Grimbergse oorlog

(1852-1854)–Anoniem Grimbergse oorlog– rechtenstatus


[vs. 310-777]aant. 310.[regelnummer] Ic laetse nu gereiden hiere Hare karine ende haer harnasch,aant. End wille u vertellen rasch Van den Grimberchsen heren, Die blidelike nu hoveren,aant. Ende om ander saken en dincken Dan om eten ende om drincken,
[pagina 17]
Ende om haers gemacs te pliene.aant. Sine dachten om gene messchiene, Sy waren alle sorghen sonder: 320.[regelnummer] Haer vianden dochten hem t'onder Wesen ende so verwonnen, Dat si nemmer en souden connen Jegen hem een twint gestaen; Maer hare overdaet, hare waen Bedroechse seere, dat es waerheit. Oec heeft men dicke geseit, Dat overmoet, onvrede, vede,aant. Menighen is vergaen te lede. Op enen dach was geseten 330.[regelnummer] Her Arnout als een here vermeten Vore sijn borch onder eenen boem, Ende beide syne sonen, nempt goem,Ga naar voetnoot332 aant. Ende vier andere ridderen vry, Ende sijn maiseniede daer by, Ende vermeide hem aldair.aant. Hier binnen quam aldair Een knape dair her Arnout sat, Ende knielde vore hem tier stat, Ende seide hem: ‘God groete u. 340.[regelnummer] Van Bruessel waert so com ic nu,
[pagina 18]
Daer vergadert es menich man; Want al 't lant es op den ban Uytgeboden op lijf, op goet,Ga naar voetnoot343 Herwaert te comen, des sijt vroet, Te verbernen al dat sijs venden En u te brengen in ellenden. Sy seggen, mogen sy u begaen, Sy selen u leggen ghevaenGa naar voetnoot348 Daer ghi en siet sonne noch mane.Ga naar voetnoot349 350.[regelnummer] Alle die u gaen aneGa naar voetnoot350 Selen si uten lande verdriven Sonder enich achterbliven.Ga naar voetnoot352 Nu hebt hier op goeden raet; Want si selen, dat verstaet, Eer die weke lijt in 't lant hier sijn,aant. My en bedriege die waen mijn.’ Alse heer Arnout dat hoerdeGa naar voetnoot357 Wert hi droeve metten woerde; Hine wiste in wat gelaete wesen: 360.[regelnummer] Lanc waest eer hi antwerde te desen. Doen sprac hi ten bode aldair: ‘Ten sal also niet sijn voerwaer Als sijt micken ende viseren.’ Doen sprac hi toten heren,
[pagina 19]
Die hem dair saten al vaste by: ‘Segt, ghy heeren, wat segdy? Wat wy nu bestaen gaen? Want ghi hebt nu wel verstaen Van den bode die nyemare, 370.[regelnummer] Dat onse vianden met gare Herwert comen teser stont, Ende willen verberren in den gront Dat ons toehoort in desen daghen, Ende ons verdriven ende verjaghen. Hiertoe moet corten raet Gegheven sijn, dat verstaet; Sy selen pinen vroech ende spade Ons lachter te doene ende scade.’ Doen antwoorde mijn heer Geeraert 380.[regelnummer] Sinen vader wel ter vaert:Ga naar voetnoot380 ‘Wat rade sou men anders geven Dan dat ghy sent om u neven,Ga naar voetnoot382 Om vrinden, om maghen, om man, Daer ghi enigen troost wet an, Ende om soudeniere diesgelike,aant. In Henegouwe ende in Vrancrike;
[pagina 20]
Men sal hem wel geven hare sout.Ga naar voetnoot387 Wil ons God wesen hout Dat wy die Brabanders moegen keren, 390.[regelnummer] Ende scoffieren t'harer oneeren, Sy gaen dan seker in hant,Ga naar voetnoot391 Ende wy winnen oic Brabant.’ Alse heer Arnout den raet Van sinen sone verstaet Wert hi utermaten blide, Ende sinde in corten tide Om clercken die hem menighen brief Maeckten na sijn gerief, Die hy wech sinde metter spoet 400.[regelnummer] Met boden t'ors ende te voet. Die boden waren dapper ende snel, Oec daden si haer bootscap wel. Somme reden si, somme mosten lopen, Ende droegen brieven met hopen Op Westphalen, op Haspegouwe, In Hollant, in Henegouwe,Ga naar voetnoot406
[pagina 21]
In Vranckrike, in Artoys, Te Ludike ende in Vermandois.Ga naar voetnoot408 Selc bode voer op den RhijnGa naar voetnoot409 410.[regelnummer] Om soudenieren, om riddren fijn, Dier si bejaegden (herde) vele. Ooc ontboet te dien spele Her Arnout mage ende man te samenGa naar voetnoot413 Dat si te Grimbergen quamen. Alle oic die hi ontboet Daden 't geerne, clein ende groot; Doen sy wisten die niemare Dats in sijn lant te doen ware, Gereiden si hem derwaert;aant. 420.[regelnummer] Ende her Arnout dede ter vaert Grimbergen verheidigen wel,aant. Ende met grachten omgraven snel Die diep waren ende breed; Hi woude weren wel gereet Die Brabanders ten beginne. Oic dede hi, als ic versinne,Ga naar voetnoot426 Sijn borch spisen wel ter cuere.Ga naar voetnoot427 Al waert datter laghen vuere
[pagina 22]
Die Brabanders ende hoir macht 430.[regelnummer] Ende dat al ten quaetsten uytbracht, Nochtan en mochten si hem niet gescaden. Oec dede hi met goeden staden De beste scoenheit, dmeeste goet Daer in vrien metter spoet.aant. Als hi al sijn dinc hadde wale Berecht, bleef hi in de sale, Ende wachte sijnre hulpen dair, Dair hi hadde gesonden nair. Van hem laet ic ende van sinen gesellen, 440.[regelnummer] Ende wil u van den Brabanders tellen. Doen al 't volc vergadert was Van verre, van na, sijt seker das, Te Bruessel binnen der stat;Ga naar voetnoot443 Doen si al haer dinc na dat Hadden getorst ende geladen,aant. Met wine, met spisen, te haren baten, Met wapenen, ende met gescutte,aant. Ende met dat den stride was nutte, Met tenten, met paweljoene, 450.[regelnummer] Voeren sy wech na dien doene
[pagina 23]
Te Grimbergen wert alle, Met geruchte, met gescalle. Men blies daer trompen ende hoerne Dien van Grimbergen te toerne. Die vorste hoede dede wale Die vrome heere van Wesemale Met vele lieden tier steden,Ga naar voetnoot457 Wel gewapent, wel ghereden. D'ander hoede leide, des sijt vroet, 460.[regelnummer] Van Craynhem de here goet. Dus voeren si te Grimbergen toe, Ende verberrenden aldair doe Wat sijs buiten litsen vonden.aant. Daer vernam in corten stonden Heer Arnout, bi den brande, Dat comen waren die viande, Ende riep ten wapenen, sonder sparen. Alle die in Grimbergen waren Wapenden sich, jonc ende out, 470.[regelnummer] Ende oic her Arnout,
[pagina 24]
Ende sijn sonen oic, des sijt vroet, Met wapenen scone ende goet. Op haren orsen sijn si gespronghen, Die si met sporen dwonghen; Scilt op hals, spere in hant, Uter borch sijn si gerant. Daer was groot geluut ende geruchte, Eer sijt volc vergaderen muchte;aant. Wel twee hondert man werachtich 480.[regelnummer] Haddi te peerde; si waren crachtich Van voetvolcke, daer ic u niet 't Getal of en can geseggen yet: Daer was vergadert jonc ende out. Aldus voer hi met her Arnout Buten litsen houden slecht, Daer menich serjant, knape, knecht, Wel ter were streken henen, Met bogen, met gescutte, met stenen; Want si die viande wouden keeren, 490.[regelnummer] Die Grimbergen wouden strueren,aant. Ende gewapent op orsse gerant Quamen, ende hadden verbrant
[pagina 25]
Wat sijs daer omtrent hadden vonden. Oic wouden si tien stonden,Ga naar voetnoot494 Sonder enich langer vieren, Die litsen gaen asselgieren. Daer quam van Wesemale Die here, gewapent herde wale, Met menighen man, des geloeft; 500.[regelnummer] Die helm hadde hi in 't hoeft, Scilt op hals, spere in hant, Metten orsse quam hi gerant Rechte ten litsenweert; ......... Mer corten heeften vernomen Her Wouter Berthout, die comen Es uten litsen jegen hem. Sy noopten beide, als ic vernem, De orsse, die wel lopen consten. 510.[regelnummer] Als si te naken begonsten So lieten si die speren sincken, En elc stac anderen om vermincken Op die scilde en op die platen, Dat die orssen, daer sy op saten,
[pagina 26]
Over die hamen stonden gheboghen,Ga naar voetnoot515 aant. Ende die speren in splinteren vloghen In menighen stucke, hier ende daer. Doen toghen si haer sweerden baer,Ga naar voetnoot518 Ende voeren elc op anderen slaen. 520.[regelnummer] Maer daer toe quam saen Die partye in beide siden, Ende sciedense tien tiden,Ga naar voetnoot522 Alsoo als sire tusschen reden.Ga naar voetnoot523 Daer wert, ter selver steden,Ga naar voetnoot524 Menich sterc spere te broken; Men dede menigen helm croken, Men hieuw daer scilden in cleinen spanen,aant. En sweerden brac men daer in der banen. Daer waren halsberge ontmaelgiert, 530.[regelnummer] Ende platen gefaelgiert, Die men nemmermeer en mochte Vergaderen; daer was gerochte Beide van steken ende van slaghen. Ende die op de baeldie laghenaant. Worpen neder al in een Op die vianden menighen steen,
[pagina 27]
Ende quester vele in de vaert. Oec scoten si vaste nederwaert Uten boghen menighen quareel,aant. 540.[regelnummer] Dies daer som die liede haer deel Hadden, dies hem mochte gedincken. Men sach daer menighen vermincken In beide siden, wet dat wale.Ga naar voetnoot543 Daer sloech die here van Wesemale Een 't hoeft af metten sweerde, Dat die buick viel op die eerde. Doen riep hi luyde: ‘Wesemale! Voert, voert, ghi heren altemale,Ga naar voetnoot548 Die viande sijn gescoffiert, 550.[regelnummer] Hen wert geloent ongeviert Haer quaetheit, die si gedaen Hebben.’ Doen worden saen Die Brabanters vercoent; aldoe Voeren si den Grimberchsen toe, Dier si vele tien stonden Quetsten ende oic wonden; Soe dat syse totten litsen dreven. Daer wert ghenomen ende gegeven In dat assaut menich slach.Ga naar voetnoot559 560.[regelnummer] Heer Arnout vocht sonder verdrach
[pagina 28]
Op die vianden vromelike, Ende sijn sonen diesgelike,Ga naar voetnoot562 Heer Geraert ende heer Wouter met, Vochten sere ongelet. Wien si geraecten met vollen slaghe Hadde geleeft alle sijn daghe: Met haren sweerde maicten si moert. Daer vacht weder ende voirt Die here van Wesemale tien tiden, 570.[regelnummer] Ende menich aen sire side. Dien van Grembergen wert mesdaen, En had't dat voetvolc gedaen, Die menighen man slogen doot Met haren colven, die waren groot. Van op de litsen men ooc sendeGa naar voetnoot575 Menich gescut, ende met genendeaant. Worpen si stenen nederwaert. Helpt God, hoe menich sweert Wert dair gebroken! langen tijtaant. 580.[regelnummer] Duerde daer die strijt: Dat coste menighen 't leven. Hier binnen quamen toegedreven
[pagina 29]
Dat heer van Brabant al te male Met haren bannieren, dat wet wale, Al ontploken ten viande,Ga naar voetnoot585 Daer si op slogen metten brande,aant. Met groter menicht ende vreselike. Oec weerden si hem crachtelike; Want het stont hen te doene. 590.[regelnummer] Daer wert menich ridder coene Van dien van Grimbergen gewont. Sy waren so vermoeyt ter stont, Ende mat van moeytheden groot. Oec bleef er daer een deel doot Dat si door noot moesten wiken, Ende door die litsen henen striken;Ga naar voetnoot596 Want hem en halp were ghene. D'ander belghden hem ghemeene, Ende reden hem na door die straten. 600.[regelnummer] Sy deden haer bloet menighen latenGa naar voetnoot600 Sonder vliemen al in der noode, Ende sonder te geven aderscrode,aant. Dien si slogen onderweghen. Nochtans keerde hem als een deghen Van Grimbergen die here fijn,Ga naar voetnoot605
[pagina 30]
Heer Arnout, ende die sonen sijn, Ende sloghen neder menighen man, Maer 't en halp al niet nochtan. Der andere was te vele doe, 610.[regelnummer] Diese jaechden ter borch toe, Daer si mosten in vlien, Ende sloten na hem mettien Haer poerte vaste, also ic vernam. Maer eer dat't dair toe quam, Eer sire in consten comen Wert menighen 't lijf genomen, Daer 't scade af was al te groot. Doen keerde van Brabant dat conroot In Grimberghen weder ende voert 620.[regelnummer] Daer si in maecten groote moert;Ga naar voetnoot620 Want wat si vonden, clein ende grootGa naar voetnoot621 Sloghen si algader doot, Man, kynder, ende oic wijf; Sy braken op sonder kijf Huysen, scuren ende oic slote, Daer si uyt namen clein ende grote,aant. Scoenhede, goet, ende ander dinc.
[pagina 31]
Daer wert rijc menich jongelinc Van den goede dat hy dair wan.Ga naar voetnoot629 630.[regelnummer] Oec roefden si voert an Wijn, beesten en coren,aant. Wat si vonden was te voeren, Dat namen si oic algemeine; Ende als si hadden groot ende cleine Genomen dat si dair vonden, Staken si 't fier in tier stonden,aant. Ende verborren Grimbergen te male Dat daer en bleef huys noch sale, Sonder die borch die vaste was 640.[regelnummer] Ende hoge stont, sy seker das, Met goeden mueren wel bewaert, Daer heer Arnout, die here vermaert,Ga naar voetnoot642 Met sinen lieden was commen binnen, Diere luttel was, doe ick u kinnen,Ga naar voetnoot644 Want si waren doot of gewont. Doch was hi seker te dier stont,Ga naar voetnoot646 Dat men daer in niet en mochte Winnen, en na dit gerochte, Verborren die Brabanders al 650.[regelnummer] Den cloester groot ende smal, Ende ontstaken al dat met viere,
[pagina 32]
Daer tiere tijt woonden Reguliere,aant. Ende monnicken worden't, als ick vernam, Doen 't lant weder te hem quam. Alse Grimbergen verborren was Sonder die borch, sijt seker das, Voeren sy daerby logieren Ende daden slaen, sonder vieren, Tenten ende paweljoenenGa naar voetnoot659 660.[regelnummer] In eenen beempt scoone ende groene, Daer sy hem in rusten ginghen; Want sy waren in allen dinghenGa naar voetnoot662 Van stride moede, ridder, knape. Na etene ginghen si slapen; Maer si daden steech sciltwachteaant. Doen binnen derselver nachte. Tsmorgens ginghen si hen gereiden Die borch te winnen sonder beiden, Ende die heren ginghen te hande, 670.[regelnummer] Die momboiren waren van den tlande, Die heren ontbieden op dien dach Te rade, daer 't doe meest aen lach.
[pagina 33]
In een scone tente, als ic versta, Vergaderden si doen hierna, Die van Diest des heren was. Dair voire reet, sijt seker das. Die here selve van Wesemale, Ende sprac: ‘Ghi heren, ghi weet wale, Wy sijn hier comen om ons te bespreken, 680.[regelnummer] Ende om de ondaet te wreken, Die van Grimbergen heer Arnout Gedaen heeft ende sijn sonen stout, Die gesticht hebben in Brabant Beide roof ende ooc brant. Dies wy gewroken sijn een deel, Ende hebbene sijn casteel Belegen nu te deser ure, Die sterc is ende vaste van muere. Nu laet ons beraden nu alderbeste, 690.[regelnummer] Weder wy willen muer ende veste Belegen honden;.... want varen wyaant. Van hier nu, so duncket my
[pagina 34]
Dat wy hier weder selen mogen comen Met nog meerder onvromen; Ende winnen wise, so laetse ons neder Werpen, sone hoeven wy niet weder Hier comen.’ Doen sprac die grave Van Namen: ‘Hier wil ic ons ave Raden, so ic best oic can; 700.[regelnummer] My dochte goet dat wy voirt an Voeren verborren her Arnouts lant, Ende sire hulperen; daer na te hant Laet ons beleggen varen die stede Van Mechelen, die onser mede Nu ter uren en sijn niet Wachtende also vele als yet; Ende connen wy die stat gewinnen Laetse ons strueren in allen sinnen. Dus mach her Arnout, die here, 710.[regelnummer] Daer by gecrenct worden sere; Ende begeet ons dit te vromen,aant. Wy willen de borch beleggen comen,
[pagina 35]
Ende winnense al met crachten, Ende breken af mueren ende grachten,Ga naar voetnoot714 Ende werpense al in den gront: Mogen wi ooc t' eniger stontGa naar voetnoot716 Vaen hem of sijn sonen beide,aant. Laet ons lonen heur quaetheide, Ende overdaet na heur mesdoene, 720.[regelnummer] Na vonnisse der baroene, Van Brabant ende van Lothrike;Ga naar voetnoot721 Dit soude ic raden sekerlike.’ Al te gader die dit hoordenGa naar voetnoot723 Volgden daer sinen woorden, Ende sinen wille, dat verstaet. Hier met liet die raet Gebieden, dat die heren daden Dat men torssen ghinghe ende laden, Alse te porren ongespaert,Ga naar voetnoot729 aant. 730.[regelnummer] Te vaerne te Mechelen waert. Sy laden waghene ende kerren, Ende voeren henen sonder merren, Ende verlieten die borch tier stede. Die vorste hoede daer dede
[pagina 36]
Van Wesemale her Geraert Met menighen man wel bewaert; Die ander hoede met ere Dede van Craynhem die here, Met dusent man ende meer daer toe. 740.[regelnummer] Dus voeren si henen doeGa naar voetnoot740 Te Mechelen waert tier stonden,Ga naar voetnoot741 Ende strueerden dat sire vonden; Huys, scuere, bogaerde ende lant Wert verherijt ende verbrant.aant. Al was her Arnout verbolgen,Ga naar voetnoot745 Nochtan dorste hy niet volgen;Ga naar voetnoot746 Want hine hadde die macht niet;Ga naar voetnoot747 Maer haddi ghehad der lieden yet,Ga naar voetnoot748 Hi hadde hem achter na ghereden, 750.[regelnummer] Ende haddese in den steert bestreden, Maer nu en dorste hijs niet doen;Ga naar voetnoot751 Ende van Brabant die baroen Strueerden 't lant verre ende by,Ga naar voetnoot753 Aldaer si reden, gelovet my.Ga naar voetnoot754 Aldus quamen sy vore die slat ..........
[pagina 37]
Beleiden ende daden saen Tenten ende paweljoen slaen, Ende beleiden alomme die stede. 760.[regelnummer] Sy roofden vastelike mede Scape, peerde, coeye ende swijn;Ga naar voetnoot761 Dat elc geprant, dat was sijn.aant. Oic braken si ter selver ure Menighe groote stercke schuere, Daer si uyt namen stroe ende coren.Ga naar voetnoot765 Sy daden den lieden menighen toren Ende den lande groote ongenaden.Ga naar voetnoot767 Verberren dat si oic daden Huyse ende kercken, waer si oic quamen; 770.[regelnummer] Wat si wonnen brachten si t' samen Voer Mechelen, die si vaste Belegen hadden, ende die gaste Van binnen waren vervaert sere. Sy en dorsten min noch mere Haer hooft steken ter stat buten; Maer si daden haer poorten slutenGa naar voetnoot776
[pagina 38]
Jegen d'andere, seg ic u.	voetnoot332 Sonen schoon, Ende viere andre ruddren mede, Ende syne meyseniede dat 's waerhede Ende versolaesten hen met spelen daer. Hierenbinnen quam voorwaer Eenen knaepe ghegaen daer Aernoult sat, Ende seyde: ‘Heere, God groete u, Van Brussel weert comme ick nu. voetnoot343 Ontboden op lijf ende op goet Om herweerts te commene, sijt vroet, Ende te verberrene al dat sy vinden, Ende u te bringhene in groote schinden, Ende segghen. voetnoot348 Daer legghen. voetnoot349 En sult sien. voetnoot350 Ende alle dieghene die u gaen aene. voetnoot352 Ende dit en sal niet moghen bliven. voetnoot357 Doen heer Aernoult, den bode hoorde Wert hy droeve van den woorde, Ende en wiste in wat ghelaete wesen; Lanck was 't eer hy antwoorde te desen. Doch sprack hy den bode daer: ‘Ten sal alsoo niet sijn voorwaer, Alsoo sijt te maele nu micken al.’ Daer naer sprack hy sonder gheschal Tot den genen die saeten by hem, Ende seyde: ‘Ghy heeren, nae uwen sen, Raet my wat0 ick moge aengaen. Want ghy hebt alle wel verstaen Van den bode die nieumaere, Dat onse vianden met grooten gaeren Herwaert commen te deser stont Ende willen ons berren in den gront, Ende verslaen, moghen sy ons vinden, Ofte uyten lande jaeghen met schinde. Nu raet wat wy moghen anegaen; Want hier moet corts jeghen worden ghedaen Ende raet gegeven, segge ick u, Want hier niet lange inne ghesluyert moet sijn nu.’ voetnoot380 Tot synen vaedre metter daet. voetnoot382 Sent sonder sneven Omme vrienden ende om uwe maeghen Al overal ende sonder saege. voetnoot387 Ende om soudenieren diesgelijcke; Ghy sult hen te vollen geven sout. Wille ons God nu wesen hout Dat wy de Brabanders connen keeren. voetnoot391 Wy winnen Brabant al te maele Sonder eeniger langer tale.’ Doen mijn heere Aernoult tyen tyde Den raet hoorde, werti blyde, Die hem sijn sone hadde gegeven, Ende antwoorde sonder beven, Hy soude doen al synen wille. Hiernae sat hy onlanx stille Ende es in syne sale ghekeert Daer hy ontboot, als men my leert, Alle die clercken van den hove, Die tot hem quaemen met grooten love; Ende als sy commen waeren voor hem, Dede hy maeken, ick seker bem, Menighen letteren, menighen brief, Die hy wech sant naer sijn gerief, Met boden ende met knaepen, Waer hy se conste betraepen. Ende eerst dat sy ghescreven waeren Daer en bleef payge, noch coc te waeren Sy moesten met letteren henen loopen, Die sy droegen met hoopen. voetnoot406 In Hollant, in Zeelant, in Henegouwe. voetnoot408 In Luydeke. voetnoot409 Ende andre op den Rijn, Om soudenieren ende om ruddren fijn, Die sy bejaechden herde veele. voetnoot413 Mijn heer Aernoult maghen ende man, Dat sy quaemen te Grimberghen an, Waer dat sy gheseten waeren. Doen sy hoorden die nieumaere, Dat in sijn lant te doene waere, Ghereyden hen vaste derwaert. Oock dede Aernoult onghespaert Grimberghen verhordigen wel, Ende vergraeven sonder spel Met groote grachten diepe ende breet; Want sy wouden weeren ghereet. voetnoot426 Oock deden sy. voetnoot427 Wel te core Al waer 't dat syer laegen vooren, Ende ten quaesten emmers quaeme, Dat sy niet van eere braeme Niet en mochten gheschaeden. Oock so deden sy met goeden staden De beste schoenheyde veuren daer in, Ende als hy hadde, des seker bin, Al sijn dinck berecht waele, Bleef hy met peynsen in sijn saele, Ende wachte naer sijn hulpe daer, Daer hy om hadde ghesonden voorwaer. Nu laet ick van hem hier bliven, Ende wille u van die Brabanders scriven. voetnoot443 In die stat te Brusselle binnen, Ende sy hadden in allen sinnen Haer dinghen ghetorst, haer waeghen gheladen Met wyne, met spyse, met goeden staden, Met wapenen, met tenten, met pavilloene, Voeren sy henen naer dien doene Recht te Grimberghen waert alle, Met gheruchte ende grooten gheschalle. Men blies die trompen ende hoornen Den heere van Grimberghen te toornen, Ende menighe groote busine. Die vorste hoede dede daer in schine. voetnoot457 Met veele lieden, dat wet wale, Wel ghewapent ende wel ghereden. D'achter hoede dede, in waerheden, Die stoute heere van Crayhem; Dus voeren sy, ick seker bem, Rechte te Grimberghe waert toe, Ende verberrenden al doe Dat sy buyten litsen vonden. Ende heer Aernoult vervaert dien stonden Datter de vianden commen waeren, Dede wapenen sonder spaeren Al dat binnen Grimberghen was, Dat weeren mochte, sijt seker das, Weder dat waere jonck ofte oudt. Selve hem wapende heere Arnoult Ende synen sonen alle beyde Met goede wapenen, als men my seyde, Ende sijn op orssen gheseten, Speere in de hant, doen ick u weten, Ende voeren ter borcht uyt. Daer was gheruchte ende groot gheluyt, Daer sijn volck vergaderde aen heme, Dyer was wel, als ick verneme, Te peerde weerachtich twee hondert man, Sonder die te voet waeren dan, Daer ick 't ghetal niet aff en weet. Hier met voer hy henen ghereet Houden vooren die litsen slecht, Daer menich knaepe ende knecht Wel te weere ghewapent stoeden Met steenen, met boghen, wilt ghevroeden, Om te weerne die vianden, Die daer quaemen te hande Op groote orssen ghewapent wel, Ende hadden verberrent in dat spel Dats sy daer. voetnoot494 Daer weert groot gherucht ten dien stonden, Daer die Brabanders sonder vieren Die litsen ghinghen assaillieren, Die daer in de voorhoede quaemen. Hen brachte gheleyt daer al te saemen Die stoute man van Wesemale Wel ghewapent sonder faelen Met wapenen die hem wel stoeden. Die helm in 't hoot, wilt ghevroeden, Schilt om hals ende sperre in de hant, Ende liet loopen, sy u becant, Sijn ors rechte ten litsen waert. Hem volgde mede in die vaert Menich man stout ende vrome. Op d'ander syde, als ick gome, Sach men commen heer Woultre Berthout, Ende horte uyt jegens hem met ghewout Wat sijn ors gheloopen conste, Ende als de anderen naken begonsten, Lieten sy haere sperren slycken, Ende staken elcanderen om vermincken, Door die schilde, op die plaeten. voetnoot515 Op die hamen. voetnoot518 Doen toghen sy die sweerden daernae, Ende ghinghen elck op andren slaen. Doen quaemen daertoe ghereden saen. voetnoot522 Ende schietende ten selven tyden. voetnoot523 Syer. voetnoot524 Daer weert doen, by waerheden, Menich starck sperre ghebroken, Ende menich helm gheslagen in crooken, Ende menich sweert, ende menich schilt Ontwee gheslaeghen met ghewilt, Ende menich halsberch onmailliert, Ende menighe plaette ghefroissert, Die men niet vergaderen en mochte. Daer was overal groot gherochte Van steken ende van slaeghen, Ende die daer op die litse laeghen Werpen neder menighen steen Op die vianden al in een, Daer syre menighen quetsten mede. Oock schoten sy te dale waert gherede Mel haeren boghe menich careel, Dies daer menich had sijn deel, Dies hy lange mochte ghedincken. voetnoot543 In beyde syden, dat segge ick u. Doen sloech die heere van Wesemale nu. voetnoot548 Vaert vooren, ghy heeren, ende weet wale Dat dese lieden sijn gheschoffiert, Hem wert gheloont nu ongheviert Haer quaetheyt, die sy hebben ghedaen.’ Doen werden sijn lieden vercoent saen, Ende voeren die van Grimberghen toe Dier sy veele quetsten doe, So dat sy se totten litsen dreven. voetnoot559 Daer sy hilden in dat bedranck. Daer vocht heer Aernoult sonder wanck. voetnoot562 So dede heer Geeraert diesghelijcke, Sijn jonxste sone onghelet; Mer Woultre van Grimberghen, dat wet, Hy vacht uytermaten seere, Want wye dat gheraecte die heere Metten sweerde ten vollen slaeghe, Hy hadde gheleeft alle syne daghen. Op d'ander syde so vacht daer wel Die heere van Wesemale in dat spel, Ende was hem al te fel daer, Ende menich andere, dat's waer, Die daer quam in syne syde; En hadden 't ghedaen tyen tyde Die voochden die daer waeren Daer en waere niet een ontvaren; Want sy sloeghen menighen doot. voetnoot575 Ende oock die op die litsen laeghen Dooden menighen, hoorick saeghen, Met werpen ende met steken mede, Dus was daer, segghe ick u voor de waerhede, Voor die litsen grooten strijt, Die daer deurde langhen tijt, Dat daer menighe coste het leven; Daer binnen quamen sonder sneven Die heeren. voetnoot585 Alle ontloken ten vianden waert, Ende sloeghen op hem metter vaert Met groote menichte vreeselicke, Die hem weerden vromelicke, Maer en mochten hem helpen niet; Want haer lieden, wats gheschiet, Waeren van strydene alle moede. Oock wasser luttel, als ick ghevroede; Want daer wasser naer mijn waen Veele doot bleven, doe u verstaen, Soo dat sy. voetnoot596 Ende door de litsen strijcken, Want haer en halp weere negheene. Dander volgheden hem ghemeene. voetnoot600 Sy daden menighen sijn bloet laeten, Die sy sloeghen onder weghe. voetnoot605 Mijn heere Aernoult dicwels onder hem, Ende beede syne sonen, ick seker bem, Ende sloeghen te nedere menighen man; Maer het en hielp niet alsdan; Want der anderen waeren te veele, So dat sy moesten sonder hele Met crachte voor die andere vlien Totter borch toe met dien, Daer sy alle voeren in, Ende sloten haere poorten, ick seker bin, Vaste met groote ameyden: Maer eer 't daer toe quam sonder beyden Dat syre binnen consten commen Wert den menighen 't lijf ghenomen, Daer 't jammer af was, segge ick u, Ende doen die andere saghen nu Die poorten ghesloten so vaste, Toghen sy henen sonder raste. voetnoot620 Daer sy nu. voetnoot621 Cleene ofte groot, Dat sloeghen sy alle gaedre doot, Was 't man, kinderen ofte wijf. Oock braken sy op sonder blijf Alle die huusen ende die scheuren, Ende naemen daer uyt tyer heuren. voetnoot629 Dat hy daer vant. Oock roofden sy, by St. Jan, Wijn, beesten, meel ende coren, Dat sy veurden, doen ick u hooren, Dat namen sy al ghemeene; Ende alsijt hadden, groot ende cleene, Ghenomen al dats sy vonden, Staken sy 't vier ten tyen stonden, Ende verberrenden Grimberghen al te maele Datter en bleef huus no sale. voetnoot642 Die heere waert. voetnoot644 Dier luttel was doe ick u kinnen, Want sy. voetnoot646 Tot dyer stont Dat men daer inne niet winnen mochte. Hier gingen sy, als my dochte, Die van Brabant, en braken 't al Cloostere af, groot ende smal, Ende verberrent daer naer met viere. Daer woonden doen inne Regulieren, Ende noch en waren 't gheene moncken doe; Maer tsydert werden sy alsoe, Doen 't lant weder tot hem selven quam. Nu hoort voort als ick vernam. Doen Grimberghen alle gaedre verberrent was. voetnoot659 Pavilloenen. voetnoot662 In waeren dinghen Van den wapenen alle moede. Nae den etene, als ick ghevroede, Ghinghen sy alle slaepen ter vaert; Maer sy daden onghespaert Groote wachte al tot den daghe. Des morghens vroech, sonder saege, Stont de heere op sonder beyden, Ende ghinghen hem wapenen ende ghereyden, Als om die borch te winnen saen. Doen ghinghen die heeren sonder waen Alle viere, die momboiren waeren Van den kinde, [van den lande,] hoorick openbaeren, Ende ontboden by mijnder eeren Ten rade alle die groote heeren, Ende die baroenen daer meest aen lach, Die schiere quaemen sonder verdrach Ten iersten dat men hen liet weten, Ende alsoo waeren sy sonder vergheten Alle vergadert ende ghinghen alle daernae In eene schoone tente, als ick verstae, Die des heeren van Diest was, Om daer te spreken, sijt seker das, Elcken raet die hem dochte goet; Ende doen sy commen waeren, sijt's vroet, Tart voort die heere van Wesemale, Ende seyde: ‘Ghy heeren, ghy weet wale Dat wy alle sijn vergadert hier Om d'ondaet te vreken die die heere fier, Heer Aernoult ghedaen heeft in Brabant, Hy ende sijn sonen, sy u becant, 't Lant verberrent, die lieden gherooft. Nu hebben wy hem, dies ghelooft, Sijns lants verbrant weder een deel, Ende belegen in sijn casteel, Die vast ende starck es ter keure, Ende saeghen gheerne de ure Dat ghy ons riet, weder wy souden Die borch nu beleghen houden, Of 't lant allomme vaeren verberren, Ende dan belegghen sonder merren, Als wy hier al quaemen wedere, Ende dan worpen die borch te nedere, Opdat wyse connen ghewinnen Op die van binnen met eenighen sinnen. ‘Doen tart voort sonder scamen Heer Godevaert, die grave van Namen, Ende seyde: ‘Van Weesemale heere, Ick wille ons raden, by mijnder eere, My soude dincken die beste raet Dat wy voeren nae die staet Dlant verberren, sijt ghewes, Dat Aernoult ende synen kinderen es, Ende oock synen hulperen mede, Ende wy dan voeren belegghen die stede Van Mechelen; want syne en sijn niet Van ons wachtende, wat's gheschiet, Ende mochten wy winnen die stat, Dat wyse braken al nae dat; Want heer Aernoult, segghe ick dy, Werter seere ghemanckt by, Ende alle syne helperen met, Ende alse wy hadden ghewonnen, dal wet, Dan keerden haer weder te Grimberghen, Ende beleyden die borch sonder berghen, Ende wonnense hem af met crachte. voetnoot714 Braken meuren. voetnoot716 Mochten wyne oock vaen t' eenighen stont, Ende syne sonen alle beyde, Wy loonden haer quaetheyde Ende haer overdaet nae vonnesse Der baroenen, sijt ghewesse. voetnoot721 Dat. voetnoot723 Doen seyde sy allegaedre daer: ‘Desen raet es goet voorwaer, Wy willen dien doen, dat verstaet.’ Hier met so schiet al den raet, Ende deden ghebieden metter staden. voetnoot729 Als te porrene te Mechelen waert, Dat sy daden al ongespaert, Ende loeden waghenen ende kerren, Ende voeren wech sonder vermerren, Ende lieten die borch alleene staen. Die voorste hoede dede sonder waen Van Wesemale heer Geeraert, die heere, Met menighen man by mijnder eeren. Die achterhoede, ick seker bem, Dede die heere van Craynhem. voetnoot740 Sy allen. voetnoot741 Te Mechelen waert struwerende 't lant, Ende verbernen, sy u becant, Al dat sijs onder weghen vonden. Heer Aernoult sach se vaeren tot dyen stonden. voetnoot745 Ontbr. voetnoot746 Maer hy en dorste hem niet volghen. voetnoot747 Macht daer niet. voetnoot748 Daer lieden yet. voetnoot751 Dorfte hy. voetnoot753 Dustrueerden. voetnoot754 Daer sy leden, gheloves my. Dus quaemen se voor Mechelen die stat, Die sy beleyden saen nae dat Allomme ende omme t' allen staden, Ende daden slaen by liever laden Tenten ende pavilloenen met, Ende beleyden aldus, dat wet, Mechelen al omme die stede, Ende verberrende, dat's waerhede, Tlant allomme daer 't sy vonden, Ende roofden ter selver stonden. voetnoot761 Scaepen, peerden, coijen ende swynen; Wat elck roofde dat was syne; Ende braeken sy. voetnoot765 Ende namen daer uyte stroyt ende cooren, Ende daden den lieden grooten thooren. voetnoot767 Groote schaede; Want sy en hadden gheene ghenaede, Over gheene dinck, daer sy quaemen. Sy berrende huusen ende kercken t' saemen, Ende dat sy wonnen brachten sy naer dat Te Mechelen voor die stat, Die sy beleghen hielden vaste, Ende van binnen die gasten Waeren alle vervaert seere, Ende en dorsten. voetnoot776 Maer daden haere poorten vaste sluyten Jeghen die andere, dat segge ick u; Ick wille van hem swyghen nu Tot dat point es ende tijt, Ende wille u voorts segghen, dat seker sijt, Van den ghenen die heer Aernoulde Te hulpe quaemen seer boude, Beyde met orssen ende te voet, Als men noch in oorloghen doet. Teerst als die boden, sy u bekint, Die mijn heere Aernoult hadde ghesint Allomme om hulpe hier ende daer, Haere bodschap hadden gheseyt voorwaer Den heeren, daer sy ane waeren ghesonden, Ende sy ghekeert waeren tyen stonden Weder t' huuswaert, so ghinghen die heeren Hem beraeden, by mijnder eeren, Van allen dien hem bedorste, Ende ontboden sonder vorste Vrienden ende maghen, segghe ick u, Die gene te hem quamen nu Wel ghewapent ende opgheseten. Oock wasser vele, doen ick u weten, Die te hem ontboden soudenieren, Die daer quaemen herde sciere; Want sy wouden heere Aernoulde, Het lant helpen met ghewoude Beschudden jeghens elcken man; Ende alsy alle waeren commen dan Daden sy trousseren ende laden Al dat hem mochte commen te staede, Ende te oorloghen mede behoeven; Ende voeren henen sonder droeven.

Vorige Volgende

[vs. 310-777]aant.