Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 129

[p. 560]

Tijdschriftenrevue

Bzzlletin
12de jrg., nrs. 114-115-116, maart-april-mei 1984

Het maartnummer is volledig gewijd aan de Auden-generatie. Het geeft een levendig tijdsbeeld van de dertiger jaren met figuren als Auden, Spender, Betjeman, Caudwell, Eliot e.a. J.T. Harskamp schrijft in dat verband over een vertaling van Auden door C. Buddingh'. In de marge van dit themanummer bespreekt P. de Boer drie dichters: P. Verstegen, A. Ent en H. Verhagen. Borgers en Wadman trachten de puzzel van de briefwisseling tussen H. Marsman en S. Vestdijk bij het schrijven van hun roman ‘Heden ik, morgen jij’ te vervolledigen.

Het aprilnummer opent met bedenkingen van D. Kroon over het eenheidsverlangen en eenheidsbesef in de poëzie van M. Vasalis. Vervolgens zoekt J.T. Harskamp naar comparatistische raakpunten met Van Eedens ‘Van de koele meren des doods’: spleen, ennui en walging passeren de revue. Na een verhaal van M. 't Hart ‘Huwelijk rijmt op gruwelijk’, toetst Em. Kummer een ideologisch analysemodel aan Ter Braaks roman ‘Hampton Court’. Dit model laat ook ruimte voor het toeval in de romanconceptie. In zijn poëzierubriek bespreekt P. de Boer werk van C.O. Jellema en L. den Os overloopt het succesrijke romanwerk van de Franse auteur P. Modiano. Een boeiende synthetische visie op het oeuvre van E. Canetti ontwikkelt B. van de Berg, terwijl B. van de Pol en M. Steenmeijer, bij hun bespreking van de Spaanse generatie van 1927, F.G. Lorca voorstellen en enkele vertalingen ervan kritisch onder de loep nemen. A. de Vries onderzoekt de historische receptie van o.a. Dik Trom-boeken en besluit hieruit dat vakmensen wel mogen oordelen over de waarde van kinderboeken, maar dat de kinderen en de ouders zich daar niet al te veel van aantrekken.

Het meinummer staat volledig in het teken van J. Hanlo. S.J.L. Prop en A. Walrecht stellen een biografische schets samen met overvloedig fotomateriaal. Herinneringen aan de mens Hanlo zijn afkomstig van zijn buurman J.G.M. Notten en van een vriend, A.J. Govers. Deze laatste schrijft ook over Hanlo's liefde voor de blanke Chicagojazz. K. Schoevers en J. Schurgers komen niet verder dan anekdotische stukjes. C. Hamans gaat dieper in op het werk van Hanlo: zijn stijl en thema's worden gekarakteriseerd in relatie met diverse stromingen. A. Walrecht heeft het over het oertyposcript van het beruchte gedicht ‘Oote’ en R. Schouten, P. de Boer en R. Sythoff ontleden enkele gedichten. J. Renders bespreekt Hanlo's relatie met het tijdschrift Barbarber en geeft een nagenoeg volledige bibliografie van en over het werk. Wie in Hanlo geïnteresseerd is, moet deze aflevering raadplegen.

[p. 561]

Deus ex Machina
8ste jrg., nr. 29, jan.-feb.-maart 1984

De redactie is uitgebreid met F. Pollet en G. van Hoof. P. Taverniers vertaalt enkele gedichten van J.L. Borges en K. Geerts laat ons kennismaken met vertaalde fragmenten uit Baudelaires ‘Le Spleen de Paris’. De droomsfeer van R.P. D'Haeses pastels komt in zwart-wit niet zo goed tot haar recht. Het meer realistische werk van A. Roelant dat wordt voorgesteld, heeft daar minder last van. G. van Hoof situeert het werk van I.B. Singer: ‘een mengeling van melancholie, spot en fantasie’. Verdienstelijk dichtwerk is van M. van Maele, P. Vanderschaeghe, T. Pauwels en A. Dierick.

Diogenes
1ste jrg., nr. 5-6, mei-juni 1984

G. Adé schrijft enkele herinneringen neer aan P. van Aken. Een Roomse jeugd kan diepe sporen nalaten. Dat is merkbaar bij M. Mc Carthy maar al evenzeer bij G. Seghers, die over haar biografie schrijft. In zijn Beatstijl schrijft S. Vinkenoog een brief aan het geacht leeghoofd over zijn levenservaringen. R. van den Broeck besluit zijn artikelen over vertaalproblemen. Het recente dichtwerk van G. van Istendael en het zelfmoordboek van J. Brouwers worden gunstig onthaald. Goede gedichten van F. Deschoemaeker, M. Coole en D. van Bastelaere.

In het juninummer interviewt R. van den Broeck J.S. Holmes, die onlangs de Vlaamse prijs voor vertaling ontving. Als Amerikaan benadert hij met veel wijsheid en inzicht de Vlaams-Nederlandse verhouding, onze literatuur en zijn eigen vertalersactiviteit. J. van de Weghe publiceert een fragment uit zijn roman ‘Anker en zon’. Kort prozawerk van I. Michiels, L. Frateur en H.J. Loreis wordt met degelijke poëzie van N. van Bruggen, B. Kooijman en F. Deschoemaeker afgewisseld.

Ons Erfdeel
27ste jrg., nr. 3, mei-juni 1984

‘De algemene geschiedenis der Nederlanden’ in vijftien delen is voltooid. H. van der Hoeven noemt het een werk voor specialisten, waarin de klemtoon ligt op de sociaal-economische aspecten. A. Reitsma vergelijkt een viertal gedichten over ‘Zondag’ van Nijhoff, Bloem, Gerhardt en Achterberg. Elke dichter drukt zijn wereldbeeld op het thema. De industriële archeologie is in Vlaanderen laat van start gegaan. Nochtans heeft ze volgens A. Linters nu kans op doorbraak. J. Wallage ziet de operatie taakverdeling aan de Nederlandse universiteiten gunstig verlopen. A. Dobrowka, Pools vertaler van onze literatuur, geeft zijn visie op zijn vertaalactiviteit en de richtlijnen die hij daarbij volgt. Contactlinguïstiek is wat P. Nelde en A. Melis beoefenen: zij bestudeert zowel de contacten tussen talen als tussen volkeren en hun taalgedrag. België en het Nederlands bekleden in dat opzicht een interessante plaats. Het subtiel bewerkte proza van W.G. van Maanen trekt de aandacht van J. de Maere. J. Boyens overloopt de ontwikkeling van G. van de Woestijne als symbolist en expressionist. In de culturele kroniek vallen de besprekingen op van H. van Buuren over H.S. Haasses ‘De wegen der verbeelding’, M. Minco's ‘De val’ en G. Seghers ‘Ontregeling en misverstand’. H. Bousset gaat deskundig om met ‘De vrouwen van de aartsengel’ van I. Michiels. Er zijn verder ook besprekingen van het verzameld dichtwerk van P. Snoek (W. Chielens) en kanttekeningen bij de Caraïbische literatuur (W. Rutgers).

[p. 562]

Kruispunt
23ste jrg., nr. 91, juni 1984

Dit is een merkwaardig dossiernummer, gewijd aan L.P. Boon. F. Beeckman haalt herinneringen op aan L.P. Boon en R.J. van de Maele tracht de talloze schuilnamen waaronder Boon publiceerde, te achterhalen. Verder schrijft hij ook een interessant artikel over ‘De Kapellekensbaan’ en ‘Zomer te Termuren’ en behandelt de poëzie van Boon. J. Schepens heeft het vooral over zijn ‘klein’ journalistiek werk en over Boons verhouding tot enkele Vlaamse schrijvers. Over de grillige romanstructuur bij Boon geeft J. Koch boeiende bedenkingen. Zijn relaties met de film en het toneel (D. Gebuijs), met de Honest Arts Movement (W. Verhegghe) en zijn correspondentie met D. de Veylder vervolledigen het portret dat in deze hoogstaande aflevering wordt getekend.

Litetama
18de jrg., nr. 10-11-12, feb.-maart-april 1984

In het februarinummer wordt de Caraïbische schrijver F.M. Arion voorgesteld. H. Barnard, jeugdauteur, neemt zijn lezers dikwijls mee naar vreemde culturen. Hij wordt hier geïnterviewd door M. Tjoeng. In het kwisgedeelte komt C.J. van Geel aan de beurt.

Het maartnummer brengt beschouwingen rond de dichters H. Andreus en M. Mok. In deze aflevering komen vele debutanten uit het Nijmeegse aan het woord.

Het aprilnummer handelt over M. Nijhoff. Na een biografische schets volgen gesprekken over zijn poëzie, zijn toneel, zijn activiteit als poëticus en criticus en als vertaler. Tot slot volgt een goede bibiografie van en over Nijhoff, met inbegrip van scripties.

Literatuur
1ste jrg., nr. 3, 1984

K. Aardse onderzoekt Couperus' bronnenmateriaal en zijn werkwijze bij het schrijven van ‘Het zwevende schaakbord’. De essayist C. Offermans wordt geïnterviewd door J. Bogman. Hoe zag het romanpubliek eruit in de tweede helft van de 18de eeuw, vraagt J.J. Kloek zich af. ‘De rol van de roman in het geheel van de leescultuur moet (dus) niet overschat worden.’ De retorica en haar grillige geschiedenis wordt door N. Laan vluchtig overlopen: hij mondt uit bij de herwaardering ervan in het werk van Joyce & Co en Guépin. D. Potter noemt A.M.J. van Buuren een middeleeuwse Ovidius en H. Bekkering ziet ‘Bougainville’ van F. Springer vooral als een hommage aan de literatuur en de filmkunst.

Het oog in 't zeil
1ste jrg., nr. 4-5, april-juni 1984

Dit nieuwe blad, weerom in magazinevorm, wordt uitgegeven door een stichting ‘Het oog in 't zeil’ in samenwerking met Nijgh & Van Ditmar. Het verschijnt tweemaandelijks en kost 47,85 gulden per jaargang.

Aflevering 4 behandelt kunstenaars in het Hitler-tijdperk. J. Walvis interviewt S. van Wermeskerken over E. Hillesum. Interessant is ook de bijdrage over Jud Süss, een jood uit de 18de eeuw, die herhaaldelijk de kunst heeft geïnspireerd. De geschiedvervalsing rond deze figuur leidt een hardnekkig leven volgens W. van Rooij. R. Boltendal doet uit de doeken waarom Hitler de fractuur-letter verving door de antiqua.

Het juninummer handelt hoofdzakelijk over G. Krol. A. Zuiderent schrijft over zijn debuut en over het verhaal ‘De Vliegenvanger’. T. van Deel wijst op het secure gebruik van de interpunctie bij Krol. Ten slotte vermeld ik nog de bijdrage van M. Entrop over A. Kok, een Stijl-medewerker.

Armand van Assche