Colloquium Neerlandicum 15 (2003)

Neerlandistiek de grenzen voorbij. Handelingen Vijftiende Colloquium Neerlandicum

[p. 9]

Voorwoord

Deze bundel bevat de verzamelde bijdragen van het Vijftiende Colloquium Neerlandicum, dat van 24 tot 30 augustus 2003 plaatsvond in Groningen. Het thema Neerlandistiek de grenzen voorbij sluit direct aan op dat van het vorige colloquium, Perspectieven voor de internationale neerlandistiek in de 21ste eeuw, dat in 2000 werd gehouden in Leuven. Een van de opvallende uitkomsten van het Leuvense colloquium was namelijk de overal in het vakgebied aantoonbare grensoverschrijding, een verschijnsel dat zich vandaag overigens in alle letterendisciplines voordoet. Grenzen worden minder zichtbaar en verliezen hun beperkende invloed, of het nu gaat om afbakeningen tussen intra- en extramurale vakbeoefening, tussen de verschillende deeldisciplines van de neerlandistiek, tussen soorten van onderzoeks- en onderwijsmateriaal, of tussen de neerlandistiek en andere academische vakken. Voor de extramurale neerlandistiek, die zich tot dusver sterk op de vakbeoefening intra muros oriënteerde, hoeft het wegvallen van vaste afbakeningen geen verlies aan houvast te impliceren. Integendeel, grensverleggingen of -vervagingen kunnen juist inspireren tot nieuwe en vruchtbare verkenningen. Zo zijn bijvoorbeeld Nederlands als bronnentaal en Jeugdliteratuur op tal van plaatsen opgenomen in het curriculum, en is de gehele neerlandistiek inmiddels ondenkbaar geworden zonder de infrastructuur van de nieuwe elektronische media.

De positie van het Nederlands extra muros oogt rooskleurig, gelet op de aantallen ingeschreven studenten. Vooral de expansie in Oost-Europa is meer dan opvallend. En waar de oude filologische tradities nog altijd een grote rol spelen, zien we ook dat de actualiteit en het beroepsperspectief een steeds prominenter plaats voor zichzelf opeisen. Het blijkt ook uit overwegingen over nieuw lesmateriaal en woordenboeken: er is extra muros een nieuw zelfbewustzijn aan het ontstaan, dat ons vak in de nabije toekomst een nieuwe, in de waarste zin van het woord grensoverschrijdende dimensie gaat geven. De conclusie is onafwendbaar: de kwantitatieve groei gaat vrijwel overal gepaard met een versterking van de kwaliteit. Uit de in de loop van de jaren verschenen afleveringen van de Handelingen blijkt hoe belangrijk de IVN is als vereniging die de belangen van de extramurale neerlandici behartigt en hun de mogelijkheid geeft hun

[p. 10]

resultaten te publiceren. De Handelingen vormen zo een waardevolle aanvulling op het tijdschrift Neerlandica Extra Muros. Dit geldt in het bijzonder voor de bijdragen aan de Vrije Markt. Dit sinds 1985 bestaande onderdeel van het colloquium is een van de meest succesvolle en belangrijke programmapunten geworden; de Vrije-Marktbijdragen in deze bundel leggen opnieuw getuigenis af van het enthousiasme, de bekwaamheden en de veelzijdigheid van de vertegenwoordigers van de extramurale neerlandistiek. De lezingen en de bijdragen voor de Vrije Markt zijn net als in andere jaren niet afzonderlijk geplaatst, maar thematisch geordend. De onderdelen spreken voor zichzelf.

Het Vijftiende Colloquium Neerlandicum werd voorbereid door het bestuur van de IVN (periode 2000-2003): G. Janssens, voorzitter, Luik; C. ter Haar, vice-voorzitter, München; A.J. Gelderblom, secretaris, Utrecht en Harvard; R.M. Vismans, penningmeester, Hull; J.A. Lalleman, Leiden; L. Missinne, Münster; J. Pekelder, Parijs; B. Vervaeck, Brussel; A.S.G. Brink, Coïmbra; J. van der Elst, Potchefstroom; E. Gustinelly, Jakarta; S. Kiedron, Wrocław; N.E. Larsen, Kopenhagen en J. Vanderwal Taylor, Madison; en een begeleidingscommissie die bestond uit G.J. Dorleijn, K. de Glopper, J. Hoeksema en M.G. Kemperink, allen uit Groningen, A.J. Gelderblom, Utrecht; M. Kristel, Woubrugge; J.A. Lalleman, Leiden; J. Pekelder, Parijs; A. Robaard, Haren; R.M. Vismans, Hull en H.J.L. Vonhoff, Hilversum. De Rijksuniversiteit Groningen stelde de benodigde ruimte ter beschikking van het colloquium.

De organisatie en praktische realisering was toevertrouwd aan M. Kristel, directeur van de IVN, geassisteerd door M. Paas, T. Winter, F. Manger, J. Farrell en G. Manger.

De tekst van de Handelingen is door T. Winter bewerkt tot cameraklare kopij.

De redactie