Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 104

[p. 490]

Mgr. Prof. A. Janssen
Leuven, o schone dagen!

In het onder deze titel bij de Standaard-boekhandel uitgegeven boek, geeft Ernest Claes, op de bekende hem eigen manier, enige schetsen uit het studentenleven te Leuven, zoals dit was zo ongeveer een halve eeuw terug. Wij allen die behoren tot de studentengeneratie van de laatste jaren vóór de oorlog van 1914, zullen zeker aan de lezing het meeste genot hebben. Haec olim meminisse juvabit! Voor de jongeren is dit boek een document, geschreven door iemand die het studentenleven van die tijd druk heeft meegeleefd, dat een kijk geeft op Leuven zoals het er toen toeging. Maar allen, ouderen en jongeren, zullen plezier beleven aan de lezing. Niemand, zo menen we, zal beweren dat dit het beste boek is van Nest Claes, maar het is toch een echte Claes, en dat zegt genoeg, dat maakt alle verdere aanbeveling en lof overbodig.

Het ‘Germanistenkot’ van die tijd is met krachtige pennetrekken getekend. De figuren van de professoren De Cock, Scharpé, Lecoutere en Bang staan ten voete uit geschilderd. Gewezen wordt terloops op de toenmalige verhouding van Vlamingen en Walen. Het helaas verdwenen ‘Met Tijd en Vlijt’ herrijst in de herinnering van de velen die geen enkele vergadering wilden missen. De feesten ter gelegenheid van het vierde lustrum van ‘Ons Leven’ worden in kleur en geur beschreven. Het welbekende studentenblad krijgt een eigen beurt, evenals de in de latere studentenwereld schier legendarisch geworden figuur van Jef Van den Eynde, ‘de student, die geen student was’, acht jaar te Leuven ‘studeerde’, maar er slechts één examen heeft afgelegd. Dithyrambisch worden Jack-op en Munich geprezen en verdedigd tegen Peterman en Bruine. Echt studentikoos is de grap van student-ingenieur Nellis Christiaens en zijn vrienden tegenover hun brave, goedgelovige ‘paternel’. Achtereenvolgens krijgen de studentencafés een ‘in memoriam’: De Salvator, De Twee sleutels, Bij Lucieke, De Hertog Jan, Den Bel, Den Beker, In den Engel, enz. elk met zijn eigen karakteristiek. Maar er was ook de Keurboekerij, waar Claes stof vond om zijn leeshonger te stillen. Tot slot een ‘Studentikoze Lente-Idylle’, zonder welke een schets van het studentenleven niet volledig zou zijn, ter gelegenheid van de jaarlijks in de maand maart weerkerende bedevaarten naar het heiligdom van Sint Jozef.

Bij dat alles zou men wel gaan denken dat de studenten van vóór de oorlog van 1914 niets anders deden dan bier drinken, rollen, vrijen, zingen, nacht-

[p. 491]

braken en vechten. Zeker, aan dat alles werd flink meegedaan, maar er werd toch ook ernstig gestudeerd, even goed als thans. Maar er heerste verbondenheid onder het studentenvolk, verbondenheid die gecimenteerd was door de studentenbeweging, waarin allen opgingen en die een zegen geweest is voor het Vlaamse volk. Er was romantiek en idealisme, er was enthousiasme voor de Vlaamse zaak, en die hebben velen in hun jongere jaren rijk gemaakt. Het romantische heeft bij velen het idealisme fris gehouden en gebracht tot de realistische daad, in dienst van het hun dierbaar gebleven Vlaanderen. Dat zegt Claes niet zo uitdrukkelijk, maar ge leest het tussen de regels en het bewijs daarvan leveren de vele studenten van die tijd die trouw gebleven zijn aan hun Vlaamse overtuiging en op hun respectievelijk werkterrein zoveel gepresteerd hebben, ons Vlaamse volk ten bate.

Uit heel het boek spreekt duidelijk de dankbare verbondenheid met de Katolieke Universiteit, die onverzwakt in Ernest Claes is blijven voortleven.

Als men met dat alles rekening houdt en het niet uit het oog verliest bij de lezing, is dit boek meer dan een bijdrage tot hetgeen we zouden kunnen noemen de studenten-folklore.

Mag het worden aangezien als een document met historische waarde? Zo heeft Claes het niet bedoeld. De verbeelding heeft wellicht hier en daar een part gespeeld aan de auteur of het geheugen heeft hem in de steek gelaten. Mogen we wijzen op enkele kleine onnauwkeurigheden? Ernest Claes kan niet naast Gustaaf Boes, later monseigneur, gezeten hebben (blz. 37). Claes heeft Leuven verlaten in 1910 en G. Boes kwam te Leuven als student in 1912. Desbarax was ver van een ‘goedmoedige Vlaming’ (blz. 15). Vader Desbarax was geboren Fransman en de zoon, die hem opvolgde stond eer bekend als ‘franskiljon’. Op 9 mei 1909 was niet Mgr. Ladeuze rector magnificus (blz. 89), maar wel Mgr. Hebbelynck. Het aangehaalde incident heeft waarschijnlijk wel aanleiding gegeven of althans bijgedragen tot het ontslag van deze laatste. Mgr. Ladeuze werd tot rector benoemd einde juli 1909. Leo van der Essen werd docent in juli 1910, dus als Ernest Claes de universiteit al verlaten had. Hij was dus nog geen professor op de dag van de beschreven Hullebroeck-avond (blz. 56). Het Mechels muziekinstituut, waaraan Arthur Meulemans studeerde (blz. 50), heet niet ‘Scheppers’- maar ‘Lemmensinstituut’.

Wil dat nu een critiek zijn? O neen! We zouden hier de geijkte uitdrukking willen neerschrijven: die kleine bemerkingen doen niets af aan de waarde van het boek. Ze bewijzen dat ik het boek met de grootste aandacht gelezen heb, wat niet kan gezegd worden van ieder recensent. En mijn goede vriend Claes zal mij de bemerkingen ook niet ten kwade duiden. Hijzelf weet dat onvolkomenheden en tekortkomingen onvermijdelijk zijn. Laten we er niet te veel op letten. De literaire waarde zal er niet onder lijden. Men moet het boek lezen met het hart, zoals Claes, de trouw gebleven ex-lovaniensis, het schreef met zijn hart.