Het Boek. Jaargang 16

[p. 49]

Tweede aanvulling op de Nederlandsche Bibliographie van 1500-1540

Ruim twee jaar na 't voltooien van de Eerste Aanvulling wordt thans deze tweede aanvullingslijst afgesloten, waarin zijn opgenomen de 405 titels van de boeken, in dat tijdsverloop door mij beschreven. Voor de methode van inrichting kan ik verwijzen naar mijn inleiding op de Eerste Aanvulling¹⁾. De eenige nieuwigheid is het teeken ^o voor een titel. Het duidt aan, dat ik een boek niet heb gezien, maar naar een photografische of andere reproductie heb beschreven.

Samen met de 581 titels²⁾ van de Eerste Aanvulling geeft dit dus een totaal van 986 beschreven boeken.

Toen in 1923 de slotaflevering van onze Nederlandsche Bibliographie van 1500-1540 was verschenen, had ik me voorgenomen met 't publiceeren van 't vervolgdeel te beginnen, zoodra er 1000 nieuwe nommers beschreven waren. Maar nu ik dit getal, dat toen een verre illusie leek, ongeveer bereikt heb, geloof ik verstandig te doen mijn limiet met eenige honderdtallen te verhoogen. Wel komen de nieuwe aanwinsten in steeds langzamer tempo binnen, doch het oogenblik van de definitieve afsluiting is nog niet aangebroken.

Eén ding, ook al vermeld in de Eerste Aanvulling, wil ik hier uitdrukkelijk herhalen, omdat naar mij gebleken is niet iedereen de eenigszins ongewone samenhang tusschen deze lijsten en 't hoofdwerk goed begrepen heeft. De Aanvullingen zijn niet de definitieve voortzetting van de Ned. Bibliographie van 1500-1540, maar slechts de voorlooper, de heraut van het komende vervolgdeel. Is dat laatste eenmaal verschenen, dan zijn ze waardeloos geworden. Ze kondigen slechts aan, in beknopte vorm, wat ik op 't oogenblik al beschreven heb. Het supple-

1) Zie dit tijdschrift XIV (1925), 17 vv.

2) Dat is 584-3 = 581; zie voor de 3 afvallende titels onder, Errata Eerste Aanvulling.

[p. 50]

ment zelf zal niet enkel een titellijst zijn, maar even uitvoerig worden ingericht als het bestaande deel, met volledige beschrijvingen.

Terwijl deze Aanvullingen voor belangstellenden als bronnenlijsten van eenige waarde kunnen zijn, hebben ze voor mezelf een heel andere beteekenis. Ik zou er graag mee bereiken, dat wie in bibliotheken of elders uitgaven van Nederlandsche post-incunabelen aantrof, ontbrekende in onze Ned. Bibliographie of op deze lijsten, daarvan mededeeling deed, 't zij aan mij persoonlijk¹⁾, 't zij in een of ander tijdschrift. Het is dus als een lokaas, dat ik uitwerp. Natuurlijk is 't mijn laatste pretensie, dat men op buitenlandsche bibliotheken zijn tijd zal gebruiken om bouwstoffen voor de Ned. Bibliographie te verzamelen. Maar een enkele titel, die men toevallig vindt, zal dankbaar aanvaard worden.

Reeds mocht ik af en toe uit 't buitenland onverwachte bewijzen van belangstelling in ons werk ontvangen. Met buitengewone dankbaarheid herdenk ik hier de aanvullingen, die bibliothecarissen of ambtenaren van de Universiteits-bibliotheken te Leuven, Gent, Bonn, Rostock, van 't British Museum en van de Huntington Library in S. Marino (Calif.) mij de laatste tijd uit eigen beweging gezonden hebben. Niets is opwekkender bij een dergelijke omvangrijke arbeid dan ongevraagde medewerking.

De 405 beschrijvingen, sinds Januari 1925 aan de verzameling toegevoegd, zijn voor een deel in Engeland, Frankrijk en België ter plaatse door mij gemaakt. Met bizondere voldoening en groote erkentelijkheid vermeld ik, dat mij in 't afgeloopen jaar bij hooge uitzondering toegang is verleend tot de bibliotheek Rothschild te Parijs. Een 15-tal boeken, meest unica, heb ik er kunnen beschrijven. Verder heb ik weer tal van boeken uit den vreemde, van vele Duitsche bibliotheken, uit België, uit Frankrijk, uit Praag, Stockholm, Kopenhagen en Weenen, hier ter stede op de Kon. Bibliotheek te leen mogen ontvangen.

Zooals mijn steeds wisselende balans van 't vervolgdeel er op 't oogenblik uitziet, zijn er nu 986 boeken door mij beschreven; verder ken ik van 700 tot 800 wèl titels, maar geen exemplaren, terwijl er nog 'n 100-150 bereikbaar voor me zijn. Bereikbaar hier met eenige restrictie op te vatten. Want zeker een 60-tal zeldzame onbeschreven boeken, en waarschijnlijk veel meer, bevinden zich

1) Adres: Laan van Meerdervoort 110, 's-Gravenhage; porto-kosten worden desver langd gaarne gerestitueerd.

[p. 51]

in de verzameling Arenberg, vóór de oorlog te Brussel en, naar wij en anderen tot voor kort gemeend hebben, sinds die tijd te Nordkirchen (Westfalen) in kisten opgepakt. Is dat wel zoo? Recente uitlatingen en halve uitlatingen van welingelichte Belgische zijde hebben mij de indruk gegeven, dat de boeken, of tenminste een deel ervan, te Brussel in een rijksgebouw opgestapeld liggen. Mocht dit waar blijken te zijn, dan mag men toch zeker verwachten, dat ze binnen afzienbare tijd ergens tot meer profijt zullen worden opgesteld.

Het is, alsof tot nu toe een soort tooverban ons het naderen tot de collectie Arenberg, rijk aan zeldzame Nederlandsche drukken, belet heeft. Toen de heer Wouter Nijhoff in 1914, na eindelooze moeite, er ten langen leste in geslaagd was, een introductie van de hertog van Arenberg te krijgen en in September van dat jaar te Brussel diens boeken voor de Nederlandsche Bibliographie van 1500-1540 zou gaan beschrijven, kwam de oorlog dit plan verijdelen. De ernstige pogingen, die ik als voortzetster van de Bibliographie nu al twee jaar aanwend, om, met een beroep op de vroegere introductie, de collectie te bereiken, hebben nog geen resultaat gehad. Toch blijf ik ten volle vertrouwen, dat de tegenwoordige eigenaar - 't zij dan de hertog van Arenberg of de Belgische staat - de eens gegeven toestemming zal willen eerbiedigen. De samenstellers van de Nederlandsche Bibliographie, het werk, dat de Belgische regeering zoo vriendelijk is geweest ‘d'utilité publique’ te verklaren, hebben er inderdaad groot belang bij tot de verzameling Arenberg door te dringen.

Minder moeite zal het mij kosten de mij bekende en nog onbeschreven boeken in Engeland, het beloofde land voor de bibliotheekbezoekers, te bereiken. Verder stel ik mij voor, dat een klopjacht in de bibliotheken van Noordwest-Duitschland zeker buit zal opleveren. Het aantal Nederlandsche drukken, dat bv. de Kirchenbibliothek in Emden bleek te bezitten, is aanzienlijk; dank zij een gedrukte catalogus waren ze daar gemakkelijk te achterhalen. Steden als Münster, Lübeck, Bremen, Hamburg en andere, in de reformatietijd in nauw verkeer met ons land, bewaren zeker nog heel wat Ned. uitgaven der 16e eeuw. En is Noordwest-Duitschland eens afgejaagd, dan zullen er stellig weer nieuwe mogelijkheden voor me opdoemen, tot ik al voortwerkende, steeds dichter zal naderen tot het ideaal van een voltooide Ned. Bibliographie van 1500-1540. Mocht ik soms halverwege in de eind-

[p. 52]

loop blijven steken, dan zal een ander, naar ik vertrouw, 't geen tot nu toe beschreven is en ongeveer persklaar ligt, wel uitgeven en misschien aanvullen. Boeiend is het verzamelen in hooge mate, lucratief niet bepaald.

Tot slot mijn hartelijke dank aan de velen, bibliotheekambtenaren en particulieren, die mij bij mijn onderzoekingen ter wille zijn geweest. Op de medewerking van de heer Wouter Nijhoff bij mijn voortzetting van zijn bibliographie heb ik nog nooit tevergeefs een beroep gedaan.

Thans, nu de afsluiting van het werk in 't zicht komt, zal meer dan ooit aanwijzing van ongebruikt materiaal mij heel welkom zijn.

A.

Acta Wormacensia. Zie Karel V, Edictum; Edict; Ghebod.

Adam, Den ouden, een excellente devote godlijcke theologie (Eyn deutsch Theologia) uitgeg. door Mart. Luther. Antw., Claes de Grave, 13 Maart 1521. 4^o. - Brussel BR.

Adrianus Florentius (Adrianus VI), Computus s. supputatio hominis agonizantis, etc. Antw., (Mich. Hillen van Hoochstraten), Febr. 1520. 4^o. - Oxford Corpus Christi Coll.

Aedicollius Agrippinus, Servatius, De vita S. Wilbrordi, etc. (Deventer, Alb. Pafraet, c. 1517). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Aegidius, Petrus, Hypotheses s. argumenta spectaculorum quae antistites Antverpienses edituri sunt. (Antw.), Mich. Hillen van Hoochstraten, (1520). 4^o. - Heidelberg BU. Verschilt van Ned. Bibl. 14.

Aesopus, Fabulae a L. Valla in latinum versa (Facetie morales s. Esopus grecus). (Zwolle, Peter Os van Breda). 4^o. - Kopenhagen KB.

Aesopus, Avianus, etc., Fabulae latine a Guil. Goudano, etc. Leuven, Theod. Martinus Alost., 21 Sept. 1513. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Alardus Amstelredamus, Compendium catechismi s. christianae institutionis Cl. Viexmontii, etc. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1538. 16^o. - Parijs B. Mazar.

Alardus Amstelredamus, Epitome assis Budaeici. Zwolle, Simon Corver, 1520. 4^o. - Mainz SB.

Aldus Manutius, Institutionum grammaticarum ll. III. Deventer, Alb. Pafraet, April 1524. 4^o. - Cassel Landesb.

Alexander, Magister. Zie Hegius.

*Alexander de Villa Dei, Doctrinale. Pars I c. glosa J. Synthen (et A. Hegii). Deventer, Rich. Pafraet, 10 Maart 1500. 4^o. - Zürich Zentralb. Vermeld GW. 1150.

Alexander de Villa Dei, Doctrinale. Pars I c. comment. H. Torrentini. Deventer, Theod. de Borne, 12 Sept. 1511. 4^o. - Paderborn Bisch. Akad. B.

Alexander de Villa Dei, Doctrinale. Pars I c. comment. H. Torrentini et annotationibus Joh. Despauterii et Bitteri Hengeveldii.

[p. 53]

Deventer, Alb. Pafraet, Aug. 1521. 4^o. - Emden Kirchen B. (Is Fpr. 1881; daar onvolledig beschreven.

Almanack pro anno 1525. Z.p.n.j.? (Antw., 1524). 1^o. - Leiden UB. (def.).

Almanack pro anno 1525. Z.p.n.j.? (Antw., 1524). 1^o. - Leiden UB. (def.).

Amatus Lusitanus. Zie Castello Albo, Joh. Rodericus de.

Apuleius, Metamorphoseos s. de asino aureo ll. II. Latine. Deventer, Rich. Pafraet, 8 Maart 1511. 4^o. - Luxemburg BN.

Articuler te Marburg geaccordeert 3 Oct. 1529. Marburg, Hans Luft (= Antw., Joh. Hoochstraten, 1529). 8^o. - Cassel Landesb.

Avianus. Zie Aesopus.

B.

Baptista Mantuanus, De mundi calamitatibus. Contra poetas impudice loquentes. Deventer, Rich. Pafraet, 22 Oct. 1501. 4^o. - Davis & Orioli, Londen (a^o. 1925); (o.a. ook München UB.).

Baptista Mantuanus, Carmen bucolicum. Deventer, Rich. Pafraet, 12 Dec. 1502. 4^o. - München UB.

Baptista Mantuanus, Carmen bucolicum c. argumentis, etc. Joh. Murmellii. Deventer, Alb. Pafraet, 1 Juli 1512. 4^o. - Paderborn Bisch. Akad. B.

Baptista Mantuanus, In preconium Roberti Severinatis panegyricum carmen, etc. Deventer, Rich. Pafraet, 20 Sept. 1503. 4^o. - Wolfenbüttel Landesb.

Baptista Mantuanus, Cecilia, etc. (Deventer, Theod. de Borne, c. 1514). 4^o. - Davis & Orioli, Londen (a^o. 1926).

Baptista Mantuanus, De contemnenda morte, etc. Antw., Symon Cock, 1534. 8^o. - Londen BM.

Baptista Mantuanus, Selectiora quaedam opuscula. Gent, Pieter de Keysere, 19 Jan. 1519 (= 1520). 4^o. - Wolfenbüttel Landesb.

Barlandus, Adr., Collectanea versuum proverbialium ex Vergilio. (Parijs), Gilles de Gourmont, ook te koop bij hem in Leuven, (1515). 4^o. - Heidelberg UB.

Barlandus, Adr., Institutio christiani hominis aphorismis digesta. Antw., Hadr. Tilianus en Joh. Hoochstraten, (c. 1526). 8^o. - Bergen (Mons) BV.

Bartholomaeus Coloniensis, Epistola mythologica c. interpret. difficilium vocabulorum, etc. Deventer, Theod. de Borne 27 Tan 1515. 4^o. - Luxemburg BN.

Bartholomaeus Coloniensis, Libellus elegiacus de septenis doloribus Marie. (Deventer, Jac. de Breda, c. 1512?). 4^o. - Luxemburg BN. Vermeld Hain 2490; Peddie I. 85.

Bartholomaeus Coloniensis, Silva carminum. Deventer, Jac. de Breda, 6 Juli 1503. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Basilius Magnus, Homilia in quadraginta martyres. Graece. Leuven Rutg. Rescius, Aug. 1536. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Basilius Magnus, Homilia in sanctam Christi nativitatem, etc. Graece. Leuven, Rutg. Rescius, Dec. 1537. 8^o. - Londen BM.

Basilius Magnus, Homiliae tres c. tribus eiusdem epistolis, Petro Nannio interpr. Leuven. Rutg. Rescius, Maart 1538. 8^o. - Bonn UB.

[p. 54]

Bataille faicte devant Pavie le 24 fevr. 1524 (= 1525), etc. (Antw., Willem Vorsterman, 1525). 4^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Bebel, Henr., Dialogus de optimo studio scholasticorum, etc. (Zwolle, Peter Os van Breda). 4^o. - Keulen SB.

Bebel, Henr., Facetiae. Antw., Ant. Goinus, Maart 1540. 8^o. - Kopenhagen KB.

Bekentenisse, Eyn korte vnde heerlicke, des geloves. Zie Joris, David.

Berch van Calvarien. Leiden, Jan Seversz., z.j.? (c. 1512?). 8^o. - Gent UB. (def.).

Beroaldus, Ph., Declamatio de tribus fratribus. Deventer, Alb. Pafraet, Mei 1526. 4^o. - Jena UB.

Bertken, Suster, Een boecxken van dye passie o.l. heren. Leiden, Jan Seversz., (1516). 8^o. - Berlijn P. St. B.

Bethlem, Een devote meditacie op die passie o.l. heeren. Antw., Willem Vorsterman voor Adr. Roelofs te 's-Hertogenbosch, 12 Oct. 1518. 8^o. - Rostock UB.

Bethlem, (Devote meditacion sur la passion de nostre seigneur). Antw., Willem Vorsterman, 12? 1524. 8^o. - Gent UB. (def.).

Biblia. Novum Testamentum. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1520. 8^o. - Kopenhagen KB.

Biblia. Novum Testamentum. P. I-II. (Zwolle? Simon Corver voor?) Willem Oorver te Amsterdam, Sept. 1522. 8^o. - Straatsburg BU.

Biblia. Psalterium Daviticum. Utrecht, Jan Berntsz., 18 Sept. 1526. 8^o. - Menno Hertzberger, Amsterdam (a^o. 1925).

Biblia. Novum Testamentum. Antw., Gov. van der Haghen, 1526. 16^o. - Oxford Bodl. Libr.

Biblia. Novum Testamentum. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1526. 16^o. - Londen BM.

Biblia. Novum Testamentum. Antw., Joh. Thibault voor Franc. Byrckman, 1526 - Jan. 1527. 16^o. - Paderborn Bisch. Akad. B.

Biblia. Novum Testamentum, etc. (Antw., Mart. de Keyser voor Gov. van der Haghen [Dumaeus]), 1527. 16^o. - London BM.

Biblia. Vetus et Novum Testamentum, Breves annotationes, Interpretatio nominum hebraicorum, etc. P. I-II. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1538. 4^o. - Hamburg SB.

Biblia. Novum Testamentum. P. I-II. Antw., Joannes Steels, Maart 1540.16^o. - Freib. i. Br.UB.(def.) en Paderborn Bisch. Akad. B. (def.). Is Ned. Bibl. 355; daar onvolledig beschreven.

Biblia. Novum Testamentum, etc. Antw., Guil. Montanus, 1540. 8^o. - Londen BM.

Biblia. Liber psalmorum. Antw., Mart. Meranus voor Joannes Steels, (c. 1540?). 16^o. - Berlijn P. St. B.

Biblia. Vetus et Novum Testamentum c. Explicatione nominum hebraeorum, etc. et Indice. P. I-III. Antw., Mart. Meranus voor Joannes Steels, 1540-1541. 2^o. - Gouda SB.

Bijbel. Nieuw Testament. Antw., Adr. van Berghen, Mei 1525. 8^o. - Kopenhagen KB.

Bijbel. Nieuw Testament. Antw., Jan van Ghelen, (1526). 8^o. - 's-Gravenhage KB. (ex. Six van Vromade).

Bijbel. Nieuw Testament. Dl. I-II. Leiden, Peter Jansz., 5 Jan. 1532. 16^o. - Stuttgart Landesb.

[p. 55]

Bijbel. Nieuw Testament. Antw., Jac. van Liesvelt, 21 Juli 1533. 16^o. - Paderborn Bisch. Akad. B. (def.).

Bijbel. Nieuw Testament. Antw., Henr. Peetersen van Middelburch, 1540. 8^o. - Kopenhagen KB.

Bible. Newe Testament. (Antw., Mart. de Keyser) voor Gov. van der Haghen, 1534-1535. 8^o. - Oxford Bodl. Libr. (def.; beschrijving nog aan te vullen naar andere exx. in Engeland).

Bible. New Testament. Antw., Matth. Crom, 1538. 8^o. - Oxford Bodl. Libr. (def.; beschrijving nog aan te vullen naar andere exx. in Engeland).

Bible. Newe Testament. Antw., Matth. Crom, 1539. 8^o. - Oxford Bodl. Libr. (2 exx., beide def.; beschrijving nog aan te vullen naar andere exx. in Engeland).

Bible. Nouveau Testament. Antw., Mart. de Keyser, 25 Juli 1535. 8^o. - Londen BM.

Bible. Nouveau Testament. Antw., Hansken van Liesvelt, 1539. 16^o. - Oxford Bodl. Libr. (def.; beschrijving nog aan te vullen naar ander ex. in Engeland).

Bible. Nouveau Testament. Antw., Guil. Montanus, 1540. 8^o. - Wolfenbüttel Landesb.

Bloetstortinghen, Dye vijfthiene, o.l. heeren Ihesu Christi.Antw., Symon Cock, (c. 1540 of later?). 8^o. - Cat. Six van Vromade (Nov. 1925), 36(2).

*Bochetel, Guill., Le sacre et coronnement de la royne de France Leonore. Gent, Pieter de Keysere, (1530). 8^o. - Sevilla B. Colombina.

Bodius, Herm., Lunion de toutes discordes. P. I-II. Antw., Mart. de Keyser, 1532. 8^o. - Londen BM.

Boeck (Tbouck) van wondre. Z.p.n.j.? (Brussel, Thom. van der Noot, na 7 Febr. 1513). 4^o. - L. Paris, Brussel (def.).

Boexken, Een devoet, in welcke begrepen zijn drie principale hooftstucken, enz. Antw., Adr. van Berghen. 8^o. - Antwerpen SB.

Boethius, Anic. Manl. Torq. Sev., De consolatione philosophie. Deventer, Rich. Pafraet, in profesto Thome 1502. 4^o. - Menno Hertzberger, Amsterdam (a^o. 1925).

Boethius, Anic. Manl. Torq. Sev., De consolatione philosophiae, etc. Antw., Joannes Grapheus, 1533. 8^o. - Bergen (Mons) BV.

Bomhouwer, Christ., Litterae indulgentiarum pro tutela partium Livoniae contra Ruthenos. (Deventer, Rich. Pafraet, c. 1507). perk. - Kopenhagen KB.

Bonaventura, S., Boeck van die vier oefeninghen (Soliloquium). Antw., Adr. van Berghen, 1507. 8^o. - Cat. Six van Vromade (Nov. 1925), 36.

Bossus Veronensis, Matth., In Jesu Christi Salvatoris passionem sermo. (Deventer, Jac. de Breda, c. 1513). 4^o. - 's-Gravenhage KB. Vermeld CA. 358; Copinger II. 1. 1224.

Bouck. Zie Boeck.

Brant, Seb., Der sotten ende der narren scip. Antw., Henr. Eckert van Homberch, Aug. 1504. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Brechtanus. Zie Custos.

Brocardica iuris. Antw., Henr. Eckert van Homberch, 15 Maart 1507. 8^o. - Zutphen Librye.

(Brunfels, Otto), Dat gulden ghebedeboecxken (Precationes bibli-

[p. 56]

cae), enz. Antw., Gov. van den Haghen, 1532. 16^o. - Berlijn P. St. B. (def.).

Buschius, Herm., Carmen scholasticum Embrice decantatum. Deventer, Theod. de Borne, 1515. 4^o. - Wolfenbüttel Landesb.

Buschius, Herm., Dictata pro nominariis ex Proverbiis et Ecclesiastico. (Deventer), Alb. Pafraet, Juni 1526. 4^o. - Exaten bij Baexem Canisius Coll.

Buschius, Herm., Dicta quaedam utilissima ex Proverbiis sacris et Ecclesiastico. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1533. 8^o. - Parijs B. Mazar.

C.

Calendarium. Zie Kalendarium.

^oCantilena Martiniana pro schola D. Hieronymi. Utrecht, Harm. Borculous, 1540. 4^o? - Onbekend waar ex.; facsimile bij G.A. Evers, Utrecht.

Carion, Joh., Pronostication ou signification et manifestation des influences des veritables cours celestes. Antw., (c. 1529). 4^o. - Chantilly Musée Condé.

Castello Albo, Joh. Rodericus de (Amatus Lusitanus), Index Dioscoridis. Antw., Wed^e. Mart. de Keyser, 1536. 2^o. - Londen BM.

Cato, Libellus elegantissimus de praeceptis vitae (Disticha) Erasmo interpr. Z.p.n.j.? (Deventer, Jac. de Breda of Theod. de Borne? c. 1519?). 4^o. - Emden Kirchen B. (def.).

Cato, Disticha moralia c. scholiis Erasmi, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Maart 1522. 4^o. - Bergen (Mons) BV. (def.).

Cato, Disticha moralia c. scholiis Erasmi, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Maart 1524. 8^o. - Emden Kirchen B.

Cato, Disticha. Deventer, Theod. de Borne. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Ceporinus, Jac., Compendium grammaticae graecae. Antw., (Mich. Hillen van Hoochstraten voor?) Joannes Steels, 1540. 8^o. - Parijs B. Mazar.

Chapitres de la tressaincte confederation contre les Turcqz. Antw., Willem Vorsterman, (1538). 4^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Chastelain, Georg., Recollection de mervilleuses avenues en nostre temps, etc., continuee par Jeh. Molinet. Antw., Willem Vorsterman. 4^o. - Parijs BN.

Chimonius, Christistella (Winter), Divulgatio professionis praxeos medicinae. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1537. 8^o. - Londen BM.

Christianus quispiam. Zie Epistola.

Chrysostomus, Joh., Homilia in dictum apostoli modico vino utere. Graece. Leuven, Rutg. Rescius, Febr. 1536. 8^o. - Londen BM.

Chrysostomus, Joh., De orando Deum ll. II. Graece. Leuven, Rutg. Rescius voor Barth. Gravius (op kosten van beiden), 13 Juni 1531. 4^o. - Londen BM.

Chrysostomus, Joh., In S. Jesu Christi evangelium sec. Mattheum commentarii, etc. ed. a Joh. Mahusio. Antw., Joannes Steels, 1537. 8^o. - Parijs BU.

[p. 57]

Chrysostomus, Joh., Libellus quod nemo laeditur nisi a seipso, etc. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1536. 8^o. - Berlijn P. St. B.

Chrysostomus, Joh., De orando Deum ll. II Erasmo interpr. c. isdem Graece. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels 1536. 8^o. - Berlijn P. St. B.

Cicero, M.T., et C. Plinius Caec. Sec. (Minor), Quedam epistole. Deventer, Jac. de Breda, 30 April 1504. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Cicero, M.T. et C. Plinius Caec. Sec. (Minor), Epistole quedam. Deventer, Jac. de Breda, 22 Oct. 1511. 4^o. - Sélestat BV.

Cicero, M.T., Epistolae familiares. Deventer, Alb. Pafraet, 8 Juli 1513. 4^o. - Lübeck SB.

Cicero, M.T., Breviores aliquot epistolae. (Deventer, Alb. Pafraet voor) Jac. Affelen te Münster, (25 April 1517?). 4^o. - Hamburg SB.

Cicero, M.T., Officiorum libri. Deventer, Rich. Pafraet, 8 April 1505. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Cicero, M.T., Oratio pro Milone c. dispositione Phil. Melanchtonis. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, Nov. 1536. 8^o. - Parijs B. Mazar.

Cicero, M.T. Oratiuncule elegantiores ex diversis Ciceronis epistolis. (Deventer, Theod. de Borne, c. 1513?). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Cicero, M.T., Ad Marcum Brutum orator. Leuven. Rutg. Rescius Mei 1539. 4^o. - Emden Kirchen B.

Cicero, M.T., Rhetoricorum ll. IV c. annotat. Gisb. Longolii. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, Nov. 1536. 8^o. - Parijs B. Mazar.

Cicero, M.T., Synonyma. Leiden, (Jan Seversz., c. 1507). 4^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Cicero, M.T., Tusculanarum quaestionum l. I ed. a Ger. Listrio. (Zwolle, Peter Os van Breda, c. 1516). 4^o. - Lübeck SB.

Claghe, Onser Vrouwen. Zie Palmsondach.

Clereville, Barth, de, The copye of the letter followynge whiche specifyeth of the greatest batayle, etc. wrytten Jan. 1517 (=1518). Antw., Jan van Doesborch, (1518). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Cognatus Nozerenus, Gilb., Oıϰɛτης s. de officio famulorum. Antw., (Joannes Grapheus voor?) Joannes Steels, 1536. 8^o. - Berlijn p. St. B.

Coletus, Joh., Aeditio c. quibusdam Lilii grammatices rudimentis. Antw., Wed^e. Mart. de Keyser, Juni 1537. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Coletus, Joh., Aeditio c. quibusdam Lilii grammaticis rudimentis. Antw., Wed^e. Mart. de Keyser voor Joannes Coccius, Mei 1539. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Copie byden Keyser by maniere van provisie ende tolerantie opt feyt vander munte van 19 April 1539. Antw., Willem Vorsterman en Claes de Grave, (1539). 8^o. - Antwerpen SB.

Copie du mandament et articles publies en la ville de Mallines le 16 avril 1529. (Antw.), au missael dor (Adr. van Berghen, 1529). 4^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Copie du mandement et ordonnance de Lempereur sur le fait des monnoyes publie le 1 juillet 1539. Antw., Willem Vorsterman en Claes de Grave, 1539. 8^o. - Dr. E. von Rath, Bonn.

Copye of the letter. Zie Clereville, Barth. de.

[p. 58]

Couden, Die negen, enz. Antw., Willem Vorsterman 1533. 8^o. - Antwerpen SB.

Couden, Die negen, enz. Z.p.n.j.? (Leiden, Peter Tansz.). 8^o. - Oxford Bodl. Libr. (def.).

Crocus, Corn., Dissertatiuncula contra Anabaptismum. Antw. Mart. de Keyser, 6 April 1535. 8^o. - Londen BM.

Cronijcke van Vlaendren int corte (van 621-1506). (Brussel Thom van der Noot, c. 1515). 4^o. - Mr. M.J. Schretlen, Haarlem.

Cuspidius, L., Formula testamenti pagani Romanorum Leuven, Rutg. Rescius voor Barth. Gravius, 8 April (c. 1532). 8^o. - Londen BM.

Custos Brechtanus, Joh., Syntaxis, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 2 Juni 1518. 4^o. - Emden Kirchen B.

Custos Brechtanus, Joh., Syntaxis, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten. 4^o. - Luxemburg BN.

D.

Dathus Senensis, Aug., De variis loquendi figuris s. de modo scribendi. Z.j.? Deventer, in platea episcopi (Rich Pafraet). 4^o. - Ludw. Rosenthal, München (a^o. 1926; def.).

Dathus Senensis, Aug., Isagogicus libellus in eloquentiae praecepta Deventer, Alb. Pafraet, Juni 1515. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Declinationes nominum, pronominum et verborum, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, (c. 1516?). 4^o. - Emden Kirchen B.

Dertusensis, Cardinalis. Zie Adrianus Florentius.

Despauterius, Joh., De figuris liber. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, April 1521. 4^o. - Rostock UB.

Despauterius, Joh., Rudimenta grammatices. Deventer, Alb Pafraet, Juli 1521. 4^o. - Cassel Landesb.

Disputatio habita Gruningae in aedibus praedicatorum inter dominicanos atque sacerdotes ecclesiae d. Martini anno 1523. (Zwolle, Simon Corver, na 12 Maart 1523). 4^o. - Parijs BN.

Dissertatiuncula contra Anabaptismum. Zie Crocus.

Dolschius Veltkirchensis, Joh., Contra doctrinalem quorundam magistrorum nostrorum damnationem Lovan. et Colon. studii defensio pro M. Luthero. Wittenberg (= Antw., Claes de Grave, 1520). 4^o. - Emden Kirchen B.

Dominus quae pars. (Deventer), Jac. de Breda, (c. 1510). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Dominus que pars. Zie ook Remigius Autissiodorensis.

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Deventer Jac. de Breda, 15 Oct. 1512. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z.j.? Leiden, Jan Seversz. perk. - Brussel BR. (fragment).

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z.p.n.j.? (Leiden, Jan Seversz.?). perk. - Oxford Bodl. Libr. (fragment). Vermeld Proctor, Tracts on early printing III, p. 50. 652 a.

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z.p.n.j.? (Leiden, Jan Seversz.?). perk. - Oxford Bodl. Libr. (fragment). Vermeld Proctor, Tracts on early printing III, p. 42. 652 d.

[p. 59]

E.

Eckius, Joh., Quintae partis in Lutherum et alios to. tertius homiliarum de sanctis. P. I-II. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1534. 8^o. - Berlijn P. St. B.

Eckius, Joh., Quintae partis declamatoriae operum in Lutherum et alios to. IV de septem sacramentis ecclesiae catholicae. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten voor Joannes Steels, 1535. 8^o. - F.S. Ferguson, Londen (a^o. 1925; ex. E. Gordon Duff).

Elucidarius poeticus. Zie Torrentinus.

Enchusen, Ruardus de. Zie Tapper.

Enchyridon ou manuel contenant plusieurs matieres traictees es livres de lancien testament. Antw., Mart. de Keyser en Symon Cock (voor Adr. Kempe de Bouchout?), 1535. 8^o. - Londen BM.

Entree, La triomphante, et couronnement de Fernant a Stoelwittenburch le 31 oct. 1527. (Antw.? 1527). 4^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Epistola e Constantinopoli clanculum missa a Christiano quopiam, etc. Gent., Joos Lambrecht Lettersteker, Maart 1539. 8^o. - Londen BM.

Epistolen ende evangelien. Zie Evangelien.

Epitaphia Erasmi per clarissimos aliquot viros conscripta. Leuven, Rutg. Rescius, Maart 1537. 8^o. - Brussel BR.

Epithaphia Erasmi per eruditissimos aliquot viros academiae Lovaniensis edita. Leuven, Rutg. Rescius, Maart 1537. 8^o. - Brussel BR.

Erasmus, Des., Epitome chiliadum adagiorum per H. Barlandum conscripta. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1524. 8^o. - Rotterdam SB.

Erasmus, Des., De libero arbitrio diatribe s. collatio. (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten), 1524. 8^o. - Londen BM.

Erasmus, Des., Argumenta in omneis epistolas apostolicas. Leuven, Theod. Martinus Alost., Nov. 1518. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Erasmus, Des., Catalogi duo operum ab ipso conscripti et digesti c. praefatione B. Amerbachii, etc. Antw., Wed^e. Mart. de Keyser voor Joannes Coccius, c. 1 Aug. 1537. 8^o. - Bonn UB.

Erasmus, Des., De civilitate morum puerilium c. scholiis Gisb. Longolii. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1530. 8^o. - Erlangen UB.

Erasmus, Des., De civilitate morum puerilium c. scholiis Gisb. Longolii. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1534. 8^o. - Brussel BR.

Erasmus, Des., De civilitate morum puerilium c. scholiis Gisb. Longolii. Antw, Mich Hillen van Hoochstraten, 1536. 8^o. - Londen BM.

Erasmus, Des., Familiarium colloquiorum formulae, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 6 Jan. 1522. 4^o. - Emden Kirchen B.

Erasmus, Des., Familiarium colloquiorum formulae. (Antw.), Mich. Hillen van Hoochstraten, April 1524. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Erasmus, Des., Colloquiorum familiarium auctarium. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, April 1526. 8^o. - Emden Kirchen B.

Erasmus, Des., In psalmum IV concio. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1525. 8^o. - Parijs B. Mazar.

Erasmus, Des., De constructione octo partium orationis, etc. Leuven, Theod. Martinus Alost., Nov. 1514. 4^o. - Sélestat BV.

[p. 60]

Erasmus, Des., De octo orationis partium constructione libellus scholiis Henr. Primaei illustratus, etc. Antw., Wed^e. Mart. de Keyser, 1536. 8^o. - Londen BM.

Erasmus, Des., De constructione libellus scholiis Henr. Primaei illustratus, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1538. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Erasmus, Des., Isagoge rhetorices de copia verborum, etc. Deventer, Alb. Pafraet, Mei 1515. 4^o. - Sélestat BV.

Erasmus, Des., De duplici copia verborum ac rerum commentarii II, etc. Deventer, Alb. Pafraet, Juni 1522. 4^o. - Cassel Landesb.

Erasmus, Des., De duplici copia verborum ac rerum commentarii II, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Juni 1524. 8^o. - Emden Kirchen B.

Erasmus, Des., Ecclesiastae s. de ratione concionandi ll. IV. Antw., Mart. de Keyser, 1535. 8^o. - Parijs BU.

Erasmus, Des., Enchiridion militis christiani. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Maart 1526. 8^o. - P.M. Barnard, Tunbridge Wells (a^o. 1925; ex. E. Gordon Duff).

Erasmus, Des., Enchiridion militis christiani. Antw., Mart. de Keyser voor Gov. van der Haghen (Dumaeus), 1534-1535. 8^o. - Rotterdam SB. (ex. E. Gordon Duff).

Erasmus, Des., Epistola nuncupatoria ad Carolum Caesarem, etc. Paraphrasis in evangel. Matthei, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Juni 1522. 8^o. - Rotterdam SB.; Stuttgart Landesb.

Erasmus, Des., Epistolae aliquot selectae per H. Barlandum. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Nov. 1522. 4^o - Stockholm KB.

Erasmus, Des., Epistolae duae recens conditae et aeditae. Antw., Mart. de Keyser, 1530. 8^o. - Brussel BR.

Erasmus, Des., Explanatio symboli apostolorum et decalogi praeceptorum. Antw., Joannes Grapheus, 1533. 8^o. - Gent UB.

Erasmus, Des., Lingua. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Oct. 1525. 8^o. - Rotterdam SB. (ex. E. Gordon Duff).

Erasmus, Des., Paraphrasis in evangel. sec. Ioannem. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1523. 8^o. - Stuttgart Landesb.

Erasmus, Des., Precatio dominica digesta in septem parteis. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1531. 8^o. - Berlijn P. St. B.

Erasmus, Des., Bereydinge totter doot. Antw., Henr. Peetersen van Middelburch, 1538. 8^o. - Rotterdam SB.

Erasmus, Des., Een sermoon vande onbegripelijcke barmherticheit Goods. Leiden. Peter Jansz. voor Barth. Jacobsz. te Amsterdam, (c. 1540). 8^o. - Rotterdam SB.

(Erasmus, Des.), Exhortation au peuple (Paraclesis). (Antw., Mart. de Keyser, c. 1530?). 8^o. - Londen BM. (2 exx.).

Erasmus, Des. Zie ook Epithaphia.

Esopus grecus. Zie Aesopus.

Eustachius de Zichenis (de Rivis s. van der Rivieren), Erasmi Roterodami enchiridion canonis quinti interpretatio (s. Apologia pro pietate in Erasmi Rot. enchiridion canonem quintum). Antw., Willem Vorsterman (en Mart. de Keyser?), 1531. 8^o. - Brussel BR.

Evaluacie boecxken, Een nieu, van 1 Maart 1526 (= 1527). Antw., Jan Dingelsche alias Lettersnijder, (eind 1526 of begin 1527). 4^o. - Londen BM.

[p. 61]

Evangelien. Epistolen ende evangelien metten sermonen. Antw., Henr. Eckert van Homberch, 1520. 4^o. - Wolfenbüttel Landesb.

Exhortation au peuple. Zie Erasmus.

Exposicie, Een schone, ende verstant op Credo in deum, enz. Z.p.n.j.? (Antw., Adr. van Berghen, 1522?). 8^o. - Leiden Mij. Ned. Letterk. (def.).

F.

F.R.P. Zie P., F.R.

Fasciculus myrre. Antw., Hansken van Liesvelt, (1537). 8^o. - Gent UB.

Fasciculus myrre. Antw., Henr. Peetersen van Middelburch, 1540. 8^o. - Brussel BR. (def.).

Faustus Andrelinus, P., Ex amorum libris IV selecti versus, etc. Z.p.n.j.? (Deventer, Jac. de Breda, c. 1513?). 4^o. - Bonn UB. (def.?). Vermeld Copinger 458; GW. 1879.

Faustus Andrelinus, P., Carmina elegiaca, etc. Deventer, Theod. de Borne, 26 April 1515. 4^o. - Sélestat BV.

Fossetier, Jul., Conseil de volentier morir, etc. Antw., Mart. de Keyser, 1532. 8^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Franciscus Monachus ord. Franciscani, De orbis situ ac descriptione. Antw., Mart. de Keyser voor Roel. Bollaert, (c. 1529). 8^o. - Londen BM.

G.

Galenus, Claud., Utrum conceptus in utero sit animal, Matth. Theod. Melanelio interpr. Antw., op kosten van Ant. Dumaeus (van der Haghen), Sept. 1540. 4^o. - Londen BM.

Gaza, Theod., De linguae graecae institutione l. II Erasmo interpr. Leuven, Theod. Martinus Alost., (1518). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Gebedeboecxken, Dat gulden. Zie Brunfels.

(Gedicht met beschrijving van de feesten ter eere van het Gulden Vlies in Oct. 1516 te Brussel gevierd, aanvangende: God die Iedions vlies bedaude). Z.p.n.j.? (Brussel, Thom. van der Noot, c. 1517). 4^o. - München Bayer. St. B. (def.).

Getijden van o.l. vrouwen. (Parijs), François Rrgnault, (1517). 8^o. - Parijs B. Mazar.

Gnapheus, Guil., Acolastus. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Juni 1532. 8^o. - Bergen (Mons) BV.

Gochius, Joh. Pupper, Dialogus de IV erroribus circa evangelicam legem exortis, etc. (Zwolle, Simon Corver, c. 1521). 4^o. - Parijs BN.

Gochius, Joh. Pupper, De libertate christiana ed. a Corn. Grapheo. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Maart 1521. 4^o. - Wolfenbüttel Landesb.

God die Iedions vlies bedaude. Zie Gedicht ... ter eere van het Gulden Vlies, enz.

Goetman, Lamb., Den spieghel der ionghers. Antw., Willem Vorsterman, (c. 1510?). 8^o. - Düsseldorf Landes-u. SB.

Grammatica s. synthactica ex maximis auctoribus collecta, P. II. Deventer, Jac. de Breda, 20 Juli 1515. 4^o. - Sélestat BV.

[p. 62]

Grapheus, Corn. Scribonius, Carmen pastorale, etc. Leuven, Theod. Martinus Alost., 13 Juni 1515. 4^o - Lübeck SB.

Grapheus, Corn. Scribonius, De magnificentissimis urbis Anverpiae spectaculis, Carolo Imp. designato, aeditis. (Antw.), Mich. Hillen van Hoochstraten, (1519). 2^o. - Oxford Bodl. Libr.

Grudius, Nic. (Nicolai s. Everardi), Epigrammata arcuum triumphalium in adventu Caroli V in urbem Valentianas, etc. Leuven, Serv. Zassenus Diestens., Febr. 1540. 4^o. - Londen BM.

Grunbeck, Jos., Une prophetie de lan 32 jusques en lan 40. Antw., Mart. de Keyser, 1533. 8^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

(Guevara, Ant.), Libro aureo de Marco Aurelio Emperador. Antw., Joannes Grapheus, 10 Jan. 1529. 4^o. - Londen BM. (eenigszins def.).

H.

Hasardus Angianus, Jac., Apologia. Leuven, Theod. Martinus Alost., 1520. 4^o. - Sélestat BV.

Hegius, Alex., Farrago. (Deventer, Alb. Pafraet). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Herbarius, Den groten (Ortus sanitatis). Z.j.? Antw., Symon Cock. 2^o. - Londen BM. (def.).

Hieronymus, S., Epitaphium Nepotiani presbiteri ad Hiliodorum episc., etc. Zwolle, Thieman Petersz. Os van Breda, (c. 1507?). 4^o. - Lübeck SB. Vermeld Hain-Copinger 8656; CA. 929.

Historie van S. Alena. Zie Legende.

*Historie van S. Anna. Vertaald door Wouter Bor. (Zwolle), Peter Os van Breda, 7 Sept. 1500. 8^o. - Bielefeld Altstädt. Kirche (def.). Vermeld GW. 1995.

Historie van Buevijne van Austoen wt Engelant gheboren. Antw., Adr. van Berghen, 23 Oct. 1511. 2^o. - Weenen St. B.

Historie vanden vier Heemskinderen. Leiden, Jan Seversz., 1508. 4^o. - München UB.

Historie van Hughe van Bourdeus. Z.j.? Antw., Willem Vorsterman, (c. 1540). 4^o. - Weenen St. B. (def.).

Historie van Merlijn. Z.p.n.j.? (Antw., Symon Cock? c. 1540?). 4^o. - Brussel BR. (def.).

Historie van Peeter van Provencen ende die schoone Maghelone van Napels. Antw., Willem Vorsterman. 4^o. - München UB.

Historie vander coninghinnen Sibilla. Z.p.n.j.? (Antw., Willem Vorsterman, c. 1538). 4^o. - Weenen St. B. (def.).

Hoe hem D.M. met den sinen ... vereenicht ende veraccordeert heeft, enz. Zie Articulen te Marburg geaccordeert.

Homerus, Iliados l. I. Graece. Leuven, (Rutg. Rescius) voor Barth. Gravius, (c. 1532?). 4^o. - Londen BM.

Homerus, Iliados l. III. Latine a Nic. Valla. (Deventer, Theod. de Borne, c. 1515?). 4^o. - Sélestat BV.

Horae de domina ad usum Romanum. Antw., Henr. Peetersen van Middelburch, 1535. 8^o. - Londen BM.

Horarium. Antw., Henr. Eckert van Homberch, 26 Juli 1515. 16^o. - Keulen SB. (def.).

Horatius Flaccus, Q., Odarum ll. IV, Epodon l. I, etc. Antw., Mart. de Keyser, 1529. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Hypotheses s. argumenta spectaculorum, etc. Zie Aegidius.

[p. 63]

I.

Interpretationes Hebraeorum, Chaldaeorum, Graecorumque nominum Novi Testamenti. Antw., (Willem Vorsterman voor?) Jan Seversz., 17 Dec. 1528. 8^o. - Rotterdam SB.

Introduction pour les enfans. Antw., Wed^e. Mart. de Keyser, 1538. 8^o. - Chantilly Musée Condé.

J.

Johannes Campensis, Psalmorum enchiridion Hieronymo interpr. c. interpretatione paraphrastica, etc. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, Sept. 1535. 16^o. - Berlijn P. St. B.

Johannes Campensis, Psalmorum omnium paraphrastica interpretatio, etc. Antw., Mart. de Keyser, Oct. 1532. 16^o. - Stuttgart Landesb.

Johannes de Garlandia, Verborum deponentalium interpretatio, castig. per Herm. Torrentinum. (Deventer, Rich. Pafraet, na 1500?). 4^o. - Kiel UB. Vermeld Proctor, Tracts on early printing III, p. 32. 1720a; Copinger II. 11.5491.

Johannes Secundus (Nicolai s. Everardi), Cymba amoris, Insomnium, Basia, etc. Utrecht, Harm. Borculous, Aug. 1540. 8^o. - Rotterdam SB.

(Joris, David?), Eyn korte vnde heerlicke bekentenisse des geloves, enz. (c. 1540?). 8^o. - Hamburg SB.

(Joris, David), Eyn wtroepinge van des brudegoms kompst. (1539?). 8^o. - Hamburg SB.

K.

Kalendarium. Calendarium perpetuum c. rubricis sec. usum fratrum minorum et sororum S. Clarae Provintiae Coloniae. (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten? 1528). 8^o. - Gent UB.

^oKarel V, Edictum imperiale ex conventu Wormatiae habito 1521 contra Mart. Lutherum (Acta Wormacensia). (Leuven, Theod. Martinus Alost., 1521). 2^o. - Rome Arch. Vatic.

^oKarel V, Edict keyserlic uuytghegheven int verzamen te Woorms in 1521 ieghens Mart. Luther. (Antw., Claes de Grave? 1521). perk. - Rome Arch. Vatic.

^oKarel V, Ghebod ende edict keyserlic uuytghegheven int verzamen te Woorms in 1521 ieghens Mart. Luther. (Antw., Claes de Grave? 1521). 2^o. - Rome Arch. Vatic.

Karolus Maneken (Meynikgen, Virulus), Epistole. Deventer, Rich. Pafraet, 9 Sept. 1501. 4^o. - Leuven UB. (def.).

Kemenerus, Timannus, De IV indeclinabilibus orationis partibus. Deventer, Alb. Pafraet, Oct. 1520. 4^o. - Lemgo i. Lippe Gymnas. B.

Krantz, Alb., Logica. (Antw., Gov. Bac, c. 1504?). 4^o. - Freiburg i. Br. UB.

Krantz, Alb., Oratio funebris in commemoratione Magni ducis Magnopolensis habita 16 Jan. 1504. (Antw., Gov. Bac, 1504). 4^o. - Praag UB.

[p. 64]

L.

Lactantius Firmianus, L. Cael., Divinarum institutionum ll. VII aliaque opera recogn. per Erasmum. Antw., Joannes Grapheus Maart 1532. 8^o. - Berlijn P. St. B.

Ladam, Nicaise, dit Songeur (Bethune), Le double des lettres que le grant Turc escript a M. le grant maistre de Rodes, etc. (Antw., Adr. van Berghen) voor Ant. Membre te Valenciennes, (1532). 4^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Ladam, Nicaise, dit Songeur (Bethune), Copie der brieven vanden grooten Turck ghescreven aen mijn Heere den grooten meestere van Rodes, enz. Antw., Adr. van Berghen, (1522). 4^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Laet de Borchloen, Gaspar, Prenosticatio ad annum domini 1514. (Antw., Willem Vorsterman? 1513). 4^o. - Keulen SB.

Laet de Borchloen, Gaspar, La grant prenostication de Louvain pour lan 1516. Antw., rue de la Kalendre (= Frankrijk? 1515). 4^o. - Parijs BN.

Laet, Gaspar, de jonghe, Pronostication for the yere 1533. (Antw? 1532). 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Lambertus Avenionensis, Franc., (De Ned. vertaling van: Que apud S. Hessorum synodum Hombergi congregatam pro eccles. reformatione ... disputanda et deservienda proposuit, etc.). Z.p.n.j.? (1527?). 8^o. - Londen BM. (def.).

Lapidanus, Guil. (van den Steene), Meditationes in septem psalmos poenitentiae. Leuven, Henr. Vekenstyl alias Baers, 1530. 8^o. - Leuven UB.

Latomus, Jac., De ecclesia et humanae legis obligatione. (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten), 1529. 8^o. - Berlijn P. St. B.

Legende van S. Alena. Z.p.n.j.? (Brussel, Thom. van der Noot, c. 1520?). 8^o. - Brussel BR. (def.).

Legende van S. Anna. Zie Historie.

Lemaire de Belges, Jeh., La concorde du gendre humain. Brussel, Thom. van der Noot, Jan. 1508. 4^o. - Parijs BN.

Lemaire de Belges, Jeh., La pompe funeralle des obseques du feu Roy dom Phelippes, etc. (Antw., Willem Vorsterman, 1507). 4^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Leven o.l. heren Ihesu cristi. Leiden, (Hugo Jansz. van Woerden), 1501. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.; Zwolle Emanuelshuizen.

Libellus de constructione octo orationis partium. Zie Erasmus en Lilius.

Libro aureo de Marco Aurelio. Zie Guevara.

(Lilius, Guil.), Absolutissimus de octo orationis partium libellus, etc. Deventer, Alb. Pafraet, Juli 1517. 4^o. - Berlijn P. St. B.

(Lilius, Guil.), Libellus de constructione octo orationis partium, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 22 Nov. 1520. 4^o. - 's-Gravenhage KB.

(Lilius, Guil.), Absolutissimus de octo orationis partium libellus per Erasmum emend., etc. Deventer, Alb. Pafraet, 1521. 4^o. - Cassel Landesb.

(Lilius, Guil.), De octo orationis partium constructione libellus emend. per Erasmum, etc. Antw., Mart. de Keyser voor Gov. van der Haghen (Dumaeus), Mei 1535. 8^o. - Londen BM.

[p. 65]

Lilius, Guil., De octo orationis partium constructione libellus. Zie ook Erasmus.

Lilius, Guil., De generibus nominum ac verborum praeteritis et supinis, recogn. et adauct. per Joh. Ritwyse. Antw., Mart. de Keyser, 1535. 8^o. - Londen BM.

Lilius, Guil., De generibus nominum ac verborum praeteritis et supinis, recogn. et adauct. per Joh. Ritwyse. Antw., Joannes Crinitus, 1538. 8^o. - Londen BM.

Lilius, Guil., De generibus nominum ac verborum praeteritis et supinis, recogn. et adauct. per Joh. Ritwyse. Antw., Wed^e. Mart. de Keyser voor Joannes Coccius, 28 Febr. 1539. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Litterae indulgentiarum. Zie Bomhouwer.

Lucanus, M. Ann., Pharsaliae l. I. Deventer, (Jac. de Breda), 11 Mei 1515. 4^o. - Sélestat BV.

Lucianus Samosatensis, De insomnio s. vita Luciani, etc. Graece. Leuven, Rutg. Rescius, Aug. 1537. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Lucianus Samosatensis, Libellus de non facile credendis delationibus (De calumnia). Graece. Leuven, Rutg. Rescius, Nov. 1534. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Lucianus Samosatensis, Nigrinus. Graece. Leuven, Rutg. Rescius, Juli 1537. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Lucianus Samosatensis, Complures dialogi Erasmo interpr. c. scholiis Nic. Buscoducensis, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1518. 4^o. - Antwerpen SB.

Lucianus Samosatensis, Aliquot dialogi Petr. Nannio interpr. Deventer, Alb. Pafraet, Sept. 1528. 8^o. - Rostock UB.

Lucianus Samosatensis, Dialogi aliquot per Erasmum versi et c. scholiis Nic. Buscoducensis, etc. Antw., Mart. de Keyser, Aug. 1530. 8^o. - Leiden UB.

Luther, Mart., Adversus execrabilem antichristi bullam. (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten), 1520. 4^o. - Emden Kirchen B.

Luther, Mart., Quare Pape ac discipulorum eius libri a doct. Mart. Luthero combusti sint, etc. Wittenberg (= Antw., Claes de Grave), 1520. 4^o. - Hamburg SB.

Luther, Mart., Sermo de praeparatione ad moriendum. (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, c. 1520?). 4^o. - Hamburg SB.

^o(Luther, Mart.), Postillen op die epistelen ende evangelien. Dl. I-III. Bazel, Adam Anonymus (= Antw., Joh. Hoochstraten), 1528. 2^o. - Berlijn Kupferstichkab.

Luther, Mart. Verhooringhe, enz. te Worms. Zie Verhooringhe.

Lyfe of Virgilius, Of the. Zie Vergilius.

M.

Mancinellus, Ant., Versilogus c. comment. Joh. Murmellii, etc. Deventer, Theod. de Borne, 1514. 4^o. - Sélestat BV. (def.).

Mancinellus, Ant., Versilogus recogn. per Jos. Horlennium et c. comment. Joh. Murmellii, etc. Deventer, Theod. de Borne, 1516. 4^o. - Lemgo i. Lippe Gymnas. B.

Mandement des Keysers (valuatie vander munten) van 1 Jan. 1526. Antw., Willem Vorsterman, 1526. 8^o. - Parijs B. Mazar.

Maniere de la deffiance faicte par les heraulx des roys de France et

[p. 66]

Dengleterre a Lempereur, etc. Antw., Willem Vorsterman, 24 April 1528. 4^o. - Chantilly Musée Condé.

Maniere, En ceste, a este deffijes Lempereur de par le herault du roy de Franche et .... dengleterre, etc. Antw., Henr. Peetersen van Middelburch, (1528). 4^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Medecijn der sielen. Z.p.n.j.? (Antw., Willem Vorsterman?). 8^o. - Gent UB. (def.).

Meditacie, Een devote, op die passie o.l. heeren. Zie Bethlem.

(Meditacion, Devote, sur la passion de n. seigneur). Zie Bethlem.

Melanchton, Phil., De dialectica ll. IV. (Antw., Mart. de Keyser), 1535. 8^o. - Rostock UB.

*Melanchton, Phil., Elementorum rhetorices ll. II. Antw., Joannes Grapheus, Sept. 1532. 8^o. - Vroeger van E. Gordon Duff, sinds 1925 in Amerika (waar?).

Melanchton, Phil., Elementorum rhetorices ll. II, etc. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1537. 8^o. - Emden Kirchen B.

Melanelius, Matth. Theod., De melancholia s. atrae bilis morbo ex Galeni, Rufi et Aëtii Sicamii voluminibus collectanea, etc. Antw., op kosten van Ant. Dumaeus (van der Haghen), 1540. 4^o. - Londen BM.

Messe, Om devotelic, te horen. Brugge, Hubertus de Croock. 8^o. - Gent UB.

Monachus, Franciscus. Zie Franciscus.

Mosellanus, Petr., Paedologia, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Nov. 1525. 8^o. - Londen BM.

Mosellanus, Petr., Paedologia, etc. Deventer, Wessel Zuseler, 1525. 4^o. - Frankfurt a. M. SB.

Mosellanus, Petr., Paedologia, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Oct. 1527. 8^o. - Erlangen UB.

Mosellanus, Petr., Paedologia, etc. Antw., Mart. de Keyser voor Gov. van der Haghen (Dumaeus), 1533. 8^o. - Königsberg UB.

Mosellanus, Petr., Tabulae de schematibus et tropis, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1526. 8^o. - Emden Kirchen B.

Mosellanus, Petr., Tabulae de schematibus et tropis, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1535. 8^o. - Rostock UB.

Murmellius, Joh., Composita verborum et verba communia ac deponentalia. Deventer, Jac. de Breda, 14 Dec. 1506. 4^o. - Praag UB.

Murmellius, Joh., Opuscula duo, unum de verborum compositis, alterum de verbis communibus ac deponentibus. Leiden, Jan Seversz., 31 Maart 1509. 4^o. - Mainz SB. (def.).

Murmellius, Joh., Opuscula duo, unum de verborum compositis, alterum de verbis communibus et deponentibus. Deventer, Jac. de Breda. 4^o. - Breslau St. u. UB.

Murmellius, Joh., Pappa puerorum, etc. Deventer, (Theod. de Borne), 27 Aug. 1514. 4^o. - Kiel UB.

Murmellius, Joh., Pappa puerorum. Deventer, Alb. Pafraet, z.j.? (c. 1517). 4^o. - Wolfenbüttel Landesb. (def.).

Murmellius, Joh., Pappa puerorum. Deventer, Alb. Pafraet, Nov. 1519. 4^o. - Wolfenbüttel Landesb. (vroeger Helmstedt UB.).

Murmellius, Joh., Pappa puerorum, etc. Antw., Willem Vorsterman, 1522. 4^o. - Emden Kirchen B.

Murmellius, Joh., Versificatoriae artis rudimenta, etc. Deventer,

[p. 67]

Theod. de Borne, 1514. 4^o. - Keulen SB. (def.) en Kiel UB. Is Ned. Bibl. 1573, aangevuld.

Murmellius, Joh., Versificatorie artis rudimenta, etc. Deventer, Jac. de Breda, 31 Juli 1515. 4^o. - Sélestat BV.

Murmellius, Joh., In artis componendorum versuum rudimenta tabulae. Deventer, Alb. Pafraet, (c. 1516). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Murmellius, Joh., In artis componendorum versuum rudimenta tabulae. Deventer, Alb. Pafraet, Sept. 1522. 4^o. - Cassel Landesb.

Murmellius, Joh., Tabularum opuscula tria. Deventer, Alb. Pafraet, Aug. 1522. 4^o. - Cassel Landesb.

N.

Niger, Franc., Ars epistolandi. Z.p.n.j.? (Deventer, Rich Pafraet). 4^o. - Parijs BU. (def.).

Niger, Franc., Triginta elegantiarum regule omnibus epistolas eleganter componere volentibus, etc. Deventer, Alb. Pafraet, 10 Sept. 1513. 4^o. - Paderborn Bisch. Akad. B.

Nocturnus quintus psalmorum Daviticorum c. prefatiunculis Athanasii, Ang. Politiano interpr. (Deventer, Alb. Pafraet, c. 1515). 4^o. - Sélestat BV.

Numerorum, De, variis notis. Zie P., F.R.

O.

Oeffeninghe, Een devote, tot een yegelic choor der engelen. Leiden, Peter Jansz., (c. 1540 of iets later). 8^o. - Rostock UB.

Of the lyfe of Virgilius. Zie Vergilius.

Om devotelic messe te horen. Zie Messe.

Orationes familiares. Zie Torrentinus.

Oratiuncule elegantiores ex diversis Ciceronis epistolis. Zie Cicero.

Ordonnances, edictz, statuz, etc. publiez le 15 nov. 1531. Gent, Pieter de Keysere, (1531). 4^o. - Dr. E. von Rath, Bonn.

Ordonnances, statutes et edictz de Charles V du 4 oct. 1540. Antw., a lenseigne de lescu Dartoys (Jac. van Liesvelt) voor Marck Martens te Brussel, (1540). 4^o. - 's-Gravenhage KB. (def.); Dr. E. von Rath, Bonn. Is Ned. Bibl. 1654, aangevuld.

Osiander, Andr., Harmoniae evangelicae ll. IV. Antw., Matth. Crom, 1540. 8^o. - Stuttgart Landesb.

Ovidius Naso, P., Metamorphoseos l. II. (Deventer), Jac de Breda, (c. 1509). 4^o. - Paderborn Bisch. Akad. B. (Theodorianum).

Ovidius Naso, P., Nux c. commento Erasmi, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1540. 8^o. - Berlijn P. St. B.

Ovidius Naso, P., De tristibus ll. V, de ponto ll. IV. Antw., Wed^e. Mart. de Keyser voor Joannes Coccius, Febr. 1537. 8^o. - Zutphen Librye.

Ovidius Naso, P. Zie ook Tibullus en Torrentinus (Orationes).

P.

P., F.R., De numerorum variis notis. Leuven, Rutg. Rescius, 1 Febr. 1539. 8^o. - Londen BM.

Palaephatus, De non credendis historiis, etc. Latine ab Jod. Velareo.

[p. 68]

Antw., Joannes Grapheus voor Greg. de Bonte, Oct. 1528. 8^o. - Londen BM.

Palmsondach oft o. vrouwen claghe. Antw., Willem Vorsterman. 8^o. - Gent UB.

Parson, The, of Kalenborowe. Z.p.n.j.? (Antw., Jan van Doesborch, na 1520?). 4^o. - Oxford Bodl. Libr. (def.).

Perottus, Nic., Grammatica c. additionibus Guarini Veronensis. Deventer, Rich Pafraet, 11 April 1504. 4^o. - Kiel UB.

Perottus, Nic., Institutiones grammaticae. Deventer, Theod. de Borne, (c. 1520?). 4^o. - Menno Hertzberger, Amsterdam (a^o. 1925).

Petrus Hispanus (Johannes XXI), Tractatuum IV textus c. argumentis. (Deventer, Jac. de Breda, c. 1513?). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Petrus Hispanus (Johannes XXI), Tractatus duodecim. Deventer, Jac. de Breda, 9 Aug. 1507. 4^o. - Emden Kirchen B.

Philelphus, Franc., Epistole breviores. Deventer, Rich. Pafraet, 1 Juli 1501. 4^o. - Parijs BU. (def.).

Philelphus, Franc., Epistolae familiares. Antw., Willem Vorsterman, 1526. 4^o. - Gent UB.

Piscis, Guil., Erasmi encomium. Leuven, Rutg. Rescius, Maart 1537. 8^o. - Brussel BR.

Placentius, Joh., Susanna, etc. Antw., Mart. de Keyser, 6 Mei 1532. 8^o. - Berlijn P. St. B.

Plinius Caec. Sec., C. (Minor), Ex epistolarum libris selecte quedam epistole. Deventer, Alb. Pafraet, sexto nonas Febr. (31 Jan.?) 1514. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Plinius Caec. Sec., C. (Minor), Epistole. Zie ook Cicero.

Plinius Caec. Sec., C. (Minor), Panegyricus Trajano Imp. dictus, etc. Antw., Willem Vorsterman, 29 Oct. 1523. 4^o. - Mart. Nijhoff, 's-Gravenhage (a^o. 1926).

Plutarchus Chaeronensis, De cohibenda iracundia dialogus, etc. Graece. Leuven, (Rutg. Rescius) voor Barth. Gravius, (c. 1533?). 8^o. - Londen BM.

Plutarchus Chaeronensis, De tranquillitate et securitate animi liber. Graece. Leuven, Rutg. Rescius voor Barth. Gravius (op kosten van beiden), 20 Nov. (1531?). 8^o. - Londen BM.

Politianus, Angel., Sylvae duae (Rusticus et Manto), etc. Deventer, Rich. Pafraet, 31 Maart 1509. 4^o. - Paderborn Bisch. Akad. B. (Theodorianum).

Ponte, Petrus de, Aegloge X. (Gent, Robert de Keysere? 1513). 4^o. - Londen BM.

Postillen op die epistelen ende evangelien. Zie Luther.

Privilegia fratrum et sororum tercii ord. S. Francisci de penitencia nuncupati. Amsterdam en Den Hem bij Schoonhoven, fr. Heynricus de Oudewater, 1512. 4^o. - Zutphen GA.

Prognosticon de terribilissimo maledicti antichristi adventu. Z.p.n.? (Deventer, Alb. Pafraet), op kosten van Karel van Gelder, Jan. 1524. 4^o. - Straatsburg BU. (def.).

Propertius. Zie Tibullus.

R.

Racueil, Brief, des oeuvres des dix commandemens. (Antw., Mart. de Keyser, c. 1530?). 8^o. - Londen BM.

[p. 69]

Regula fratrum minorum c. testamento S. Francisci, etc. Antw., Henr. Peetersen van Middelburch, 1529. 16^o. - Londen BM.

*Remede convenable pour si bien vivre en ce monde, etc. Antw., Willem Vorsterman. 8^o. - Sevilla B. Colombina.

Remigius Autissiodorensis, Dominus que pars. Deventer, Alb. Pafraet, 29 Mei 1512. 4^o. - Luxemburg BN.

Reuchlin, Joh., Scoenica progymnasmata, etc. Leuven, Serv. Zassenus Diestens., Maart 1534. 4^o. - Londen BM.

Rhazes. Zie Wesalius.

Ringelberg, Joach., Dialectica, Rhetorica. Antw., Joannes Grapheus voor Greg. de Bonte, Juni 1529. 8^o. - Besançon BV.

Ringelberg, Joach., Elegantiae. Antw., Joannes Grapheus voor Greg. de Bonte, Mei 1529. 8^o. - Londen BM.

Ringelberg, Joach., Liber de formis dicendi. Antw., Joannes Grapheus voor Greg. de Bonte, Juni 1529. 8^o. - Londen BM.

Robertus van Coelen, Costelijke scat der gheestelijker rijcdoem. 's-Gravenhage, Hugo Jansz. van Woerden voor Jan Seversz. die Croepel te Amsterdam, 23 Aug. 1519. 8^o. - R.K. pastorie, Uitgeest (def.).

Rosarium mysticum animae fidelis. Antw., Mart. de Keyser, Nov. 1533. 16^o. - Londen BM.

Rosarium mysticum animae fidelis. Antw., Mart. de Keyser, Jan. 1534. 8^o. - Parijs BN.

Roseghaert vanden bevruchten vrouwen. Zie Röslin.

(Röslin, Eucharius, de Oude), Roseghaert vanden bevruchten vrouwen. Antw., Jac. van Liesvelt en Symon Cock, 1528. 4^o - Bibl. wijlen Dr. D.F. Scheurleer, 's-Gravenhage.

Rutgerus Sycamber, Letania ad omnes sanctos. Deventer, Theod. de Borne, 23 Oct. 1514. 4^o. - Luxemburg BN.

S.

Sacre, Le, et coronnement de la royne de France Leonore. Zie Bochetel.

Sadelerus, Melch., Infantia grammatices. Leuven, Serv. Zassenus Diestens., Maart 1536. 4^o. - Parijs B. Mazar.

Sagena diaboli de peccato et multiplici eius specie tractans. Deventer, Rich. Pafraet, c. 1510?). 4^o. - Lübeck SB.

Sallustius Crispus, C., Bellum Catilinarium s. de coniuratione Catilinae. Deventer, Jac. de Breda, (c. 1500). 4^o. - Oxford Bodl. Libr. Vermeld Proctor, Tracts on early printing III, p. 39. 1500 a.

Sallustius Crispus, C., De bello Catilinario s. de coniuratione Catiline. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 20 Nov. 1512. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Sallustius Crispus, C., De coniuratione Catilinae, de bello Jugurthino, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1532. 8^o. - Antwerpen SB.

Sallustius Crispus, C., De bello Jugurthino, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 15 Maart 1513. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Schat (Scat), Costelijke, der gheestelijker rijcdoem. Zie Robertus van Coelen.

Schip (Scip), Der sotten ende der narren. Zie Brant.

Schoner, Joh., Appendices in opusculum globi astriferi. Antw., Mart. de Keyser voor Roel. Bollaert, 1527. 8^o. - Londen BM.

[p. 70]

Schottenius, Herm., Confabulationes tironum literariorum. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1536. 8^o. - Parijs B. Mazar.

Schottenius, Herm., Vita honesta s. virtutis, etc. Antw., Mart. de Keyser, Aug. 1530. 8^o. - Berlijn P. St. B.

Schottenius, Herm., Vita honesta s. virtutis, etc. Antw., Mart. de Keyser, 16 Juni 1532. 8^o. - Londen BM.

Schottenius, Herm., Vita honesta s. virtutis, etc. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1540. 8^o. - Parijs BN.

Seneca, L. Ann., Hercules furens. (Deventer), Jac. de Breda, (c. 1507). 4^o. - Paderborn Bisch. Akad. B.

Seneca, L. Ann., Hercules furens. (Deventer, Alb. Pafraet, 1516). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Seneca, L. Ann., Thebais. Deventer, Alb. Pafraet, Maart 1516. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Seneca, L. Ann., Thyestes. Deventer, Alb. Pafraet, Maart 1516. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Sermon de la maniere de prier Dieu. (Antw., Mart. de Keyser, c. 1530?). 8^o. - Londen BM.

Songeur dit Bethune. Zie Ladam.

Spiegel der ionghers. Zie Goetman.

Spiegel van Sassen. Antw., Hansken van Liesvelt, 1539. 4^o. - Berlijn P. St. B.

Statuta generalia fratrum minorum regularis observantie, etc. Brugge, Hubertus de Croock, 20 Oct. 1523. 4^o. - Brugge SB.

^oStory of Mary of Nemmegen. Antw., Jan van Doesborch, (c. 1519). 4^o. - S. Marino (Calif.) Huntington Libr.

Strijt, Den droefliken, die opten berch van Roncevale in Hispanien gheschiede. Antw., Willem Vorsterman, (c. 1520?). 4^o. - München UB.

Sulpitius Verulanus, Joh., De moribus puerorum praecipue in mensa servandis (s. de facetia mensae). Leuven, Serv. Zassenus Diestens., Mei 1536. 4^o. - Leuven UB.

Summa der godlicker scrifturen oft een duytsche theologie. Dl. I-II. (Antw.? Niclaes van Oldenborch?), 1526. 8^o. - Stuttgart Landesb.

Sutor, Garbr., Edyllia. Leuven, Rutg. Rescius, Sept. 1534. 8^o. - Londen BM.

Syntaxis Brechtana. Zie Custos.

Synthen, Joh., Zie Alexander de V.D.

T.

Tapper de Enchusen, Ruardus, Questio quotlibetica de effectibus quos consuetudo operatur in foro conscientiae. (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1520). 4^o. - Oxford Corpus Christi Coll.

Tbouck. Zie Boeck.

Terentius Afer, P., Adelphi. Deventer, Alb. Pafraet, Jan. 1523. 4^o. - Menno Hertzberger, Amsterdam (a^o. 1925).

Terentius Afer, P., Andria. Z.p.n.j.? (Deventer, Alb. Pafraet, c. 1517). 4^o. - Lemgo i. Lippe Gymnas. B. (bl. 1 def.).

Terentius Afer, P., Eunuchus. Deventer, Alb. Pafraet, Jan. 1517. 4^o. - Lemgo i. Lippe Gymnas. B.

Terentius Afer, P., Eunuchus. Deventer, Alb. Pafraet, Mei 1529. 4^o. - Menno Hertzberger, Amsterdam (a^o. 1925).

[p. 71]

Terentius Afer, P. Ex Terentii comoediis colloquiorum flosculi. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1536. 8^o. - Bergen (Mons) BV.

Terentius Afer, P., Heautontimorumenos. Deventer, Alb. Pafraet, Jan. 1523. 4^o. - Mainz SB.; Menno Hertzberger, Amsterdam (a^o. 1925).

Terentius Afer, P., Hecyra. (Deventer, Alb. Pafraet, c. 1515). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Testament dat Anneken zeliger Esaias haren sone bestelt hefft den 24 Jan. 1539, enz. (c. 1540?). 8^o. - Hamburg SB.

Theologia, Eyn deutsch (Ned. vert.). Zie Adam, Den ouden.

Thibault, Jan, Pronosticatie vanden iaere 1531. Antw., Lubbaert de Letterghieter voor Joh. (Jan) Thibault, (1530). 4^o. - Berlijn P. St. B.

Thibault, Jan, Apologie contre les invectives daulcuns pronostiqueurs Antw., 1530. 4^o. - Chantilly Musée Condé.

Thibault, Jan, Le thresor du remede preservatif et guerison de la peste, etc. Antw., Mart. de Keyser, 1531. 4^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Thibault, Jan, La triumphe de la paix celebree en Cambray, etc. Antw., Willem Vorsterman, (1529). 4^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Thriverus Brachelius, Hier., Disceptatio de securissimo victu a neotericis perperam praescripto. Leuven, Serv. Zassenus Diestens., Aug. 1531. 4^o. - Londen BM.

Tibullus, Propertius, Ovidius. Ex carminibus suis flores selecti ab Joh. Murmellio. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1537. 8^o. - Londen BM.

Tibullus, Propertius, Ovidius. Ex elegiis suis versus selecti ab Joh. Murmellio. Deventer, Alb. Pafraet, Sept. 1514. 4^o. - Oldenburg Landesb.

^oTijt, Van der verveerlicken aenstaende, Endechristes, enz. (Deventer, Alb. Pafraet), op kosten van Karel van Gelder, (1524). 4^o. - Uppsala UB.

Torrentinus, Herm., Elucidarius poeticus. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1527. 8^o. - Brussel BR.

Torrentinus, Herm., Elucidarius poeticus. Z.p.n.j.? (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten). 4^o. - Stockholm KB. (def.).

Torrentinus, Herm., Orationes familiares ex omnibus P. Ovidii libris formate. (Deventer), Theod. de Borne, 1 Nov. 1513. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Torrentinus, Herm., Orationes familiares ex omnibus P. Ovidii libris formate. (Deventer, Jac. de Breda), 4^o. - Lemgo i. Lippe Gymnas. B. (def.).

Torrentinus, Herm., Orationes familiares ex omnibus P. Ovidii libris formatae. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1540. 4^o. - Leiden UB. (fragm.).

Torrentinus, Herm. Zie ook Alexander de V.D.

Tractaet van die eewighe wijsheit. Leiden, aen die visch marct (Hugo Jansz. van Woerden), 1501. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Traictiez en brief de la deffianche du roy de Franche faicte au tresnoble Empereur Charle, etc. (Antw.), Jac. van Liesvelt, (1528). 8^o. - Parijs BN.

[p. 72]

Triumphe ghedaen te Brugghe binnen ter intreye van Karel op 18 April 1515. Antw., Adr. van Berghen, 25 Juni 1515. 4^o. - Mr. M.J. Schretlen, Haarlem.

Triumphe ende eere ghedaen by bevele vanden Coninck van Vranckerijcke der K.M. binnen Poictiers den 10 Dec. 1539, enz. Antw., Henr. Peetersen van Middelburch, (1540). 8^o. - Parijs Bibl. wijlen J. de Rothschild.

Troost, Der zielen, Leiden, Jan Seversz., 1519. 2^o. - Stockholm KB.

U.

Ulsenius, Theod., De S. Judoco hymnus. (Deventer, Rich Pafraet, c. 1509?). 4^o. - Paderborn Bisch. Akad. B. (Theodorianum).

Uutroepinge, Eyn, van des brudegoms kompst. Zie Joris, David.

V.

Valeur, La droite, (des deniers d'or, etc.). Z.p.n.j.? (Antw., Jan Lettersnijder, eind 1526 of begin 1527). 1^o. - Brussel Archiv. gén. (fragm.).

Valla, Laur., Elegantiae ad compendium redactae per Bonum Accursium Pisanum. Zwolle, (Peter Os van Breda). 4^o. - Lemgo i. Lippe Gymnas. B.

Valla, Laur., In latinae linguae elegantias ll. VI. Antw., Joh. Thibault voor Franc. Byrckman te Antw. en te Keulen, Aug. 1526. 8^o. - Londen BM.

Valla, Laur., Facetie morales s. Esopus grecus. Zie Aesopus.

Valuatie van der munten beghinnende 1 Maart 1526 (= 1527). Antw., Jac. van Liesvelt, 1526. 8^o. - Antwerpen SB.

Valuatie vander munten. Zie ook Mandement.

Van der verveerlicken aenstaende tijt Endechristes, enz. Zie Tijt.

Veltkirchensis, Joh. Dolschius. Zie Dolschius.

Vergilius Maro, P., Aeneidos l. IV recogn. ab Joh. Bapt. Egnatio et c. argum. Modestini. Deventer, Alb. Pafraet, Jan. 1524. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Vergilius Maro, P., Aeneidos l. V. recogn. ab Joh. Bapt. Egnatio et c. argum. Modestini. Deventer, Alb. Pafraet, Febr. 1524. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Vergilius Maro, P., Aeneidos l. VI recogn. ab Joh. Bapt. Egnatio et c. argum. Modestini. Deventer, Alb. Pafraet, Febr. 1524. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Vergilius Maro, P., Aeneidos l. III recogn. ab Joh. Bapt. Egnatio et c. argumento Modestini. Deventer, Alb. Pafraet, 1524. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Vergilius Maro, P., Bucolica c. comment. Herm. Torrentini. (Deventer, Theod. de Borne, c. 1514). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Vergilius Maro, P., Bucolica c. comment. Deventer, Alb. Pafraet, Nov. 1515. 4^o. - Lemgo i. Lippe (def.).

Vergilius Maro, P., Bucolica c. comment. Herm. Torrentini. Antw., Willem Vorsterman, 15 Maart - 29 Mei 1521. 4^o. - Mainz SB.

[p. 73]

Vergilius Maro, P. Of the lyfe of Virgilius and of his deth, etc. Antw., Jan van Doesborch, (1518?). 4^o. - Oxford Bodl. Libr. (def.).

Vergilius Maro, P. Zie ook Barlandus (Collectanea).

Verhooringhe, Der Roomscher K. Maiesteit, aenspraecke ende antwoorde van heere Mart. Luther .... op den rijcksdach te Worms in 1521. (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1521). 4^o. - Hamburg SB.

Vesthemer, Barth., Phrases s. modi loquendi divinae scripturae. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1536. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Viexmontius, Claudius, Catechismus. Zie Alardus Amstelredamus.

Vita d. Nicolai (Patarini) Myrorum episc., latine a Leon. Justiniano. Deventer, Theod. de Borne, 24 Jan. 1513. 4^o. - Lübeck SB.

Vives, Joh. Lud., De disciplinis ll. XX. P. I-III. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Juli 1531. 2^o. - Parijs BU.

Vives, Joh. Lud., (Opera varia, de artibus, de disciplinis, etc.). Z.p.n.j.? (Brugge, Hubertus de Croock? 1531). 8^o. - Straatsburg BV. (def.); Cat. E. Gordon Duff, First part. no. 181 (def.).

Vives, Joh. Lud., Somnium et vigilia, etc. Antw., Joh. Thibault, (1520). 4^o. - Londen BM.

Vlies, Gulden. Zie Gedicht .... ter eere van het Gulden Vlies, enz.

Voormen ende ghelikenessen vanden penningen van goude ende zelvere .... van 1499. (Antw., Gov. Bac, c. 1500). 4^o. - Antwerpen SB.

W.

Wesalius, Andreas, Paraphrasis in nonum librum Rhazae ad regem Almansorem. Leuven, Rutg. Rescius, Febr. ( - Maart) 1537. 8^o. - Londen BM.

Willem, Hertog van Gelre, enz., Plakkaat over het vernieuwen der leengoederen, gegeven 22 Juli 1538. (Nijmegen, Petr. Elsenius? 1538). 2^o. - Zutphen GA.

Willem, Hertog van Gelre, enz., Verclaeringhe (over het erfrecht), gegeven in 1540. (Nijmegen, Petr. Elsenius? 1540). 2^o. - Zutphen GA.

Winter. Zie Chimonius.

Wtroepinge, Eyn, van des brudegoms kompst. Zie Joris, David.

X.

Xenophon, Commentariorum ll. IV, etc. Graece. Leuven, Rutg. Rescius en Joannes Sturmius, Sept. 1529. 4^o. - Londen BM.; Zutphen Librye (def.).

Xenophon, Convivium. Graece. Leuven, Rutg. Rescius en Joannes Sturmius, 2 Juni 1530. 4^o. - Parijs B. Mazar.

Xenophon, De factis et dictis Socratis memoratu dignis ll. IV, Bessarione interpr. Leuven, Serv. Zassenus Diestens., Febr. 1533. 4^o. - Parijs B. Mazar.

[p. 74]

Z.

Zenders de Werdt, Guil., Lilium grammatice. Z.p.n.j.? (Deventer, Jac. de Breda, c. 1501). 4^o. - Kiel UB.

Zielen Troost, Der. Zie Troost.

Zovitius, Jac., Didascalus. Antw., Aegid. Coppenius Diesthens. voor Ant. Dumaeus (van der Haghen), Oct. 1540. 8^o. - Berlijn P. St. B.

's-Gravenhage, Febr. 1927

M.E. Kronenberg