Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1999

11. Verslag van de Werkgroep achttiende eeuw over het jaar 1998-1999

1. Doelstelling Werkgroep achttiende eeuw

De Werkgroep achttiende eeuw is in 1968 opgericht om het onderzoek op het terrein van de achttiende-eeuwse cultuurgeschiedenis in België en Nederland te stimuleren en om mensen met belangsteling voor de achttiende eeuw, zij het actief of passief, met elkaar in contact te brengen. Bovendien ziet de Werkgroep het als haar taak om Belgisch en Nederlands onderzoek op het terrein van de achttiende eeuw internationaal onder de aandacht te brengen.

[p. 194]

2. Samenstelling bestuur en vergaderingen; redactie De achttiende eeuw

Bij de aanvang van het verslagjaar was het bestuur van de Werkgroep achttiende eeuw als volgt samengesteld: mw. dr. E.G.E. van der Wall (voorzitter), mw. dr. L.G. Korpel (secretaris), dr. J. van Eijnatten (penningmeester), mw. A. Sens, dr. S.R.E. Klein, dr. T. Verschaffel en mw. dr. K. van Honacker. Op 11 december 1998 werd te Schiedam de Algemene Ledenvergadering van de Werkgroep gehouden, waarop mw. dr. K. van Honacker aftrad als bestuurslid. In haar plaats nam dr. H. Deceulaer zitting in het bestuur. Mw. dr. L.G. Korpel trad af als secretaris en werd opgevolgd door dr. R.P. Bosch.

In de redactie van De achttiende eeuw hadden zitting: L.C. Palm (redactiesecretaris), dr. T. Clemens, P. Delsaert, mw. E. Koolhaas-Grosfeld, mw. dr. J.J.M. de Man, dr. M. Prak en J.J.M.M. Rosendaal.

Gedurende het verslagjaar vergaderde het bestuur op 13 mei 1998, 15 september 1998 en 19 januari 1999.

3. Bestuurlijke aangelegenheden

Als voornaamste punten stonden op de agenda: de opvolging van de vertrekkende bestuursleden en de interne taakverdeling.

4. Binnenlandse activiteiten

‘Scotland, the Netherlands and the Atlantic World’ was de titel van een vierdaagse conferentie die werd georganiseerd in samenwerking met The Eighteenth-Century Scottish Studies Society (ecsss). De conferentie vond plaats in Utrecht en begon op zaterdag 4 juli. Naast plenaire lezingen van C.P. Courtney, Margaret Jacob, Frits van Holthoon en Wijnand Mijnhardt werden meer dan veertig papers voorgedragen. Zwaartepunten lagen bij de Schotse Verlichting en de literatuur (Boswell), maar ook economische geschiedenis, boekgeschiedenis en rechtspraak kwamen aan de orde. Zondag 5 juli begaf het gezelschap zich naar Kasteel Zuylen om, na een plenaire lezing en een rondleiding, per rondvaartboot terug te keren naar Utrecht. Maandag 6 juli werd besloten met het bijwonen van een concert; het congres als geheel werd afgesloten met een diner in ‘De Fundatie’.

Luc Korpel, Tom Verschaffel en René Bosch bereidden gedurende dit jaar het symposium voor dat onder de titel ‘Wie ben ik? Individualiteit in de achttiende eeuw’ op 11 december in de aula van het Stedelijk Museum te Schiedam is gehouden. De twee laatstgenoemde organisatoren spraken ieder zelf ook een lezing uit. Overige sprekers waren Jelle Bosma (Univer-

[p. 195]

siteit Utrecht), Willeke Los (Universiteit Utrecht) en Anke Gilleir (ku Leuven). De aangekondigde lezing van Leo Wessels (Open Universiteit) kon geen doorgang vinden wegens ziekte van de spreker. Dr. H.F.M. Peeters (kub Tilburg), schrijver van onder andere Kind en jeugdigen in het begin van de moderne tijd (1966) en Historische gedragswetenschap (1987), reflecteerde in zijn slotlezing op alle bijdragen en gaf zijn visie op de schoorvoetende aanzetten tot een modern individualiteitsbegrip in de tweede helft van de achttiende eeuw.

In samenwerking met de studiegroep Religie en Verlichting zijn voorbereidingen getroffen voor het symposium van 1999 (te houden op 9 en 10 december); ‘Religie en verlichting: harmonie of conflict’ zal daarvan de titel zijn.

5. Internationale activiteiten

Wijnand Mijnhardt heeft zich verkiesbaar gesteld voor een plaats in het uitvoerend comité van The International Society voor Eighteenth-Century Studies.

In samenwerking met de Schweizerische Gesellschaft für die Erforschung des 18. Jahrhunderts is een zogenaamde ‘round table’ voorbereid, die zal worden gehouden tijdens The Tenth International Congress on the Enlightenment in Dublin (25-31 juli 1999).

Vanuit het bestuur wordt contact onderhouden met de Zweedse vereniging voor onderzoek naar de achttiende eeuw. Dit moet resulteren in een gezamenlijke conferentie in 2001 met als centraal onderwerp de Noord-Europese visie op niet-Europese volkeren en culturen.

6. Publicaties

De achttiende eeuw, vol. 30 (1998) no. 1, bevat de volgende artikelen: Paul van Gestel, ‘De verbasteringen van het christendom: Joseph Priestley en de Nederlandse verlichting’; Thomas von der Dunk, ‘Regeren is negeren; of: de wederwaardigheden van het gebouw van Doctrina et Amicitia in de Amsterdamse Kalverstraat’; Sofie Cerutti, ‘Illegale handel in boeken rond 1791: Paapes biografie van Willem v of hoe een boekhandelaar in het rasphuis belandde’; Pierre Delsaert & Dries Vanysacker, ‘Boeken erven en verwerven: de privé-bibliotheken van de Antwerpse kanunnik Petrus Knyff en zijn vader Jacobus’. No. 2 van vol. 30 (1998) wordt medio 1999 verwacht.

Gedurende het verslagjaar verscheen driemaal een Nieuwsbrief; de laat-

[p. 196]

ste (maart 1999) werd verzorgd door de nieuwe secretaris en verschilt in formaat en opzet enigszins van voorgaande Nieuwsbrieven.

r.p. bosch, secretaris