Het Boek. Jaargang 18

[p. 269]

Uit Noord- en Zuid-Nederlandsche bibliotheken

Gemeentebibliotheek te Rotterdam

Verschenen is het verslag der Gemeentelijke Bibliotheek en Leeszalen te Rotterdam over 1928, waaraan wij het volgende ontleenen.

In 1928 verschenen de lijsten 25 tot 39 van den catalogus der centrale bibliotheek, waardoor aan het eind van dit jaar 13405 titels gedrukt werden. Van de 1e bijbibliotheek verscheen lijst 3 en 4, van de 3e lijst 1.

Op 29 December had de officieele opening plaats van het nieuwe gebouw der 2e bijbibliotheek, Mare 675, waarvan het verslag een beschrijving en twee afbeeldingen bevat.

Op de binderij werden 7126 boeken ingebonden, en 189 portefeuilles vervaardigd.

Door aankoop en schenking werd de centrale bibliotheek vermeerderd met 7324 boekdeelen, waarvan 264 brochures. Ultimo December bedroeg het totale bezit 162.264 boekdeelen, waarvan 9713 brochures. Van de aanwinsten behoorden 1216 deelen tot de ontspanningslectuur en dienden 555 deelen tot uitbreiding der Kinderbibliotheek, die ultimo December 6751 deelen omvatte.

Op de wekelijksche boekbespreking werd over 372 nieuw verschenen romans schriftelijk verslag en advies uitgebracht, met het gevolg dat 123 daarvan als ongeschikt werden afgewezen.

De verzameling Erasmiana breidde zich dit jaar uit met 82 nummers, waaronder 15 uitgaven die in Van der Haegghen's ‘Bibliotheque Erasmienne’ niet zijn vermeld.

Ook de verzameling handschriften werd met verscheiden nummers verrijkt, waaronder in het bijzonder te noemen zijn:

1^o. Molinaeus, Latijnsch receptorium, omstreeks 1560 geschreven in Zuid-Nederland.

2^o. Getijden- en Gebedenboek met initialen en randversieringen in twee kleuren. Hollandsch werk, omstreeks 1480.

3^o. Twee bladen uit een perkamenten handschrift van den Malegijs, geschreven omstreeks 1350.

4^o. Latijnsch en Nederlandsch Gebeden-en Getijdenboek, geschreven op perkament in Vlaanderen omstreeks 1535.

5^o. Bernardus, Psalter van O.L.V.-Gebeden en ascetische tractaten, op papier geschreven in Gelderland omstreeks 1490.

Een hoogst merkwaardige en kostbare aanwinst onder de gedrukte boeken is een exemplaar van het Dictionaris in Fransoys ende vlaemsch oft nederduytsch metter instructien hoemen lesen ende scrijven sal de fransoysche sprake.... Vergadert duer Glaude Luython schoolmeester (Antw., Gregoris de Bonte, 1555) Tot nog toe is dit het eenig bekende exemplaar van dit werkje, dat een vermeerderde uitgave is van een eersten druk, in 1552 bij denzelfden uitgever verschenen, van welken eersten druk evenzeer maar een enkel exemplaar bekend is.

In Bijlage I vindt men de lijst van personen en instellingen van wie de Bibliotheek in het afgeloopen jaar geschenken mocht ontvangen. Behalve aan de stichting ‘Vrienden der Gemeentebibliotheek’ wordt zeer in het bijzonder dank gebracht aan de heeren: D.G. van Beuningen, J. van Cleeff Izn., W.A. Engelbrecht, A.J.M. Goudriaan, Mr. Abm. van der Hoeven, Mr. F.G. Koch, Jacob Mees en Mr. W.A.

[p. 270]

Mees, aan wier verlichten en milden burgerzin vooral de uitbreiding der Erasmiana te danken is.

Van 28 April tot en met 12 Mei werd in de tentoonstellingszaal der Bibliotheek een tentoonstelling gehouden, ingericht door het Nederlandsch verbond van Boekenvrienden. Het was de keuze der ‘vijftig beste boeken in Nederland vervaardigd en uitgegeven in het jaar 1926’, zooals deze ook in andere plaatsen tentoongesteld is geweest. Opengesteld op werkdagen van 10-4 uur trok deze tentoonstelling 413 bezoekers.

Gedurende de maand Augustus werd in de tentoonstellingszaal en de daarnaast gelegen hal een ‘Tentoonstelling van boeken, prenten, teekeningen betreffende Rotterdam’ gehouden. Behalve enkele kostbare stukken van particuliere verzamelaars en van het gemeentelijk Museum van Oudheden, was het voornaamste deel der tentoongestelde afbeeldingen afkomstig uit de rijke historische verzameling van het Gemeente-archief. Hoezeer men het waardeerde dat deze schatten ook aan breeder kringen der bevolking eens op overzichtelijke wijze werden getoond, bleek uit het drukke bezoek. De openstelling, op werkdagen van 10-5 uur, op Zondagen van 10-2 uur, werd nog verlengd tot 15 September. De tentoonstelling trok 4531 mannelijke en 1077 vrouwelijke, tezamen 5608 bezoekers.

Als totale cijfers worden opgegeven: bezit aan boekdeelen 199148 (waarvan 162264 in de Centr. Bibl.), bezoekers der leeszalen 248751 (waarvan 216313 in de Centr. Bibl.), ingeschreven leeners 22023 (waarvan 12338 in de Centr. Bibl.), uitgeleende boeken 342275 (waarvan 205301 in de Centr. Bibl.). In de Kinderafdeelingen waren tezamen 6069 leeners ingeschreven (waarvan 2184 in de Centr. Bibl.), en werden 116289 boeken uitgeleend (waarvan 67072 in de Centr. Bibl.), terwijl 37868 kinderen de zalen bezochten (waarvan 36789 in de Centr. Bibl.). Tegen het vorige jaar stegen de cijfers der uitleening zoowel als van het zaalbezoek.

De meest gevraagde vakken waren de Nederlandsche taal- en letterkunde, de aardrijkskunde, land-en volkenkunde, de technische wetenschappen, de geschiedenis en de natuurlijke historie.

Uit andere bibliotheken werden geleend 1717 boeken, aan andere bibliotheken werden uitgeleend 422 boeken.

De bijlagen bevatten de gewone uitgebreide statistieken en lijsten van de schenkers, de aanwezige tijdschriften en de vermeerderingen der Erasmiana.

Regels voor de alphabetische rangschikking

Als nummer 12 van de Geschriften, uitgegeven door de Centrale Vereeniging voor openbare Leeszalen en Bibliotheken verscheen bij het Uitgeversfonds der Bibliotheekvereenigingen Bilderdijkstraat 3, Den Haag: Regels voor de Alphabetische rangschikking der titelbeschrijvingen, vastgesteld door de Rijkscommissie van advies inzake het Bibliotheekwezen.

De Rijkscommissie van Advies inzake het Bibliotheekwezen stelde in hare vergadering van 22 October 1927 een subcommissie in, welke opdracht ontving, regels te ontwerpen voor de alphabetische rangschikking der titelbeschrijvingen, als aanvulling van de in 1924 door de Rijkscommissie vastgestelde ‘Regels voor de titelbeschrijving’.

Over de algemeene toepassing dezer nieuwe Regels kan hetzelfde worden gezegd als over gene. Die toepassing zal evenzeer geleidelijk in de nederlandsche bibliotheken dienen te geschieden. Ook hier zullen de jongere Openbare Leeszalen waarschijnlijk eerder dezen gids volgen dan de oudere Openbare Bibliotheken. Voor de opleidingscursussen van leeszaalpersoneel zullen zij onmiddellijk een grondslag bij het onderwijs worden.

In deze regels zijn slechts hoofdzaken vastgelegd. In de praktijk zal men meermalen naar eigen inzicht dienen aan te vullen waarvoor geen ‘regels’ gegeven worden of gegeven kunnen worden. Ook in dit opzicht sluit deze publicatie bij haar voorgangster aan.

Waar het pas gaf is naar de paragrafen van de parallelle uitgave verwezen: R.T. is ‘Regels Titelbeschrijving’, R.A. is ‘Regels Alfabetische Rangsschikking).