Buitenlandsch overzicht.

Nabetrachting over den Volkenbond. -
Duitschland's schadevergoeding.
26 April 1921.

De Volkenbondsvergadering - wat is er thans nog van overgebleven? Zij mocht alles onderzoeken, alleenig maar 't kritiekste niet, en het is dit kritiekste, dat heden in het middelpunt van ieders belangstelling staat.

Zóó kan het kwalijk verder gaan. Een tweede Volkenbondsvergadering welke de vraagstukken die de wereld in werkelijkheid beroeren ontwijkt, zal anemie der instelling beteekenen.

De leden der eerste Vergadering hebben elkander aanhoudend complimenten gemaakt over hun ‘esprit de conciliation’, die mogelijk maakte althans eenige besluiten te nemen. Intusschen zijn in den boezem van één en dezelfde Vergadering stellingen verkondigd die elkander zoo volledig opheffen, dat er tusschen eene keuze moet worden gedaan, indien de Volkenbond werkelijk leven zal.

In ieder parlement is zonder ophouden hetzelfde het geval. De parlementen sterven daaraan niet. Zij kennen de onderwerping der minderheid aan de meederheid, die haar wil ten uitvoer leggen mag, maar daarmede ook verantwoordelijk wordt. De unanimiteitsregel alleen reeds maakt de Volkenbondsvergadering tot geheel iets anders dan een wereldparlement. ‘Nous ne sommes pas des hommes

d'autorité’, zeide Bourgeois, ‘nous sommes des hommes de persuasion’1).

Nu is evenwel het merkwaardige, dat in de Vergadering niets van eenig belang is beweerd, of ook het lijnrecht tegenovergestelde is er verzekerd. ‘Nous sommes des magistrats’, zeide Tittoni2). Een magistraat zonder gezag was tot dusver ter wereld onbekend.

Hagerup: ‘Le Conseil est notre gouvernement, l'Assemblée notre parlement’3). Verkeerde vergelijking, zegt Cecil,4) die in een andere zitting evenwel verklaart: ‘The Council is the chief executive body; it will be held respensible to the Assembly’5). Daarentegen Balfour: ‘It is clear that the relations between the Council and the Assembly have no resemblance to those which subsist between a legislature and an executive’6).

Balfour: ‘If you change the Covenant, you change the Treaty’7). - Maar Costa: ‘Le Pacte n'est pas le Traité’8). - Motta: ‘Le Pacte est lié au Traité par des liens uniquement extérieurs’9). - Bourgeois: ‘Entre le Traité et le Pacte, il y a des liens étroits et essentiels’10).

Balfour gebruikt als argument tegen het onmiddellijk aanvaarden der obligatoire competentie van het Hof, dat immers wat het Hof aan beschreven internationaal recht toepassen moet, ‘may be an antiquated system, which would never be accepted or embodied in any authoritative Code’.11) - Dus codificatie te ondernemen? - Stellig niet, zegt Cecil: ‘we have not arrived at sufficient calmness of the mind to undertake that without very serious results to the future of International Law’.12)

Pacte, art. 22: het mandaat, ‘mission sacrée de civilisation’, is ingesteld als waarborg ‘pour le bien-être des peuples non encore capables de se diriger eux-mêmes’. - Maar men kan geen ‘recommandatie’ voorstellen, ‘that the mandatory must not use its power in order to exploit for itself the natural resources of the mandated territory’13), zonder van

Balfour te moeten hooren: ‘If the only view is that the Mandatory Powers should have all the trouble and none of the profit, you will produce an atmosphere which will not conduce to the final success of the endeavour....’1).

Motta: ‘Le Pacte est une oeuvre universelle’2)..... ‘si notre Société était condamnée à demeurer une Société nonuniverselle, elle porterait en elle-même le germe d'une fatale dissolution’.3) - Viviani: toelating van wie aan de voorwaarden der overwinnaars van 1918 niet heeft voldaan, ‘serait une immoralité qui révolterait la conscience du monde davantage que le spectacle de sang dont il a été témoin’4); en Bourgeois trekt dwars door Motta's universaliteit eene ‘frontière de la liberté’.5)

Zekere afgevaardigden bestrijden niets zoozeer als de verwachting dat er van den Volkenbond dwingende macht zou kunnen uitgaan: die bezitten slechts de Mogendheden. Bourgeois (over het geval Rusland-Polen): ‘Faire intervenir le Conseil, c'est faire intervenir les Puissances;.... or si les Puissances avaient jugé à propos d'employer la force militaire, elles n'auraient pas eu besoin du Conseil pour s'y décider’.6) - Dit terwijl art. 11 Pacte zegt: ‘Toute guerre ou menace de guerre, qu'elle affecte directement ou non l'un des Membres de la Société, intéresse la Société tout entière, et celle-ci doit prendre les mesures propres à sauvegarder la paix.’ De Vergadering van den Bond die dit in hare grondwet heeft staan, hoort zich door Balfour toevoegen: ‘You cannot run an expedition’7), en Viviani bekent: ‘Nous sommes une assemblée impuissante... cherchons une Puissance’;... en als die niet gevonden mocht worden, ‘constatons la carence de l'humanité;... dressons le procès-verbal de notre impuissance’.8)

De Nieuwe Wereld minacht de schuldige en berooide Oude. - Rowell: ‘It is quite clear that under the terms of Covenant your primary function is to prevent war’; in plaats van hierin uw staatskunst te toonen, komt gij bij ons bedelen voor diegenen onder u die geen grondstoffen meer betalen kunnen. Wij moeten uwe ellende aan u overlaten. ‘Fifty

thousand Canadians under the soil of France is what Canada has paid for European statesmanship trying to settle European problems... You cannot have a world-wide war and not expect to pay the penalty in years of labour. For years you will earn bread by the sweat of your brow... It is unfortunate to throw out any proposal to the effect that the Covenant covers the question of raw materials...’1) Waarop Tittoni zegt, dat van die kwestie immers ‘la vie même des peuples’ afhangt2); - en Ador: ‘créer des organisations qui répondent à des besoins impérieux de l'heure actuelle, c'est la chose le plus importante que nous sommes appellés à faire;... nous voulons aborder les problèmes pratiques...’3).

De discussie over den blokkadeplicht loopt uit op een équivoque4); - die over de concurreerende bevoegdheid van Raad en Vergadering eindigt met Rowell's onweersproken vaststelling: ‘the whole matter is left absolutely open’5); - die over de aanbeveling van ontwapening met de farce, dat de verandering van resolutie in ‘voeu’ de klem der waarschuwing niet verzwakt zou hebben6).

Is Genève dan niets dan een Babel geweest?

Twee woorden klinken er, uit zoo verwarrende beraadslagingen, nog na: Lange's diep gevoeld: ‘Il faut, pour toute machine, autre chose que l'outillage: il faut la force motrice. Ce n'est que dans les peuples que nous la trouverons’7); - Motta's noodkreet: ‘La tâche essentielle de la Société des Nations est de travailler à la réconciliation des coeurs... Nous élevons la voix dans un appel suprême à l'opinion du monde....’8).

Verzoening; - de Volkenbondsvergadering mocht er om krijten, maar mocht er niets voor doen: ‘nous ne nous prêterons ici à aucune discussion du Traité de Versailles’9). Harding mag doen, omdat Amerika de machtige is dien men noodig heeft.

Lloyd George heeft zich de mogelijkheid opengehouden, aanstaanden Zaterdag de bezetting van het Roergebied te weigeren. Durft hij dit aan, dan heeft hij Italië stellig mee. En zou België moeten mede hebben, indien dit bij zinnen ware.

Het is kort dag. Nog moet Harding, die Amerika niet aan een échec blootstellen mag, onderzoeken of Duitschlands aanbod reeds zóó hoog is opgevoerd, en er zooveel waarborg voor onmiddellijke leniging van Frankrijks niet gehuichelden financieelen nood is gegeven, dat hij met kans op goeden uitslag den bemiddelaar spelen kan. Moet er nog bij, dan zal, na Simon's vertwijfelde nota, Duitschland elken daartoe strekkenden wenk van Harding wel moeten opvolgen.

Voor het oogenblik is Wilson's verdwijning een geluk. De nawerking van zijn optreden zal later wel komen. Veel later waarschijnlijk: als het heele tractaat van Versailles tot geschiedenis zal zijn verbleekt. Zoolang dit monster dat hij mede schiep grijnzende werkelijkheid van iederen dag is, blijft Wilson's Volkenbonds-experiment een ding ‘ter zijde’.

C.