Het Boek. Jaargang 17

[p. 373]

Uit Noord- en Zuid-Nederlandsche Bibliotheken

Dr. V.F. Büchner †

Te Leiden is den zesden December l.l., 44 jaar oud, overleden dr. V.F. Büchner, conservator aan de Rijksuniversiteitsbibliotheek aldaar.

Dr. Victor Frederik Büchner werd 26 Aug. 1884 te Amsterdam geboren. Hij studeerde aan de universiteit aldaar en promoveerde 26 April 1913 tot doctor in de klassieke letteren.

Aanvankelijk bestemd voor het onderwijs in de klassieke talen, maakte zijn ietwat schichtige persoonlijkheid en de nerveuze wijze waarop hij met de menschen omging hem niet bij uitstek geschikt voor leeraar. Wie hem echter beter leerde kennen waardeerde niet slechts zijn fabelachtig omvangrijke linguistische en historische kennis, maar boven alles zijn hulpvaardigheid en bescheidenheid, waarmee hij zijn kennis ter beschikking stelde van ieder dien hij daarmede kon dienen. De bibliotheek verliest in hem een uitstekend medewerker. Ambtenaar was hij nooit, een gareel hinderde hem, doch nu hij het eenmaal te dragen had, aanvaardde hij het.

De Grieksche en Latijnsche, alsmede de Nederlandsche handschriften, waarvoor hij de zorg had, waren niet zijn lievelingsvak. Hij wist er echter alles van en verbaasde menigmaal onze specialisten door zijn paleografische en historische kennis ook op dit gebied. Dr. Büchner kende een onwaarschijnlijk groot aantal talen, ook die waarvan alleen specialisten het bestaan kennen. Zijn voorliefde hadden echter de Iranische talen, en daarin was hij een meester. In den laatsten tijd bestudeerde hij speciaal met het oog op den tekst van het Nieuwe Testament het Georgisch. Ook de Semietische talen las hij met groot gemak.

Dr. Büchner was geregeld medewerker aan de encyclopaedie van den Islam, waarin hij tal van bijdragen leverde die speciaal op zijn eigen terrein betrekking hadden en bovendien gebeurde het vaak, dat een bijdrage van een of anderen medewerker uitbleef of verviel, en dan was dr. Büchner steeds bereid en bekwaam om een waardevolle studie te leveren ook over een onderwerp buiten zijn terrein.

Het verhaal gaat, dat op een linguistencongres een telegram binnenkwam gesteld in een taal, die niemand lezen kon. Na vergeefsche pogingen bij allerlei linguisten kwam men ook bij dr. Büchner, die niet slechts het telegram vertaalde, maar ook een antwoord opstelde in dezelfde taal.

De wetenschap lijdt door het heengaan van dr. Büchner een zeer ernstig verlies, en velen die op en buiten de bibliotheek zijn hulp en voorlichting kregen, zullen hem ongetwijfeld missen.

Op Maandag 10 December had de teraardebestelling plaats op de familiebegraafplaats te Muiderberg.

Toen de kist in den grafkelder was bijgezet, trad naar voren dr. F.C. Wieder, bibliothecaris, die er op wees, dat een man van groote gaven en groote talenten in de kracht van het leven is weggenomen. We hadden hem graag zijn werk zien voltooien en hem nog jaren rust gegund. Dr. Büchner is veertien jaar bibliothecaris van de handschriftenbibhotheek geweest Laten we er ons in verblijden, dat we hem die jaren gehad hebben. In dit

[p. 374]

verband wees spr. op de belangrijkheid van de Leidsche handschriftenverzameling, die als collectie documenten, van het allerhoogste belang voor de kennis der Europeesche beschaving, mag genoemd worden naast het Escoriaal en het Vaticaan, het Britsch Museum, en de verzamelingen te Parijs en Berlijn. De spreker heeft gaandeweg al die verzamelingen bezocht en kennis gemaakt met de conservatoren, eene reeks mannen van den eersten rang op het gebied der wetenschap; Büchner was één van hen.

Spr. schetste voorts den overledene als iemand met een bijzonder karakter, maar voor hen die het met hem konden vinden, was hij een goed vriend.

De tweede spreker was prof. A.J. Wensinck, die met prof. mr. W.J.M. van Eysinga den Senaat van de Leidsche Hoogeschool vertegenwoordigde. Mede namens den rector magnificus gaf hij uiting aan de gevoelens van droefheid voor den man, die heden naar zijn laatste rustplaats werd gebracht. Treffend zeide hij, dat zijn groote kennis hem verteerd heeft.

Dr. E.J. Kroon, sprekende namens collega's en vrienden uit vroeger en later tijd, dankte voor die vriendschap en voor de altijd bereidwillig verleende hulp.

Vervolgens sprak de Heer H. Cornet Sr. woorden van afscheid namens het personeel van de bibliotheek en de heer C. Gordijn, commandant der Amsterdamsche brandweer, mede namens majoor Van der Reyden, voor de vriendschap, twintig jaar ondervonden.

De broeder van den overledene, notaris J.C.A. Büchner, dankte voor de belangstelling.

Een nieuwe bibliothecaris te Amsterdam

De Gemeenteraad van Amsterdam benoemde in hare vergadering van 23 Nov. tot Bibliothecaris der Universiteitsbibliotheek dr. J.S. Theissen, sinds 1917 Bibliothecaris der Universiteitsbibliotheek te Groningen.

Kan de nieuwbenoemde Bibliothecaris zijne betrekking over drie maanden aanvaarden, dan is de Bibliotheek feitelijk anderhalf jaar zonder directeur geweest! Vaak krijgt men den indruk dat onze machthebbers al heel weinig begrip hebben van bibliotheekbelangen!

Een verblijdend verschijnsel is het intusschen, dat het Gemeentebestuur is teruggekomen op de maatregelen van 1923/24, dat de Universiteitsbibliotheek niet op nieuw is gesteld onder den Directeur der Openbare Leeszaal, en dat èn bij de voordracht èn bij de benoeming blijkbaar de wil heeft voorgezeten, een Bibliothecaris te benoemen, bekwaam en geëerd in onze bibliotheekwereld.

Belgische voorschriften betr. de uitleening uit archieven aan buitenlandsche bibliotheken

Sedert 1 November gelden voor de ‘Prêts internationaux de documents d'archives’ de volgende bepalingen:

Article 1r. Toute bibliothèque de l'étranger, qui désire obtenir l'envoi en prêt d'un ouvrage appartenant aux Archives de l'Etat, adresse une demande au service des prêts institué aux Archives générales du Royaume. Celui-ci, informations prises, lui fait connaître à titre officieux si le prêt peut être consenti.

La bibliothèque étrangère, en donnant les indications nécessaires à l'identification de l'ouvrage, doit faire connaître le but de la demande (Exposition, reproduction ou édition, totale ou partielle, etc.) ainsi que les noms, qualité et domicile de la personne ou de l'établissement, qui désire recevoir l'ouvrage en prêt et dont elle est l'intermédiaire responsable.

[p. 375]

Artcle 2. En cas d'avis favorable, il est procédé ainsi qu'il suit, selon qu il s'agit d'imprimés ordinaires ou d'ouvrages précieux.

a) S'il s'agit d'un ouvrage appartenant à la catégorie des imprimés ordinaires, le dépôt d'archives belge, saisi, par le service des prêts, de la demande de la bibliothèque étrangère, envoie directement à celle-ci l'ouvrage demandé.

L'envoi en retour s'opère de la même facon de bibliothèque à bibliothèque.

b) S'il s'agit de manuscrits, d'incunables ou d'ouvrages précieux le service des prêts ayant avisé officieusement la bibliothèque étrangère que le prêt peut être consenti, celle-ci introduit alors sa demande par la voie diplomatique. L'Ambassade ou la Légation intéressée est informée par le Ministre des Affaires Etrangères qu'elle peut faire prendre l'ouvrage au service des prêts.

Au retour, l'ouvrage est remis directement à ce service par la réprésentation diplomatique intéressée.

Article 3. Toutes les communications relatives au prêt se font par correspondance entre la bibliothèque étrangère et le service des prêts.

Article 4. Les frais de port et d'assurance sont à la charge des emprunteurs.