Het klooster ten Walle en de abdij van den Groenen Briel

[p. 96]

[1350-1398]

53.
1350-1351. - Vonnissen van Schepenen van Gedeelen en van Vinderen, op het geschil ontstaan tusschen de uitvoerders van Mirabeels testament en diens weduwe.

I.

Kenlic sij etc., dat wij Everdey de Grutere, Justaes van den Pitte, Jan dHond, Goesin Rijm, Everaerd van Sloete, Jan van Broedsende, Jan van Calkine, Jacob van der Haghe, Jan Damman ser Ghelnoets sone was, Lammerecht van Tiedeghem, Lievin van Loe ende Jan Wedaghe, scepenen van ghedeele ende paysieres in de stede van Ghend in desen tijd, hebben ghesien, ghehoerd ende verstaen de debate ende ghescille, die waren ende ghesijn hebben up sekere poynte ende sticke, tusschen den testamentuers van minen here Symoene van Mirabelle, die men heet van Hale, alse aeldinghers ende deelnemers van der versterften van minen here Symoene vorseyt, an deen side, ende vrouwen Lijsbetten, weduwe mins here Symoens vorseit, als hauderigghe van den goede, an dander side, alse van der versterften van zomeghen perchelen ende sticken, die bleven sijn achter minen here Symoene vorseit. Up welke ghescille, alse verre alse sij tonswaert commen sijn, bij raet ende avijs, bi goeder deliberatien ende voersienicheden hebben ghehat, ende omme dat wij partien in voermen van payse, niet gheacorderen ende eens ghemaken connen, ende sij sententie ende vonnesse in beeden siden ons eesschen over een recht, so heist dat wij up hare sekere poynte van allen ghescille sentencieren ende wijsen in der manieren ende voermen hier naer volghende. Int eerste ten poijnte van den busaetsen, waer of min vrouwe hare werd ander ghedeel te doene

[p. 97]

danre of ghedaen was bij scepenen, hoefmannen ende dekenen in de stede van Ghend, ende beghert, dat so wat dat daer of bij hemlieden was ghedaen in dien tijd dat dat stede houde ende alsoe ghedaen blive, dwelke de testamentuers metgaders haren vervanghers alse deelnemers met vele scoenre redenen hare weeren ende segghen, dat nyet sculdich es te ghesciene, ghelijc dat ghedinghe in houd ende wel verclaerd dat tons waerd commen es. Hier of wijsen wij, naer tovereendraghen van onsen harde eedelen ende gheduchten here ende prinche, den grave van Vlaendren, sijnen eedelen voersienneghen ende discreten rade ende sijnen lande van Vlaendren ghemeenlike, sulke kennessen alse scepenen, die doe alse scepenen in de stede van Ghend scependom bezaten, daer of kennen ende haer bouc verclaerd wien wij ende de ghene die voer ons waren scepenen uten overeendraghene vorseit hebben ontfaen, in wetteliker kennessen ende recorde, dat die stede houden ghelijc dat haer bouc van dien jare verclaerd. Ende voert van diesser meer hin soude hebben ghesin dan der hin vonden was, dies volghen wij den vonnesse, dat alle viere de vindren alse up tpoynt van den verloechende goede in kennessen van ons hebben ghewijst.

Item ten poynte van den III^c lib. torn., ten poynte van den goede van Perewes ende van der steden te Walle, ende al dat daer toebehoerd, up de welke goedinghen ende elc sonderlinghe min vrouwe eesch maecht ghelijc dat de brieve die tonswaerd commen sijn hin houden. De welke eesche ende van elken goede zonderlinghe de testamentuers metgaders haren vervanghers alse hoyre ende deelnemers haer weren met vele scoenre redenen, alsoe de werbrieve die tons ward commen sijn, hinhouden ende verclaren. De welke eesche van elcken voerscrevenen

[p. 98]

goede ende up eelc perchel zonderlinghe ende de weeren daer up, wij, bij goeder voersiennecheden ende rijpen rade, hebben voersien met gaders der copien, ghegheven onder zeghel autentijc, ende onder teekin van tabellioen van den testamente ende utersten wille van minen here Symoene van Mirabelle, die men hyet van Hale. Int welke testament ende utersten wille vorseit, wij dese vorseide dinghen ende elc sonderlinghe vinden ghehouden, gheconprehendert ende begrepen waer dat eelc sculdich es te gane naer de begherte van den utersten wille vorseit. - So dat wij hyer of wijsen heyst, soe dat min vrouwe vorseit, an deen side, ende de testamentuers met gaders haren vervanghers, ofte andere, die recht moghen hebben van hoyre ende aldincscepe, an dander side, eenech recht in eenech van den vorseide goedinghen, eesschen ende hebben willen, dat sij dies volghen ter steden ende ten hove, daer de kennesse ende tvonnesse van den testamente ende utersten wille toebehoerd, ende daer ghescies dats sculdich es te ghesciene metten rechte. Want naer al dat wijs van partien hebben ghehoerd ende verstaen, ende naer al dats voer ons commen es, ons af doen alse de ghene te wies kennesse ende vonnesse, testament ende uterste wille, nyet toebehoerd, ende al dat daer hin ghehouden es ghecomprehendeert ende begrepen.

Item alse van den viere ondert houder ponden grooten torn., die scepenen van Macheline kennen, dat sij betaelt hebben int jaer van XLVIII, welke wij tons waerd in tijden verleden hilden te wijsene. So heyst dat wij nu daer of wijsen den testamentuers metgaders haren vervanghers over een side, ende miere vrouwen over dander side, te stane onverlet up den pape van Steenvoorde, die men heet der

[p. 99]

Willem van den Werde, wien scepenen van Macheline kennen dat si se betaelden, mids dat hij den tsaertre brochte, daer sij in verbonden stonden, wie sprac dat men payment doen soude den bringhere van den tsaertre. Ende voert onverlet up alle andere in wies profijt de vorseijde viere ondert pond houder groote torn. commen mochten wesen, omme daer of hinninghe te hebbene alsoer toe behoerd, want sij quamen ende gheleent waren van myns here Symoens goede van Mirabelle, die men hiet van Hale. Ende hier mede wijsen wij partien vereffent alse van desen. Dit was ghedaen ende ghewijst, int scependom ser Everdeys Gruters ende siere ghesellen vorseit, Int jaer ons Heeren als men scref M^oCCC^o ende een ende vijftech, den XVIIsten dach in Wedemaent.

Register van Gedeelen, 1350-1351, f^o 48.

II.

Kenlic sij hem allen etc., dat quamen voer hoeghen de vindren van der versterften ende goede van minen heere Symoene van Mirabelle, die men hiet van Hale, ende wijsden bij acorde van hemlieden in kennessen van ons sekerre vonnessen, also de bouc van desen jare verclaert, waer of deen was ende es ten poynte van der rekeninghen. So wijsen wij vindren bij consente van partien, dat miin vrouwe te rekeninghen commen sal jeghen de testamentarisse alse deelnemers, ende elc jeghen andren, van dat sij mallinc andren heesschen moghen metten rechte. Welc vonnesse partien in beede sijden so nyet vulquamen, scepenen en wijsden beede partien tvorseide vonnesse van den vindren te vulcommene binnen derden daghe ofte te gane in sammans, ende dannen nyet te scedene voert vulcomme ware,

[p. 100]

en ware bij consente van zeven scepenen; lieten sijt, dat ware up de boete van LX lb., ter welker steden sij trocken. Ende daer hem sijnde onderrekenden hem naer de voerme van den voerwijsden vonnesse inder manieren dat hier naer vollecht, gheliic dat Augustijn up brochte onder scepenen, ende wiere over gheset was te sijne, ten versoucke van partien ende te bevelenne van scepenen. Int eerste so rekende Jan van den Calchove de wisseleire dat hij adde ontfaen bij perchelen van mins heeren Symoens goede C. XXXIIII lb. X s. 1 ½ d. gr. Dies rekende hij ute ghegheven, dat den ghemeenen toe behoerde, LXXXVII lb. XVII s. VIII d. gr. Item rekende hij ute ghegheven, ter huutfeert ende ten testamente alleene toebehoerende, XLVII lb. VIII s. VII d. grot. Somme van al den vorseide ute ghevene C. XXXV lb. VI s. III d. grot...(Deze rekening bestaat uit twee bladzijden in-folio). - De welke vorseide rekeninghe aldus ten diversen tijden heden gheden ghedaen, sij in beden siden voer ons hebben ghekent van werden sijnde. en de hilden ende houdense goed, vast ende ghestade. So dat binnen der rekeninghen en daer na partien in ghescille waren ende waer mede sij voer ons alse voer scepenen omme vonnessen quamen, dewelke wij hem gaven in der manieren en der voermen hier naer volghende. Int eerste wijsden wij den testamentarissen te bewijsene ende te besettene ten lijve van miere vrouwen XIX lb. V.s. VIIId. par. tsiaers, te alsulker steden daer sij alse wel ende alse soffisantelike beset ende bewijst zijn binnen Brugghe alse sij te voeren waren, ende voert dat men hare ghemoede soude van al harer achterstellen. Hier of is men van acorde ghelijc dat de rekeninghe vorscreven wel verclaert. Ende alsoe vele meer wasser toe gheseit bij scepenen, vonde men dat min vrouwe meer bilevinghen sculdich ware te hebbene

[p. 101]

in die erve te Brugghe, daer of stonde soe up hare recht omme daer of te hebbene ghelijc dat soe heeft van den andren.

Item wijsden scepenen miere vrouwen in waer te doene wie die huushuurre van den huus van Brugghe ontfaen adde ende daer naer recht. Ende omme dat min vrouwe hier of betoech wilde doen metter kennessen ende ghescrifte van eenen tabellioen alsulc alse soe was, dwelke partien werden, so waes dat scepenen wijsden, dat scepenen selve te Brugghe varen souden an scepenen van Brugghe omme te ondervindene ende te besouckene met scepenen van Brugghe wie die huushuurre ontfaen adde, ende daer na recht.

Item kende min vrouwe dat soe ontfaen adde van miere joncvrouwen Diederix, wive van der Keukenen, LXXV scilde die toe behoerden den testamentarissen.

Item wijsden scepenen uten vonnesse van den vindren ende naer de voerme van den testamente den testamentarissen miere vrouwen te ghemoedene van LXXXI lb. gr. torn., de welke soe ute ghegheven adde den meyssenieden, ende de testamentarissen te stane onverlet omme te toeghene waerse min vrouwe ghegheven heeft over dienst, ende daer na recht. Dits gheaccordeert in de rekeninghe voerscreven.

Item vermaten hem de testamentarissen thulpen an de vindren, dat sij ghewijst adden in tijden verleden miere vrouwen in, te bringhene IIII ondert lb. gr. torn. So dat naer trecort van den vindren, scepenen wijsden elker partien te stane up hare recht, omme te volghene up ten ghenen

[p. 102]

daer sij se up veralen wanen metten rechte. Ende doe vermaten hem de testamentarissen vorseit an scepenen van Macheline ende de deghene die doe int regement waren datse min vrouwe ofte hare seker bode ontfaen adde, dwelke soe ontkende, mids den welken sij thulpen waren ghewijst. Ende doe trocken scepenen van Ghend an scepenen van Macheline ende die doe int regement waren; ende naer taele ende naer wedertale van partien, ende naer dwettelike recort dat sijs bevonden hier na, scepenen wijsden miere vrouwen te ghemoedene den testamentarissen van twen ondert ponden houder grot. torn., binnen derden daghe, ofte te gane in sammans, ende danen nyet te scedene, en ware bij VII scepenen, liet soet, dat ware up de boete van LX lb., de welke betaelt waren int jaer van XLVII. Ende voert van den andren vier ondert lb. onder gr. torn., die die van Macheline seiden dat sij noch betaelt adden ende hebben int jaer van XLVIII, dat hilden scepenen alsoe themwaert. Dit was ghewijst den eersten dach van Sporkle, int jaer L. Ende hier naer wijsden scepenen der of een vonnesse also scepenenbouc van desen selven schependomme verclaert ende in houd.

Item wijsden scepenen alle chaertren, munimenten ende ghescriften angaende der vorseide versterften, die siin moghen onder deene partie ofte dandere ofte onder de clercke, die te bringhene te scepenen waert te elx rechte omme elken partien copie der of te hebbene ofte siere hem mede ghelpen wilden.

Item up vonnesse dat de vindren wijsden up tgoet van Eecloe, te Lembeque, te Capericke, ende daer omtrent, so wijsen scepenen tbesouc te doene welc leen es ende eerve waer bij scepenen van Ghend, also hemlieden redelic soude

[p. 103]

dincken, mids dat in els nyemene partien gheacorderen en consten.

Item wijsden scepenen miere vrouwen bet seker te doene, omme dat soe haren seker ghemindert adde die soe dede doet compromis ghemaect was, alse waerbij dat de vonnessen van scepenen, die up hare ghewijst moghen werden, vulcommen ende vuldaen moghen wesen. Ende hier dede soe seker behouden den eersten sekere, met Janne van den Wallekine, Pauwelse den Blenden, ende Bertramme van Lovendeghemme. Ende aldoes ghelike was gewyst den testamentarissen wiet daden met Janne van Mirabelle, die men heet de Roevere, ende Symoene sijnen broeder. Ende van desen sekere in beede siden so ne hilt hem no deen no dander wel ghepayt.

Item wysden scepenen elken van den partien up te bringhene in ghescrifte binnen VIII daghen, ende daer naer nemmermer enech eesch die deen den andren eeschen mochte te wegene van werden, behouden altoes elken staende up siin recht in allen verledenen vonnessen ende eeschen die voer desen dach ghewyst ende gheeescht sijn, dat daer inne elc houde ende hebbe, dat sculdich is te behoudene ende te hebbene. Ende dit hebben sij ghedaenende ligghen in dit scependom te terminerenne. Ende dit vonnesse was ghewijst svoendaghes voer dertiendach.

Item up poynt van der lijfrenten die min heere ende min vrouwe te gader houdende waren, waer of dat deene heelft met minen heere verstaerf, so wijsen scepenen dander helft, die min vrouwe houdende es, ghedeelech ghelijc cateylen.

Ibid. f^o 56.

[p. 104]

III.
Overeenkomst tusschen Elisabeth en de uitvoerders van het testament.

Kenlic sij etc., dat eene effeninghe, deelinghe, pointinghe ende zatinghe es gheordineet ende ghemaech tusschen vrouwen Lysbetten, mins heren Symoens wijf was van Mirabeele, die men hiet van Hale, die nu heeft minen heere Arnoude van Huerle, here van Reumene, an deen side, ende den testamentueres van minen here Symoene vorseit, ghelijc dat conpromis verclaert, metgaders minen here Philipse van Masseminne, here Yweyne van Vaernewijc, ridderen, ende Symoene van Mirabeele, die men heet van Hale, alse vervanghers der testamentueres vorseit, naer de voerme van den conpromisse, an dander side, in der manieren ende voermen hier na volghende. Dats te wetene int eerste, dat alle vonnessen ende sentencien die tusschen den vorseide partien ghewijst, ghesentenciert, ghepronunciert, gheacordeert ende gheterminert siin binnen Ghend, sij bij scepenen, bi vindren ofte bi so wien anders, dat die alle ende eelc zonderlinghe sullen houden scede ende in hare macht ende viertuut bliven, in al der manieren ende voermen dat sij in houden ende verclaren. Item sal min vrouwe behouden ende besitte tgheammortizerde goed, naer de voerme dat testament van minen heere voorseit in houd ende verclaert. Ende te desen poynte leyde in calaengen en stac ute min heere Philips van Masseminne, ende Pieter van den Kerchove, in den name van Gherems kindren uten Zwane, sulc goed alse den kindren toe quam van der versterften van Ghereme, haren vader, ende sij wettelic of ghewonnen adden en de der toe commen waren up dat

[p. 105]

hyemene ten gheanmortizerden goede trecken ende legghen wilde, dat daer of de kindre stonden up hare recht alsoe sij sculdich waren te doene. Item...(Vervolg). Ende hiermede sullen wesen ende al nu verkent sim alle ghedinghen, die siin ende ghewest hebben toten daghe van heeden tusschen hemlieden, beede ten kerstinede ende ter leeker wet, te so wat hove dat sij ghemovert ende ghaprosoqueert moghen wesen, ende siin quite ende ten nyeute. Ende elc sal ghelden sijne espensen ende costen. Ende mids desen kenden sij hem deen van den andren wel verdeelt, verscheeden, vereffent ende ghezaet. Dit was al ghedaen in kennessen van scepenen int scependom ser Jans Jours ende siere ghesellen, int jaer ons Heeren als men screef M^o CCC^o ende LII, den derden dach in Aprille.

Ibid., f^o 128.

54.
1353, mei 3. - De uitvoerders van het testament koopen van Roeland van Mirabeel en zijne vrouw Christine een erf, gelegen ‘voor duuterste poorte ten Walle.’

Kenlic sy hem allen die nu syn ende hier na wesen sullen, dat der Pieter van Adeghem, deken van sente Veerilden, meester Willem van der Wostinen, prochipape te sente Jacops, der Lievin van der Lelien, prochipape te sente Niclaeus, ende Joes Rase, testamentarisse myns heeren Simoens van Hale, daer God de ziele af ebben moete, hebben ghecocht wel ende redelike jeghen Roelande van Mierabeele ende jeghen joncfrouwe Kerstinen, sinen wive, de eerve die leghet voer duterste poerte mijns heere Simoens van Hale, daer Roelants ende Joncfrouwe Kerstinen huus up staet, daer sij wonen, met allen den ghelaghen die deser eerven toe behoren, ghelijc dat sijt toten daghe van heden

[p. 106]

beseten ebben, sgodshuus bouf ter stede ten Walle, dat ghesticht es in de eere van sente Baerberen. Van welker eerven Roelant ende Joncfrouwe Kerstine vorseit, haer oir ende nacommers, jaerlix ghelden sullen ende betalen den vorseiden godshuse, viere pont parisis eerveliker ende eeweliker renten, alsulke munte als de stede van Ghend jaerlix doet ontfaen van hare renten, ende dit ten twee terminen van den jare, deene helt te Kerstavonde naestcommende, ende dander helt te sente Jans messe daer naest volghende, ende also voert ten II terminen elx jaers eewelike duerende. Dit hebben de testamentarisse vorseit ghecocht den penning omme XXIIII deniers, ende daer af kenden hem Roelant ende joncfrouwe Kerstine, sijn wijf, vergolden ende al betaelt, so dat sys hem wel ghepait hilden. Van welken IIII lb. parisis tsjaers de vorseide Roelant ende Joncfrouwe Kerstine, sijn wijf, uteghinghe, ende worpens met almen ende dader toe met hande ende met monde, al dat siere toe sculdech waren te doene, na de wet, coustume ende usaige van der poert van Ghent, omme hemlieden daer af tontheervene, ende de testamentarisse, svorseids godshuus bouf, der in te eervene. Ende Roelant ende Joncfrouwe Kerstine vorseit gheloefder af wettelike waerscep, na de wet van der poert van Ghent. Ende de testamentarisse vorseit bevalen hem weder de waerscep alse recht. Hier over waren gheroupen in kenlicheden alse eervachteghe lieden in Ghend, der Heinric Braem, canoenc te sente Veerilden, ende der Willem van Abbinsforde, capelaen te sente Niclaeus. Dit was ghedaen int jaer ons Heren als men screef M^o CCC^o drie ende vyftech, den derden dach van Meye.

Chirografie op perk. (LXVII).
Op den rug: Cyrografie van IIII lib. par. tsjaers up aerve voor duuterste porte ten Walle.
Ingeschreven, Cart. f^o 58 v^o.

[p. 107]

55.
1353, mei 6. - Overeenkomst tusschen den Graaf en zijne moei, Elisabeth, gezelnede van Arnold van Heurle. Deze zal hare rechten op het hof ten Walle aan den Graaf overdragen.

Lodewijc, grave van Vlaenderen, van Nevers ende van Rethel, an alle de ghene die dese lettren zullen zien of horen lesen, saluut. Als wij calaenge ende saisine ghedaen hadden an tgoet dat onse gheminde moeye, vrouwe Lijsbette, vrouwe van Zomerghem ende van Rummene, ende heer Ernoud van Heurle, heere van Rummene, haer wettelike man, hebben ligghende bin onsen landen van Vlaenderen, om ghebrect van rekeninghen van den groten goede dat heer Symoen van Hale, eerste man van onser vorseide moeyen, hief ende ontfinc als hi Rewaert van Vlaenderen was, ghelyc sleyscat van onser munten, ende vele van onsen renten ende exploiten, also wij de dinghen vorseit clarlikere daden toghen onser moeyen ende heer Arnoude vorseit, om derof vernoucht te sine. Wetten alle lieden, dat wij ter bede van gheminden neve, mer Henric van Vlaendern, derup ghehad ripen raet ende goede deliberatie, zijn gheaccordeert ende vernoucht van den calaengen vorseit, in der manieren hiernaer volghende. Dats te wetene, dat ons ende onsen narcommers bliven zal ende toe behoren al drechte, dat onse vorseide moeye hadde an de woninghen van den Wallé te Ghent, metten mersschelkine bachten deran ligghende tote up de gracht, dwers streckende up de Lieve, ende dat wij voortan nommermeer hemlieden noch haren narcommers ghehouden zullen ziin te gheldene de twee hondert pond par. sjaers, die onser vorseide moeyen ghegheven waren, in vulcomminghen

[p. 108]

van den drien hondert ponden par. sjaers, ende ghelooft waren goed te doene in de rente van Zomerghem, ende ghespleten ute onsen brieven van Hassnede. De welke vorseide twee hondert ponden par. sjaers, ende also vele als de vorseide splitinghe van onsen brieven meer houden mach, onse moeye ende heer Arnoud vorseit, ons ende onsen narcommers, ende hemlieden ende haren narcommers, eewelike quite ghescolden hebben. Voort dat wij ende onse narcommers vry ende quite bliven zullen, van al dat wij hebben ghedaen heffen van den goede onser moeyen ende heer Arnoude vorseit toe behorende, toten daghe van heden, ende dat onse vorseide moeye bliven zal in de goedinghe van Zomerghem, zonder enich recht te hebben an Eclo, Caprieke ende Lembekeende datter toe behoort, in seignorien of herlicheit, bi der wisselinghen die derof ghemaect was in tiden van heer Symoene vorseid. Ende mits dien wij hebben te nieute ghedaen ende doen te nieute de vorseide calaengen ende saisinen, ende alle heesche die wij of onse narcommers te hemlieden, te haren goede, of te haren narcommers waert doen mochten, om waet occoisoene dat waren, toten daghe van heden, ende te livereren hemlieden, bi desen lettren, al haer andere goed dat zij bin onsen lande van Vlaendren hebben ligghende, in wat steden dat es, om dat te houdene paisivelike ende also vry als zijt hilden voor de calaengen ende saisinen vorseit, bi der orconscepe van desen lettren bezeghelt met onsen zeghele. Ghegheven te Gent den VI dach van Meye, int jaer ons Heeren M^o CCC^o drie ende vijftich.

Onder vidimus van Elisabeth en Arnold bovengenoemd.

[p. 109]

56.
1353, mei 8. - Elisabeth en haar man Arnold van Heurle geven een bevestigend vidimus van de vorige brieven. Zij doen afstand van al hunne rechten op het goed ten Walle.

Wij Lijsbette, vrouwe van Somerghen ende van Rummene, ende Arnoud van Heurle, heere van Rummene, wettelic man ende vooght der vrouwen vorseit, doen te wettene allen lieden, dat wij hebben ontfaen de lettren van onsen gheduchten heeren, miin heere den grave van Vlaendren, van Nevers ende van Rethel, houdende de teneur hiernaer volghende. (Volgen de brieven van den Graaf, 8 mei 1353). De welke lettren ende accord wij Lijsbette ende Arnoud vorseit kennen ghemaect ende gheaccordeert wesende tusschen onsen vorseiden gheduchten heeren ende ons, in der manieren dat zij van woorde te woorde in houden ende verclaeren. Ende tforseide accord ende lettren wij loven, approuveren ende conrfirmeren, ende over ons, onsen narcommers ende elken van ons, scelden quite ende draghen in handen onsen vorseiden gheduchten heeren ende sinen narcommers al drechte dat wij hadden of mochten hebben an de woninghen ten Walle te Ghent, metten mersschelkine bachten deran ligghende, tote up de gracht dweers streckende up de Lieve, ende de twee hondert ponden par. sjaers die mi Lijsbetten vorseit ghegheven waren ende ghespleten uten brieven van Hassenede, in vulcominghen van den drien hondert ponden par. die mi in de rente van Zomerghem ghelooft waren goet te doene. Ende hebben belooft ende beloven, over ons ende onse narcommers, ende elken van ons, zonder fraude of malenghien, nommermeer enich recht te

[p. 110]

haelne, te heesschene noch te hebbene, in de vorseide woninghe ten Walle, noch in de renten ghespleten uten brieven van Hassenede vorseit, ende dat wij noch onse narcommers nemmermeer ghene restitutie heeschen noch begheren zullen te hebbene, van al dat onse vorseide gheduchte heer of sine lieden ende officijers toten daghe van heden van onsen goede gheheven ende ghehad hebben, maer zullen daerof bliven eewelike vry ende paisivelike van ons, van onse narcommers ende van elken van ons. Voort, wij Lijsbette ende Arnoud vorseit zullen bliven up onse goedinghe van Zomerghem, zonder recht te heesschene of te hebbene an Eclo, Capricke, Lembeke ende an datter toe behoort in Seignorrien of herlicheit, bi der wisselinghe die in tiden van mer Symoen van Hale, eerste man van mi Lysbetten vorseit, ghemaect was. In orconscepen van welken dinghen wijhebben dese lettren ghezeghelt, met onsen propren zeghelen huuthanghende. Ghegheven den VIII dach van Meye, int jaer ons Heeren dusentich drie hondert drie ende vijftich.

Oorspronkelijk. (Charters van de graven van Vlaanderen. Zie invent. van Baron de Saint-Genois n^o 1719), - Zegels van Elisabeth in rood was en van Arnold in bruin was, afhangende aan dubb. st. van perk.
Op den rug: Lettre daccord entre monseígneur et madame de Hale.
Afgeschreven in het Cartularium van Lodewijk van Male, f^o 82 v^o.

[p. 111]

57.
1353, mei 15.

- Olivier van Lovendeghem en Jonkvrouw Kateline, zijne vrouw, bekennen verkocht te hebben aan Joesse Raesen, ten cloestere bouf van sente Barbelen ten Walle te Ghend, XXII sc. VI pen. gr. torn. erfel. en eeuwige rente op den tol van Ayshove. - Voor schepenen van de Keure.

Dat was ghedaen up den XV^sten dach in Maye, int jaer ons Heeren M. CCC. ende LIII, int scependom her Symoen ser Thomaes sone ende sire ghesellen.

Gecoll. afschrift (LXXVII), get. Lond. (in dubbel exemplaar), uit het Schepenboek van dit jaar. - Ingeschreven. Cart. f^o 65 v^o. - Er bestaat een vidimus van Cornelius, deken van S^te-Pharailde, 2 october 1493.

58.
1353.

- Simoen ser Thomaes⁽¹⁾ en jonkvrouw Alleene, zijne gezelnede, bijgestaan door Diederik Stullekin, hunnen voogd in deze zaak, bekennen verkockt te hebben aan Joesse Raesen, ten religieusen bouf ter steden ten Walle van der ordinen van Sinte Victore, ghesticht in de eere van sinte Barbelen, het recht dat zij hadden an de aerfachtichede gheleghen in de prochie van Melsene, in den brouc die men heet Capingherwaert. - Voor Jan Splinter, meyer, Simoen Orije, Jan Stullekin, f. Jan, Joos Pepercoren en Jan Drossate, schepenen te Bevere.

Dit was ghedaen int jaer ons Heeren als men screef dusentich driehondert ende LIII.

Afschrift in het Cart. f^o 44 v^o.

(1) Ser Donaes of ser Domaes, in andere stukken.

[p. 112]

59.
1353, juni 3.

- Simoen ser Thomaes bekent dat hij verkocht heeft aan Joesse Rasen, ten cloostere bouf van sinte Barbelen ten Walle te Ghend, al het recht dat hij heeft op het land gelegen in Capingerwaert te Melsene, vroeger deel makende van het goed van Calameren, voortkomende van Symoen van Halle en zijne vrouw. - Voor schepenen van de Keure.

Dit was ghedaen int scependom Simoens ser Thomaes vorseit ende siere ghesellen, up den derden dach van Wedemaent, int jaer ons Heeren als men screef M. CCC. ende LIII⁽¹⁾.

Afschrift in het Cart. f^o 44.

(1) Het Schepenregister van dit jaar is verloren.

60.
1353, juni 4. - Sckepenen van Gent geven vidimus van de brieven van Arend van Huerle, heer van Rumen, 14 December 1350.

Anno Domini M. CCC. LIII, quarta die mensis Junii.

Cart. f^o 43 v^o.

[p. 113]

61.
1355, juli 23.

- Jonkvrouw Elisabeth ‘wijf’ van Gillis Tolnaren en dochter van jonkvrouw Joete, verkoopt aan Joost Rasen, ter religieuser bouf van der stede ten Walle, VIII s. parisise tsjaers ende eenen vetten capoen, gherekent over II s. par. eerveliker renten, up de eerve daer Hughe van den Spieghele in de Saysteghe up woent....na de wet coustume ende usaige van der poerd van Ghend...Hier over waren gheroupen in kenlicheden alse eervachteghe liede in Ghend, Martin de Pape ende Jan Rijnvisch, in Dongherstrate. Dit waes ghedaen int jaer ons Heren als men screef M^o CCC^o vive ende vijftech, sdonderdaghes voer sente Jacops ende sente Kerstoffels dach.

Chirogr. gemerkt LXVIII. - Cart. f^o 59 v^o.

62.
1356, september 15. - Koop van renten op erven gelegen te Gent.

Kenlic sij hem allen die nu sijn ende hier na wesen sullen, dat meester Willem van der Wostinen ende sine ghesellen testamentuers van minen here Simoene van Hale, ebben ghecocht wel ende redelike jeghen Simoene den Riken ende Joncfrouwe Claren, sinen wive, ten religieusen bouf van den godshuse ten Walle in Ghent, ellef pont neghentien scelghe ende tien penghen par. tsjaers eerveliker ende eeweliker renten, up diverse parcheele van de eerven gheleghen binnen Ghend, ghelijc dat hier na volghet ende verclaerd staet. In deerste an sente Jacops

[p. 114]

kerchof ende an de Vrindachmaerct, Joncfrouwe Trune sAmmans XVIII s. IIII d., Simoen van Hoseke ende Katline, sijn zuster XX s., Ghiselbrecht Segers VIII s. X d. Item Onderberghen, bachten Sanders Conts, joncfrouwe Lisebette van Waes V s. IIII d., joncfrouwe Kateline sBasers XI s. III d., Kateline van Huse VI s. VIII d., Meerin van Huse X s., Fierin van Wareghem V s. VI d., Simoen Smout VI s. IX d., Jacop de Brune V s. III d., Willem de Wulf V s., Bette van Machline IIII s. VI d., de Zwestren VI s., Jan Miere V s. I d., Verbeele van der Scelt II s., Item bi den Agustinen, Simoen de Baerdmakere XVIII s. Item an den Widenaerd ende in den Quatham, Jan van Lede X s., Jacop de Bake III s. VI d., Gosin de Molenare V s. IX d. der Jan van Huesdine VIII s. IIII d. ende Jan de Scilthouwere VIII s. III d., Alise van Coleghem ende Mergriete haer zuster V s. II d., Mergriete Daneels VI s., Lisebette van der Weiden VI s., Jan van Calkine VI s., joncfrouwe Achte van Lede XXIX s., Maes Lievins XIII s. IIII d. Van welker vorseider eerveliker renten de vorseide Simoen de Rike ende joncfrouwe Clare sijn wijf, uteghinghen ende worpens met alme, ende dader toe met hande ende met monde, al dat siere toe sculdech waren te doene, na de wet, coustume ende usaige van der poert van Ghent omme hemlieden daer af tontheervene ende tontgoedene. Ende meester Willem van der Wostinen wasser in gheheerft ende ghegoedt te svorseids godshuus bouf. Ende Simoen de Rike ende joncfrouwe Clare, sijn wijf, kenden hem hier af wel ende al vergolden, ende gheloefder af meester Willemme vorseit, te svorseids bouf wettelike waerscep, na de wet van der poert, ende meester Willem beval hem weder de waerscep alse recht. Hier over waren gheroupen in kenlicheden alse eervach-

[p. 115]

teghe liede in Ghend, Willem van den Pitte, de lakensnidre, ende Gillis van Roeslaer. Dit was ghedaen int jaer ons heren als men screef M^o CCC^o (LVI).

Afschrift (LXXI) - Het jaartal is volledig geschreven in het Cart. f^o 62: M. CCC. LVI, den XV^sten dach van Spelmaend.

63.
1357, september 18. - Philippus Minhaerd neemt in cijns een boomgaard en twee huizen, gelegen bij den ‘Sanders Walle’.

Kenlic zij etc., dat commen es vor scepenen van der kuere in Ghend Goesin van Oernebeke ende Hughe van Lembeke, den jonghen, Philips Minhaerd, de welke heeft ghenomen teenen herveliken cheinse jeghen Zegher Sloene, eenen boengard ligghende Sanders Walle, ende twee huuse der toe staende ten hende vanden boengaerde up de Lieve, tusschen den houchuuse ende Zeghers camere vorseit, omme XIIII lib. par. en X capoene sjaers, vallende telken sente Bamesse. Welken boengaerd vorseit Philips vorseit heeft gheloft te betemmerne also verre alse de muur gaet vorseit ter straten, dats te verstane, binne desen eersten jare te minsten een temmer up te rechtene up de stede vorseit. Ende vort dander datter blyft te betemmerne, dats so sal Philips vorseit betemmeren als hem ghelust, ende hiis ghestaet sal siin om siin profiit metter stede vorseit te doene. Ende Zegher vorseid sal behouden de plache bachten siere cameren, alse verre also de thuun gaet streckende, tote up den ouc vander huus toebehoerende Philipse vorseit. Ende Philipse vorseit heeft gheloft dese stede vorseid te houdene soffichantelic te ghereke, niet te hergherne maer altoes te beterne. Vort waerdat sake dat Philips vorseit Zegheren

[p. 116]

vorseit of sinen hoire ten tide ten daghe vorseit niet en golde, zo heeft Philips vorseit verbonden hem ende al tgoed dat hij heeft ofte hebben mach binnen Ghend ofte der buten, an Zegheren vorseit, sinen lantcheins deran te ghereekene. Actum XVIII die Septembris, anno M^o CCC^o LVII^o.

Jaarregister, Keure f^o 3, v^o.

64.
1359, augustus 19. - Jan Vilain en Margriete Briseteets verkoopen aan de abten van St-Pieters en van St-Baafs hun huis ten Briel met toebehooren, om het tot een klooster in te richten.

Wy Jan Vilain, riddere, heere van sente Jans ten Steene ende voghet van Teemseke, ende Mergriete Briseteests, onse gheselnede, doen te wetene allen lieden, dat wij wel ende wettelike hebben vercocht werden ende religieusen vaders, den abden van sente Pieters ende van sente Baves, te Ghend, bi consente van onsen gheduchten heere, onsen heere den grave van Vlaendren ende den borchgrave van Ghend, onse huus van den Briele van Ghend, metter cingulen ende metter walgracht ende metter mersch diere omtrent leecht, ende met twee ende dertich ponden ende tien scellinghen parisis, ende vier ende vijftich capoenen tsjaers, of dier omtrent, lettel min ofte meer, metal datter toebehort, om te fondeerne daer eenen cloester van nonnen, over de ziele van here Simoene van Hale, die tgoet daer toe ghegheven heeft, ende hebben dies ute gheghaen vor den baliu ende de mannen sborchgraven vorseit, naer costume wet ende usage van den lande, ende alse men es ghecostumeert te doene in sborch-

[p. 117]

graven hof, ten cloester bouf vorseit. Ende van den vorseiden goede kennen wij ons wel betaelt ende vernoucht, ende gaen af van nu vorwart meer al trecht dat wij hebben in tvorseide huus, cingule ende merssche vorseit, over ons, onse hoir ende nacommers, ende beloven daer jeghen nemmermeer te commene bi ons ofte bi andren. Ende sonderlinghe wij Mergriete vorseit renuncieren van nu verwart, al trecht van duarien, van bilevinghen ende van allen andren rechte dat wy moghen hebben an tvorseide, goet, ende dat wij daer jeghen nemmermeer sullen commen bi onsen persoen heimelic ofte openbare, dat beloven wij bi onser trauwen. Ende gaen af allen rechten die ons daer inne moghen scade doen, ende der vorseiden kerkendeeren. In kenlicheden der waerheden, so hebben wij dese lettren bezeghelt met onsen propren zeghelen, huuthanghenden. Ghegheven te Ghend den neghentiendach van Oust, int jaer ons Heren dusentich drie hondert ende neghen ende vijftich.

Oorspr. (XXIII). De twee zegels zijn afgevallen. - Verschenen in 't latijn bij Miraeus, Opera diplomatica, II 1019, en in 't fransch bij Duchesne, Histoire des maisons de Guines, de Gand, etc.. Preuves. - Ingeschreven, Cart. f^o 26.

65.
1362, april 6.

- Bulle van Innocentius VI. - Lodewijk, graaf van Vlaanderen, verlangt het huis te bezitten waarin Simoen van Mirabeel een vrouwenklooster der orde van St-Augustinus (in die quartieren St-Victor van Parijs) heeft gesticht, aangezien hetzelfde zeer geschikt is om er een versterkt kasteel van te maken. - (Cum dicta domus (magis) ad castrum pro regimine dictae villae quae in comitatu suo consistit, quam ad claustrum disposita (sit),

[p. 118]

et ob hoc dicto comiti quamplurimum oportuna fore noscatur). - Dit zou geschieden tegen behoorlijke vergoeding, en de stichting van een collegie van kanunniken in de St-Michielskerk.

Niettegenstaande, zestien jaar geleden, in dit huis, ingevolge brieven van Clemens VI een klooster werd gesticht, met eene kapel en een klein kerkhof, gelast paus Innocentius den bisschop van Doornik en de abten van St-Pieters en St-Baafs het huis aftestaan na de vervulling van alle de voorwaarden, onder 't welke het ten eeuwigen dage onderhouden van een kapellaan en een klerk in de voornoemde kapel, en het herbouwen van het klooster op eene andere plaats - aangezien, 1^o, er toch beletselen bestaan, veroorzaakt door aanspraken die anderen op het goed maken; aangezien, 2^o, er gebrek is aan geld tot het fondeeren en het bouwen; aangezien, 3^o, Elisabeth, vrouw van wijlen Symoen - nu afhankelijk van haren man Arnould van Rumen, van Luik - niet alleen haar leven lang mag genieten van het schoonste gedeelte van het huis, maar ook van de helft der opbrengst van de goederen bestemd tot de stichting, en aangezien, 4^o, de stichting diensvolgens, waarschijnlijk, toch niet zou tot stand komen.

Innocentius episcopus servus servorum Dei, venerabili fratri episcopo Tornacensi et dilectis filiis sancti Petri et sancti Bavonis Gandensis, Tornacensis diocesis monasteriorum abbatibus, salutem et apostolicam benedictionem. Sincere devotionis affectus quem dilectus filius nobilis vir Ludovicus comes Flandrie, ad nos et Romanam gerit ecclesiam promeretur ut petitionibus suis quantum cum Deo possumus favorabiliter annuamus. Exhibita siquidem nobis

[p. 119]

pro parte dicti comitis petitio continebat, quod licet olim iam sexdecim annis et ultra elapsis, dilecta in Xristo filia nobilis mulier Elisabeth, uxor dilecti filii nobilis viri Arnoldi de Ruminis, militis, Leodiensis diocesis, et quondam Symon de Mirabello, alias dictus de Hale, de villa Gandavi Tornacensis diocesis, miles, primus vir predicte Elizabet, dum idem Symon ageret in humanis, insimul ordinassent fundare et construere in quadam eorum domo in villa predicta de Gandavo existente, quoddam monasterium monialium ordinis sancti Augustini, in illis partibus sancti Victoris Parisiensis nuncupatarum, et pro dote huiusmodi monasterii construendi de bonis suis in certos perpetuos redditus assignassent et plures ad hoc assignare proposuissent, et super hiis et aliis huiusmodi negotium concernentibus felicis recordationis Clemens papa VI^tus, predecessor noster, diversas ad eorum instantiam litteras concessisset, tamen dictus Symon antequam per eum vel dictam Elizabet de fundatione, dotatione et constructione dicti monasterii aliud fieret, condens de bonis suis in sua voluntate ultima testamentum, in eodem testamento in quo certos ipsius executores constituit inter cetera voluit ac etiam ordinavit, quod dicta Elisabet medietatem domus predicte et omnium bonorum suorum in qua et ex quibus fundari, construi et dotari debebat monasterium supradictum, seu eorum usufructum quamdiu viveret retineret, et deinde dicto Symone viam universe carnis ingresso, predicta Elisabet cum dicto Arnulpho matrimonium contraxit, et quamvis etiam in certa extremitate dicte domus constructa sit quedam capella, cui certa petia terre satis parva eidem adiacens est pro cimiterio assignata, tamen propter impedimenta quorumdam qui nonnulla ex predictis bonis, que dictus Symon tenuit, dum vivebat, vindicare nituntur; necnon propter defectum pecunie, que ad

[p. 120]

fundationem, constructionem et dotationem predictas necessaria est, et insuper eciam quia dicta Elisabet in dicti secundi viri sui potestate consistens non solum pulcriorem et notabiliorem partem dicte domus sed eciam medietatem omnium bonorum dicte Symonis, ex quibus dictum monasterium confundari, construi et dotari deberet, iuxta premissam ordinationem dicte Symonis tenet et tenere potest, quamdiu vitam duxerit in humanis; de fundatione, constructione et dotatione huiusmodi monasterii, nichil ulterius factum est hactenus nec verisimile est quod fieri debeat vel valeat in futurum. Quare pro parte dicti comitis fuit nobis humiliter supplicatum, ut cum dicta domus (magis)⁽¹⁾ ad castrum pro regimine dicte ville que in comitatu suo consistit, quam ad claustrum disposita (sit), et ob hoc dicto comiti quamplurimum oportuna fore noscatur, previdere, quod facta prius per eum super hoc congrua recompensatione, dicta domus ad comitem ipsum deveniat, et quod bona recompensatio huiusmodi parochiali ecclesie sancti Michaelis, de dicta villa Gandavi, in cuius parochia dicta domus consistit, ut de ipsis unacum aliis redditibus et proventibus dicte ecclesie dotetur in ea unum collegium canonicorum creandum ibidem, pro divini cultus augmento, de benegnitate apostolica dignaremur. Nos itaque qui et divini cultus sacreque religionis augmentum ferventer appetimus et devotorum nobilium precibus quantum cum Deo possumus libenter huiusmodi supplicationibus inclinati, discretioni vestre pro apostolica scripta committimus et mandamus quatenus vos vel duo vestrum, si vocatis executoribus ac Arnoldo et Elizabet predictis et aliis qui fuerint evocandi premissa inveneritis veritate fulciri,

(1) Ingelascht in een afschrift (XVIII^e eeuw).

[p. 121]

auctoritate nostra decernatis, quod facta prius per dictum comitem super hoc congrua recompensatione pro domo predicta, et eciam sufficienti dote per ipsum comitem de bonis suis in annuis perpetuis redditibus, pro uno capellano et uno clerico in eadem capella, Domino perpetuis temporibus servituris primitus assignata, hujusmodi monasterium, si ad eius furidationem, constructionem et dotationem, predicta bona et redditus et alia bona que ex recompensatione predicta aut alias haberi poterunt vel debebunt, sufficiant alibi, quam in domo predicta, in loco videlicet ad hoc congruo et honesto et legitime acquirendo, sine dicte parochialis ecclesie et cuiuslibet alterius preiudicio, alias iuxta ordinationem et litteras supradictas fundetur et eciam construatur, oportunam super hoc, predictis executoribus seu aliis ad quos pertinet, sufficienti tamen dote primitus assignata, auctoritate predicta licentiam concedendo. Alioquin bona et redditus hujusmodi et omnia que ex recompensatione predicta aut alias ad hujusmodi fundationem, constructionem et dotationem devenire ut prefertur poterunt vel debebunt quomodolibet in futurum prefate parochiali ecclesie applicanda fore, auctoritate predicta decernatis et eciam applicetis. Ita videlicet quod de ipsis bonis et redditibus taliter applicandis unacum aliis bonis et redditibus eiusdem ecclesie per vos eadem auctoritate creetur et dotetur in eadem ecclesia unum collegium canonicorum, usque ad numerum de quo et prout conveniens videritis ordinandum, aut alias in premissis ordinetis et eciam statuatis, prout vobis secundum Deum videbitur faciendum, super quibus omnibus vestras consciencias oneramus. Et insuper hujusmodi recompensatione et assignatione per dictum comitem et decretis et ordinationibus per vos factis, eadem auctoritate prefato comiti pro se et suis successoribus, quod

[p. 122]

dictam domum libere recipere et perpetuo retinere licite valeat, concedatis. Non obstantibus quoad premissa omnia Symonis et Elisabet ordinatione et predecessoris nostri predicti litteris supradictis, necnon constitutionibus apostolicis contrariis quibuscumque. Datum Avinion., VIII idus Aprilis, pontificatus nostri anno decimo.

Komt voor in de bulle van Urbanus V, 29 augustus 1363 onder vidimus van Philippus, bisschop van Doornik, 9 december 1363, en 1 december 1372. - Zie ook Traités de paix, HS n^o 434, van de bibliotheek der Hoogeschool van Gent, f. 23-24 (afschrift van het begin der XV^e eeuw).

66.
1363, augustus 29. - Paus Innocentius VI gestorven zijnde voor de uitvoering van zijn bevel, zendt paus Urbanus V brieven van bevestiging aan den bisschop van Doornik en de abten van St-Pieters en St-Baafs, te Gent.

Rationi congruit et convenit...

Datum Avinion., IIII kalendas Septembris pontificatus nostri anno primo.

Oorspr. - (Rijksarchief te Brussel) - met looden zegel, afhangend aan hennepkoorden. Geteek. op den plooi: R. de Lann Loys. Komt ook voor: 1^o, in de brieven van Philippus bisschop van Doornik en zijne medeuitvoerders 1363, 9 dec.; 2^o, in de brieven van denzelfden 1372, 1 dec.

67.
1363. december 9.

- Philippus, bisschop van Doornik, en de abten van St-Pieters en St-Baafs te Gent, uitvoerders van het pauselijk bevel - (volgen de brieven van Urbanus V, behelzende ook die van Innoncentius VI) - gebieden op

[p. 123]

het aandringen van den graaf van Vlaanderen, aan alle priesters en notarissen die deze brieven zullen ontvangen, de ‘testamenteurs’ van Symoen van Mirabeel, alsook Arnold van Rumen, Elizabeth, zijne gezelnede, en verdere belanghebbenden te verdagen, om tegenwoordig te zijn bij de uitvoering der zaken rakende de brieven van den apostolischen stoel.

Datum sub sigillis nostris anno Domini millesimo trecentesimo sexagesimo tercio, nona die mensis Decembris.

Oorspr., gemerkt n^o 5. Van de drie zegels zijn slechts de perk. staarten bewaard.

68.
1364, januari 13. - Philippus, bisschop van Doornik, door zijne herderlijke zaken persoonlijk belet, gelast zijne medeuitvoerders, de abten van St-Pieters en St-Baafs, met de uitvoering van het pauselijk bevel.

Datum Tornaci sub nostro sigillo, die XIII^a mensis Januarii, anno Domini millesimo CCC^o LXIII^o. (Get.) Nazardi.

Gehecht aan de bisschoppelijke brieven van 9 december 1363. - Met een klein overblijfsel van het zegel in rood was afhangend aan dubb. st. van perk.

69.
1364, februari 4.

- De abten van St-Pieters en St-Baafs, - aangezien Arnold van Rumen en Elisabeth, zijne gezelnede, door wettige oorzaak belet waren aanwezig te zijn op den hun aangewezen dag (ad feriam secundam post octavas Epiphanie), in de kerk van St-Jan te Gent, ten einde het onderzoek aan te hooren - geven bevel aan

[p. 124]

Johannes van Vinderhoute, pastoor van Loochristi, en aan alle priesters, pastoors, kapellanen en notarissen die deze brieven zullen ontvangen, de voornoemde Arnold en Elisabeth op nieuw te verdagen in de kerk van St-Jan (ad feriam secundam post letare).

Datum sub sigillis nostris ad causas anno Domini M^o CCC^mo LXIII^o quarta die Februarii.

Oorspr., met 3 perk. strooken gehecht aan de bisschoppelijke brieven van 9 dec. 1663. De zegels afgevallen.

70.
1367, mei 25.

- Jan de Banst geeft over aan Jan van Winendale, ten behoeve van jonkvrouw Adelise, weduwe van ser Jacob Compert trechte zestendeel van LIX s. gr. torn. tsjaers erveliker renten, ligghende ende beset binder cuere van der Sluus, in ende up Pieter Hughen huus⁽¹⁾ ende aerfachtichede, staende ende ligghende ande noortzide van der Hogherstraten, naest den huus daer men de tolenne inhout, of een zide, ende Jacob Rubs huus, of ander zide. - Voor Wouter van Heyle, Jan Gheerlof, Jan van der Mare, Jan van Tielt, Pieter Vlaminc en Jan Andriessone, schepenen te Sluis.

Dit was ghedaen int jaer ons Heeren als men screef M^o CCC^o ende LXVII up XXV^sten dach van Meye.

Ingeschreven, Cart. f^o 46 v^o.

(1) Op dit huis had de graaf van Namen een landcijns van 18 den. gr. torn.

[p. 125]

71.
1368, juni 9. - Gift van de nieuwe ‘loove’⁽¹⁾ staande voor de poort ten Walle, en van den nieuwen stal daarachter.

Kenlic sij allen lieden, dat Gheraerd van Aken ende joncfrouwe Marie van der Pouten, sijn wettelic wijf, hebben ghegheven ende gheven eendrachteleec, sonder weder roupen, in purer aelmoesenen ende omme Gode, de nieuwe loeve staende voer de poerte ten Walle, also soe nu ghestaen es ofte namaels ghestaen mach wesen, ende den nieuwen stal die achter gemaect es, met allen den ghelaghen ende aysemente die der vorseide loeven ende stalle toebehoeren zullen, metter plaetsen der binnen gheleghen, streckende an deen zide neffens den mure van den Walle ende an dandre zide Jan Wouters sone, de sceppere, staende alle de vorseide husinghen ende ghelaghen, metten aysementen der toebehoerende, up sgodshuus erve van den Walle. Dats te verstane; de tweedeel van den vorseiden husinghen ende ghelaghen, metten aysementen, den Helighen Geest van sente Michiels in Ghent, ende terde derdendeel den godshuse van den Walle vorseit, met III lb. XIII sc. par. tween capoenen tsjaers jaerliker renten, der ute gaende te landcheinse den godshuuse vorseit. Ende dese ghifte ende husinghen vorseit, so sullen Gheeraerd ende joncfrouwe Marie vorseit ende de lancst levende van hem beeden gheel

(1) Loove of Loeve z. Vradius I, 284 Diericx, Mem. II, 5, de Potter Gent I, 119.

[p. 126]

besitten, metten cheinse vorseit, haer leven lanc. Ende mids deser ghiften so beloven her Sanders van Leden, her Jan de Hond ende meer andre Helighe Gheest heeren van sente Michiels vorseit, vor hemlieden ende over haer nacommers die Helighe Gheest heeren wesen sullen, so wanneer dat hem de vorseide ghifte in handen commen sal wesen, te besittene twintich scellinghen parisis tsjaers, up den Helighen Gheest vorseit, omme daer met te doene over de zielen van Gheraerde ende joncfrouwe Marien vorseit een jaerghetide jaerlix eeuwelike durende. Dit was aldus ghedaen in scepenen camere in den ghemeenen hoop van scepene vander kuere in Ghend der bi ende der over siinde, in den name van den vorseide godshuuse als landheere van den vorseide husinghen, her Jan van Vinderhoute, priestere. Den IX^sten dach van Wedemaend als men screef M^o CCC^o tsestich ende achte. Int scependom her Willems van den Pitte, her Huughs van Lembeke ende harer ghezellen.

Afschrift op perk., gemerkt VIII. - Schepenenboek 1368, f^o 45. - Cart. f^o 15 v^o.
Op den rug: Wettelike kennesse voor schepenen van III lib. XIII s. II capone up de love voor de poerte te Walle.

72.
1368, september 19.

- ‘Ver’ Margareta, weduwe van Arnold van Ryeland, geeft over aan Jan van Winendale, ten behoeve van jonkvrouw Adelice Joys, weduwe van ser Jacob Compert, 8 sc. gr. torn. erfelijke rente, op een huis liggende binder kuere van der Sluus, an de westzide van Sint-Jacopstrate naest den zuutdike, of een zide, en tvorseide Wouters Diederijcx huus of ander zide. - Voor Willem van den Velde, Jan van Heyle, Jan

[p. 127]

Vlaminc, Pieter, f. Willems, Jan van der Poorte en Jan Riquard, schepenen te Sluis.

Dit was ghedaen int jaer ons Heeren MCCCLXVIII up den XIX^sten dach in Pietmaent.

Cartul. f^o, 48. v^o.

73.
1368, december 12. - De graaf van Vlaanderen geeft vergoeding voor het hof ten Walle.

Wij Lodewijc, grave van Vlaendren, hertoghe van Brabant, grave van Nevers, van Rethel en de here van Machline, doen te wetene allen lieden, dat uutedien dat uuter macht van den bullen van onse helighen vader den paefs, religieuse persone onse gheminde vriende de abde van sinte Pieters ende van sinte Baefs van Ghend aneghewijst hebben, ten eeweliken daghen, ons, onsen hoire en de naercommers graven van Vlaendren, thof en de thuus ten Walle met al datter toebehoort, begrepen binnen meure, ende metten meersschen gaende toter Lieve, dat wilen her Symoen van Hale ende vrauwe Lizebette, siin wijf, ordineerden eeneabdie te sine van beslotenen vrauwen. Ende dat mids zekerer recompensacien die wij hemleden in den name van onsen helighen vader den paefs daerof souden moeten doen, van twee hondert ponden parisis sjaers erfliker renten, ende van vijftech ponden parisis sjaers, om eene erflike capelrie te wesene ende te blivene, in de capelle staende binnen den vorseiden hove, ten ordinance ende ten goetdinkene van hemleden; om daermede ende metten anderen goede dat her Symoen ende vrauwe Lisebette, siin wijf, ordineerden ende lieten ter vorseide abdien (sic), de stichtinghe te doene, naer de voorme van den bullen van onsen heleghen vader den paefs, die wij an hem daerof daden impetreren te groten

[p. 128]

coste. So eist dat wij begherende de voorderinghe van den dienste ons Heren, om ons daerin te quitene ende de recompensacie vorseid te doene, hebben, in de eere van Gode ende van der heligher Maecht sinte Marie, sire moeder, ende van allen santen ende santinnen van hemelrike, de vorseide twee honderd ende vijftech ponde parisis erfliker renten sjaers overghegheven den voorseiden abden, ende die bewijst te heffene en de tontfane, ten ordonancen ende ten goetdinkene van hemleden. Dats te wetene, elxjaers erflike ende eewelike hondert pond parisis up den ontfanc van onsen goede van Denremonde. Item hondert pond parisis sjaers elxjaers up onsen thol van Ruppelmonde, ende vijftech pond parisis sjaers up onsen thol van Thielt, telken sinte Jans daghe mids zomers; ende die hebben wij daartoe gheadmortizeert ende admortizeeren eewelike ende erflike over ons, onse hoir ende naercommers graven van Vlaendren, overmids dat wij ende onse hoir ende naercommers vorseid deelachtech wesen sullen an alle de bedinghen ende weldaden die men daermede doen sal. Ombieden ende bevelen onsen ontfanghers van Denremonde ende onsen tolnaers van Ruppelmonde ende van Thielt, ende elken zonderlinghe, dat zij van nu voortan ten eeweliken daghen ghelden ende betalen de voorseide rente, elc siin parcel dat up hem daerof bewijst es, sonder enich wedersegghen, want wijt also uterlec begheren ende daerin verbinden ons, onse hoir ende naercommers graven van Vlaendren, ten eeweliken daghen. In oorconscepen van desen lettren beseghelt met onsen groten seghele. Ghegheven tAndwerpen den twalefsten dach van Decembre, int jaer ons Heren dusentech drie hondert achte en de sestech.

Op den plooi:

Bi minen here in senen raet daer waren de heren van Ghistele, de borchgrave van Dixmude, de here

[p. 129]

van Maldeghem, here Willem van Renghersvliete, de proofst van Harlebeke, ghi mester Testaert van den Wostijne, de proofst van sente Verelden van Ghent ende anderen, (get.) Lamb.

Oorspr. (VIII), voorzien van het zegel van graaf Lodewijk, afhang. aan groen zijden koorden. - Tegenzegel voortreffelijk bewaard. (z. Vredius, Sigilla Comítum Flandriae, bl. 58; Dooet d'Arcq; Sceaux, 644). - Cart. f^o 17. - Vidimus van den deken van St-Pharaïlde, 27 oct. 1383. Vid. van schepenen en raad van Gent, 9 dec. 1439 en 16 nov. 1476.

74.
1369, maart 24.

- Jan de Boost, f. Riquards, draagt over aan Jan van Winendale, ‘den potmaker’, ten behoeve van Adelice Joys, weduwe van ser Jacob Compeert, 3 scel. 5 pen. gr. torn. en 15 miten erfel. rente. - Jan de Boost, Wouter Ratgheer, ser Wouters zoon, en zijne vrouw Margaretha, dragen over, op dezelfde wijze, 20 sc. 6 pen. gr. torn. en 9 miten erfel. rente, beset al in Danckarts huus van den Waterghanghe wilen was, ende up al de aerfachtichede der toe behorende...ligghende binder kuere van der Sluus, an de weestside van sint Annenstrate, in den nieuwen polre, up den houc van der Hogherstraten naest, of een side, ende Jan Sas huus of ander side⁽¹⁾. - Voor Jacob, f. Reynghers, Wouter de Groote, Clays Volhard, Jan, f. Andries, Jan Bloume, Olevier f. Jans, en Jan, f. Pieters de Viscoopere, schepenen te Sluis.

Int jaer M^o CCC^o, LXVIII up den XXIII^sten dach in Marte.

Cart. f^o 47 v^o.

(1) Op dit huis had de graaf van Namen een landcijns van 21 p. gr. torn. 21 miten.

[p. 130]

75.
1369, mei 29. - Claas van Zierenbeke doet afstand van zijne rechten op de heerlijkheid van Herembodeghem.

Allen den ghenen die dese presente lettren sullen sien ende horen lesen, Clays van Zierenbeke, saluut met kennessen der waerheden etc... - So eist dat ic Clays vorseit, begheerende de vorderinghe van den dienste ons Heren, al tgoet dat gheleghen es in de vorseide prochie van Heerembodeghem, weder etsij erve ofte leen, ende sonderlinghe dat men haut van mi in leene, van den welken Goessin uten den Wulghen tweewarven es miin man, ende Gillis van Widenbrouch eenwarf, alse scloestere bouf vorseit, van nu vorwart scelde quite over mi ende mine nacommers teeweliken daghen, de vorseide manscepe ende al trecht van tiende penninghe van sterfcoepe ende van wandelcoepe, ende alle andre servitute ende dienste die men nu ende minen nacommers daer af sculdich mach wesen, mids dat wij daer af wel vernoucht ende ghepayt siin met ghereeden ghelde, uteghestoken dien dat ic altoes onbegrepen staen mach jeghen minnen heere den grave van Vlaenderen. In kenlicheden van desen, so hebic dese lettren bezeghelt met minen propren zeghele huuthanghende. Ende bidde minen lieven vrienden Janne den Vremde ende Arnoude van den Scoete, manne miins heere vorseit, dat zij dit up mi kennen willen, ende te meerer vastenessen hare zeghele willen doen hanghen an dese presente lettren midsgaders den minen. Ende wij Jan de Vremde ende Arnout vanden Scoete, manne miins heere van Vlaendren vorseit, om dat wij waren daer dese vorseide dinghen ghedaen waren, so hebben wij ter beden

[p. 131]

van Clayse van Zierenbeke dese lettren elc onser ghezeghelt met onsen propren zeghele huuthanghende. Dit was ghedaen te Ghend up den neghen ende twintichsten dach in Meye, int jaer ons Heren dusentich drie hondert neghen ende tsestich.

Oorspr. (XXXIX), met 3 zeg. in groen was, afhangende aan dubb. st. van perk. Van het zegel van Jan de Vremde is slechts een klein gedeelte overig. De andere zegels zijn bewaard. Ingeschr. cart. f^o 88.

76.
1369, augustus 17. - Hughe van Melun, heer van Antoing, kastelein van Gent, doet afstand van al zijne rechten op den stede ten Briel, door Johannes Vilain in twee leenen gehouden.

Donnees a Gand, le dise septime jour dou mois dAoust, lan de grace mil trois cent soisante nuef.

Oorspr. (XXVI), met goed bewaard zegel in bruin was, afhang. aan dubb. staart van perk. - Vlaamsche vertaling in het Cartul. f^o 26 v^o.
Op den rug: Sborgraven quitance van allen rechte van den II leenen an den Briel.

77.
1369, augustus 29. - Lodewijk, graaf van Vlaanderen, magtigt baljuw en mannen van den burggraaf, eenige personen te erven in de stede ten Briel met toebehooren, ten behoeve der religieusen.

Wij Lodewijc, grave van Vlaendren, hertoghe van Brabant, grave van Nevers, Rethel ende here van Machline, doen te wetene allen lieden, dat als onse gheminde vriende dabde van sente Pieters ende van sente Baefs te

[p. 132]

Ghend, ghecocht ende ghecreghen hebben jeghen her Janne Vilaine, ruddere, thuus ten Briele met sinnen toebehoorten, ghehouden in tween manscepen van den borchgrave van Ghend, om daerof te makene ende te doen fonderne eene abdie van nonnen, naer dordenance ende den utersten wille van her Simoene van Hale, die tgoed daertoe gaf ende liet. Den welken coop de vorseide borchgrave als here van den vorseide leenen gheconsentert heeft, alse ons bleken es bi sinen letteren. Wij hebben gheconsentert ende consenteren, dat de bailliu, ende de manne svorseids borchgraven, in de vorseide stede met haren toebehoorten, erven moghen eneghe personen ofte persone, ter vorseide abdien bouf, ende ten religieusen bouf, die daerin ghecleet ende ghestelt sullen wesen, naer de letteren van den vorseide borchgrave. Ende derin doen alle de wettelicheiden diere toehehoren sullen ghedaen te sine, naer costume ende usage, niet wederstaende enech verbod dat van onsen weghe derjeghen ghedaen es, want wijt gheconsentert hebben uute gracien ende om den dienst van Gode te meersene, behouden elcs rechte. In oorconscepen van desen letteren beseghelt met onsen seghele. Ghegheven te Ghend den XXIX dach van Ouste int jaer ons Heren M^o CCC^o neghen ende sestech. - Bi minen here ter relacie van u. (Get.) J. Brune.

Oorspr. (XXIIII) met een klein overblijfsel van het zegel in geel was, afhang. aan enk. st. van perk. - Vidimus van Johannes, abt van St-Baafs, 15 October 1372. - Ingeschr. Cart. f^o 26.

[p. 133]

78.
1369, september 4.

- Maes de Dukere en zyne vrouw Elisabeth dragen over aan Jan van Winendale ‘den potmaker’, ten behoeve van Adelice Joys, weduwe van ser Jacob Compert, het recht vierendeel van 40 sc. gr. torn. erfel. rente. - Pieter van den Steeghere, f. Pieters, draagt over, op dezelfde wijze, een ander vierendeel der rente, bezet op het huis⁽¹⁾ van Jan van Noortvelde, staende ende ligghende binder kuere van der Sluus, an de noortzide van der Hoochstrate, tusschen Jacops Rubs huus naest, of een zide, Heynric Smaends ende Riquard, f. Riquards Haens huus, of ander zide. - Voor Wouter van Heyle, Wouter de Groote, Jan de Boost, Clays Volkaert, Willem Golle en Jan, f. Pieters de Vischcopere, schepenen te Sluis.

Dit was ghedaen int jaer ons Heeren als men screef dusentich CCC neghene ende tsestich, up den vierden dach in Pietmaent.

Cart. f^o 48.

(1) Landcijns op dit huis: 40 sc. gr. torn. aan den graaf van Namen.

79.
1370, maart 14.

- Jan de Boost, Riquardzoon, verkoopt (als in het vorige stuk) 't rechte zesde deel van 59 sc. gr. torn. erfel. rente, bezet op de erve en het huis van Pieter Huugh, staende ende ligghende binder kuere van der Sluus, an de noortzide van der Hogherstrate, tusschen den huus daer men de tolenne in ontfangt ter huus naest, of

[p. 134]

een side, ende Jacob Rubs huus van Brugghe, of ander side⁽¹⁾. - Voor Wulfart de Groete, Willem van den Velde, Jan van Heyle, Arnoud van der Marc, Willem f. Willem en Pieter de Mol, schepenen te Sluis.

Dit was ghedaen int jaer ons Heeren duust drie hondert neghene ende sestich, den XIIII^sten dach in Maerte.

Cart. f^o 47.

(1) Landcijns op dit huis: 18 penningen gr. torn. aan den graaf van Namen.

80.
1370, juni 5.

- Philippus, bisschop van Doornik, bevestigt de stichting door de uitvoerders van den uitersten wil van Symoen de Hale, van twee kapelanerijen, de eene ter eere van God en de H. Maria, de andere ter eere van de H. Barbara, in het huis ten Walle: in capella inferiori sita et constructa in habitatione seu manso appellato ten Walle. Het inkomen bedraagt 20 lb. par. 's jaars ten eeuwigen dage, bezet op de goederen van het nieuwe klooster van St-Victor, hetwelk men begonnen is te bouwen ten Briel. De abt van St-Baafs, onder wiens patronaat beide beneficien gesticht zijn, zal twee kapellanen voorstellen, die aldaar metterwoon zullen gevestigd zijn en beurtelings de mis zullen lezen.

Datum Tornaci, die quinta mensis Junii, anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo. (Get. op den plooi), J. Henricus.

Oorspr. Zeg. afgevallen. - Groot Cartul. van St-Baafs, p. 132 (Archief van Oost-Vlaanderen, fonds van St-Baafs). - Cart. van den Groenen Briel, f^o 68. - Uitgegeven door Diericx, Mém. II, blz. 659. Zie ook Van Lokeren, St-Bavon, II, blz. 84.

[p. 135]

81.
1370, juni 6. - Philippus, bisschop van Doornik, belast de abten van St-Pieters en St-Baafs met de inrichting van het klooster.

Datum Tornaci sub nostro sigillo, die VI mensis Junii anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo. - (Get.) J. Henricus.

Oorspr. Zeg. hangend aan enkelen st., afgevallen (Archief van het Bisdom).

82.
1370, october 18. - De abten van St-Pieters en St-Baafs, benoemen tot priorin van het nieuwe klooster van Ste-Margareta Beatrice Vlamincx, religieuse, geprofest in het monasterium van St.-Victor te Mechelen.

Datum sub sigillis nostris, XVIII^a die mensis Octobris anno Domini M^o CCC^mo LXX^o.

Oorspr., aan het vorige gehecht. De zegels in groen was hangende aan dubb. st. van perk. zijn gedeeltelijk bewaard.

83.
1371, juli 20. - Arnoud, heer van Rumen en Quaebeek, doet na den dood van Elisabeth zijne vrouw - vroeger weduwe van Symoen van Mirabeel - afstand van al zijne rechten op het goed van Herembodeghem.

Wij Arnoud, here van Rumen ende van Quaecbeeke, doen cont ende kenlijc allen luden, wand wij claerlijc gheinformeert siin ende wel ons es doen te wetene, dat die begerde

[p. 136]

ende uterste wille was heren Simoens van Mirabele, ende vrouwe Lysbetten siinre gesellinnen, die naemaels onse live gesellinne was ende wetteghe wijf zaliger gedachten, dat men allen die goede, groete ende clene, in naten ende in drogen gelegen, den hove van Eeren boudegem touwe ruerende ende touwe behorende, tot enen cloestere dat men nu heyt ten nuwen cloestere, te Ghend gelegen, disponeren ende geven soude, gaven oec selver ende disponerden ende doterden, dat cloestere vorseit daer af te makene, na doet dijs langhstes levendes van hem beeden. In welken goeden vorseit ons na usage tslants van Vlaenderen ende costume diir gebuyrten ende tiegenhoeden⁽¹⁾ daer die goede gelegen siin, van rechte die cattelen in den selven goede, na doet onser liver gesellinnen was vorseit touwe behoorende, siin ende waren met anderen erfachticheiden ende bilevingen, als verre alst dlant recht, daer in dreght ende gedragen soude. Ende wand onse live geminde eerwerdege vaderen en Goede, onse heren, die abde van sente Pieters ende van sente Bavs te Ghent, als executore gedeputeert ter fundatien dies cloesters vorseit, bij hun ocht by den genen die sij daer touwe gesat hebben, ende sonderlingen ons goets vrints heren Jans van Vinderhoute, onse cattelen, erven, ende anders opgheheven hebben, ende bekeert daert hun gelyfde. So wij sijs nijt wel gedaen in souden hebben, sonder onsen wille ende orlof, dijs nijt en was. So in willen wij nochtan nijt, dat wij ocht onse erven, oer, ende naecomelinge diin heren den abden, ocht den cloestere, ocht horen boeden, by oxune diir goede vorseit, ijt tien ocht heyschen mogen ocht mochten actie tot hun hebben, maer om den utersten wille ende begerde heren Symoens ende onser liver gesellinnen was vorseit, ten

(1) Jechenode, jeghenoode = oord, plaats.

[p. 137]

inde te brengene ende te voldoene, ende om dat die joffrouwen van den cloestere vorseit bet te vreden wesen soelen. Uter devotien, begerten ende minnen, die wij ter heyliger Kerken dragen ende hebben in die eere Goets te voerst ende der heyliger Kerken, ende om dat zij heren daer tforscreven goet af commen es, ende wij ende onse vrinde allen diir weldaet diin men in diin vorseide cloestere begaen sal emmermeer te bat hebben mogen ende mede delen soelen, geven ende dragen op overmits desen brijef den joffrouwen van den nuwen cloestere vorseit, allen die rechten, actie, heeschingen ende rechten, eist in cattelen, erfachtijcheiden, bilevingen, haven ende allen anderen rechten die wij in den vorseiden goeden van Herenboudeghem hebben souden, ocht ons touwe behooren mochten, in wat manijren dat ware. Willen vor ons, vor onse oer ende naecomelinge, dat sij die tot euwelijken dagen, hauden ende besitten payslijc ende vredelijc ende scheldense quijte ende vertienter nu ende euwelyc. Ende daer touwe so schelden wij quijt diin vorseit onsen liven heren, den abden van sente Pieters, van sente Bavs vorseit, van Nineven(?), der priorinnen van den nuwen cloestere, haren conventen, here Janne van Vinderhoute, allen anderen luden, gestelijc ende werenlijk die hun dijr goede vorseit ons touwe behorende, hemelijc ocht oppenbaer, onderwonden mogen hebben, ende oec den woenne van Erenboudegem, allen haren gesinne ende dineeren, ende allen dijs quijthanchie touwe behoert, te euweliken daghen, ghelijc ende altemale. In orconde dijr waerheit so hebben wij desen brijef doen bezegelen met onsen propren zegele gegeven int jaer als men scryf ons Heren geborten M. CCC. ende einentseventech op sente Margariten dach.

Oorspr. (XXXVI). Het zegel aan dubb. staart van perk. is afgevallen. - Afschrift in het Cart. f^o 33 v^o.

[p. 138]

84.
1372, april 8. - Geeraard van Rasseghem doet afstand van zijn recht op het goed van Erembodeghem, mits te betalen 3 p. torn. gereed geld en 3 p. par. 's jaars, en het doen van een jaargetijde voor zekere personen.

Allen den ghenen die dese lettren zullen zien ofte horen lesen Gheeraerd van Rasseghem, ruddre, heere van Baesroden, saluut...(Stichting van Symoen van Hale en amortisatie van het goed). So eist dat wy begheerende den dienst van Gode te meersene ende te voorderne, hebben gheconsenteert ende consenteeren, dat tleengoed toe behoerende den goede van Eeremboughem, daer af dat wilen Goessijn van den Wulghen onse man was, ende tleen dat Pauwels de Blonde noch van ons houdende es ende onse man der af es, ligghende in de prochie van Welle ende van Eeremboudeghem, ende alle andre goedinghen, zijt leene ofte eerve, toe behoerende den vorseiden goede van Eeremboudeghem, hoe dat mense van ons houdende was, hebben quite gescolden ende schelden quite van nu vort waerts, over ons ende over onse hoor ende nacommeren, teeweliken daghen, van allen manscepen, sterfcoepe ende wandelcoepe ende alle andre dienste ende rechte diere toe behoerden ende sculdich waren der toe te behoerne, mids drien ponden groeten torn. ghereets ghelts, die wy eenwaerven ontfaen hebben der af, ende oec mids drien ponden parisisen tsiaers eerfliker renten⁽¹⁾, die wij ende onse hoor ende nacommeren jaerlics heffen ende ontfaen zullen telken sente Jans daghe in

(1) Hieronder staat in 't Cart.: Dese dry pond. par. sjaers ontfangen Clooster van Synte Clare eertyts buyten nu binnen Gendt.

[p. 139]

midden zomere, up al tgoed van den cloestre van den Briele in Ghend, twelke de abdesse van den cloestre der in verbonden heeft, alsoot blijct met haren bezeghelden brieve die wij van hare tonswaert hebben. Voort, moet ende abdesse ende tconvent van den Briele doen tjaerghetide van ons, van Jakeminen van Beveren, vrauwe van Pouke ende van Amougijs, onser liever gheselneden, ende van Adelijsse, vrauwe van Craynem ende van Goyke, met vighilien, met dyaken ende met subdyaken, eewelic durende, elkes jaers up sente Urbaens dach, den eersten dach van den zomere, also men jaerghetide pleegt te doene. Ende hebben hem hier toe gheobligiert ende verbonden met haren bezeghelden brieve. In kennessen hebben wij teere eeweliker ghedinkenessen ende vastenessen dese lettren ghezeghelt met onsen zeghele. Ghegheven int jaer ons Heeren als men screef dusentich drie hondert twee ende tseventech up den achtensten dach in Aprille.

Oorspr. op perk. (XXXVII). Zegel afgevallen.
Afschrift in 't Cart. f^o 34 v^o.

85.
1372, october 8.

- Johannes, abt van St-Pieters en Johannes, abt van St-Baafs, melden aan den bisschop van Doornik, dat zij, ingevolge de apostolische brieven, het huis ten Walle aan den Graaf en zijne opvolgers hebben afgestaan tegen behoorlijke vergoeding. Zij hebben een ander huis gekocht en geamortiseerd om daarin een klooster van besloten nonnen te stichten. In dit huis, waartoe behoorende is een stukje gronds tot kerkhof bestemd, is eene kapel gebouwd ter eere Gods, zijner

[p. 140]

H. Moeder en aller heiligen, inzonder heid Ste-Margareta, maagd en martelares. (Zie n^r 89).

Zij verwachten de bekrachtiging daarvan door den bisschop van Doornik, en de bisschoppelijke wijding:

Quare vestre reverende paternitati vel vobis dominis vicariis supplicamus quatenus capellam supradictam, longitudinis quinquaginta pedum et sexdecim latitudinis vel circiter, et quandam parvam peciam terre pro cimiterio eidem capelle contiguam, admortizatas et ab omni servitute liberas et exemptas, hac primaria vice, de licentia et auctoritate vestris, per aliquem episcopum catholicum possint facere benedici, dedicari et consecrari ac clausuram perpetuam juramento vallatam priorisse et monialibus presentibus et futuris eiusdem monasterii indici et confirmari, quodque prefate religiose et alii quicunque cuiuscunque status vel conditionis sepulturam ibidem eligentes, iure parochiali salvo, sepeliri possint, concedere dignemini facultatem, maxime cum capella et locus cimiterii predicti et omnia alia bona empta, assignata, collata et acquisita ad opus monasterii supradicti sint rite et debite admortizata, adeo quod dicte religiose eisdem perpetuis temporibus pacifice poterunt uti et gaudere. In quorum omnium testimonium sigilla nostra ad causas presentibus duximus apponenda. Datum in nostris monasteriis predictis, octava die mensis Octobris, anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo secundo.

Oorspr. (XXX). Voorzien van twee zegels in groen was, afhangend aan dubb. staart van perk. Het zegel van den abt van St-Pieters is tamelijk goed bewaard; van het andere is nog slechts een klein gedeelte aanwezig. - Afschrift in Cart. f^o 30. - Er bestaat (in het archief van 't Bisdom) eene gecoll. copie, get. Walterus not., gemaakt naar eene copie get. Wandele not.

[p. 141]

86.
1372, october 15. - Johannes, abt van St-Baafs, geeft vidimus van brieven van Lodewijk, graaf van Vlaanderen, 10 maart 1340.

Anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo secundo, mensis Octobris, die quintadecima.

Oorspr. (VII). Voorzien van een klein overblijfsel van het zegel in groen was, afhangend aan dubb. staart van perk.

87.
1372, october 15. - Johannes, abt van St-Baafs, geeft vidimus van de brieven van graaf Lodewijk, 29 augustus 1369.

Anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo secundo, mensis Octobris, die quintadecima. (Get.) J. Brune.

Oorspr. (XXV). Met zegel in groen was, afhangend aan dubb. staart van perk.

88.
1372, october 29. - Verkoop van een huis op den hoek der Egelentierstraat, staande op het erf toebehoorende aan het klooster en Lieven Rynvisch.

Kenlic zij allen lieden, dat Joncfrouwe Lijsbette Jours heeft ghecocht ende ghecreghen wel ende redeleke, jeghen Janne vanden Abeele, een huus staende tusschen den houke vander Eghelentierstraten ende Jans huse vanden Abeele vorseit, daer hi nu in woend, dat wilen was Jan Tucscaeps

[p. 142]

ende daer hi ute verstaerf, met allen den ghelaghen, alsoot ghestaen ende gheleghen es up de erve deene heelt toebehorende den nieuwen cloostre anden Groenen Briel, te Ghend, ende Lievine Rijnvissche dandre heelt, met drieendetwin (tech) scelen ende sesse penninghen par. hem beeden tsiaers der ute gaende te landcheinse, ende met nemmeer commers; omme eene zekere somme van penninghen, waer af hem Jan vanden Abeele vorseit kende wel betaelt ende al vergolden, in goeden ghereeden ende wel ghetelden penninghen. Mids den welken hi ute ghijnc vanden vorseiden huse ende ghelaghen, ende waerps der toe doende met alme, hande ende met monde al dat hij sculdich was te doene, omme hem der af tonthusene ende tontgoedene. Ende Joncfrouwe Lijsbette vornomt wassere toeghedaen der inne ghehuust ende ghegoedt, als in haer vrij wettelic coopgoed, naer costume ende usage vander stede van Ghend, in deser vormen dat Joncvrouwen Lijsbette vorseit ende hare nacommeren tvorseit ghecochte huus toehorende, zullen moeten te ghereke houden ende doen maken de loodine gote, tusschen den vorseide huse ende Jans huse vanden Abeele vorseit ligghende, sonder Jans vanden Abeele ende siere nacommers sijn huus dan wesende cost of last, het en ware dat der vorseide gote bij toe doene van Janne of van siner nacommers meskief ghesciede, dat hi ende sine nacommeren dan souden moeten betren. Up twelk Jan vanden Abeele vorseit beloofde der vornomdere Joncfrouwe Lijsbette wetteleken waerscap der af te doene, naer costume ende usage vander stede van Ghend, den welken hem Joncfrouwe Lijsbette weder beval als recht. Hier over waren in orconscepen, alse landheere over ende inden name vanden vorseiden cloostre, der Heinric Wicke, priester, tvorseits scloostre ontfanghere nu sijnde. Ende als landheere over hem

[p. 143]

selven ende als ervachtich man in Ghend der over gheroupen Lievin Rynvisch vorseit. Dit was ghedaen int jaer ons Heeren doe men screef dusentich driehondert twee ende tseventich, up den neghen ende twintichsten dach van Octobre.

Chirogr. (LXXII). - Afschrift in 't Cart. f^o 62 v^o.

89.
1372, december 1. - Eindinrichting van het nieuwe klooster door den bisschop van Doornik. De priorij wordt verheven tol abdij.

Gezien de apostolische brieven van Clemens VI en Urbanus V, heeft Philippus, bisschop van Doornik, voor de abten van St-Pieters en van St-Baafs geroepen de uitvoerders van 't testament van Simoen van Mirabeel, Elisabeth diens weduwe, alsook Arnould van Rumen, van Luik, haren man.

Niemand aanwezig zijnde op den vastgestelden dag, zijn de abten overgegaan tot de uitvoering van de apostolische brieven. Na behoorlijke vergoeding door den graaf (te weten: 200 pond par. vl. munt jaarlijksch en eeuwig inkomen geamorliseerd, waarvan 100 pond op den geheelen ontvangst van Dendermonde en de rest op den tol van Rupelmonde, daarenboven 50 pond voor de stichting van twee kapellanerijen en eene kosterij in de kapel van 't huis ten Walle, op den tol van Thielt) - hebben de abten hem het huis toegewezen ten eeuwigen dage.

Voorts hebben zij voor de som van 32 pond 20 schell. par. vl. munt en 54 capoenen jaarlijksch en eewig inkomen, van Jan Vilain, heer van St-Jan ten Steen,

[p. 144]

advouè van Teemsche, en zijne huisvrouw Margareta Briseteste, gekocht een huis genaamd ten Briel, gelegen niet ver van het huis ten Walle, waarbij ontrent 8 gemeten meersch - welk huis in leen gehouden wordt van den kastelein van Gent - ten einde daarin een klooster te stichten. In dit huis is eene geschikte kapel (capella honesta) gebouwd ter eere Gods, zijner H. Moeder en aller heiligen, inzonderheid Ste-Margareta, martelares.

Voorts hebben de abten tot priorin aangesteld zuster Beatrix Vlamincx, van 't klooster van St-Victor binnen Mechelen, bisdom van Kamerijk, van de orde van den H. Augustinus (in die quartieren van St-Victor van Parijs), en daarin toegelaten eenige religieusen en jonge dochters, van welke enkele geprofest zijn en de andere in goede hoop, die alle den bisschop van Doornik voor hunnen overste zullen erkennen.

De abten hebben ook, namens den bisschop, aan de priorin de macht gegeven het klooster te besturen, tot den tijd dat het getal religieusen dermate zal zijn toegenomen dat de aanstelling eener abdis zal worden vereischt.

Onder voorbehoud van al zijne rechten, bekrachtigt de bisschop de handelingen der abten.

Aangezien het getal religieusen (dertien, waaronder de priorin) die den Heer dienen onder den regel van den H. Augustinus wiens habijt zij dragen, volledig is; aangezien hare inkomsten ook voor de toekomst, derwijze verzekerd zijn dat zij zich gelijk het betaamt, op bescheide wijze, zullen kunnen onderhouden, heeft de bisschop tot abdis verheven, Beatrix Vlamincx, die den eed van gehoorzaamheid zal afleggen in handen van den deken der Christenheid van Gent, in den vorm zooals die aan dezen is voorgeschreven. - De abdis zal van haar bestuur, zoowel

[p. 145]

geestelijk als wereldlijk, rekening doen aan den bisschop of aan zijne opvolgers. - Alles zonder prejudicie der rechten van de kerk der parochie waarin het klooster gelegen is.

De abdis en de besloten zusters zullen God door gebeden dienen, onder den regel en het habijt van den H. Augustinus (in die quartieren genaamd van St-Victor).

De bisschop behoudt voor zich en zijne opvolgers te Doornik, de collatie van de eerste plaats die open zal vallen; in de andere plaatsen en prebenden zullen de abdis en de religieusen voorzien. In het vervolg zal de nieuwe abdis gekozen worden door de religieusen, alle rechten van den bisschop voorbehouden.

Universis presentes litteras inspecturis, Philippus Dei gratia Tornacensis episcopus, executor seu commissarius ad infrascripta unacum venerabilibus et religiosis viris et patribus sanctorum Petri et Bavonis Gandensis, nostre diocesis monasteriorum abbatibus, nostris in hac parte collegis cum illa clausula quatenus vos vel duo aut unus vestrum per vos vel alium seu alios etc. a sede apostolica specialiter deputatus, salutem in Domino sempiternam. Litteras apostolicas binas quasdam, videlicet sancte memorie domini Clementis pape sexti eius vera bulla plumbea in filis sericis, alias vero sancte memorie domini Urbani pape quinti, eius vera bulla plumbea in filis canapis more curie Romane bullatas, sanas et integras, non viciatas nec cancellatas neque in aliqua parte suspectas sed prorsus omni vicio et suspitione carentes, nobis pro parte illustris et potentis principis domini Ludovici comitis Flandrie presentatas nona die mensis Decembris, anno Domini millesimo CCC^mo sexagesimo tercio, cum qua decuit reverencia recepimus, quarum tenor

[p. 146]

sequitur. Et primo sequitur litterarum apostolicarum prefati quondam domini Clementis tenor, qui talis est (volgen de apostolische brieven van Clemens VI). Item dicti quondam domini Urbani litterarum tenor sequitur in hunc modum (volgen de brieven van Urbanus V, behelzende tevens die van Innocentius VI).

Quarum auctoritate litterarum apostolicarum, nos unacum dictis abbatibus, nostris in hac parte collegis, ut est dictum, ad earum executionem procedere cupientes via juris, ad certam diem citari mandavimus Gandavi, in ecclesia parochiali sancti Johannis Gandensis, dicte nostre diocesis, coram nobis et dictis abbatibus, quibus postmodum aliis ecclesie nostre Tornacensis negotiis arduis prepediti, ad nobis et ipsis commissa ulterius exequenda, commissimus vices nostras, executores testamenti seu ultime voluntatis quondam domini Symonis de Mirabello, alias de Hale, domini de Pierewees, militis, et domine Elizabet, eius uxoris, necnon dictam Elizabet, que post decesum ipsius domini Symonis, nobili viro domino Arnoldo de Ruminis, militi, Leodiensis diocesis, fuit matrimonialiter copulata, et eundem dominum Arnoldum, tamquam ipsius domine Elizabet maritum, visuros per nos fieri super contentis in dictis (litteris)⁽¹⁾ apostolicis informationem, ac testes recipi et jurare super hoc si necesse esset producendos et publicationem eorumdem, dicturosque si vellent in ipsos et eorum dicta, et audituros per nos pronunciari, ordinari, decerni, statuique et fieri omnia et singula que nobis in dictis litteris apostolicis mandabantur, cum intimatione tali, quod si ad dictam diem non venirent, aut pro se mitterent, in ipso negocio⁽²⁾, per eosdem dominos

(1) Ingelascht in een gecoll. afschrift (1636).

(2) Men leest in hetzelfde afschrift: aut per se interessent in ipso negocio,...

[p. 147]

abbates procederetur, prout jus et ratio suaderent, prout hec et alia per litteras citatorum super hoc factas et executas possunt liquidius apparere. Adveniente autem die citationis huiusmodi, nemine pro parte dictorum citatorum comparente, (sed)⁽¹⁾ pro parte dicti domini comitis fuit predictis nostris collegis, quibus ut permittitur vices nostras quantum ad premissa commiseramus, humiliter supplicatum, ut ad ipsarum litterarum apostolicarum ulteriorem executionem procedere dignarentur. Et quia ipsi nostri college per informationem sufficientem super hoc factam comperierunt et invenerunt, contenta in prefatis litteris apostolicis esse vera, facta prius per dictum dominum comitem Flandrie congrua recompensatione pro domo de Walle, de qua fit mentio in litteris apostolicis supradictis, videlicet de ducentis libris paris. monete Flandrie, annui et perpetui redditus, admortizatis per eundem dominum comitem, capiendis et levandis singulis annis (imperpetuum)⁽²⁾ per abbatissam et moniales de novo monasterio, fundato in villa Gandensi de bonis quondam domini Symonis ac eius uxoris predictorum, in festo nativitatis beati Johannis Baptiste, scilicet centum libris par. dicte monete, ad et supra totam receptam de Denremonde, aliis vero centum libris paris. dicte monete ad et supra theloneum de Ruppelmonde ad prefatum dominum comitem pertinentes⁽³⁾, ac sufficienti dote per ipsum dominum comitem assignata, videlicet de quinquaginta libris paris. supradicte monete pro fundatione duarum capellaniarum ac unius custodie in capella domus de Walle, que domus fuit ordinata per prefatos condam⁽⁴⁾

(1) Ibid.

(2) Ibid.

(3) Pertinen̄. (Ibid.)

(4) Quondam (Ibid.)

[p. 148]

dominum Symonem et eius uxorem pro fundatione eiusdem monasterii monialium ordinis sancti Augustini, sancti Victoris nuncupatarum, prout in dictis litteris apostolicis plenius continetur, capiendis et levandis singulis annis imperpetuum in dicto festo sancti Johannis Baptiste, ad et super theloneum de Thielt spectantem⁽¹⁾ ad dominum comitem supradictum, de quibus recompensatione ac capellaniarum et custodie dotis assignatione predictis, ac ipsorum reddituum admortizatione tam per litteras dicti domini comitis, in filis sericis, eius magno sigillo sigillatas, ac eciam per litteras dictorum abbatum, sumus plenius informati, de concilio peritorum dictam domum de Walle prefato domino comiti, auctoritate apostolica contulerunt, per eum et suos successores post eum perpetuis temporibus possidendam. Quibus sic ut premittitur actis, dicti Abbates nostri college, piam ordinationem dictorum coniugum adimplere cupientes, quandam aliam domum satis propinquam dicte domui de Walle, vocatam ten Briele, cum octo mensuris prati, parum plus vel minus, et tringinta duabus libris et decem solidis paris. monete Flandr. predicte et quinquaginta quatuor caponibus annui et perpetui redditus, que tenebantur in duobus feodis a nobili et potente viro domino castellano de Gandavo, emi et comparari fecerunt a nobilibus coniugibus domino Johanne Vilain, domino sancti Johannis ten Steene ac advocato de Thamisia, milite, et domina Margareta Briseteste, eius uxore, pro huiusmodi monasterio construendo, in qua venditione et emptione, tam dominus comes quam castellanus predicti consenserunt, ut in ipsa domo ac ex eius pertinentiis et redditibus supradictis hereditari possent, et ipsis uti et gaudere

(1) Spectan̄. (Ibid).

[p. 149]

ac possidere easdem perpetuis temporibus pacifice et quiete, religiose monasterii supradicti, prout hec per dictorum dominorum comitis et castellani Johannis Vilain ac eius uxoris litteras super hoc conscriptas, clarius elucescunt. In quaquidem domo in qua est cappella honesta situata et constructa ad laudem et honorem Dei, eius matris gloriose virginis Marie, et sanctorum et sanctarum omnium, et precipue in honore beate Margarite, virginis et martiris, excellentis, dicti abbates nostra ordinaria auctoritate, ex speciali commissione nostra super hoc eis facta, circa constructionem et edificationem dicti monasterii solerter vigilantes, religiosam mulierem nobis in Christo dilectam sororem Beatricem Vlamincx, professam in monasterio sancti Victoris Machliniensis, Cameracensis diocesis, ordinis sancti Augustini, in istis partibus sancti Victoris Parisiensis nuncupati, priorissam et nonnullas alias sorores et juvenculas, ordinem predictum professas et professuras posuerunt et instituerunt, cui priorisse, que et dicti monasterii conventus seu moniales, et ille que in eodem monasterio imposterum instituentur, nobis (et)⁽¹⁾ successoribus nostris, Tornacensibus Episcopis, tenebuntur ordinario jure subesse, dicti abbates, nomine nostro predicto, dederunt potestatem administrandi in dicto loco, donec numerus dictarum monialium totaliter auctus esset vel fuerit, quod inibi abbatisa merito sit instituenda, que aliis preesse possit et dicto monasterio prodesse. Jure tamen nostro ac parochiali et cuiuslibet alterius in omnibus semper salvo, prout in litteris dictorum abbatum vidimus plenius contineri. Que omnia et singula supradicta per prefatos abbates, ut premittitur, facta, instituta et

(1) Ibid.

[p. 150]

ordinata, volumus, laudamus et approbamus ac etiam auctoritate nostra ordinaria confirmamus, jure nostro et cuiuslibet alterius ut premittitur in omnibus semper salvo. Insuper⁽¹⁾ fuit nobis humiliter supplicatum quod cum certus numerus personarum sive monialium habitum religiosum deferentium, ac sub regula sancti Augustini, alias sancti Victoris Parisiensis, Domino familiantium⁽²⁾ in dicto monasterio sit completus, videlicet tredecim monialium, quarum una est priorissa, satisque habeant in annuis et perpetuis redditibus ipse moniales unde ipse et alie moniales ponende in eodem monasterio usque ad numerum predictum, dum locus sive loca vacabunt, possunt et poterunt perpetuis temporibus pacifice et quiete, debite sustentari, unam ex ipsis monialibus seu sororibus in abbatissam creare seu alias quomodolibet ordinare, que aliis monialibus seu sororibus dicti monasterii preesse ac monasterio ipso prodesse valeat atque possit, ipsique abbatisse administrationem ipsius monasterii ac eiusdem monialium seu sororum delinquentium correctionem et punitionem in claustralibus et excessibus levioribus, aliaque officio abbatisse incombentia auctoritate nostra ordinaria concedere dignaremur. Nos itaque dicte supplicationi favorabiliter inclinati, volentes predictorum quondam domini Symonis et Elisabet tam pium tamque laudabile propositum, quantum cum Deo possumus producere ad effectum, super contentis in dicta supplicatione ac aliis presens negocium et nostram informationem in eodem tangentibus, fecimus inquisitionem fieri diligentem, et quia

(1) Insuper pro parte predictorum executorum testamenti seu ultime voluntatis dictorum quondam domini Symonis et eius coniugis fuit... (Ibid.)

(2) famulantium. (Ibid.)

[p. 151]

per dictam inquisitionem narrata et contenta in dicta supplicatione comperimus esse vera, consideratis meritis prudentia ac bona fama, super quibus religiosa mulier dilecta nobis in Christo filia, soror Beatrix dicta Vlaminx predicta, dicti monasterii priorissa apud nos fidedignorum testimonio commendatur, ipsam auctoritate nostra ordinaria in prefati monasterii abbatissam inter alias eiusdem monasterii sorores seu moniales creamus, et abbatissam pronunciamus, confirmamus, facimus et eciam ordinamus, volentes quod in manibus dilecti decani nostri Christianitatis Gandensis solemniter obedientie nobis prestet iuramentum, secundum formam quam dicto decano nostro transmittimus in scriptis redactam; regimenque et administrationem bonorum et proventuum eiusdem monasterii ac sororum seu monialium in dicto monasterio pronunc existentium, et que erunt ibidem pro futuro, punitionem et correctionem tociens quociens in levioribus aut claustralibus delinquerunt, eidem sorori Beatrici, ut abbatisse, tenore presencium totaliter committentes; congnitionem⁽¹⁾ maiorum et aliorum excessuum et omnimodam superioritatem ac jurisdictionem in loco et personis dicti monasterii, tam in capite quam in membris, nobis et successoribus nostris predictis reservantes, et precipue procuratione nobis ratione visitationis debita, quodque⁽²⁾ tenebitur abbatissa que nunc est, et que in futurum preerit loco predicto, tenebitur nobis et successoribus nostris reddere compotum et rationem administrationis sue, tam in spiritualibus quam in temporalibus, quociens super hoc a nobis seu deputandis nostris aut successorum⁽³⁾ nostrorum fuerit

(1) Cognitionem. (Ibid.)

(2) Qua. (Ibid.)

(3) Successoribus. (Ibid.)

[p. 152]

requisita et hoc solemni in creatione sua aut confirmatione promittat juramento. Salvo in omnibus jure nostro et parochialis ecclesie infra cuius parochie metas ipsum monasterium situatur, ac quolibet alieno. Que abbatisse et singule dicti monasterii sorores seu moniales, que nunc sunt in monasterio incluse, et que eas succedent imposterum in eodem, Domino impendant perpetuo famulatum sub regula et habitu ordinis sancti Augustini, in istis partibus ordinis sancti Victoris Parisiensis nuncupati. Collatione et provisione primi loci seu prebende dicti monasterii proximo vacaturi seu vacature per mortem aliquarum iam in eodem habitum regularem deferentium et prebendatarum,⁽¹⁾ videlicet de numero tredecim sororum seu monialium supradictarum aut alias quovismodo, ac tociens quociens ille locis seu prebenda vacaverit, nobis et successoribus nostris, Tornacensibus episcopis, aliorum vero locorum et prebendarum dicti monasterii tociens quociens ea vel eas vacare contigerit in futurum collatione ei provisione, dicti monasterii abbatisse et conventui perpetuis temporibus specialiter reservatis. Cum vero dicti monasterii abbatissa destituetur in futurum, concedimus monialibus predictis ut ad electionem canonicam abbatisse future procedant, jure devolutionis, examinationis, electionis eligentium et electe, necnon jure confirmationis vel infirmationis ac reprobationis, institutionis et introductionis seu installationis, juramenti obedientie et subiectionis in forma juris prestanti⁽²⁾ per abatissam inibi instituendam, nobis et nostris successoribus similiter reservato. In quorum omnium premissorum testimonium presentes litteras ad perpetuam rei memoriam fieri mandavimus,

(1) Ac totiens quotiens ille locus seu prebenda vacaverit, videlicet.. (Ibid.)

(2) prestan̄. (Ibid.) Men leest in een ander afschrift: prestati.

[p. 153]

nostri que sigilli munimine roborari. Datum Tornaci, die prima mensis Decembris, anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo secundo.

Oorspr., gemerkt n^o 102, op de plooi geteekend: Daniel. Met zegel van den bisschop in rood was, hangend aan groen zijden koorden; het zegel gedeeltelijk bewaard. - Er bestaat eene vlaamsche vertaling op perkament, bestemd om ingelijst te worden; deze werd waarschijnlijk vervaardigd bij gelegenheid van de herstelling der abdij in de XVI^e eeuw. - In het archief van het Bisdom bevindt zich een afschrift, vormende een deel van 16 bladen op papier, waarin men leest: Extractum ex libro pergameno cooperto corio nigro f^o 154, incipiente: registrum perpetuum episcopatus Tornacensis pro literis confirmationum beneficiorum perpetuorum dicte diocesis, qui conservatur, in archiviis dicti episcopatus et cum eo concordare per me notarium infrascriptum, 23^a Martii 1609. (Get.) J. Vander Beke, not. 1609.
In het arch. van Oost-Vlaanderen bestaan twee andere afschriften waarvan het eene gecoll. en get.: P. Masureel, A. Walraves not. 5 Mei 1636. (Extractum ex libro pergameneo, cui titulus liber primus, manuscripto et perantiquo, reposito in archiviis episcopatus Tornacensis, in quo inter alia f^o VII^xxXIIII et sequentibus continentur ea quae sequuntur.) - Al deze afschriften zijn gedagteekend: November, in plaats van December.

90.
1372, december 2. - De inrichting van het klooster voltrokken zijnde, vernietigt de bisschop van Doornik de brieven naarbij hij de abten van St-Pieters en van St-Baafs voorloopig met het opzicht had belast.

Datum Tornaci sub nostro sigillo, die secundo mensis Decembris, anno Domini millesimo CCC^mo LXX secundo.

(Get.) Daniel.

Oorspr., gemerkt A, met een klein overblijfsel van het zegel in rood was, afhangend aan enk. staart van perk.

[p. 154]

91.
1372, december 16. - Philippus, bisschop van Doornik, veroorloft aan alle goede Christenen die zulks mochten verlangen begraven te worden op het kerkhof of in de kerk van het klooster.

Philippus, Dei gratia Tornacensis episcopus, religiosis mulieribus dilectis nobis in Christo filiabus, abbatisse et conventui novi monasterii sancte Margarete Gandensis ordinis sancti Augustini, alias sancti Victoris Parisiensis nuncupati, nostre dyocesis, salutem in Domino. Ut in capella sive ecclesia ac cymiterio dicti vestri monasterii, dum ipsa capella dedicata cymiteriumque benedictum fuerint, omnium utriusque sexus Christi fidelium sepulturam suam in eisdem eligere volentium et aliorum corpora seu cadavera sepeliri valeant, dum tamen tempore obitus sui interdicti seu excomunicati non fuerint, nec ipsa ecclesia seu capella sive cymiterium supposita ecclesiastico interdicto, vobis tenore presentium licentiam impertimur, jure parochiali ac cuiuscumque alterius in omnibus semper salvo. Datum Tornaci, sub nostro sigillo, die XVI Decembris, anno Domini M^o CCC LXXII^o.

Cartul. f^o 27.

92.
1373, februari 2. - Johannes, abt van St-Baafs, geeft zijne toestemming tot het stichten van eene kerk of kapel, met altaar en kerkhof, in het klooster van St-Margareta, ten Groenen Briel, onder de volgende voorwaarden:

1^o Dat op het kerkhof, in de kerk, in de kapel noch in het klooster niemand zal begraven worden zonder bijzon-

[p. 155]

dere toelating van den bisschop en de parochiepape, dan kloosterlingen zusters en broeders van dezelfde orde.

2^o Dat de abdis of de religieusen jaarlijks en ten eeuwigen dage, onder de hoogmis op den feestdag van St-Baaf, door een broeder harer orde of door een eerzaam wereldlijk persoon, ter abdij van St-Baafs zullen doen offeren eene waskaars met zilveren penning, als erkenning van het patronaat der abdij. (Unam candelam ceream ponderis quarterii unius libre cum uno albo denario argenteo valoris ad minus XII denariorum par. Flandrie).

3^o Dat, wanneer een abt der abdij van St-Baafs sterft, de abdis en religieusen ten eeuwigen dage gehouden zullen zijn tot het laten doen van een plechtige lijkdienst, met mis en vigelien in het koor, binnen de acht dagen na het overlijden.

4^o Dat behouden zijn de tienden op de vruchten der aarde, van al de goederen die het klooster bezit of bezitten zal, binnen de grenzen van het patronaat.

5^o Dat insgelijks behouden zijn de rechten van patroonschap, in alle beneficiën en officiën die ter plaatse zijn gesticht of zullen gesticht worden, alsook de rechten der parochiepapen en die van alle andere belanghebbenden.

Datum et actum in dicto monasterio sancti Bavonis. Anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo secundo in die festi Purificationis Virginis gloriose.

Oorspr. (XXIX), met zegel in groen was (gebroken), afhangend aan dubb. st. van perk. (arch. van het Bisdom). - Cart. f^o28 v^o. Komt ook voor in de letteren van 12 April 1372 (o. st.).

[p. 156]

93.
1373, februari 10. - Verkoop van een huis, staande en gelegen op het erf van het klooster, aan de ‘Zueghebrugghe’.

Kenlic zij allen lieden, dat Jan van den Wincle, van Senay, heeft ghecocht wel ende redelic jeghen Pietren Coolman, Boudins sone, een huus metten ghelaghen, staende an den voet van der Zueghebrugghen, streckende neffens twater up snieus cloesters erve van den Briele, daer der Jan Huughs sone voortijds in plach te woenne; uter erven gaendde XXXII groten ende twee cappoene tsjaers, ende nemmeer commers; ende dit omme eene zekere somme van ghelde, daer af dat hem Pietre Coolman vorseit kent wel betaelt ende gheel ende al vernought van Janne van den Wincle bovenghenoemt. Ende van desen vorseiden huus metten ghelaghen, so es Pietre Coolman vorseit onthuust ende ontgoedt, ende Jan van den Wincle vorseit esser wettelic toecommen, der inne ghehuust ende ghegoedt als in sijn wettelic coepgoed, naer costume ende usage van der stede van Ghend; ende Jan es der af commen als coepere ten erfbrieve. Hier over daer dit ghedaen was so waren gheroupen, als landheere ende ontfanghere over de religieuse van den vorseiden cloestre in desen tijd, der Heinric Wicke, priester, ende als ervachtich man in Ghend, Jan van Eddevelde. Dit was ghedaen up den tiensten dach van Sporcle int jaer ons Heeren M. CCC. twee ende tseventich.

Chirografie (LXIX). - Ingeschr. Cart. f^o 60.

[p. 157]

94.
1373, april 12. - De abdis aanvaardt de voorwaarden betreffende het kerkhof en de kapel (zie n^o 92).

Datum et actum in dicto nostro monasterio, anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo secundo, feria tercia proxima post dominicam in Ramis palmarum, videlicet duodecima die mensis Aprilis.

Oorspr., voorzien van de twee zegels van het klooster, in groen was, afhangende aan dubb. st. van perk., (beschreven bij J.B. Lavaut, Sceaux du diocèse de Gand. - Messager des sciences historiques 1873, blz. 374, 375). - Archief van Oost-Vlaanderen, fonds St-Baafs. - Diericx, Mém. II, 491, noot 1. - Van Lokeren, Abb. de St-Bavon, II, 86.

95.
1373, september 2. - Zuster Beatrix Vlamincx, abdis, koopt het hoekhuis van de Molenaarstraat te Gent.

Kenlic sij allen lieden, dat zuster Beatrice Vlamincs, abdesse van den cloostere an den Groenen Briel, die men heet den nieuwen clooster tsente Mergrieten, heeft ghecocht ende ghecreghen wel ende redeleke jeghen der Jacoppe den Moor, een huus ende stede, twelke es thouchuus van der Moolnere straten, met den wallekine ende met allen den ghelaghen diere toebehoren, van voren tote achter, erdt vast ende naghelvast; ende vort achtiene scellinghe parisise siaers erveliker renten, die de vorseide her Jacop hadde jaerlics up thuus ende stede toebehorende Willem Neele, staende ende ligghende naest den huse ende steden vorseit, ende dit met vijf ponden parisisen jaerlics daer ute gaende te lantcheinse der capitelen van sente Verhilden, ende met

[p. 158]

nemmeer commers. Desen coop es ghedaen omme ene seker somme van ghelde van viere ende twintich ponden groter tornoysen, daer of hem der Jacop vorseit kend vermoet ende ghenouch ghedaen, tote viertiene ponden groter tornoysen. Dewelke viertiene ponden groter torn., hem suster Beatrice vorseit heeft ghelooft te gheldene ende wel te betaelne, tusschen hier ende sente Jans daghe mids zomers eerst commende, ende heeft dat ghelooft ende versekert up thuus ende stede vorseit. Mids welken der Jacob vorseit hier toe ghedaen heeft met halme, met hande, met monde, ende waerps al dat hi sculdich was te doene, omme hem van den huse ende steden vorseit tonthusene ende tontgoedene, ende suster Beatricen vorseit daer in te husene ende te goedene als in haer propre coop goet, ende geloofde hare hier of wettelijc waersceep na costume ende husage van der poort. Ende zustere Beatrice vorseit beval hem die waerscepe weder als recht. Hier over stonden in orcontscepen der waerheden, als ontfanghere van der capitelen van sente Verhilden vorseit der Omaer van Riemslede, canonec, ende als ervachtich man in Ghend Jan Borluut ser Gheerems zone. Dit was ghedaen int jaer ons Heeren als men screef M^o CCC^o drie ende tseventich, up den andren dach van September.

Chirogr. op perk. (LXXIII) in drievoudig afschrift. - Ingeschreven f^o 63 v^o.

96.
1375, juli 2. - Johannes, abt van St-Baafs, amortiseert eenige stukken land en meersch, gelegen te Akkerghem en te Wondelghem, tegen betaling eener rente.

Universis presentes litteras inspecturis, Johannes permissione divina abbas monasterii sancti Bavonis Gandensis,

[p. 159]

ordinis sancti Benedicti, Tornacensis dyocesis, salutem et sinceram in Domino caritatem. Noveritis quod terre arabiles jacentes in parochia de Eckerghem continentes octingentas virgas vel circiter que debebant nostro monasterio tredecim solidos par. annuatim. Item prata que fuerunt quondam domini Symonis de Hale iacentia iuxta aqueductum dictum Lieve retro Walle, que debebant monasterio viginti unum denarios par. annuatim de nostro consensu ad opus monasterii sancte Margarete in Viridi Brelio in Gandavo, ordinis sancti Victoris dicte Tornacensis dyocesis, sunt adquisite. Quas quidem terras et prata in nostris dominiis de Eckerghem et Wondelghem jacentia, quantum in nobis est amortizavimus et tenore presentium amortizamus, hoc mediante quod dictum monasterium tenebitur solvere anno quolibet in festo sancti Bavonis receptori brevium nostre camere, pro amortizatione et consensu predictis, quinque solidos et tres denarios par. annuatim unacum dictis tredecim solidis et viginti uno denariis par., et in morte cuiuslibet abbatisse seu que fuerit abbatissa duplices redditus. In quorum omnium testimonium, sigillum nostrum presentibus litteris duximus apponendum. Datum in monasterio nostro predicto, anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo quinto, mensis Julii die secunda.

Oorspr. (XXIX^scdo), met zegel in bruin was (geschonden), afhangend aan dubb. staart van perkament. - Cart. f^o 29 v^o. - Komt ook voor in het volgende stuk. - Diericx, Mém. II, blz. 491 noot 2.

[p. 160]

97.
1375, juli 26. - Beatrix, abdis, verklaart ontvangen te hebben van den abt van St-Baafs, zekere brieven (2 juli 1375) en belooft den inhoud daarvan in alles te zullen nakomen.

...Et nos Beatrix, abbatissa et conventus predicti promittimus bona fide, pro nobis et successoribus nostris, omnia et singula in dictis litteris contenta firmiter observare et perpetuis temporibus perfecte adimplere. In quorum omnium testimonium sigilla nostra presentibus litteris duximus apponenda. Datum anno Domini millesimo trecentesimo septuagesimo quinto, mensis Julii die vicesima sexta.

Oorspr. De twee zegels zijn afgevallen. Archief van Oost-Vlaanderen, fonds St-Baafs. - Zie Van Lokeren, Abb. de St-Bavon, II, blz. 87. - Het archief van Gent bezit een gecollationneerd afschrift op papier, geteekend: Bevere, en gemerkt XXIX.

98.
1380, augustus 9. - Geschil tusschen de religieusen en Jacob Jours, nopens het huis ten Vogelenzange. De erfscheiders der stede wijzen de palen aan.

Kenlic zij allen lieden, dat van den ghescille, dat was tusschen den religieusen van den niewen cloestre an den Groenen Briel an deen zide, ende Jacoppe Jours an dander zide, alse van haren husen ende steden die zij hebben staende bachten den vorseiden cloestre, ter Voghelensanghe. So hebben daer gheweest meester Joes vanden Abeele ende meester Pieter van Cortenberghe, als ghezworne erfscheeders inde stede van Ghend, ende hebben gheseit

[p. 161]

ende ghewijst, naer de goede orconscap ende informatie die zijs bevonden hebben, van houderinghen ende van den gheburen, dat harer beeder erve scheedt naer de scanfelgoene die partien in beeden ziden der af hebben, dienende tote up een cruse, dat staet up dhende van Jacops mure vorseit. Ende van danen achterwaert streckende tote up eenen pael staende tusschen harer beeder erve, up dhende van den hove ten cloestre waert voorseit, ende voort zullen zy hare heyminghe houden ende maken tusschen hem beeden met ghemeenen coste. Dit was aldus gheseit ende ghewijst bij den vorseiden erfscheeders, up sente Lauwereins avond, int jaer ons Heeren als men screef M. CCC. ende tachtentich.

Chirografie (LXXIII). - Ingeschreven, Cart. f^o 64.

99.
1383, october 27. - Hugo, deken van Ste-Pharaïlde te Gent, geeft vidimus der brieven van graaf Lodewijk, 12 December 1368.

Sub anno Domini millesimo trecentesimo octuagesimo tertio, vicesima septima die mensis Octobris.

Oorspr., get. Lamb. (XX) met zegel in geel was, afhangend aan dubb. staart van perk. - Ingeschreven, Cart. f^o 23 v^o.

100.
1383, november 8.

- Johannes, bisschop van Doornik, keurt goed den verkoop aan Jacobus de Cnoepere, van een bouwvalligen molen met bijbehoorenden grond - (Molendinum ruinosum cum fundo et appenditiis suis ac pratum) - gelegen ten Vogelemange, gedaan door de

[p. 162]

abdis en het klooster, mits betaling van 28 grooten tourn., gereed geld, en 4 lb. 16 sc. par. jaarlijksche en eeuwige rente.

Datum Machlinie Cameracensis dyocesis, die octava mensis Novembris, anno Domini millesimo trecentesimo octuagesimo tercio.

Onder vidimus van Hugo, deken van S^te-Pharaïlde, 11 December 1384.

101.
1384, augustus 4. - De stede van Gent geeft erfelijke renten ‘in manieren van misselinghen’, als vergoeding voor gronden gelegen ten Vogelenzange, waarop vestingwerken gemaakt zijn.

Wij scepenen ende raed van der stede van Ghend, doen te wetene allen lieden, dat over deervachtichede ende goed toebehoerende den nieuwen cloestere an den Groenen Briel, van den zesse hondert viere ende twijntich cleene roeden meerschen, lettel min of meer naer den overghevene van den erfscheders, daer de achte ende dertich roeden lettel min of meer toebehoeren anderen dyveersen persoenen, die de stede an hare ghetrocken ende ghesleghen heeft, ten Voghelinesanghe, ten vesten bouf diere mede ghemaect zijn, ten nutschepen ende profijte van der vorseide stede, streckende also de palen die ghesteken zijn bewijsen. So hebben wij den vorseiden cloestre ende den diveersen persoenen der over, in de name van der vorseide stede, up ende in handen ghedreghen, achte pond zesse sc. vijf d. par. tsyaers, ervelike renten, gheleghen ghelijc dat hier onder verclaert staet, in manieren van wisselinghen. Emmer

[p. 163]

altoes der stede vorseit hare singerije te behoudene van ervene, ontervene, van huusene, onthuusene ende van den huusen ende steden te becommerne ofte te bezwaerne, ghelijc men tote hare ghedaen heeft. Deervelike rente es dese, die den cloestere ende den diveersen persoenen vorseit der over ghegheven es, ende elken te ontfane naer der groeter van den goede dat de stede vorseit an hare ghetrocken. Eerst an den Groenen Briel, Roeger van Strasele, achtien sc. par. Item Jan Prijs, veertien sc. neghen d. par. Item Kateline van den Hamme, vertien sc. neghen d. par. Item Pieter van Dronghene, twintich sc. par. Item van der overmate, vijf sc. par. Item Zegher van Leyns, twee ende dertich sc. par. Item van der overmate, achte sc. par. Item Pieter Storon, f^s Willems, antscoemakers, drie ende twintich sc. par. Item Simoen van der Coelck, zeven sc. par. Item der Wulfram van Meerlebeke, tien sc. par. Item Willem van Vaernewijc ende Kateline zijn wijf, dertien sc. par. Item leene tsPieters ende Kateline sCupers, up tscipgracht, zesse d. par. Ende dese eervelike rente hebben wij over ons ende over onsen naercommeren, scepenen in de name van der stede vorseit, den cloester ende den diveersen persoenen vorseit gheloeft te warandeerne ende paysivel te doen ghebrukene, teeuweliken daghen. In kennessen der wareden hebben wij dese lettren gheseghelt metten groetten zeghele van der vorseide stede van Ghend, die waren ghemaect ende ghegheven den vierden dach in Ouste, int jaer om Heeren als men screef M. III^c. tachtentich ende viere.

Oorspr. (XXXII), met groot zegel en tegenzegel in groen was afhangend aan dubb. staart van perk. - Afschrift in 't Cartul. f^o 31 v^o.

[p. 164]

102.
1384, december 1.

- Dionisia sVroeden (de Vroede), priorin van het klooster, wordt tot abdis benoemd door Jacobus Dardam, licentiatus in legibus, apostolice camere clericus et eiusdem nuncius. Zij zal den eed afleggen in handen van den deken der christenheid van Gent, en van de eerw. meesters Johannes Joysone en Martinus de Galeyda.

In quorum premissorum testimonium sigillum nostrum presentibus duximus apponendum. Datum Machlinie, Cameracensis dyocesis, anno Domini millesimo trecentesimo actuagesimo quarto, mensis Decembris die prima.

(Get.) J. Menssone.

Oorspr., met zegel (gedeeltelijk behouden) in rood was, afhangend aan dubb. staart van perk. (Archief van 't Bisdom).

103.
1384, december 11. - Hugo, deken van Ste-Pharaïlde, te Gent, geeft een vidimus van de brieven van Johannes, bisschop van Doornik, 8 november 1383.

Sub anno Domini millesimo trecentesimo octuagesimo quarto, undesima die mensis Decembris.

Oorspr. (XXXI), met een overblijfsel van het zegel in groen was, afhangend aan dubb. staart van perk. Geteekend op den plooi: Helle. - Afschrift in 't Cart. f^o 31.

[p. 165]

104.
1386, augustus 26. - Philippus, zoon van den koning van Frankrijk, hertog van Bourgondië, graaf van Vlaanderen, beveelt aan zijnen ontvanger van Dendermonde en aan de tollenaars van Rupelmonde en Thielt, de achterstallen te voldoen die het klooster toekomen en sedert den oorlog onbetaald zijn gebleven, te rekenen van den vrede gesloten met die van Gent.

Philippe, fils de roy de France, duc de Bourgoingne, conte de Flandres, dArtois et de Bourgoingne, palatin sire de Salins, conte de Rethel et seigneur de Malines, a notre recheveur de Tenremonde et aus tolenars de Rupplemonde et de Thielt, salut. Les povres religieuses, abbesse et convent de nuef cloistre ou Vert Briel dedens Gand, nous ont expose disans que a cause de la fondation de leur eglise et en recompensation de notre hostel de la Walle, avec toutes ses appartenances compris dedens le murs, et de la praierie, ainsi que elle se comporte iusques à la riviere de Lieve, que ja pieca sire Simon de Hale et dame Elisabette, sa femme, ordonnerent estre une abbaye de dames fermees, elles doivent prendre et parcevoir chacun an perpetuelment la somme de deux eens et chinquante livres parisis, a la feste de saint Jehan Baptiste. Cest assavoir cent livres sur notre recepte de Tenremonde, cent livres sur notre tol de Rupplemonde et chinquante sur nostre thol de Thielt, si comme plus aplaint appert par les lettres de notre treschier singneur et pere, le conte de Flandres, que Dieux pardoinct, sur ce faictes, des quelles nous avons veu loriginal et fait collacionner par un de nos secretaires. De la quelle rente pluseurs arrerages leur sont deulz depuis les guerres de Flandres, si comme elles dient en nous humblement

[p. 166]

suppliant que sur ce leur vueillions pourveoir. Pour quoy nous considere ce que dit est, vous mandons et a chacun de vous si comme a lui appartendra, que, selon la teneur des lettres de notre dit feu pere, vous paiez et contentez les dictes suppliantes de la dicte rente depuis la paix faicte a ceulx de notre dicte ville de Gand, et doresenavant aus termez acoustumez, eu regard a la valeur des revenues des lieux sur lesquelx les dictes religieuses sont assignees et aus charges dont il sont presentement chargiees. Et par rapportant copie des lettres de nostre dit feu pere, collactionnee comme dit est, et de ces presentes soubz seel auctentique et quitance des dictes suppliantes, nous voulons et mandons tout ce que vous et chacun de vous paierez pour cause de la dicte rente estre alloue en vos comptes et rabatu de vos receptes par noz amez et feaulx gens de nos comptes, sans aucune difficulte non obstant mandemens, ordonnances ou defenses a ce contraires. Donne a Gand le XXVI^e jour dAoust, lan de grace mil troiscens quattre vingz et six.

Onder vidimus van de schepenen van Gent, 18 October 1395.

105.
1389, juli 16. - Margareta, hertogin van Bourgondië, gravin van Vlaanderen, gelast aan de tollenaars van Rupelmonde de achterstallen te voldoen welke aan het klooster zijn verschuldigd, krachtens brieven van haren vader.

Marguerite, duchesse de Bourgongne, contesse de Flandres, dArtois et de Bourgongne, palatine dame de Salins, contesse de Rethel et dame de Malines, aians en labsence de monseigneur le gouvernement des pays et lieux dessusdiz, aux tonlieurs de notre tonlien de Rupplemonde, salut. A la

[p. 167]

supplication et poursieute de noz bien amees les religieuses, abbesses et convent du nouvel clostre, situe sur le Groenen Briel en notre ville de Gand, qui nous ont donne entendre disans que de la rente de cent livres parisis de notre monnoie de Flandres, quelles, par le don de bonne memoire de feu notre tres chier seigneur et pere, dont Dieux ait lame, prendent hiretablement par an sur la recepte dudit tonlieu et des arrierages qui leur sont deuz, les dictes religieuses ne pevent estre paiees de vous, sur ce toutesvoies souffisamment requiz, en leur grand preiudice et dommage. Requerans en ce notre provision, nous vous mandons que les dessusdictes religieuses vous paies doresenavant de la dicte rente selon les tiltre et possession quelles en ont, et eu regart aux revenues et charges de la dicte recepte dudit tonlieu, et aussi les contentez des arrierages qui leur en sont deuz selon lordonnance sur ce auttrefois faite par le dit monseigneur en son conseil. Et de tout ce que ainsi par vous paie en sera, nous voulons que vous en soiez deschargie en voz comptes par les gens des comptes dudit monseigneur a Lille, en rapportant les quittances a ce appartenans, et pour une fois seulement copie en vidimus soubz scel autentique de ces lettres, non obstant ordonnances, mandemens ou deffenses a ce contraires. Donne a Gand le XVI^e jour de Juillet, lan de grace mil CCC quatre vins et nuef.

Par ma Dame la duchesse a la relation du conseil.

(Get.) Gherbode.

Oorpr., gemerkt n^o 30.

[p. 168]

106.
1391, november 7. - Pieter de Poertere belooft voortaan te zullen eerbiedigen personen en goederen tot het klooster behoorende.

Ic Jan Salaerd, baliu tAelst inder tijt, ende wij, mannen ons liefs ende zeere gheduchts heeren, tshertoghen van Burgogien, grave van Vlaendren, namelike Ghuy van Hoemberghen, Jan de Proost ende Heinric de Vremde, maken cont ende kenlic allen lieden die dese lettren sullen sien of horen lesen, dat commen es voor ons Pieter de Poortere, ende heeft gheloeft ende versekert bi trouwen, bij eeren ende als goet man, tgodhuus van den Groenen Briele, te Ghend, alle hare goede, boden, meysenieden, ende alle dat hemlieden toebehoort nemmermeer te mesdoene, te messegghene, te laten mesdoene no te messegghene, van niemene van sinen weghe te achterne, no te scadene met worden, no met werken, in gheenre manieren. Ende waer men bevonde datti hier en boven yet dade of seyde, of dade doen of segghen, so heeft hij verwillecoort, verkent ende verlijt, datti heeft verbuert lijf ende goet, so waer onder wat heeren of in so wat lande ofte in so wat steden, dat siin lijf of siin goet vonden worde. Ende al dit so heeft de vorseide Pieter, gelijc dat vorscreven staet, gheloeft, versekert ende verwillecoort buten banden van vanghenessen of van ysere, ende dat onghepoortert ende ongheclerct, sonder eeneghe fraude of arghenlijst. In orcontscepenen der waerheyt, ende omme dat alle dese dinghen, ghelijc vorscreven staet, voor ons verkent verlijt ende verwillecort was, ende ute bede ende neerenste versouke van partien an beede siden, so hebben wij, baliu ende

[p. 169]

mannen boven ghenoomt, dese lettren gheseghelt met onsen uuthanghende seghelen. Int jaer ons Heeren doe men screef duust drie hondert vierwaerven XX ende XI, tsdinsendaechs den sevensten dach van Novembre.

Cart. f^o 35.

107.
1393, november 17. - Zuster Ysabel, abdis, bekent ontvangen te hebben van Guyot de Loncpreit, ontvanger van den tol, van Rupelmonde, de som van 100 lb. par., ter voldoening van de rente die den tol aan het klooster verschuldig is.

Qui furent faictes et donnees lan mil trois eens quatre vinx et trese, le XVII jour du mois de Novembre.

Oorspr. Zegel afgevallen. - Stadsarchief van Brugge (zie Gilliodts-van Severen, Inventaire, III, blz. 271).

108.
1394, october 12. - Heinric de Vremde en Katelijne van den Berghe, zijne huisvrouw, verklaren, dat zij hebben geamortiseerd het goed en het land dat het klooster van hun in leen houdt, mits betalende eene zekere som die zij bekennen ontvangen te hebben. Zij behouden hunne erfelijke renten.

Int jaer ons Heeren als men screef M. CCC. ende vierentneghentich, up den XII^ste dach van Octobre.

Oorspr. (LVIII). Het zegel is afgevallen. - Afschrift Cart, f^o 52.

[p. 170]

109.
1395, augustus 2. - Schepenen en Raad van Gent geven vidimus van de brieven van den 2 april 1248 (o. st.)

Up den andren dach van Ougstemaent, int jaer ons Heeren als men screef dusentich drie hondert neghentich ende vive.

Oorspr. (XIX). Voorzien van het zegel van zaken in groen was, afhangend aan dubb. staart van perk.

110.
1395, october 18. - Schepenen en Raad der stede van Gent geven vidimus van de brieven van Philip hertog van Bourgondien, graaf van Vlaanderen, gedagteekend 26 Augustus 1386.

Le XVIII^e jour du mois dOctobre, lan de grace mil troiscens quattre vingz et quinze.

(Get.) T. Haluin (?)

Oorspr. Gemerkt n^o 28, met het zegel van zaken, in groen was, afhangend aan enkelen staart van perk.

111.
1398, augustus 14.

- Geschil tusschen het klooster en Jan Scaloet, die men heet Jan Stasins. - Schepenen van de Keure, mitsgaders meester Pieter van Curtenberg en meester Gillis den Zultere, gezworen erfscheiders, geven te kennen, dat Jan Stasins eenen weg zal hebben over den meersch van 't klooster, tien voelen breed, beghinnende an de strate bider muelerne, streckende tot an den eersten houc van Jans mersche vorseit. Jan Stasins zal hiervoor

[p. 171]

aan het klooster 12 sc. par. 's jaars betalen, zoolang hij dien weg zal gebruiken.

Dit was aldus ghedaen up den XIIII dach in Ougste, int jaer ons heeren M CCC neghentich ende acht, int scependom her Pieter ser Symoens, her Jan Everwijns ende harer ghesellen.

Gecoll. afschrift op perk, (LXXVI), get. Lond. (Staatsarchief van Oost-Vlaanderen.) - Schepenregister van dit jaar, f^o 85. - Ingeschreven Cart. f^o 65 v^o.