Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 151

[p. 878]

Serge Delbruyère
middels een makkelijk te mobiliseren narratiefje uit de persoonlijke levenssfeer

1

‘Moet ik m'n ogen dicht goed daar ga ik. Laa'k bovenaan beginnen bij d'r hoofd. Het is een warme dag. Ze draagt het gele zonnepetje dat ik voor d'r heb gebreid. Ze houdt van de zon de schat maar ze moet uitkijken. Gevoelige huid zeker op die plaatsen waar haar vacht opgeschoren is. Ze ligt op haar buitenkussen en eet de amuse-bouch¹es die ik speciaal laat overvliegen. Zilverkleurige doosjes van een half dozijn poep-chique lint en² een laagje cellofaan d'eromheen. Bewaar ik die linten en verwerk ze in d'r wedstrijdjurkjes. Weet je wat ze voor die dingen durven te vragen in een speciaalzaak? En zonder pakje kan je het al helemaal schudden moet je je niet de minste illusie over maken. Mag je nummer nog zo goed wezen. Dat gaat heel breed hoor alleen al de hoofddeksels van allerlei hoeden en petten over mutsen tot baretten en varia bijvoorbeeld een zuidwester voor onze singing in de rain. Slechts één ding is taboe sj³aaltjes. Zijn dus van die dingen die vind je niet in de vakliteratuur. Moet je zelf achter komen met vallen en opstaan. Anderhalf jaar geleden komt Fransen van schuin hierover langs. Zegt ze jij maakt toch elk jaar voor kerst een kaart met een leuke foto van Babiche? Zo is dat zeg ik want ik vind liegen is niet netjes zelfs al vertrouw ik die Fransen met d'r van een uit knip- en plakwerk gefröbelde stamboom voorziene Frenzy nou vraag ik je voor geen haar. Als we nu es zegt ze als we nu es samen zo'n kaart zouen maken met jullie Babiche en onze Frenzy als

1 Aarzelend knikje naar Govert Veltdijk, die andermaal gesterkt wordt in zijn overtuiging dat hij de menselijke natuur onderhand echt wel als ontsloten mag beschouwen. Bij het binnenkomen hoefde hij maar een vluchtige blik op de groep te werpen om te weten wie de spits zou afbijten. Deze vaststelling gaat, zoals zovele andere, gepaard met een niet te onderdukken glimlach [...], die hij ook nu niet onbenut laat en aanmoedigend richting mevrouw Mia de Groot stuurt. Dat hij daarbij geenszins wordt gehinderd door de logistieke knoeiboel die mevrouw De Groot veroorzaakte toen ze haar verzoek inzake nomenclatuur (‘zeg maar Miep’) ook graag gehonoreerd zag in het op te spelden naamkaartje, waardoor zij als enige van de groep niet is voorzien van een voorgedrukt kaartje met het paarse logo van Veltdijk Venturing Inc. maar van een adresetiket met in groen fluo ‘MIEP!’ erop, bewijst dat Govert Veltdijk een grootmoedig man is. Wat niet wegneemt dat met name het ‘!’ hem een doorn in het getramde oog is.

2 A.k.
Mevrouw De Groot frunnikt nerveus aan haar ‘MIEP!’ Ze probeert de gedachte dat Govert Veltdijk er ondanks zijn blauwe pak op kousenvoeten en in kleermakerszit uitziet als een indiaan te bannen.

3 A.k.
Waar ze vooralsnog niet uit is: of Veltdijks kale hoofd voornoemd indiaanschap ondersteunt dan wel weerlegt. O.m. daarom gefrunnik.

[p. 880]

Thelma en Louise je weet wel van die film met net zulke opzichtige zonnebrillen en sjaaltjes. Vond ik eigenlijk geen onaardig idee. Zeg ik rechtuit. Ben ik niet te beroerd voor. Al gaan de planten wel gek snel groeien op plaatsen waar die Frenzy van d'r d'r pootje licht als je'm bevat. Maar ik vind een goed idee is een goed idee. Dat dat loeder van d'r zowat uit d'r poriën barst van de dope doet er dan verder even niet toe. Vind ik. Zo strak als het gelifte vel van Fransen zelf staat dat beest. Maar daar zul je mij dus niet over horen. Afijn wij zo'n kaart gemaakt iedereen blij. Maar verdomd als Babiche nog geen twee dagen later vreselijke uitslag op d'r kruin krijgt. Bleek ze allergisch te zijn voor voile. Drie weken lang heeft die scheet met zo'n plastic toeter om d'r hoofd moeten lopen. En nee zo'n ding is niet tegen de regen⁴ je wil ze niet te vreten geven hoor. En telkens als ik in een dipperje zit dat je zo tegen jezelf zegt heh nee neem ik die kaart er⁵bij. Om me eraan te herinneren dat ze d'er net zo goed niet meer had kunnen wezen. Ga je ele dingen toch heel anders zien. En ze voelt dat hoor als het vrouwtje zoiets heeft van nou nee vandaag voelen we ons even niet zo lekker in ons vel zitten. Legt ze haar hoofd in je schoot en van onder die grote rode strik kijkt ze je aan met zo'n blik van ach ik begrijp het best. Ja op zulke momenten heb je dan toch dat comfor⁶abele gevoel van we staan als gelijken tegenover elkaar. (...)’

4 A.k.
Veltdijk sluit de ogen en kantelt het hoofd in de nek - wat er, althans volgens zijn eigen taxonomie, op wijst dat hij tot het ‘beeldende type’ behoort, i.e. dat hij zijn ‘gedachteschip [...] visueel verankert’. Hij maakt een aantekening in een klein boekje.
Mevrouw De Groot vraagt zich af of zij de enige is die merkt dat enkel de drie klemste tenen van zijn rechtervoet volledig aan het gezicht worden onttrokken.

5 A.k.
Het gaat wel degelijk om zelfgekozen kaalheid, zoveel staat wat mevrouw De Groot betreft vast.

6 A.k.
Mevrouw De Groot weet nog steeds niet of dat dezelfde is als die van die auto's. Ze had het tijdens het voorbereidende ‘ronselen van de beeldbemanning’ gevraagd aan Veltdijk, maar die trakteerde haar op een glimlach [...]. Dat dat er helemaal niet toe dee eed. Gefrunnik.

[p. 882]

2

‘(...) Ik kan het nochtans zo aanwijzen op de band. Dan weet je pas wat eenzaamheid is dat mag u van mij aannemen. Want tegen die lui kun je niks on⁷dernemen. Advocaten. Hoef ik geen tekeningetje bij te maken toch. Hele bataljons en⁸ regimenten hebben ze ervan. Nee leer ze mij kennen die⁹ lui daar in Hilversum. En dat steekt. M'n wederhelft m/v dar doet hier verder niet ter zake is daar veel pragmatischer in. Als je je gelijk niet kunt opeisen hou er¹⁰ verder dan over op zegt hij/zij. Niet over verzopen kalveren liggen pardon le mot zeiken. Zijn/haar woorden. Maar gelijk een nieuwe koe aanschaffen en die flink bij de hoorns pakken. Scheelt je een pak besognes. Zegt mijn wederhelft. Niet zonder empathie maar desalniettemin gedecideerd. Heb ik nodig volgens hem/haar. Dat ik gedecideerd word toegesproken. Dus probeer ik het uit mijn hoofd te zetten. Onder professionele begeleiding daar zult u mij geen doekjes om zien winden. Maar blijkbaar ben ik daar neurochemisch niet toe uitgerust dan wel pedagogisch gebrekkig in gestimuleerd. Is de professionele begeleiding nog niet helemaal uit. Dus ook op dat front is de chemische verdelging dan wel het therapeutische verorberen van de gebakken peren nog niet een twee aan de orde. Ergo ze blijven mijn deel. En dan kun je wel zeggen wat stelt het nu helemaal voor. Repliceer ik zonder blozen een erezaak. Is het hoge woord er meteen uit. Want zeg nu zelf anders doe je het toch niet? Roem en¹¹ rijkdom zie ik sommigen denken. Nee zeg maar niets. Is ook niet erg. Hebben we dat meteen gehad. Roem en rijkdom met permissie m'n hoela. Ja dat hoort u goed. Want je staat daar dus niet alleen. En da's dus het hele bonen nuttigen om met m'n wederhelft te spreken. Dat je wordt geflankeerd door lui die tot aan hun neus in de suffixen staan. Dat is allemaal woonachtig en werkzaam dan wel tewerkgesteld. En dan mag je zeggen wat je wil maar ergens straalt dat dan toch op je af. Word je met dat volk over hetzelfde suffix geschoren als u me die kwinkslag toestaat. Maar dat laat je je welgevallen. Met de

7 Knikje.
Althans dat denkt Govert Veltdijk. De knikjes van Dirk-Jan van der Vaart, bibliothecaris, flirten stuk voor stuk met de grenzen van de waarneembaarheid.

8 K.
Zouden er zich op deze zonnige dinsdagochtend nog andere cursisten in het ‘leer-environment’ bevinden die weten dat de B. voor Baines staat en dat de man werkelijk dol was op erwten? De heer Van der Vaart vraagt het zich gewoon af. Hij bedoelt er verder niets mee.

9 K?

10 K.
De heer Van der Vaart realiseert zich plots dat zijn blik het hem opgelegde punt (de bomenrij bezuiden het hoofdgebouw, die de tennisvelden van de bungalows^10a scheidt) al meermaals heeft verlaten en zich ook nu weer ophoudt ter hoogte van het whiteboard waar van de ‘Kennisboom’^10b alleen de takken ‘association’ en ‘sense triggering’ zijn overgebleven. Het woord dat bij de heer Van der Vaart opkomt is unheimlich.

10a De bungalows, in de brochures van Veltdijk Venturing Inc. omschreven als ‘havens van rust en verkwikking, waar de mentale matroos^10aa na zijn inspannende omzwervingen door de geest, te midden van alle comfort (televisie, douche en kitchenette) de batte rijen kan opladen voor de tocht van de volgende dag’, zijn de trots van het complex. Naast een intern televisiecircuit, dat de cursist een waaier aan programma's en films aanbiedt, is er sinds vorig jaar ook de mogelijkheid om het inslapen te bespoedigen dankzij een ingebouwd audiosysteem dat de slaapkamer voorziet van een soundscape naar keuze. Wie zijn schaapjes liever in stilte telt, kan het default programma (een hypnotiserend rustige golfslag) met een eenvoudige druk op de knop uitschakelen. (Dat laatste bleek de heer Bruinsma niet goed te hebben begrepen. Dattie godverdomme geen oog had dichtgedaan. Oftie daar - 1.500 per dag drie maaltijden inbegrepen voor had neergeteld. Om de hele nacht naar dat koleregeklots te liggen luisteren. Met de hem kenmerkende minzaamheid en een welgemikte glimlach [...] streek Veltdijk de plooien glad.)

10aa (al wordt dat in de brochure met vermeld.

^10aa

10b Onpatenteerbaar, believe you Govert Veltdijk. Heeft hij meermaals gecheckt.

11 K.
De S. is een heel ander paar mouwen. Aangezien het hier strikt genomen niet gaat om een initiaal, maar om een elliptisch compromis tussen de namen van 's mans beide grootvaders (Anderson Shipp Truman en Solomon Young) achten sommigen het raadzaam om de letter niet te laten volgen door een punt. Hoewel D.J. van der Vaart dat argument niet ongenegen is, berust wat hem betreft het laatste woord bij de U.S. Government Printing Office Style Manual en The Chicago Manual of Style. Met name die laatste stelt in niet mis te verstane bewoordingen dat all initials gwen with a name should for convenience and consistency be followed by a period even if they are not abbreviations of names.

[p. 884]

glimlach en de verordonneerde drie setjes bovenkleding voor het geval men dient terug te komen. Nee dat zit onder de desk. Mag je desnoods in short staan. Je blijft dus goedlachs en welwillend ballen graaien in je bij voorkeur van al te opzichtige motieven en/of prints verstoken en van in het oog springende merkverwijzing ontdane bovenkleding. En dan wil ik nog aannemen dat de heer Boulanger van goede wil is. Maar een roos een veld¹²bloem? Want dat zei hij. Ik kan u wel zeggen dat we een veldbloem zoeken. Sic. Ik kan het moment zo aanwijzen op de band. Dus je laat de bedektzadigen voor je geestesoog voorbijtrekken waarbij je je voor het gemak de frivoliteit gunt abstractie te maken van de classificatie van Emberger en naast de een- ook de tweezaadlobbigen zowel met losbladige als met vergroeidbladige bloemkronen booleaans tegen het licht houdt. Vijfletterig zijn dan dodde dryas gouwe herik lelie netel plomp en viool. Als je dan voor een bord staat dat op de tweede plaats een o belieft en verder aangeeft dat er inderdaad tevens een e in het spel is die weliswaar niet op de tweede plaats hoort als je daarbij dan nog de heer Boulanger voegt die in van een opzichtig motief en/of print voorziene bovenkleding orakelt dat hij wel kan zeggen dat we een VELDbloem zoeken dat kan ik zo aanwijzen op de band dan moet u mij eens iemand tonen die niet dodde zegt. Ik daag u uit. Of is er mij een biologisch-grammaticale wetmatigheid ontgaan die stipuleert dat een roos in de pluralis plots een veldbloem wordt? Dat die pluralis zo'n roos in een taxonomische trance brengt waarin alles maar een beetje in elkaar ligt over te vloeien. Vroeg ik de weledelgeboren heer Boulanger. Ik bedoel maar hoever¹³ kan je de waanzin drijven? Maar daar gooien ze dan meteen de eindgeneriek over de cryptofascisten. En terwijl die loopt gaat die Boulanger nog een beetje aan je mouw liggen trekken. Zegt-ie alsof er niets gebeurd is zegt-ie heel koel ietsj¹⁴e meer naar rechts anders deugt de omkadering weer niet en moeten we het hele shot overdoen. Dat zegt-ie. Ik kan het zo aanwijzen op de band. (...)’

12 K.
De heer Van der Vaart weet, waarschijnlijk als enige in deze van diepblauw kamerbreed voorziene ruimte, dat FDR met zijn vier ambtstermijnen ongewild aan de basis lag van het 23e amendement (dat het maximale aantal termijnen wettelijk vastlegde op twee) én dat de man een gepassioneerd verzamelaar van postzegels was. Dat geen van beide soorten kennis hem hier van nut zijn, vervult de heer Van der Vaart met een nooit eerder gevoelde angst.

13 K.
Het besef raakt de heer Van der Vaart tot diep in de sluitspier: het whiteboard is hem een danteske waarschuwing. Het vormt de poort naar een duister epistemisch voorge borchte. Het geestelijke welzijn van de heer Van der Vaart berust in grote mate op de wetenschap dat er twee soorten van kennis zijn: het gedrukte woord en de druk op de zoemer. De eerste verschaft hem de coordinaten waartussen zijn Weltanschauung zich uitstrekt; de tweede laat hem toe op gezette tijden en in primetime de meer scatolo gische uithoeken van die Weltanschauung op te zoeken.
Het whiteboard incarneert echter een derde soort kennis, waarvan de heer Van der Vaart tot enkele dagen geleden het bestaan niet bevroedde. Coordinaten treedt ze met de voeten, zoveel is de heer Van der Vaart onderhand duidelijk. Een van haar verschijningsvormen is de MindMap (een naam die niet zonder ironie is als je het de heer Van der Vaart vraagt). Het is die vorm waarin Govert Veltdijk ijverig maar ‘met een minimale input een maximale output sorterend’ notitie neemt van de onrust die hij in de heer Van der Vaart meent te ontwaren.

14 K.
Langzaam begint het MIEP!, die al vaker in verlegenheid is gebracht door haar gebrekkige kennis van het Engelse taaleigen, te dagen waarom haar uiteenzetting over de voedingsgewoonten van Babiche (‘Witte kool is ze ab-so-luut verzot op’) op gegniffel werd onthaald. Wel heel alleen is hoe ze zich daarbij voelt.

[p. 886]

3

‘(...) En aan de andere kant had je dan Skeletor. Wat-ie precies in de zin had wist eigenlijk niemand voor zover ik me kan herinneren had het iets te maken met dat zwaard van He-Man. Dat had best een hoop magische krachten. In elk geval weinig goeds. Kon je zo zien aan z'n kop. Allebei hadden ze een heel leger aan handlangers. Waaronder dus Fisto. En het geinige was al die kerels hadden hetzelfde lijf. Compleet identiek. Alleen een ander kleurtje ander koppie d'erop en hier en daar het occasionele zwaard of laserpistool. Maar allemaal hetzelfde schwarzeneggeriaanse lijf we schrijven negentienvijfentachtig waarvan je het bovenlichaam vijfenveertig daar wil ik nu vanaf zijn graden kon draaien en laten terugveren. Kon je je op kop en occasioneel attribuut na identieke tegenstander een hengst mee verkopen. Hebben die lui van Mattel dus miljarden aan verdiend met één zo'n lullige mal. Maar Fisto die kon dus net dat ietsje meer. Aan z'n rechterarm zat een knoert van een metalen vuist zo'n staalhard ding¹⁵ ook met een veertje erin. Had die hele ome Willem maar een slap handje bij. Vergeleken bij Fisto. Fiesto zeiden wij wisten wij veel. Nu op een avond komt m'n moeder m'n kamer binnen terwijl ik aan het masturberen ben. Was ik denk ik net mee begonnen dus veel meer dan wat verkennend gepriegel kan het niet geweest zijn. Hoe dan ook m'n moeder had het niet meer. Net geen stoom uit d'r oren die orde van grootte. Ik denk nog die blijft erin. Maar nee ze neemt een flinke hap lucht kijkt doodernstig en besluit mijn toch al zieltogende opvoeding eindelijk de genadeslag toe te dienen. Van dat te doen krijg je net zo'n vuist als hij daar. Dat zegt ze. Met een kleine pauze tussen als en hem. Gebruikt ze om met trillende kin naar Fisto te wijzen. Van dat te doen krijg je net zo'n vuist als pauze hij daar. En weg is ze. Nu moest je bij mij niet meer komen aanzetten met bloemkolen en ooievaars maar ik dacht kom op dit vlak wil zoon¹⁶lief z'n moeder graag het voordeel van de twijfel gunnen. Nee ik zal me daar even de kans mislopen op zo'n gave vuist. Dus ik aan de slag let wel we schrijven negentienvijfentachtig dus niks geen categorized galleries of dvd's met XXX-tra cumshot preview en scene selection for your viewing pleasure. Gewoon ouwerwets rukken met wat aft¹⁷andse blootbladen van vader in de vrije hand en een familieverpakking talkpoeder naast het bed. De vorderingen hield ik bij in een schrift. Na twee weken stond mijn snikkel vol korsten en nog voor de maand om was viel er geen vierkante millimeter roze vel t¹⁸e bespeuren. Na anderhalve maand moest ik zo hard op m'n tanden bijten dat het spuug over m'n kin lie¹⁹p. Ja dan ga je toch oplossingen zoeken en als je een beetje clever bent kom je algauw tot de conclusie schaamhaar is zo'n²⁰ vreselijk irritante belemmering bij het masturberen. (...)’

15 Knipoog.
Quint ter Donkt is, na zorgvuldige eliminatie, behoorlijk hereid er gif op in te nemen dat hij zelf noch witte katoenen sportsokken (met biesje) noch zwarte wollen sokken draagt. De rest ligt vooralsnog wijd open.

16 K.
Als er iets is dat de heer Van der Vaart nooit zou verwachten in ruil voor zijn penny - voorwaar een luttele prijs om toegang te verkrijgen tot het ruim van iemands ge dachteschip[...], luidens het credo van Govert Veltdijk - dan zijn het wel vestimentaire hespiegelingen van Quint ter Donkt. De heer Van der Vaart bedoelt maar, kijk gewoon naar die jongen.

17 K.
Toegevoegd worden: felgele en -groene badmintonsokken, oranje-vaalgroene sokken zonder hiel, grijze wollen sokken en geruite sokken in een keur aan herfsttinten.

18 K.
Een meneertje! Het schiet Quint ter Donkt plots te binnen. Die Van der Vaart, die hem nu al de hele tijd zit te begluren, doet hem denken aan de nuffige boekjes die hij als kind te lezen kreeg. Een type als Van der Vaart zou daar een ‘meneertje’ heten. Een meneertje is voorzien van een regenscherm en diept betaalmiddelen op uit een geldbeugel. Zegt spijkerbroek als-ie het over een jeans heeft. Vintage Van der Vaart als je het Quint ter Donkt vraagt.

19 K.
Mia de Groot verzet zich met haar hele wezen tegen de aandrang om de kraag van Quint ter Donkts hemd te fatsoeneren en z'n haar uit zijn ogen te vegen.

20 K.
Quint ter Donkt zit muurvast tussen empirische wal (hij draagt sokken, dat kan hij voelen) en mnemotechnisch gedachteschip[...]. Dat laatste heeft na een lange omzwerving in zijn sokkenla elk paar dat hij bezit geelimineerd en probeert nu wanhopig aan te meren.

[p. 888]

4

‘(...) En ergens was dat best ook lief. Lund²¹sballetjes met gestoomde gloenten en lijst is toch wat je verwacht. Maar klateren me d'er daar een pak rollende erren uit dat gele bekkie. Nu zeg ik dus wel geel maar ook dat blijkt een misvatting. Eerder lichtbruin. Ja dan zit je daar ter²²wijl je zorgvuldig voorbereide grap omtrent de mogelijkheid een niet ingelijste maaltijd te krijgen naar de haaienvinnen gaat. Want je denkt toch kat²³ in 't bakkie met zo'n dijk van een grap. (...)’

21 Knik.
Hendrik (Henkiiiieeee!) Bruinsma verkiest te allen tijde het zekere boven het onzekere. Met knikken is dat niet anders: de beweging wordt ingezet door zijn schouders, die niet alleen zijn nekloze hoofd de hoogte instuwen, maar tegelijk ook zijn massieve bovenlichaam mee omhooghijsen. Die positie wordt een halve seconde aangehouden, waarna het rood aangelopen bouwwerk met een zucht weer wordt gesloopt. Nee, hij zal zo'n beetje nichterig zitten schuifelen als die Van der Vaart.
Is Hendrik (Henkiiiieeee!) Bruinsma trouwens de enige die vindt dat er dus best een raam open mag?

22 K.
Kijk daar kan Hendrik (Henkiiiieeee!) Bruinsma dan weer niet bij: wel parende dolfijnen in dolby surround maar airco ho maar. Straks die Veltdijk toch maar even z'n kaartje geven.

23 Capitulerend handgebaar dat ‘verder kwam ik écht niet’ denoteert. Welk gebaar door vrijwel de hele groep met instemmend geknik wordt beantwoord. Mia de Groot (‘Ik onderga [...]r vileine opmerkingen met de glimlach’) en Quint ter Donkt (‘In die hangar viel d'er dan ook geen klap te beleven’) wisselen een knipoog uit. Govert Veltdijk noteert onverstoorbaar verder.

5

‘Behendige Chauffeurs Beseffen Raadzaam Claxonneren Fietsers Niet Jakkerend Klemrijden En Trouw Rechts Houden Charmeert Hoe Dan Ook. Wie Trouwens Regelmatig Met Het’

(...)

‘O nee? Ooit gehoord van nooit oorlog zonder wapens? Of roggbiv?’

(...)

‘Uit de mond van een man die niet eens zijn eigen tenen in het gareel kan houden blijft dat toch niet echt hangen. Kijk nou zelf man ze gulpen er gewoon uit.’

[p. 890]

6

‘(...) Niet meteen een woord dat je associeert met zo'n scherp hees²⁴ geluid. Maar daar heeft het toch nog het meest van weg. Op de decibels na dan. Ben ik heus waar blij dat ik kan gaan werken. Dus nee gezellig rent²⁵enieren is er de eerstkomende jaren niet bij voor deze jongen. Niet dat ik er niet van droom. Zelfs al een bootje gekocht met het oog op. Zo'n lekkere doe-het-zelfschuit. Mouwen opstropen pilsje d'erbij handjes laten wapperen en wat dies meer zij. De man in jezelf herontdekken zeg maar. Ik heb hem ook altijd bij die boot in een medaillon zo'n²⁶ gouen ding dat openklapt met een fotootje d'erin kijk ligt-ie te blinken²⁷



. Natuurlijk is dat allemaal compensatie. Zou je zelf zijn. Mijn vrouw die heeft het er nog het moeilijkst mee. Laatst nog is d'er iets in haar rug geschoten. Puur van de stress. Nu kan ze geeneens meer behoorlijk bukken en²⁸ ook op strekken kunnen we definitief 't kofschip loslaten. Ons seksleven is zo dood als een pier en dan bedoel ik heus niet dat ding waar je aanmeert. Aanmeren is er voor ondergetekende niet meer bij. Ze is van goede wil hoor maar het gaat eenvoudigweg niet. Maar in de praktijk sublimeer ik. Ik vul meer gaatjes dan me lief is de laatste tijd. Je zou d'er versteld van staan hoeveel mensen van stand hun gebit verwaarlozen. Dat drinkt de hele dag thee lurkt aan rookwaar allerhande zoiets laat sporen na dat spreekt. Maar dan kom je thuis na een dag schrapen boren en bleken en dan zie je die jongen kirrend aan de speekselresistente touchpad van z'n tongue-controlled Game Boy Advanced SP likken teneinde het balletje van Pokémon Pinball uit het zwarte gat te houden dat hem zelf tot net onder de kin heeft opgeslokt tja dan. Want je krijgt er wel veel liefde van van zo'n jongen. Vergis je niet dat lijf van hem is taai lurven niet te na gesproken. Maar na een tijd ga je zijn plekjes kennen. Plekjes die de verlamming in haar hoogmoed blijkbaar over het hoofd heeft gezien. Want op den duur krijgt zo'n aandoening toch iets menselijks. Kietelbare plekjes. Is het wel zo dat je makkelijker een bruikbare ader vindt in de arm van een kapotgespoten junk. Ik bedoel een speld in een hooiberg is een plakje taart vergeleken met zo'n plekje hoor. Maar eenmaal je 't gevonden hebt is het dolle pret in huize De Beis-Buitendam dat laat zich raden. Gaat-ie kirren. En geen heel klein beetje. Echt herrie. Zonder oordopjes waren we allebei al hartstikke gek geworden. En doof. Komt er geheid ook een agent langs. Kun je je rolex op gelijkzetten. Want van de buren moet je dus geen begrip verwachten. Zelf Bauer en Hazes dat het porselein gaat dansen maar als wij nog maar es niezen hangen ze al aan de telefoon. Lui die boodschappen doen in sportjack. Zo'n polyester ding in pastel. Nieuw geld dan weet je 't verder wel. Met een auto van twee ton wijn uit kartonnen dozen halen. Dat soort volk. (...)’

24 Knikje.
Het gat in Veitdijks sok is niet zozeer wat dokter De Bels, tandarts te Waddingsveen, stoort. Waar dokter De Bels het van op de heupen krijgt is de aanhoudende neiging van de eigenaar van de defecte sok om weg te dromen en uit het raam te kijken. Dokter De Bels vindt dat als je iemand vraagt dooie presidenten aan elkaar te rijgen - een onderneming waarvan de diepere betekenis hem overigens ontstijgt maar alla - ‘middels een makkelijk te mobiliseren narratiefje uit de persoonlijke levenssfeer’, je toch de elementaire beleefdheid kunt opbrengen om op z'n minst te doen alsof je luistert.

25 K.
Govert Veltdijk, die in witte broek en marineblauwe zomertrui het doel van de vijfdaagse workshop meteen ook vestimentair onderstrepend de gasten stond op te wachten bij de ingang van het hoofdgebouw, weet dat dokter De Bels zich verplaatst met een zwarte Saab. Govert Veltdijk weet niet dat er op het achterraampje van de Saab een rode sticker prijkt met de woorden: Doiit mess with me, Vm a dentist.

26 K.
Nee zeg stel je voor dat dokter De Bels het zou bestaan om een patient half gevuld en met een mond vol instrumenten te laten liggen om doodleuk uit het raam te gaan staren. Zou dokter De Bels zijn hele handeltje mooi mogen sluiten. Mooi wel.

27 K.
Bij zowat iedereen kan de heer Van der Vaart zich de motieven voor hun aanwezigheid hier voorstellen. Zelfs aangaande de ondertussen (eigenhandig) ontMIEPte mevrouw De Groot zou hij, desgevraagd, enkele plausibelt hypotheses kunnen formuleren. Alleen die Ter Donkt blijft 'm dwarszitten. Wat moet zo'n knul nou op een ‘ontdek[kingstocht] [door] de sluimerende gebieden van de menselijke geest [...], die, eens ontsluierd en in kaart gebracht, het professionele leven voorzien van een schier onuitputtelijk hinterland aan cognitief kapitaal’? Hij merkt dat hij op de keerzijde van het hem dooi Hendrik (Henkiiiieeee!) Bruinsma overhandigde visitekaartje (‘Kan best een aircootje verdragen niet. zo'n bieb?’) heeft getekend.

28 Het knikje mist andermaal doel. Govert Veltdijk, nog steeds in kleermakerszit, lijkt zijn gedachteschip[...] definitief voor anker te hebben gegooid ter hoogte van enkele kinderen die in het park naast het gebouwencomplex spelen. Betaal je dan - 1.500 per dag voor, drie maaltijden inbegrepen. Dokter De Bels is geen happy camper. Hij besluit verder geen gehoor te geven aan Veltdijks knikconsignes. Overweegt bovendien een retorische spitsvondigheid om de SS Veltdijk zo niet tot zinken, dan toch aan het kapseizen te brengen.

[p. 892]

7

‘(...) Waarin 'm dan precies de meerwaarde schuilt. Dat ze dat dan wel es zouden willen weten. Dan zeg ik zonder verpinken dat het in een kwalitatief en een kwantitatief luik valt onder te verdelen wat ik win. Zie a de mmm's²⁹ van verbazing dan wel instemming zijn legio en b ze ontspruiten nagenoeg zonder uitzondering aan lippen die de nacht daarvoor nog bestift en gepiercet rond een flesje Bacardi Breezer waren gewikkeld. Dus nee bij mij geen zaad dat op het dorre stuk weg dan wel tussen de distels onvruchtbaar ligt te zijn. Alleen moet je aardig bij de pinken zijn. Te allen tijde. Geen kans onbenut laten. Neem nu m'n ro³⁰de gympen. Middels een vernuftig ingewerkte knop pomp je lucht in die dingen wat het loopcomfort aanzienlijk zou verhogen. Te dol voor woorden natuurlijk want met die zon³¹der luchtkussen is het even lekker lopen. Nee de reden voor de aanschaf van dit specifieke schoeisel heeft met comfort in motorisch of ander opzicht niets te maken. Ook hier speelt de ondersteuning van de Boodschap. Stel ik moet aan zo'n groep jongelui proberen te verkopen dat de Heer over water liep. Wijs ik terloops op mijn oppompbare schuiten. Lachen hoor. En precies in die lach dat hele kleine lekje in het eenentwintigste-eeuwse cynisme kan het zaadje van de Boodschap wortel schieten. Meer heeft die niet nodig. Ach vroeger was er niets aan aan zo'n preek. Je verzon³²



die dingen als het ware ter plaatse en zag wel waar je uitkwam. Gedragen door het woord en enkel begrensd door je adem s³³prak je voor de vuist weg. Kon je desgewenst bezigen om een en ander emfatisch te belichten die vuist. Een flinke hap lucht een handvol zaad en daar ging je. Maar die tijd is dus voorbij. Nu moet je voorafgaandelijk zaaischema's opstellen en bodemanalyses uitvoeren ik ga nu even verder op het ingeslagen beeld dat begrijpt u wel. Bij de pinken zijn dus. Maar als u me vraagt eerwaarde Kempert gooit u nou de hele traditionele manier van preken overboord dan zeg ik neen. Eerwaarde Kempert zal zich daar een weinig gek wezen. Sommige dingen blijven het nu eenmaal goed doen. Inleving bijvoorbeeld. Vertelde je vroeger een evangelietekst alsof je er zelf bij was hing ten³⁴ minste driekwart van de congregatie zowat aan je lippen. Welnu dat is niet veranderd. Gaat er anno nu nog steeds in als koek. Dus ja wel goed het kind van het badwater scheiden als je aan het vernieuwen slaat.’

29 Wat de knikjes van eerwaarde Kempert betreft, is Govert Veltdijk niet aan z'n proefstuk toe. Hij wist zich anderhalf jaar geleden, tijdens de door hem begeleide workshop Preken met passie: hoe de KANSel benutten, al een tijdlang het object van wat de man aan minzaams uit de nek schudt. Het kost hem niet de minste moeite om, in kniktechnisch opzicht, zijn meerdere te erkennen in Kempert.

30 Minzaam knikje.
Zwarte vlieg in je Chardonnay me reet! Is wat Quint ter Donkt met permissie denkt m.b.t. ironie in het algemeen en zijn sokkenkwestie in het bijzonder. Nog geen drie uur geleden stond hij op kousenvoeten zijn ‘innerlijke ruimte ver-beeldend dan wel verklankend naar de medecursisten toe’ een antwoord te mimen op de vraag ‘WIE IS QUINT TER DONKT?’ Minutenlang heeft hij toen zijn sokken in al hun glorie kunnen aanschouwen.

31 M.k. (Een pareltje.)

32 M.k.
Tussen de heer Van der Vaart en het cataclysme van het whiteboard staat enkel een De aanblik ervan brengt hem enigszins tot rust.

33 M.K.
Koekjes. Mia de Groot stelt zich voor dat het haar van Quint ter Donkt ruikt naar versgebakken koekjes en besluit daaruit vertroosting te putten.

34 M.K.
Eerwaarde Kempert heeft zich jaren geleden al neergelegd bij de discrepantie tussen het geschreven en gesproken woord. Het is onder meer die berusting die de minzaamheid van zijn knikjes schraagt.

10a De bungalows, in de brochures van Veltdijk Venturing Inc. omschreven als ‘havens van rust en verkwikking, waar de mentale matroos^10aa na zijn inspannende omzwervingen door de geest, te midden van alle comfort (televisie, douche en kitchenette) de batte rijen kan opladen voor de tocht van de volgende dag’, zijn de trots van het complex. Naast een intern televisiecircuit, dat de cursist een waaier aan programma's en films aanbiedt, is er sinds vorig jaar ook de mogelijkheid om het inslapen te bespoedigen dankzij een ingebouwd audiosysteem dat de slaapkamer voorziet van een soundscape naar keuze. Wie zijn schaapjes liever in stilte telt, kan het default programma (een hypnotiserend rustige golfslag) met een eenvoudige druk op de knop uitschakelen. (Dat laatste bleek de heer Bruinsma niet goed te hebben begrepen. Dattie godverdomme geen oog had dichtgedaan. Oftie daar - 1.500 per dag drie maaltijden inbegrepen voor had neergeteld. Om de hele nacht naar dat koleregeklots te liggen luisteren. Met de hem kenmerkende minzaamheid en een welgemikte glimlach [...] streek Veltdijk de plooien glad.)

10aa (al wordt dat in de brochure met vermeld.

10aa (al wordt dat in de brochure met vermeld.

10b Onpatenteerbaar, believe you Govert Veltdijk. Heeft hij meermaals gecheckt.