De historia van den souen wysen meisteren

¶ Hir heuet sick an de prologus dat sint de vorreden vnde in voringe dar me mede to den historien kumpt.

Ick quam trurych. Do vragede me my wat de sake were. Dar to antwerde ik, dat ick leyder luttick myner wetenheyt bruke, vnde my sulues na bescheydenheyt gantz entwunnnen byn, vnde wy leuen na vnsen synnen. Mynen schepper ik wedder spreke, myt worden vnde myt werken. He hefft in gantzer leeue my na em ghebildet, vnde heft my to deme ewyghen leuende gheordenert, ofte ik worde myt enem reynen leuende besorget, dat ik ghevunden worde in reyner

[fol. 1v]

wetenheyt, so wen ik sterue, so gifft myne egene consciencie getuchnisse ouer my, in warheyt, vth der gewetende grunt, is de mynsche seek vnde gesunt. wat is dat my een yderman straffet. See he slopt, de dat manen my to herten lecht. so em de ghewetenheit vnde warheyt secht, de sik dar van keret, de bouwet vp den doet, he bringet sik sulues in elendes noet. Hijr van in allen dinghen, so merke wes dy ghebreke. de wysheit to bringende, vnde in sodaner wyse. we den mynschen wil prysen, vor alle dat dem mynschen not is. hijr vth myne vrage gheuen is. Seneca in deme boke der seden spreckt also. Den vruchte meer wen dy suluen, de een bekenner is dyner sede. Enen vromden machstu wol vleen, men dy suluen nummermeer. Hijrumme so vlee van den sunden, de vnse ghewetenheyt hijr vp eerden hemelik schaffet. Do wy ouer dar nicht ghenoch voer, so schryet se dar apenbar vor deme gherichte, dar nemant vleen en mach. hijr van sprekt bernardus in der leue boke. Nicht is dat schoner is to lauende, wen de ghetuchnisse der wetenheit wen de ewyge warheyt luchtet in des mynschen vernufft, vnde de mynsche schonet sik suluen in der warheyt, vnde leth nycht to, dat deme mynschen schaden mach van der ewicheyt. O we deme, de stede bedrouede wetenynghe hefft, vnde enen versorden gheweten muet. deme moet van noet alle weghe myt herteleyde erschynen. Wol ouer dem. de dar in een hus eener reynen consciencien gaet, vnde myt deme wysen spreken mach. Ick byn in dat huus myner ghewetenheyt ghegaen, vnde hebbe daer ynne gherouwet, vnde in syner by wonynge is neene betericheyt De hilghe lerer sunte gregorius spreckt ouer dorch den propheten Ezechiel. In alle der tijd de vns got

[fol. 2r]

verlenet, so schal alle wege de mynsche in sik sulues gaen, vnde vragen den ghetughen syner wetenheyt, Hugo van sunte victor de hylghen lerer, vnde spreken eyn guth ghewetenheyt is dy alle soete, vnde nycht swar, vnde keset den vrund myner eere, den vigent, vnde na der doget wol to doende, yderman is he gheneghet. Nu merke vort an, wo de wandelbarycheyt der tijd noet dy bewyse, dat du in deme spegel dyner wetenheyt schouwen schalt. Denke wo dat eerste is so gantz sorchlick, de de tijt vnnutte to bringet, wente se kumpt nicht wedder, vnde de dage to verdenen dat ewyghe leuent kumpt nycht meer. Merke wo verschrecklick dyt is, so du in den stunden mochtest kamen to der gnade gades, vnde yd versleepest. Senica spreckt. Du byst nicht gewest, vnde werst to nichte. men in dem puncte dusser yegenwarheyt, so bystu myt lyue vnde myt zele verenyget, in deme machstu verdeenen vnde nicht anders. Iob secht. Des mynschen dage sint kort. Gregorius. Achte des mynschen daghe, ofte se nycht en syn. wente se syn gantz snelle vergaen. Nicht sekers en is wen de doet, vnde nicht vnwissers wen de stunde des dodes. Iob secht. Myne brodere sint vor gelopen, also lope wy na ane vnderlaet. also een vnstande vleetende water in dusser tijd ane vnderlaet, so yle wy to deme ende vnses leuendes. Ok slapende kame wy, wen vns de daer rasten vp elphenbeynen beden, dat is tracheyt auer de nottrofft der nature. Seneca secht. vnstedicheyt is vns schedelyk, men een cleyn puntken is vnse leuent. Unse leuent is gelijk deme, de stedes in enen schepe vart. Also yle wy steedes to vnsem ende. Seneca. De dach geyt vns na, dat leuent flud, vnse leuent is van dem leuende gegan. hyr leuen is lank steruen. Seneca sprekt

[fol. 2v]

De mynsche nympt nicht waer dat de tijt henne gaet vnde leth anderen allent dat he heft vnde steruet. Gre. Allent dat vergencklik is, dat is kort, vnde to ghewynnende ewicheyt myt arbeyt, de vyndet doch nicht meer. Billich verschrecke dy, dat de gnaderyke tijdt so leddichliken ouer seen wert, vnde so vnnutliken to gebrocht. hijr van de mynschen verscheyden van dusser werlde, so schal he sik arbeyden vnde denken, dat wy moten dorch vele lydendes to gade kamen. wat du an der yoget nycht hest gesammelt, wo vindestu id in deme oldere. Augustinus in dem boke van deme worde gades, sprekt. Wy sin kranker wen een glas wente me mach een glas wol vor vallent bewaren Ouer vns kan me nicht behoden vor dem oldere, vnde ylen stede na deme dode. Id en is nicht to achtende dat he wol leuet. Augustinus spreckt. Id is een kort leuent, vnde de ghetruwe goth hefft dy ghegheuen gnade diner sunde, so du se in der warheyt sokest Ghedenke an den ryken man, van deme dat hilge ewangelium secht. dat he wol wolde leuen. do starf he in der suluen nacht. Vervloket is de, de syn dynk let an dem mynschen, vnde een ende siner leeue in vnstedicheyt dusser werlt. Ieronimus. Nicht is also grot leyt, dat de mynsche syck bedrege, dan dat he meent lange to leuende, vnde de tijt entgeyt em dat he steruet. Hir van sprekt haymo van sunte paulo. Dat he van der eersten stunde des dages, beth vp de veften stunde myt arbeyt der hende, dat he sik ernerde van der suluen stunde beth vp de teynden stunde, so warde he synes liues, vnde van der suluen stunde so leerde he vnde predikede den pelegrimen, vnde de nacht bedede he. hir by merke, dat nemant schal ledich gan, wente yd bringet vele bosheyt. Laet moticheyt, vp dat de duuel nene

[fol. 3r]

woninghe in dynen herten moghe hebben. Hyrumme so oue dy in etliken guden werken dat dy de duuel nicht motich vinde, Motich wesen verderuet deme mynschen syne crafft iegen gode. Also de rost verderuet dat yseren, Iheronimus sprickt van dusseme nicht mer wen nu dat korte der tijt nutlik is to vullen bringende, vnde leyder laet een valsch bose gemote vnde wor van dat beste geneget is. Hir van so wyl ik een weynich schriuen vth den tijden der Romeschen keysere, vnde vth deme boke der oltuedere dorch dat wy en neger kamen, vnde wyl etlike dink vnde sake vth leggen vnde heuen an myt den souen wysen to Rome de alle dusse werld myt erer wyszheyt vtgerichtet hebben.