De Gids. Jaargang 152

(1989)– [tijdschrift] Gids, De– rechtenstatus

Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

bron

De Gids. Jaargang 152. Meulenhoff Nederland, Amsterdam 1989

codering

DBNL-TEI 1

Wijze van coderen: standaard

dbnl-nr _gid001198901_01

logboek

- 2011-08-17 AS colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

eigen exemplaar dbnl

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van De Gids. Jaargang 152 uit 1989.

De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (dbnl.auteursrecht@kb.nl).

redactionele ingrepen

Aan het begin van elk nummer is een kop tussen vierkante haken toegevoegd.

p. 191, 195, 250, 294, 335, 506, 523, 798, 856, 876: tussen vierkante haken zijn koppen toegevoegd

p. 19: van nootverwijzing 25 ontbreekt de corresponderende noottekst. De nootverwijzing is in deze digitale editie verwijderd.

p. 24, 35, 181-182, 245-248, 283, 344, 368, 430, 439, 627, 866, 943-945, 958: de eindnoten op deze pagina's zijn in de lopende tekst geplaatst. De genoemde pagina's zijn daardoor komen te vervallen.

p. 83-86, 167-168, 327-332, 419-424, 502-504, 585-588, 764-768, 842-844, 923-924, 1012-1016: advertenties zijn niet opgenomen. De genoemde pagina's zijn hierdoor komen te vervallen.

p. 171-180: vanaf eindnoot 9 komen in het origineel de nootverwijzingen niet meer overeen met de nootnummers aan het eind van het artikel. In deze digitale editie is dat verbeterd.

p. 347: eindnoot 9 heeft in het origineel abusievelijk nootverwijzing 8 gekregen in de lopende tekst. In deze digitale editie is dat verbeterd.

p. 354: eindnoot 11 heeft in de lopende tekst geen nootverwijzing. In deze digitale editie is de noot alsnog geplaatst.

p. 356: eindnoot 15 heeft in de lopende tekst geen nootverwijzing. In deze digitale editie is de noot onderaan pagina 356 geplaatst.

p. 567: Taaluniek → Taalunie: ‘... dat de Nederlandse Taalunie niet betrokken is ...’

p. 860: eindnoot 6 heeft in de lopende tekst geen nootverwijzing. In deze digitale editie is de noot alsnog geplaatst.

p. 864: eindnoot 11 heeft in de lopende tekst geen nootverwijzing. In deze digitale editie is de noot alsnog geplaatst.

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. 2, 426, 770, 846) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

[Deel 1, voorplat]

[Deel 1, binnenkant voorplat]

Abonnementen en losse afleveringen zijn verkrijgbaar bij de boekhandel of door betaling na ontvangst van accept-giro of factuur van administratiekantoor De Gids, Bolestein 282, 1081 ec Amsterdam, telefoon 020-42 24 13.

De prijs van losse nummers is afhankelijk van de omvang van de afzonderlijke afleveringen.

Abonnementsvoorwaarden: algemeen jaarabonnement binnenland franco per post f 105, - /Bfr 2100. Docenten-, studenten- en medewerkersabonnement (studenten dienen bij aanmelding het nummer van de collegekaart te vermelden): binnenland franco per post f 84,50/Bfr. 1690. Opzegging van het abonnement vóór 31 december van de lopende jaargang.

Er verschijnen twaalf nummers per jaar.

Basisontwerp grafische vormgeving Joost van de Woestijne

Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16Bj^o het Besluit van 20 juni 1974, St.b. 351, gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 aw, Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.

Het verlenen van toestemming tot publikatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur, behoudens een uitdrukkelijk voorbehoud daartoe, machtiging verleent aan:

1. de Stichting Reprorecht te Amstelveen, tot inning en verdeling van door een onderneming, organisatie of instelling op gond van artikel 17 Auteurswet 1912 verschuldigde vergoedingen voor het maken van kopieën uit deze uitgave, een en ander volgens haar Reglementen en Statuten, zoals die zijn goedgekeurd door de Minister van Justitie;

2. de uitgever, tot inning en verdeling van de krachtens artikel 16 lid 3 Auteurswet 1912 verschuldigde billijke vergoedingen.

issn 0016-9730

[Deel 1, pagina 1]

De Gids

sinds 1837 | Oprichters E.J. Potgieter en C.P.E. Robidé van der Aa

Redacteuren: G. van Benthem van den Bergh, Piet Calis, H.B.G. Casimir, Adriaan van Dis, Wiel Kusters, Harry Mulisch, Monika van Paemel en A. de Swaan; secretaris: Theodor Duquesnoy

Redactie van de rubriek Buitenlandse literatuur: Christel van Boheemen, Piet Calis, Klaus Siegel, Maarten Steenmeijer en Willem G. Weststeijn; bureauredactie: Jo Radersma

Uitgever: Meulenhoff Nederland bv voor de Stichting De Gids. Het bestuur van de Stichting De Gids wordt gevormd door de redacteuren, bijgestaan door Laurens van Krevelen en Hans van Mierlo

Redactieadres: De Gids, postbus 100, 1000 ac Amsterdam. Ongevraagde bijdragen worden slechts geretourneerd indien een gefrankeerde envelop is bijgevoegd.

Honderdtweeënvijftigste jaargang nr 1, 1989

Wouter Gomperts De selectiviteit van fobieën 3

Henk te Velde ‘In onzen verslapten tijd met weeke hoofden’ 14

Jaap Goedegebuure Afscheid van het lezen? 25

nieuw verhaal

Frank Albers De vlek 36

poëzie

Leo Herberghs Meester der koude vlakten 41

Rouke van der Hoek Drie gedichten 44

kroniek & kritiek

G. van Benthem van den Bergh Gorbatsjov's Golven 47

Piet de Rooy Sirenezangen uit het archief 49

Remco Ekkers Dood en liefde, verhulde onthulling 56

buitenlandse literatuur/fantastische literatuur in duitsland

Klaus Siegel Inleiding 59

Joachim von der Thüsen De val uit de vergetelheid. Gedachten over de Duitse fantastische literatuur van omstreeks 1800 60

Sjaak Onderdelinden Gustav Meyrinks Walpurgisnacht - een fantastische roman? 65

Paul van der Heijde Alter-ego in een bierreclame. Hans Henny Jahnns novelle Die Nacht aus Blei 70

Hans Ester Bespiegelingen van Lucifer: Ernst Jüngers Das abenteuerliche Herz 76

Medewerkers aan dit nummer 82

[Deel 2, voorplat]

[Deel 2, binnenkant voorplat]

De prijs van losse nummers is afhankelijk van de omvang van de afzonderlijke afleveringen.

Er verschijnen twaalf nummers per jaar.

Basisontwerp grafische vormgeving Joost van de Woestijne

Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur

No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16Bj^o het Besluit van 20 juni 1974. St.b. 351, gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 aw, Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.

Het verlenen van toestemming tot publikatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur, behoudens een uitdrukkelijk voorbehoud daartoe, machtiging verleent aan:

2. de uitgever, tot inning en verdeling van de krachtens artikel 16 lid 3 Auteurswet 1912 verschuldigde billijke vergoedingen.

issn 0016-9730

[Deel 2, pagina 87]

De Gids

sinds 1837 | Oprichters E.J. Potgieter en C.P.E. Robidé van der Aa

Redacteuren: G. van Benthem van den Bergh, Piet Calis, H.B.G. Casimir, Adriaan van Dis, Wiel Kusters, Harry Mulisch, Monika van Paemel en A. de Swaan; secretaris: Theodor Duquesnoy

Redactie van de rubriek Buitenlandse literatuur: Christel van Boheemen, Piet Calis, Klaus Siegel, Maarten Steenmeijer en Willem G. Weststeijn; bureauredactie: Jo Radersma

Uitgever: Meulenhoff Nederland bv voor de Stichting De Gids. Het bestuur van de Stichting De Gids wordt gevormd door de redacteuren, bijgestaan door Laurens van Krevelen en Hans van Mierlo

Redactieadres: De Gids, postbus 100, 1000 ac Amsterdam. Ongevraagde bijdragen worden slechts geretourneerd indien een gefrankeerde envelop is bijgevoegd.

Honderdtweeënvijftigste jaargang nr 2, 1989

Cas Wouters Madagascar. Sociologische schets van een verkenningsreis 89

Maarten Doorman Steeds mooier. Over vooruitgang in de kunst 99

Eelco Runia Een dansfeest of een partij schaak? Tolstoj en de invloed van geschiedschrijving op het leven 107

nieuw verhaal

Job Creighton Het portret 116

poëzie

Raymond Sarucco Palmen 133

kroniek & kritiek

Remco Ekkers Verdediging van de poëzie 139

Evert van Uitert Het verzamelen van openbaar kunstbezit 141

buitenlandse literatuur/zuid-afrika

Hans Ester Creativiteit onder de noodtoestand. Perspectieven op de Zuidafrikaanse letterkunde 146

Riet de Jong-Goosens Breytenbach in het voetspoor van Rimbaud 150

Karin van Lierop J.M. Coetzees Zuidafrikaanse robinsonade 154

Hans Ester De mens en zijn rol bij Wilma Stockenström 160

Medewerkers aan dit nummer 166

[Deel 2, pagina 88]

foto omslag: Cas Wouters

[Deel 3, voorplat]

[Deel 3, binnenkant voorplat]

De prijs van losse nummers is afhankelijk van de omvang van de afzonderlijke afleveringen.

Er verschijnen twaalf nummers per jaar.

Basisontwerp grafische vormgeving Joost van de Woestijne

Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur

No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16Bj^o het Besluit van 20 juni 1974, St. b. 351, gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, St. b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 aw, Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.

Het verlenen van toestemming tot publikatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur, behoudens een uitdrukkelijk voorbehoud daartoe, machtiging verleent aan:

2. de uitgever, tot inning en verdeling van de krachtens artikel 16 lid 3 Auteurswet 1912 verschuldigde billijke vergoedingen.

issn 0016-9730

[Deel 3, pagina 169]

De Gids

sinds 1837 | Oprichters E.J. Potgieter en C.P.E. Robidé van der Aa

Redacteuren: G. van Benthem van den Bergh, Piet Calis, H.B.G. Casimir, Adriaan van Dis, Wiel Kusters, Harry Mulisch, Monika van Paemel en A. de Swaan; secretaris: Theodor Duquesnoy

Redactie van de rubriek Buitenlandse literatuur: Christel van Boheemen, Piet Calis, Klaus Siegel, Maarten Steenmeijer en Willem G. Weststeijn; bureauredactie: Jo Radersma

Uitgever: Meulenhoff Nederland bv voor de Stichting De Gids. Het bestuur van de Stichting De Gids wordt gevormd door de redacteuren, bijgestaan door Laurens van Krevelen en Hans van Mierlo

Redactieadres: De Gids, postbus 100, 1000 ac Amsterdam. Ongevraagde bijdragen worden slechts geretourneerd indien een gefrankeerde envelop is bijgevoegd.

Honderdtweeënvijftigste jaargang nr 3, 1989

C.P. Bakker ‘Wat wij eigenlijk allen onbewust begeeren’.

Aantekeningen bij het ontstaan van de sdap 171

A.M. Hagen Op zoek naar de ideale taal 183

Frida Balk-Smit Duyzentkunst Het woord ‘jood’ en het antisemitisme 192

Wiel Kusters Tien jaar poëzie 196

nieuwe verhalen

Josepha Mendels Eerste bootje 202

Joris Pintor Een middag aan de studie 204

poëzie

Gerrit Kouwenaar Drie gedichten 214

Georgine Sanders As 217

Theodoor Weevers Drie gedichten 218

kroniek & kritiek

Remco Ekkers Het geheim in het landschap 221

correspondentie

Martien J.G. de Jong Een Poire voor Gids-lezers 225

[Deel 3, pagina 170]

buitenlandse literatuur

J.F. Vogelaar Passieverhalen van Ingeborg Bachmann 226

Huub Beurskens De man, alleen 235

Marc Schreurs & Peter Zeeman ‘Talig-anekdotisch’ in een nieuwe context 237

Medewerkers aan dit nummer 243

[Deel 3, achterplat]

In het volgende nummer van De Gids

onder andere

SIGMUND FREUD

met bijdragen van Louis M. Tas Freud, ‘der Witz’ en het lachen; Christel van Boheemen Literaire portretten van Freud en Joachim von der Thüsen De idylle. De antropologie van een literair genre

[Deel 4, voorplat]

[Deel 4, binnenkant voorplat]

De prijs van losse nummers is afhankelijk van de omvang van de afzonderlijke afleveringen.

Er verschijnen twaalf nummers per jaar.

Basisontwerp grafische vormgeving Joost van de Woestijne

Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur

Alle rechten voorbehouden Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieen, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Het verlenen van toestemming tot publikatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur, behoudens een uitdrukkelijk voorbehoud daartoe, machtiging verleent aan:

2. de uitgever, tot inning en verdeling van de krachtens artikel 16 lid 3 Auteurswet 1912 verschuldigde billijke vergoedingen.

issn 0016-9730

[Deel 4, pagina 249]

De Gids

sinds 1837 | Oprichters E.J. Potgieter en C.P.E. Robidé van der Aa

Redacteuren: G. van Benthem van den Bergh, Piet Calis, H.B.G. Casimir, Adriaan van Dis, Wiel Kusters, Harry Mulisch, Monika van Paemel en A. de Swaan; secretaris: Theodor Duquesnoy

Redactie van de rubriek Buitenlandse literatuur: Christel van Boheemen, Piet Calis, Klaus Siegel, Maarten Steenmeijer en Willem G. Weststeijn; bureauredactie: Jo Radersma

Uitgever: Meulenhoff Nederland bv voor de Stichting De Gids. Het bestuur van de Stichting De Gids wordt gevormd door de redacteuren, bijgestaan door Laurens van Krevelen en Hans van Mierlo

Redactieadres: De Gids, postbus 100, 1000 ac Amsterdam. Ongevraagde bijdragen worden slechts geretourneerd indien een gefrankeerde envelop is bijgevoegd.

Honderdtweeënvijftigste jaargang nr 4, 1989

Louis M. Tas Freud, ‘Der Witz’ en het lachen 251

Christel van Boheemen Literaire portretten van Freud 262

Joachim von der Thüsen De idylle. De antropologie van een literair genre 273

Jan Timman De schaker als schrijver. Een herinnering aan J.H. Donner 284

H.H. Kubbinga Stof en vlak: Beeckman en Escher 290

nieuw verhaal

Mark van Andel Paling 296

poëzie

Leendert Witvliet Vier gedichten 304

Frans Budé Nachtduur 308

kroniek & kritiek

Wiel Kusters Een twijgje van de hoge ceder 311

Remco Ekkers De esthetische afstand 314

Herman de Lange De Russische revolutie: een nieuwe verlichtingsbeweging? 316

Evert van Uitert Zwarte vierkanten in het Stedelijk Museum 321

Medewerkers aan dit nummer 325

[Deel 4, achterplat]

In het volgende nummer van De Gids 100 jaar Mei

met artikelen over Herman Gorter door Enno Endt, Lieneke Frerichs, M.G. Kemperink en Wiel Kusters Gedichten geïnspireerd door Gorters Mei door H.H. ter Balkt, Huub Beurskens, Anneke Brassinga, Maria van Daalen, Arjen Duinker, Remco Ekkers, Jan G. Elburg, Hans Faverey, Stefan Hertmans, Gerrit Kouwenaar, Martin Reints, Bert Schierbeek, Leo Vroman en Anton van Wilderode

[Deel 5, voorplat]

[Deel 5, binnenkant voorplat]

De prijs van losse nummers is afhankelijk van de omvang van de afzonderlijke afleveringen.

Er verschijnen twaalf nummers per jaar.

Basisontwerp grafische vormgeving Joost van de Woestijne

Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur

No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Het verlenen van toestemming tot publikatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur, behoudens een uitdrukkelijk voorbehoud daartoe, machtiging verleent aan:

2. de uitgever, tot inning en verdeling van de krachtens artikel 16 lid 3 Auteurswet 1912 verschuldigde billijke vergoedingen.

issn 0016-9730

[Deel 5, pagina 333]

De Gids

sinds 1837 | Oprichters E.J. Potgieter en C.P.E. Robidé van der Aa

Redacteuren: G. van Benthem van den Bergh, Piet Calis, H.B.G. Casimir, Adriaan van Dis, Wiel Kusters, Harry Mulisch, Monika van Paemel en A. de Swaan; secretaris: Theodor Duquesnoy

Redactie van de rubriek Buitenlandse literatuur: Christel van Boheemen, Piet Calis, Klaus Siegel, Maarten Steenmeijer en Willem G. Weststeijn; bureauredactie: Jo Radersma

Uitgever: Meulenhoff Nederland bv voor de Stichting De Gids. Het bestuur van de Stichting De Gids wordt gevormd door de redacteuren, bijgestaan door Laurens van Krevelen en Hans van Mierlo

Redactieadres: De Gids, postbus 100, 1000 ac Amsterdam. Ongevraagde bijdragen worden slechts geretourneerd indien een gefrankeerde envelop is bijgevoegd.

Honderdtweeënvijftigste jaargang nr 5, 1989

Enno Endt Twee eenzamen. Herman Gorter en zijn Baldergodheid 336

Wiel Kusters Liedren als zuilen. I. Gorter en Schaepman 345

Lieneke Frerichs Lucifer en de liefde. Over een jeugdgedicht van Herman Gorter 351

M.G. Kemperink ‘Muziek lokt van een ziel muziek weer los’ 361

poëzie

H.H. ter Balkt Zoo ga ik ook (Herman Gorter) 369

Huub Beurskens Hollandse wei 373

Anneke Brassinga Voor Mei 374

Maria van Daalen Beeldend 375

Arjen Duinker ‘De steen bloeit’ 376

Remco Ekkers Zes gedichten 377

Jan G. Elburg Hoewel zo'n jongen naar een meigroen meisje niet mooi maar op zijn vingers fluit 380

Hans Faverey Gorter aan zee 381

Stefan Hertmans Gorters mijnengang 383

Gerrit Kouwenaar Reservaat 384

Martin Reints De Mei van Gorter 385

Bert Schierbeek 100 jaar na de Mei van Gorter 386

Leo Vroman Mei na Mei 388

Anton van Wilderode Zeven kwatrijnen 390

Herman Gorter/J.D. Meerwaldt Het sterven van Mei/De dood van Maart 392

[Deel 5, pagina 334]

kroniek & kritiek

G. van Benthem van den Bergh Mei 2045 398

buitenlandse literatuur

Huub Beurskens Het hart van Van Gogh 402

Umberto Eco Joyce, semiosis en semiotiek 404

Medewerkers aan dit nummer 417

Omslag: litho van Peter Yvon de Vries

De redactie van dit nummer was in handen van Wiel Kusters.

[Deel 6, voorplat]

[Deel 6, binnenkant voorplat]

De prijs van losse nummers is afhankelijk van de omvang van de afzonderlijke afleveringen.

Er verschijnen twaalf nummers per jaar.

Basisontwerp grafische vormgeving Joost van de Woestijne

Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur

No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Het verlenen van toestemming tot publikatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur, behoudens een uitdrukkelijk voorbehoud daartoe, machtiging verleent aan:

2. de uitgever, tot inning en verdeling van de krachtens artikel 16 lid 3 Auteurswet 1912 verschuldigde billijke vergoedingen.

issn 0016-9730

[Deel 6, pagina 425]

De Gids

sinds 1837 | Oprichters E.J. Potgieter en C.P.E. Robidé van der Aa

Redacteuren: G. van Benthem van den Bergh, Piet Calis, H.B.G. Casimir, Adriaan van Dis, Wiel Kusters, Harry Mulisch, Monika van Paemel en A. de Swaan; secretaris: Theodor Duquesnoy

Redactie van de rubriek Buitenlandse literatuur: Christel van Boheemen, Piet Calis, Klaus Siegel, Maarten Steenmeijer en Willem G. Weststeijn; bureauredactie: Jo Radersma

Uitgever: Meulenhoff Nederland bv voor de Stichting De Gids. Het bestuur van de Stichting De Gids wordt gevormd door de redacteuren, bijgestaan door Laurens van Krevelen en Hans van Mierlo

Redactieadres: De Gids, postbus 100, 1000 ac Amsterdam. Ongevraagde bijdragen worden slechts geretourneerd indien een gefrankeerde envelop is bijgevoegd.

Honderdtweeënvijftigste jaargang nr 6, 1989

Wiel Kusters Liedren als zuilen. II. Balderdijk 427

Jos Perry Over ‘tendens’ in het werk van Charley Toorop 431

A. van Dantzig Gewoon een wonder...? 440

J. Mannoury Een gouden nap voor iedereen? Achtergronden van de totstandkoming van de Algemene Ouderdomswet 446

nieuwe verhalen

H.J.A. Hofland De bank 461

Hugo Pos De rode Toyota 468

poëzie

Jan Gielkens Drie gedichten 476

Marc Reugebrink Wade 479

kroniek & kritiek

Remco Ekkers Raadselachtige verlamming 482

buitenlandse literatuur

Huub Beurskens Négritude 485

Graa Boomsma Proteus in Amerika 490

Medewerkers aan dit nummer 501

[Deel 6, achterplat]

Dit najaar verschijnt een dubbelnummer van De Gids, gewijd aan het begrip stijl

met bijdragen van onder anderen

Frida Balk-Smit Duyzentkunst, G. van Benthem van den Bergh, Wina Born, Ben Bos, Hans Maarten van den Brink, Piet Calis, H.B.G. Casimir, F. Dekking, Adriaan van Dis, J.G. Elburg, Ch.J. Enschedé, Kees Fens, Rudi Fuchs, Peter Hofstede, Rudy Kousbroek, Wiel Kusters, Huib van Krimpen, Yvonne Kroonenberg, Herman de Lange, Gerard van Lennep, Harry Mulisch, Cees Nooteboom, Monika van Paemel, Harry G.M. Prick, Max van Rooy, Gerardjan Rijnders, K. Schippers, Hubert Smeets, A. de Swaan en Evert van Uitert

[Deel 7, voorplat]

[Deel 7, binnenkant voorplat]

Abonnementen en losse afleveringen zijn verkrijgbaar bij de boekhandel of door betaling na ontvangst van accept-giro of factuur van administratiekantoor De Gids, Herengracht 507, 1017 bv Amsterdam, telefoon 020-26 75 55.

De prijs van losse nummers is afhankelijk van de omvang van de afzonderlijke afleveringen.

Er verschijnen twaalf nummers per jaar.

Basisontwerp grafische vormgeving Joost van de Woestijne

Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur

No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Het verlenen van toestemming tot publikatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur, behoudens een uitdrukkelijk voorbehoud daartoe, machtiging verleent aan:

2. de uitgever, tot inning en verdeling van de krachtens artikel 16 lid 3 Auteurswet 1912 verschuldigde billijke vergoedingen.

issn 0016-9730

Foto omslag © Tropenmuseum, Amsterdam

[Deel 7, pagina 505]

De Gids

sinds 1837 | Oprichters E.J. Potgieter en C.P.E. Robidé van der Aa

Redacteuren: G. van Benthem van den Bergh, Piet Calis, H.B.G. Casimir, Adriaan van Dis, Wiel Kusters,

Harry Mulisch, Monika van Paemel en A. de Swaan; redacteur-secretaris: Theodor Duquesnoy

Redactie van de rubriek Buitenlandse literatuur: Christel van Boheemen, Piet Calis, Klaus Siegel, Maarten Steenmeijer en Willem G. Weststeijn; bureauredactie: Jo Radersma

Uitgever: Meulenhoff Nederland bv voor de Stichting De Gids. Het bestuur van de Stichting De Gids wordt gevormd door de redacteuren, bijgestaan door Laurens van Krevelen en Hans van Mierlo

Redactieadres: De Gids, postbus 100, 1000 ac Amsterdam. Ongevraagde bijdragen worden slechts geretourneerd indien een gefrankeerde envelop is bijgevoegd.

Honderdtweeënvijftigste jaargang nr 7, 1989

Maarten van der Wee Een Alpentragedie. Oostenrijks Anschluss in historisch perspectief 507

Niek Muller Jakarta en de verzonken wereld van Batavia 524

Ineke van Kessel De westerse pers en de noodtoestand in Zuid-Afrika 534

nieuw verhaal

A.L. Schneiders Tussen wal en schip 543

poëzie

J.J.A. Mooij Jaargetijden 549

Peter Zonderland Twee landschapjes 552

kroniek & kritiek

Roel van Duijn Moordneigingen 554

Remco Ekkers Verlangen en pijn 562

Evert van Uitert Kunst en kunstbeleid 563

correspondentie 567

buitenlandse literatuur

J.F. Vogelaar ‘Verzonnen in de hoop de afschuwelijke werkelijkheid eetbaar te maken’ 568

Huub Beurskens De middelpunten van de wereld 575

Maarten Steenmeijer Een mythe met een knipoog. Ibargüengoitia's Estado del Plan de Abajo 577

Medewerkers aan dit nummer 584

[Deel 7, achterplat]

In het volgende dubbelnummer 8/9 van De Gids is de rubriek Buitenlandse literatuur gewijd aan de Japanse literatuur, met Frans Boenders over Mishima's monumentale tetralogie De zee van de vruchtbaarheid en Huub Beurskens over de dichter Makoto Ooka; Willem G. Weststeijn gaat in op het werk van Kobo Abe en signaleert een interessante roman uit het begin van de twintigste eeuw, Een vrouw van Arishima Takeo.

[Deel 8/9, voorplat]

[Deel 8/9, binnenkant voorplat]

De prijs van losse nummers is afhankelijk van de omvang van de afzonderlijke afleveringen.

Er verschijnen twaalf nummers per jaar.

Basisontwerp grafische vormgeving Joost van de Woestijne

Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur

No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16Bj^o het Besluit van 20 juni 1974, St.b. 351, gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, St. b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 aw, Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.

Het verlenen van toestemming tot publikatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur, behoudens een uitdrukkelijk voorbehoud daartoe, machtiging verleent aan:

2. de uitgever, tot inning en verdeling van de krachtens artikel 16 lid 3 Auteurswet 1912 verschuldigde billijke vergoedingen.

issn 0016-9730

[Deel 8/9, pagina 589]

De Gids

sinds 1837 | Oprichters E.J. Potgieter en C.P.E. Robidé van der Aa

Redacteuren: G. van Benthem van den Bergh, Piet Calis, H.B.G. Casimir, Adriaan van Dis, Wiel Kusters, Harry Mulisch, Monika van Paemel en A. de Swaan; redacteur-secretaris: Theodor Duquesnoy

Redactie van de rubriek Buitenlandse literatuur: Christel van Boheemen, Piet Calis, Klaus Siegel, Maarten Steenmeijer en Willem G. Weststeijn; bureauredactie: Jo Radersma

Uitgever: Meulenhoff Nederland bv voor de Stichting De Gids. Het bestuur van de Stichting De Gids wordt gevormd door de redacteuren, bijgestaan door Laurens van Krevelen en Hans van Mierlo

Redactieadres: De Gids, postbus 100, 1000 ac Amsterdam. Ongevraagde bijdragen worden slechts geretourneerd indien een gefrankeerde envelop is bijgevoegd.

Honderdtweeënvijftigste jaargang nr 8/9, 1989

G. van Benthem van den Bergh Over stijl 591

het dagelijks leven

Adriaan van Dis Stijl is een neurose 594

Wina Born Tafelen in stijl 596

Klaus Siegel De stijl van het dagelijks brood in Amsterdam 600

Jan Mulder Kip Caramba, stijl in sport 604

G.L. van Lennep Gekleed 608

Yvonne Kroonenberg Een trappelzak van Nike 610

F. Dekking Het houden van een voordracht in stijl 612

E.P. Wellenstein Stijl in onderhandelen 614

Cas Wouters Stijl en emoties; (re)formalisering in de jaren tachtig 619

Cisca Dresselhuys Een nijpend tekort aan ‘leuke mannen’ 628

Ch.J. Enschedé Stijl en recht 634

Egbert Dommering Insinuerende advocaten 641

literatuur & kunst

Wiel Kusters Daarin waarin waarin 645
Frida Balk-Smit Duyzentkunst Stijl in woord en daad 647
Harry G.M. Prick Altijd effen witte zijden zakdoeken 653
Huib van Krimpen Stijl in typografie 659
Gerardjan Rijnders ‘Spreken met de branding’ 666
Evert van Uitert De stijlvolle manier van schilders 671
[Deel 8/9, pagina 590]
Max van Rooy Het definitieve arsenaal 677
Piet Calis ‘De Stijl’ en ‘De Nieuwe Stijl’ 682
Remieg Aerts Geen schennende dwaasheden 685

media, politiek & wetenschappen

H.M. van den Brink De kern van de hond 691

Peter Hofstede De stijl van ijs 695

Ben Bos Vernieuwde knollen voor de geur van wilde limoenen 702

Herman de Lange Stijl in de internationale politiek 707

H.B.G. Casimir Stijl in de wetenschap 713

Gerard de Vries De wereld in stijl 716

J. Goudsblom Stijlen en beschavingen 720

Laurens van Krevelen De uitgever tussen stijl en trend 723

stijl & het buitenland

Maarten Steenmeijer Stijl en geen stijl in Spanje 725

Walter van den Broeck De Belg trekt zijn plan 727

Monika van Paemel Stijl: of de kunst van een tekst bouwen 729

buitenlandse literatuur. japan

Frans Boenders Een gelaagde zee. Over Mishima's De zee van de vruchtbaarheid 733

Willem G. Weststeijn De doosmensen van Kobo Abe 746

Huub Beurskens Kikkers en kikkers 753

Willem G. Weststeijn Een Japanse Anna Karenina 755

Medewerkers aan dit nummer 761

[Deel 10, voorplat]

[Deel 10, binnenkant voorplat]

De prijs van losse nummers is afhankelijk van de omvang van de afzonderlijke afleveringen.

Er verschijnen twaalf nummers per jaar.

Basisontwerp grafische vormgeving Joost van de Woestijne

Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur

No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Het verlenen van toestemming tot publikatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur, behoudens een uitdrukkelijk voorbehoud daartoe, machtiging verleent aan:

1. de Stichting Reprorecht te Amstelveen, tot inning en verdeling van door een onderneming, organisatie of instelling op gond van artikel 17 Auteurswet 1912 verschuldigde vergoedingen voor het maken van kopieen uit deze uitgave, een en ander volgens haar Reglementen en Statuten, zoals die zijn goedgekeurd door de Minister van Justitie,

2. de uitgever, tot inning en verdeling van de krachtens artikel 16 lid 3 Auteurswet 1912 verschuldigde billijke vergoedingen.

issn 0016-9730

[Deel 10, pagina 769]

De Gids

sinds 1837 | Oprichters E.J. Potgieter en C.P.E. Robidé van der Aa

Redacteuren: G. van Benthem van den Bergh, Piet Calis, H.B.G. Casimir, Adriaan van Dis, Wiel Kusters, Harry Mulisch, Monika van Paemel en A. de Swaan; redacteur-secretaris: Theodor Duquesnoy

Redactie van de rubriek Buitenlandse literatuur: Christel van Boheemen, Piet Calis, Klaus Siegel, Maarten Steenmeijer en Willem G. Weststeijn; bureauredactie: Jo Radersma

Uitgever: Meulenhoff Nederland bv voor de Stichting De Gids. Het bestuur van de Stichting De Gids wordt gevormd door de redacteuren, bijgestaan door Laurens van Krevelen en Hans van Mierlo

Redactieadres: De Gids, postbus 100, 1000 ac Amsterdam. Ongevraagde bijdragen worden slechts geretourneerd indien een gefrankeerde envelop is bijgevoegd.

Honderdtweeënvijftigste jaargang nr 10, 1989

Frits Staal ‘Moeder vindt beter dat ik geen Sanskriet doe’ 771

S.F. Baekers Mozart en de dood als romantische mythe 793

G.J. Resink Monumentale Debussy 799

Agnes Verbiest & A. Agnes Sneller Op zoek naar ons (m/v) verleden 802

nieuw verhaal

Mark Insingel Getrouwd 809

poëzie

Stefan Hertmans Het Narrenschip 815

kroniek & kritiek

Wiel Kusters Sterrenbrood 820

Remco Ekkers Eigenzinnige dichters 822

buitenlandse literatuur. duitse letterkunde

Ton Naaijkens De ziel van de schrijver. Over Musils fotobiografie 825

Huub Beurskens Pallaksch 832

Alex van Schooten Tautologie als melodie. Een motief van Ludwig Wittgenstein en Thomas Bernhards maniërisme 835

Medewerkers aan dit nummer 841

[Deel 11, voorplat]

[Deel 11, binnenkant voorplat]

De prijs van losse nummers is afhankelijk van de omvang van de afzonderlijke afleveringen.

Er verschijnen twaalf nummers per jaar.

Basisontwerp grafische vormgeving Joost van de Woestijne

Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur

No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Het verlenen van toestemming tot publikatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur, behoudens een uitdrukkelijk voorbehoud daartoe, machtiging verleent aan:

2. de uitgever, tot inning en verdeling van de krachtens artikel 16 lid 3 Auteurswet 1912 verschuldigde billijke vergoedingen.

issn 0016-9730

[Deel 11, pagina 845]

De Gids

sinds 1837 | Oprichters E.J. Potgieter en C.P.E. Robidé van der Aa

Redacteuren: G. van Benthem van den Bergh, Piet Calis, H.B.G. Casimir, Adriaan van Dis, Wiel Kusters, Harry Mulisch, Monika van Paemel en A. de Swaan; redacteur-secretaris: Theodor Duquesnoy

Redactie van de rubriek Buitenlandse literatuur: Christel van Boheemen, Piet Calis, Klaus Siegel, Maarten Steenmeijer en Willem G. Weststeijn; bureauredactie: Jo Radersma

Uitgever: Meulenhoff Nederland bv voor de Stichting De Gids. Het bestuur van de Stichting De Gids wordt gevormd door de redacteuren, bijgestaan door Laurens van Krevelen en Hans van Mierlo

Redactieadres: De Gids, postbus 100, 1000 ac Amsterdam. Ongevraagde bijdragen worden slechts geretourneerd indien een gefrankeerde envelop is bijgevoegd.

Honderdtweeënvijftigste jaargang nr 11, 1989

J.R. Evenhuis Italiani, brava gente 847

Gie van den Berghe De Holocaust-ontkenning 857

Michiel Mastenbroek ‘Selbstjustiz’ in nazi-kampen 867

P.J. Buijnsters Literatuur en bibliofilie 877

nieuw verhaal

Gerrit Sangers Arrangement 886

poëzie

Wouter Donath Tieges Twee gedichten 888

Ron Elshout Twee gedichten 890

kroniek & kritiek

Remco Ekkers De volle leegte 892

Th.M. Scholten Is museaal bezit heilig? 894

buitenlandse literatuur

Henk Harbers All you need is love? Milan Kundera en de ‘Diskurs der Moderne’ 899

Maarten Steenmeijer Geluiden, stemmen, geruchten. Over Pedro Páramo van Juan Rulfo 907

Paul van Heck Een nieuwe Dante-vertaling 911

Huub Beurskens Herfst in Rome 918

Medewerkers aan dit nummer 922

[Deel 12, voorplat]

[Deel 12, binnenkant voorplat]

De prijs van losse nummers is afhankelijk van de omvang van de afzonderlijke afleveringen.

Er verschijnen twaalf nummers per jaar.

Basisontwerp grafische vormgeving Joost van de Woestijne

Deze uitgave werd mede mogelijk gemaakt door subsidie van het ministerie van welzijn, volksgezondheid en cultuur

No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

Het verlenen van toestemming tot publikatie in dit tijdschrift houdt in dat de auteur, behoudens een uitdrukkelijk voorbehoud daartoe, machtiging verleent aan:

1. de Stichting Reprorecht te Amstelveen, tot inning en verdeling van door een onderneming, organisatie of instelling op gond van artikel 17 Auteurswet 1912 verschuldigde vergoedingen voor het maken van kopieen uit deze uitgave, een en ander volgens haar Reglementen en Statuten, zoals die zijn goedgekeurd door de Minister van Justitie,

2. de uitgever, tot inning en verdeling van de krachtens artikel 16 lid 3 Auteurswet 1912 verschuldigde billijke vergoedingen.

issn 0016-9730

[Deel 12, pagina 925]

De Gids

sinds 1837 | Oprichters E.J. Potgieter en C.P.E. Robidé van der Aa

Redacteuren: G. van Benthem van den Bergh, Piet Calis, H.B.G. Casimir, Adriaan van Dis, Wiel Kusters, Harry Mulisch, Monika van Paemel en A. de Swaan; redacteur-secretaris: Theodor Duquesnoy

Redactie van de rubriek Buitenlandse literatuur: Christel van Boheemen, Piet Calis, Klaus Siegel, Maarten Steenmeijer en Willem G. Weststeijn; bureauredactie: Jo Radersma

Uitgever: Meulenhoff Nederland bv voor de Stichting De Gids. Het bestuur van de Stichting De Gids wordt gevormd door de redacteuren, bijgestaan door Laurens van Krevelen en Hans van Mierlo

Redactieadres: De Gids, postbus 100, 1000 ac Amsterdam. Ongevraagde bijdragen worden slechts geretourneerd indien een gefrankeerde envelop is bijgevoegd.

Honderdtweeënvijftigste jaargang nr 12, 1989

Jeroen Boomgaard Rembrandt of het wezen van de kunst 927

Theo de Boer Awater als plaatsvervanger 946

A. Sarlemijn Zuivere natuurkunde en techniek ontmoeten elkaar 959

De waarde van de Stichting voor Vertalingen 970

nieuw verhaal

Kreek Daey Ouwens Mammie 972

poëzie

Arjen Duinker Vier gedichten 976

kroniek & kritiek

Wiel Kusters Onzichtbare draden 980

Herman de Lange Een opzienbarend krantebericht: De afhankelijke Franse kernmacht 981

Evert van Uitert De smaak voor het fijnschilderen 987

buitenlandse literatuur

Klaus Siegel Hans Joachim Schädlichs geschiedenis van de staatsdienaar Tallhover 992

Marijke Smalbraak Vrouwen, tijd en de usa 999

Medewerkers aan dit nummer 1011

[Deel 12, pagina 926]

foto omslag: Hand en handschrift van Julius Langbehn

[Deel 12, achterplat]

In het jaar 1989 publiceerden in De Gids:

Remieg Aerts, Mark van Andel, S.F. Baekers, C.P. Bakker, Frida Balk-Smit Duyzentkunst, H.H. ter Balkt, G. van Benthem van den Bergh, Gie van den Berghe, Huub Beurskens, Frans Boenders, Theo de Boer, Christel van Boheemen, Jeroen Boomgaard, Graa Boomsma, Wina Born, Ben Bos, Anneke Brassinga, H.M. van den Brink, Walter van den Broeck, Frans Budé, P.J. Buijnsters, H.B.G. Casimir, Job Creighton, Maria van Daalen, A. van Dantzig, F. Dekking, Adriaan van Dis, Egbert Dommering, Maarten Doorman, Cisca Dresselhuys, Arjen Duinker, Roel van Duijn, Umberto Eco, Remco Ekkers, Jan G. Elburg, Enno Endt, Ch.J. Enschedé, Hans Ester, J.R. Evenhuis, Hans Faverey, Lieneke Frerichs, Jan Gielkens, Jaap Goedegebuure, Wouter Gomperts, J. Goudsblom, A.M. Hagen, Henk Harbers, Paul van Heck, Leo Herberghs, Stefan Hertmans, Paul van der Heijde, Rouke van der Hoek, H.J.A. Hofland, Peter Hofstede, Mark Insingel, Riet de Jong-Goossens, M.G. Kemperink, Ineke van Kessel, Gerrit Kouwenaar, Laurens van Krevelen, H.H. Kubbinga, Huib van Krimpen, Wiel Kusters, Yvonne Kroonenberg, Herman de Lange, G.L. van Lennep, Karin van Lierop, J. Mannoury, Michiel Mastenbroek, Josepha Mendels, J.J.A. Mooij, Jan Mulder, Niek Muller, Ton Naaijkens, Sjaak Onderdelinden, Kreek Daey Ouwens, Monika van Paemel, Jos Perry, Joris Pintor, Hugo Pos, Harry G.M. Prick, Martin Reints, G.J. Resink, Marc Reugebrink, Piet de Rooy, Max de Rooy, Eelco Runia, Gerardjan Rijnders, Georgine Sanders, Gerrit Sangers, A. Sarlemijn, Raymond Sarucco, Bert Schierbeek, A.L. Schneiders, Alex van Schooten, Marc Schreurs, Klaus Siegel, Marijke Smalbraak, A. Agnes Sneller, Frits Staal, Maarten Steenmeijer, Louis M. Tas, Joachim von der Thüsen, Wouter Donath Tieges, Jan Timman, Evert van Uitert, Henk te Velde, Agnes Verbiest, J.F. Vogelaar, Gerard de Vries, Leo Vroman, Maarten van der Wee, Theodoor Weevers, E.P. Wellenstein, Willem G. Weststeijn, Anton van Wilderode, Leendert Witvliet, Cas Wouters, Peter Zeeman

Vorige Volgende