, de Candia summam et quantitatem florenorum quadraginta septem.... in quibus dictus dominus Joannes Vergerius est debitor dicti magistri Laurentii Torrentini librari ... Uit andere documenten in denzelfden bundel blijkt, dat de vordering bestond in den door Vergerius (of Vergetius) nog niet geheel betaalden prijs voor een hoeveelheid laken, hem in 1553 geleverd door de erven Nicola de Ugolinis te Firenze. Torrentinus, als borg van den afnemer opgetreden, was genoodzaakt geweest het verschuldigd bedrag aan te zuiveren voor zoover dit nog niet was voldaan. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
XIII. 1558, Februari 12.Torrentinus zendt den hertog bij wijze van actualiteit een stadsgezicht van Calais in prent. Eigenhandig schrijven, vol verontwaardigingGa naar voetnoot1). - Staatsarchief te Firenze. Carteggio Univ. Mediceo. Filza 466, fol. 329. Ill.mo et Ecc.mo Signore e Padrone mio Osservandissimo. Essendomi pur hora venuta alle mani la presente figura di Cales, luogho così vituperosamente et contra ogni ragione venduto et tradito, et essendo detto luogho assai ben toccato al vivo, havendolo io visto con gli occhi miei, m'è parso debito mio mandarla alla Illma et Eccma. Signoria Vostra, acciò che quella pigli qualche consideratione sopra al pianto di detto luogho, pregando N.S. Dio che da simile sceleratagine lo guardi in perpetuo. Et con questa fine humilmente bacio le mani di questa. - A 2 Febraio 1557, di Forenze. Humilissimo et obligatissimo servo Lorenzo Torrentino. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
XIV. 1558, October 23.Overeenkomst betreffende de uitgave van Paulus Jovius' ‘Historiae sui Temporis’ en andere werkenGa naar voetnoot2). - Notarieel Arch. Vol. G. 301, fol. 206. Publice pateat qualiter cum usque in diem secundum Junii anni do- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 376]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
mini 1552 facta fuerit conventio inter Magnificum et Excellentissimum Dominum Franciscum Taurellum de Fano, ducalem auditorem, licet sub nomine Domini Camilli Jordani de PisauroGa naar voetnoot1), eius affinis, ex parte una, et Egregium magistrum Laurentium Turrentinum de Flandria seu Brabantia, impressorem librorum, ex altera, circa impressionem secunde partis historiarum latinarum Domini Pauli Jovii, ut apparet per quandam scripturam privatam, factam et scriptam manu dicti magistri Laurentii et a partibus subscriptam; et cum facta fuerit postea alia conventio inter Dominum Franciscum ex una et Dominum magistrum Laurentium ex altera, circa impressionem secundi tomi seu partis secunde historiarum vulgarium dicti Domini Pauli Jovii, traductarum per Dominum Ludovicum de DominichisGa naar voetnoot2), ut apparet per aliam scriptam privatam, factam manu mei notarii infrascripti ut tertie persone sub die 21 mensis Dicembris dicti anni 1552 et a dictis partibus subscriptam. Item successive postea sub die 21 mensis Januarii eiusdem anni 1552 facta fuit alia conventio inter easdem partes super impressionem Miscellanearum seu variarum lectionum latinarum Domini Petri VectoriiGa naar voetnoot3), ut apparet per aliam scriptam et conventionem privatam, factam et subscriptam manu Laurentii filii mei ut tertie persone. Et cum postea sub die prima mensis Aprilis anni domini 1553 facta fuerit alia conventio inter eas personas circa impressionem Pandectarum juris civilis, ut late apparet per aliam scriptam et conventionem privatam, factam manu dicti magistri Laurentii Turrentini dicta die, ad quas scriptas privatas et subscriptiones.... etc. Ideo dictus Magnificus Dominus Franciscus ex una et dictus magister Laurentius ex altera.... maturo examine et longa et matura calcolatione et discussione denum calculaverunt et stantiaverunt comuni concordia et consensu ut sequitur: In primis magistrum Laurentium Turrentinum fuisse et esse et restavisse et restare verum et realem debitorem dicti domini Francisci causa et occasione omnium negotiorum impressionum et operarum predictarum de ducatis dovendis et consideratis omnibus et considerandis in summa et quantitate in totum librarum octomillium octingentarum septuaginta quinque, soldorum septem - l. 8875, s. 7 - scilicet pro computo dictarum historiarum latinarum partis secunde librarum mille octingentarum sexaginta duarum, s. 16, den. 8; et pro computo his- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 377]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
toriarum vulgarium partis secunde et variarum lectionum in totum librarum, quinque millium quinquaginta novem, s. 1, den. 8; et pro computo impressionis pandectarum librarum mille octingentarum septuaginta, s. 18, den. 8.... Et sic in totum dictarum librarum 8875, s. 7, et sic et in tanta summa ipse magister Laurentius ex causis predictis publice recognovit se fuisse et esse verum et realem debitorem dicti Magnifici Domini Francisci recipientis et stipulantis, ac et ultra predicta idem magister Laurentius publice recognovit se verum et realem debitorem eiusdem Magnifici Domini Francisci in summa librarum 350 pro toties persolutam Domino Francisco Lapo de Ghiacceto ut ‹in› tutori et socio olim societatis intitolate in heredes Nicolai de Ugolinis et socios lanaiolos (sic) de Florentia.... De bij deze acte gegeven schuldbekentenis vindt hare verklaring in de omstandigheid, dat Franceso Torelli, hertogelijk auditeur, voor Torrentinus tot belangrijke bedragen borg was gebleven, of hem ook voorschotten had gedaan, waarvoor thans een bepaald onderpand wordt aangewezen. Bij dit document behooren de hier onder volgende opgaven betreffende plaatsen, waar exemplaren der betrokken werken zich in commissie bevinden:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 378]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Egregius magister Laurentius Torrentinus quondam Leonardi, de villa Ghemert ducatus Brabantie, ducalis typographus Florentie residens, uti procurator et nomine magnifici Justi sive Judoci, heredis magnifici quondam Wolfgangi Ffranchi et magnifici et eximii utriusque juris licentiati domini Pauli Rasonis, coheredis prefati quondam Wolfgangi de oppido Gravie, diocesis Laodiensis (sic) creavit procuratorem Dominum Antonium Mariam quondam Gabrielis. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
XVI. 1562. April 18.Torrentinus verleent wederom volmacht. - Notarieel Archief. Vol. G. 302, fol. 328. Egregius magister Laurentius Torrentinus quondam Leonardi de villa Ghemert, ducatus Brabantie, ducalis typographus Florentie residens, ut procurator et nomine magistri Justi sive Judoci heredis quondam magnifici Wolfgangi Franchi et magnifici et eximii utriusque juris licentiati Domini Pauli Rasonis, coheredis prefati quondam Wolfgangi, de oppido Gravie diocesis Leodiensis.... substituit et loco sui posuit et subrogavit magnificum dominum Antonium Farusium quondam Gabrielis filium, Regiensem. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
XVII. 1562. Augustus 21.Torrentinus verleent volmacht in verband met een geschil te Bologna, waar hij nog eigendommen bezat. - Notarieel Archief. Vol. G. 302, fol. 75. Egregius magister Laurentius Torrentinus, quondam Leonardi, de villa Ghemert, ducatus Brabantie, ducalis typographus, Florentie residens.... creat procuratores. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
XVIII. 1562, December 19.Brief van Torrentinus aan den hertog van Toscane, waarin hij dezen aanhankelijkheid betuigt het overlijden der hertogin betreurende, en voorts hem goeden raad geeft aangaande de zorg voor zijn eigen gezondheid. De bewoordingen zijn schier vertrouwelijk. Binnen twee maanden overleed Torrentinus zelf. - Staatsarchief te Firenze. Carteggio Universale Mediceo. Filza 495bis, fol. 927. Serenissimo Principe. Non guardate alla mia temerità da scrivere a Vostra Excellentia Illustrissima, ma quella si degna di pigliarla in buona parte et cognoscere la mia pura affectione quale sempre ho portato et porto alla inclyta casata di quella, il che essendo così et havendomi recato non piccolo dolore la morte de' due pretiosissimi suoi figli, et scrivendo la presente sopragionge il perdito inestimabile della sua amatissima et honoratissima consorte, et di più vedendo per alcune parti d'Italia certi segni della inmatura morte, vengo a redurmi in memoria certi pronostichi di vecchi del nostro paese, et per quanto ho potuto observare sono in- | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 379]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
fallibili, et è questo: Quando l'estate trapassa il suo calor naturale, cioè che partecipi più della combustióne che della temperatura sua naturale, et questo principalmente quando il solstizio passa senza piovere, come ha fatto questa volta, siamo di certo da videre morire molti dalla subitania morte, et per breve malatia finire la vita loro. Però V.E.I. se gli sarà grato il nostro scrivere, si contenterà di fugire tutti frutti raccolti dal solstizio in qua, per chè per la causa sopra detta tutti hanno preso della suprabundante combustione une malignità in loro, da maniera che corrompino efficacissimamente il sangue di quelloro chi li gode secondo la complectione delle persone. Non voglio però che questo vi sia per uno aforismo di Hipocrate.... Non sarebbe anco fuora del proposito che V.E.I. godesse più tosto l'aera della montagniolo o colline che della pianura o spiani sino ad un certo tempo. Divotamente ripregando quella che la pigli in così buona parte come io gli ne scrivo per la salute sua, et con questo fine gli bacio le realissime mane con pregar l'altissimo Dio la conservi d'ogni male. Di Firenze il dì 19 dicembre 1562. Humilissimo et devotissimo servo di V.E.I. Lorenzo Torrentino. Impressor Ducale. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
XIX. 1563. Februari 12. (1562 Febr. 2 Florentijnsche stijl).Sterfacte van Torrentinus. - Grascia. Registri dei defuntiGa naar voetnoot1). Vol. VII, fol. 263v. Morì maestro Lorenzo Torrentino, fiamingo, stampatore, sepolto in San Apollinare. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
XX. 1563, Mei 24.Leonardus, oudste zoon van wijlen Laurentius Torrentinus, aanvaardt voor zijn deel de nalatenschap van zijn vader en verleent volmacht. - Notarieel Archief. Vol. G. 302, fol. 399. Leonardus olim magistri Laurentii Leonardi Torrentini, ducalis typography, aetatis, ut dixit, annorum XV completorum, constitutus in praesentia.... etc. necnon in praesentia mei notarii, asserens habere notitiam, qualiter dictus magister Laurentius, eius pater, mortuus est ab intestato iam sunt menses tres, vel circa, superstitibus dicto Leonardo, et Romolo, et Bonaventura, eius filiis masculis, legitimis et naturalibus, et nullis aliis habentibus, dictos eius filios ab eius haereditate excludere, vel cum eis in aliquo concurrere, et putans dictus Leonardus dictam haereditatem paternam eidem potius fore utilem et lucrosam, quam inutilem et damnosam, ideo haereditatem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 380]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
praedictam pro sua tertia parte ad eum delata adivit etc. Et insuper ut haeres praedictus fecit suos procuratores dominum Albertum quondam Sebastiani de Amicis, civem Bononiensem, eius avunculumGa naar voetnoot1), et Julium olim domini Angeli de Manfidis, bibliopolam, et dominum Ludovicum domini Johannis Petri de DominicisGa naar voetnoot2) ad agendum .... etc. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
XXL 1563, Juni 9.Leonardus Torrentinus wijst in de plaats van zijn te Bologna gevestigden oom van moederszijde, Alberto de Amicis, als derde gevolmachtigde aan Arnoldus ArleniusGa naar voetnoot3) Notarieel Archief. Vol. G. 290, fol. 219. Leonardus quondam magistri Laurentii Torrentini de Flandria, typographus ducalis, substituit procuratorem, ac loco domini Alberti quondam Sebastiani de Amicis subrogavit dominum Arnoldum Arlenium, quondam alterius Arnoldi filium, ducatus Brabantiae, Florentiae commorantem dans omnem auctoritatem.... etc. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
XXII. 1563. Februari 13.Inventaris van den inboedel door Laurentius Torrentinus nagelaten. - Notarieel Archief. Vol. G. 302, fol. 282-284. Actum Florentie in domo habitationis olim magistri Laurentii Torrentini, sita in populi Sancti Apollinaris de Florentia. Hoc est inventarium bonorum mobiliorum, rerum, mercium et supellettilium olim magistri Laurentii Torrentini de Flandria, typographus, Florentie habitatoris, quod nunc reperiuntur in stamparia et apoteca dicti magistri Laurentii et sua domo olim habitationis, ubi ipse magister Laurentius decessit..... Nella stamperia di decta casa:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 381]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
In sala di sopra, detta il magazzino:
In fonderia:
Volgt de inventaris der woonvertrekken; meubels, linnengoed, lijfgoed, huisraad enz. De inboedel maakt den indruk van gerief en welstand, zonder weelde. Toch bezat Torrentinus een koets, wellicht een reiswagen. Ook worden een huisaltaar en twee schilderstukken vermeld:
In bottega:
|
|