Leesidee. Jaargang 4

[Vervolg Recensies]

Afrika in de vuurlijn ...
Af 944 / Afrika; Geschiedenis

Mark Heirman laat zich weer eens van zijn beste kant zien: het op een gestructureerde en kritische wijze verwerken van een onvoorstelbare feitenkennis. Deze filosoof en publicist internationale politiek is niet aan zijn proefstuk toe. Hij schreef eerder De waanzinnige 20ste eeuw (Li 1995, p. 392); Het verloren millennium (Li 1996, p. 499) en Botsende werelden: de rooms-romeinse strijd om tijd en eeuwigheid (Hadewijch, 1997). Telkens werken van grote klasse en een indrukwekkende combinatie van historische en actuele kennis, gedrevenheid, structuur en een onstuitbare verklaringsdrang. Wie wil weten wat er nu eigenlijk in Europa en in deze wereld aan de hand is en hier ook verklaringen voor zoekt, moet deze publicaties bij de hand nemen.

Afrika in de vuurlijn ligt volledig in de lijn van zijn vorige werken. Een dergelijk complex continent met vele tegenstellingen in één boek behandelen is gewaagd. Heirman is er wonderwel in geslaagd het Afrikaanse continent als geheel te benaderen. Hij werkt thematisch over de landsgrenzen heen. Detail en grote lijnen vormen een harmonieus geheel. Afrika gaat geleidelijk zijn eigen weg. De Amerikaanse en Europese inmenging neemt af. Europa beseft meer en meer dat Afrika politiek en economisch steun nodig heeft, maar dat dit een steun moet zijn die aangepast is aan de Afrikaanse eigenheid. Afrika is meer dan een vat vol grondstoffen. Heirman biedt je onnoemlijk veel informatie aan om dit continent in zijn verscheidenheid en complexiteit te vatten. Hij brouwt een interessante cocktail van actualiteit en geschiedenis. De prehistorie, ontdekkingsreizen, de slavenhandel, het kolonialisme, Afrika als speelbal in de koude oorlog, de democratische explosie van de jaren '90 zijn maar enkele hoofdstukken uit het boek. Een uitgebreide bibliografie en inhoudstafel, een index en enkele kaarten maken van dit werk eveneens een handig naslagwerk. Afrika in de vuurlijn brengt een boeiend historischpolitiek overzicht van het hedendaagse Afrika.

[Wout van Impe]

 

 

Mark Heirman: Afrika in de vuurlijn

Hadewijch, 250 p., ill., 790 F, ISBN 90-5240-463-1

[p. 491]

...Graven in Rwanda
Af-Rwan 945.6 / Burgeroorlog; Rwanda / Rwandacommissie

Katrien Vanderschoot levert met Graven in Rwanda een verdienstelijke en zinvolle bijdrage aan het Rwanda-debat. Zij was gedurende een achttal maanden werkzaam als VN-vrijwilliger. Als bevoorrechte getuige leverde zij bijdragen aan onze radioberichtgeving en werkte er als freelance journaliste. Gedurende tien maanden volgde zij de Rwanda-commissie. Zij was bij het uitbreken van de genocide in Rwanda en moest zelf geëvacueerd worden.

Zij schetst de gebeurtenissen van de afgelopen jaren. Haar relaas steunt op drie pijlers: het persoonlijke verhaal, verschillende getuigenissen van vriendinnen ter plekke en de bevindingen van de senaatscommissie. Vanuit de verschillende invalshoeken krijgen we een genuanceerd, afstandelijk en tegelijkertijd betrokken beeld van wat zich in dit Afrikaanse land heeft afgespeeld. Zakelijke analyse en menselijke betrokkenheid evoceren de Rwandese context. De auteur schetst een beeld van de verschillende beslissingsfasen, de discussie rond het anti-Belgisch klimaat, de omstandigheden waarin de blauwhelmen moesten opereren, de problemen met hun mandaat - zij laat ook niet na hierop kritiek te leveren - en de toenemende spanningen, waarin je meegesleurd wordt. ‘Het was een vulkaan die elk moment kon uitbarsten, maar we wisten niet wat, waar, wanneer, hoe...’. Zij stelt ook duidelijk dat het in eerste instantie geen etnisch probleem is, maar een conflict rond politieke macht, wat anderen ook mogen beweren. Ook is zij ervan overtuigd dat de genocide grondig voorbereid en geen plotse uitbarsting van frustraties was.

Katrien Vanderschoot heeft een knap boek geschreven - in de vernieuwde ‘Actueel’-reeks - door de verwerking van ervaringen, persoonlijke getuigenissen en de door de Rwanda-commissie aan het licht gebrachte informatie. Vanuit verschillende invalshoeken reconstrueert zij de aanloop en het verloop van het drama.

[Wout van Impe]

Katrien Vanderschoot: Graven in Rwanda

Icarus, 159 p., 395 F, ISBN 90-02-20679-8

Koen Vidal
Stukken van de waarheid
Af-Rwan 945.6 / Burgeroorlog; Rwanda / België en Rwanda; Politiek; 1990-

Het laatste woord over de brutale volkerenmoord die Rwanda teisterde in 1994 is nog lang niet gesproken. In de marge van de werkzaamheden van de Rwanda-commissie blijven heel wat vraagtekens open en schaduwvlekken onbelicht. Door een grondige (her)lezing van de beschikbare documenten tracht de auteur, politiek verslaggever bij ‘De Morgen’, enkele (ontbrekende) stukken van de waarheid bijeen te puzzelen en bij te dragen tot het debat. Ambitie die verklankt werd in de titel. De officiële stukken werden aangevuld met talrijke niet-gepubliceerde documenten en met een aantal interviews van sleutelfiguren en rechtstreekse getuigen uit de verschillende kampen.

Een monnikenwerk dat niet alle antwoorden oplevert, maar enkele nieuwe perspectieven en inzichten opent en de gëïnteresseerde lezer heel wat stof tot nadenken geeft. Over de houding van de internationale gemeenschap in het algemeen en die van de Belgische regering in het bijzonder, die reeds in 1992 konden vermoeden dat een etnische tijdbom tikte onder Rwanda en in januari 1994 met grote zekerheid wisten dat de terminale fase aanbrak. Over de merkwaardige initiatieven van bepaalde Belgische politici en het politieke touwtjetrek. Over het leugen-management van regeringsleden en politici dat de harde feiten voor het grote publiek versluierde. Over de financiering van radio Mille Collines en van de bewapening van de volkenmoordenaars. Over het feit dat enkele massamoordenaars ongestoord in België kunnen verblijven. Over de laakbare omstandigheden die het leven kostten aan Belgische para's en ontwikkelingswerkers en aan Rwandese oppositieleiders.

Het vertoog is gedetailleerd, sober en streng opgebouwd. Dit is geen boek voor het grote publiek, het vraagt van de lezer heel wat aandacht en volharding om door de vele bomen stukken van het bos te onderscheiden. Toch zou het spijtig zijn indien het boek enkel binnen de beperkte kring van specialisten aandacht zou krijgen. Met een uitvoerig notenapparaat.

[Marcel Bulckaert]

Hadewijch, 222 p., 595 F

ISBN 90-5240-455-0

Mark Deltour
Dragers van hoop
Af-Rwan 945.6 / Burgeroorlog; Rwanda / Rwanda; 1990-

Mark Deltour verdedigde reeds de omstreden rol van de katholieke Kerk in de Rwandese geschiedenis en genocide (Li 1998, p. 129). Zijn nieuwe boek moet dit werk aanvullen. Het is een bundeling van getuigenissen van heldhaftige christenen. Deltour wil terecht aantonen dat vele mensen hun leven op het spel gezet hebben om anderen te redden. Hij verwijt de media gebrekkige aandacht voor de dragers van de hoop. Rwanda is niet alleen het land van de moordenaars, velen hebben zich voor anderen ingezet. Eveneens verzet hij zich tegen het cliché dat alle Hutu's moordenaars en alle Tutsi's slachtoffers zijn. Het boek kan zeer bondig samengevat worden: een verzameling van korte verhalen over martelaren, over christenen die hun moordenaars vergeven, over gelovigen die al biddend voor hun moordenaars en slachtoffers de dood zien naderen, over vergeving met Gods hulp, over het schenken van vergiffenis. Zij zijn de dragers van de hoop. Enkel door het schenken van vergiffenis kan de Rwandese bevolking een nieuw Rwanda opbouwen. Het zijn allemaal getuigenissen van christenen die zich verzoenden met de dood omdat ze opgenomen worden in het paradijs van Christus en in staat bleken hun moordenaars te vergeven. Deltour eindigt met het relaas van een aantal ontmoetingen van mensen die hij na de genocide (opnieuw) opzocht. Hier verlaat hij gedeeltelijk zijn catechismusachtige stijl en dit is dan ook het interessantste deel van het boek.

Aan de hand van de getuigenissen wordt de gruwel weer een beetje duidelijk. De opzet van Deltour is absoluut positief, maar Dragers van hoop lijkt eerder op de middeleeuwse vitae, op heiligenlevens die anderen tot voorbeeld dienen en waaruit de lezer inspiratie kan putten om zijn verdere leven zin te geven.

[Wout van Impe]

Averbode, 125 p., 495 F

90-317-1352-X

[p. 492]

Willy Brumagne e.a.
Van Petermannen en koeienschieters
Brab-Leuv 938.1 / Leuven; Geschiedenis

Deze kroniek beoogt een kennismaking in woord en beeld met de veelzijdige geschiedenis van Leuven. De auteurs opteerden voor een chronologisch overzicht in vijf hoofdstukken, van het ontstaan van de stad in de 9de eeuw, tot het einde van de 20ste eeuw. Telkens wordt aandacht besteed aan de politiek-institutionele ontwikkeling, het sociale en economische leven, de religieuze beleving en de culturele en artistieke uitingen. Evoluties en gebeurtenissen die een belangrijke stempel drukten op het leven in de stad, komen in de kaderteksten extra aan bod. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met een chronologisch overzicht, waarin niet alleen de grote feiten en gebeurtenissen zijn opgenomen, maar vaak ook kleine anekdotes, die kleur geven aan 1100 jaar Leuven. Van Petermannen en koeienschieters is een gevulgariseerde, maar historisch verantwoorde en goed gedocumenteerde uitgave. Zowel toevallige bezoekers als de Leuvenaars zelf zullen er nieuwe facetten van het verleden in ontdekken. Professor Eduard van Erman, docent middeleeuwse geschiedenis aan de KU Leuven, nam de Koninklijke Leuvense Gidsenbond op sleeptouw om het feitenmateriaal overzichtelijk te ordenen en te voorzien van talrijke illustraties. Wie wil weten waarom de Leuvenaars op een bepaald moment in de geschiedenis ‘koeienschieters’ werden genoemd, moet deze bondige en overzichtelijke kroniek raadplegen.

[Staf Schoeters]

P, 187 p., ill., 695 F

ISBN 90-73214-48-3

A.Th. van Deursen
In gemeenschap met de tijd
EU-Nede 944
Nederland; Geschiedenis / Geschiedeniswetenschap

Een vlotte pen is een godsgeschenk voor de historicus, voor de tak van zijn wetenschap en voor zijn lezerspubliek. Het hoeft geen bellettrie te zijn, maar zonder een heldere en boeiende stijl verzanden de sensationeelste vondst en het origineelste inzicht in dorre geleerdentaal. Van Deursen getroost zich de moeite van een sobere maar gevatte schriftuur en zo af en toe kruidt hij zelfs de ernstigste onderwerpen met een vleugje humor. Of het nu gaat over twee obscure 17de-eeuwse Hollandse dorpsnotabelen, dan wel over belangrijke figuren van de republiek van de Zeven Verenigde Nederlanden, zoals raadspensionaris Johan de Witt of de koning (van Engeland)-stadhouder (van de republiek) Willem III, of nog over het Franse protestantisme en de herroeping van het Edict van Nantes in 1685 door Lodewijk XIV, Van Deursen bespeelt vele klavieren en stapt met zwier over van details naar de diepe ondergronden en de brede vergezichten. Wel is het te betreuren - zeker voor Vlaamse lezers - dat voor Van Deursen vanuit zijn Amsterdamse observatiepost de Zuidelijke Nederlanden blijkbaar onder de horizon wegzinken. Het Zuiden wordt stiefmoederlijk bedeeld in dit boek, al spreekt de auteur met eerbied over twee ‘Groot-Nederlandse’ historici. Geyl oogst lof en nog meer diens protégé A.J. Veenendaal, maar niet omwille van hun gunstige instelling ten overstaan van het Zuiden. Hij roemt vooral Veenendaal voor diens monnikenwerk als bronnenonderzoeker.

In de hoofdstukken over de theorie en de praktijk van de geschiedschrijving en vooral over ‘de crisis van de cultuur’ laat van Deursen zich in de kaarten kijken. Zijn leerstoel staat in de Vrije Universiteit van Amsterdam. Deze instelling is ontstaan onder impuls van de 19de-eeuwse protestantse staatsman Abraham Kuyper in het heetst van een schoolstrijd, een soort Kulturkampf, waarbij het politieke protestantisme zich woedend afzette tegen de liberalen en hun onderwijspolitiek. Waart die geest van afweer daar nog altijd rond? Hoe dan ook, Van Deursen heeft in zijn boek de tekst van een door hem gehouden Huizinga-lezing opgenomen, die - zo zegt hij zelf - de naamgever van de reeks ‘misschien’ zou ‘verwonderd’ hebben. Hij verwijst daarin naar Huizinga's in 1935 geformuleerde kritiek op de ‘losgebroken’ geest van deze eeuw, omdat de hogere ethische en spirituele waarden, welke onze cultuur schragen, worden verdrongen door het materiële. Het hypernationalisme, aldus Huizinga, is het gevolg van ‘de domheid en boosaardigheid van het menselijk geslacht’. Van Deursen vertaalt die hogere waarden zonder meer als de ‘christelijke zedenwet’, ‘de ere Gods’. En hij neemt het Huizinga kwalijk, dat die zijn essay ‘Geschonden wereld’ ondanks alles afsloot met een hoopvolle noot, rekenend op miljoenen mensen ‘van goeden wille’. Van Deursen ziet het zwartgalliger in en betreurt de verdwijning van de ‘oude cultuur’. Dat is verrassend simplistisch, want als het moderne hedonisme veel ‘onkuisheid’ en ander kwaad kan verweten worden, dan hebben de fanatieke uitwassen van de godsdiensten de wereld tot op de dag van vandaag overspoeld met zeeën van wreedheid en leed.

[Robert Schoeters]

Bakker, 316 p., 995 F

ISBN 90-351-1940-1

Richard Pipes (red.)
De onbekende Lenin
EU-Rusl 947.6 / Vladimir I. Lenin

Een boek dat definitief afrekent met de mythe Lenin, wiens geschriften in de voormalige Sovjetunie de status van Heilige Schrift hadden. De vijf Russische edities van zijn verzamelde werken - de laatste nog in 55 delen - zijn altijd gecensureerd en onbetrouwbaar geweest. De openheid aan het begin van de jaren '90 blijkt bij nader toezien ook maar half geweest te zijn, mede om diplomatieke redenen. Richard Pipes, professor emeritus Russische geschiedenis aan Harvard, heeft in dit boek 122 brieven (van 1886 tot aan het einde van Lenins leven) uit het voor kort geheime Lenin-archief geselecteerd en van commentaar voorzien. Wat hier

[p. 493]

aan het licht komt over Lenins politiek en zijn persoonlijkheid mag onder insiders al geweten zijn en onder belangstellenden vermoed, hier wordt het evenwel overduidelijk bevestigd: Lenin was cynisch, agressief, wreed, een macchiavellistisch politiek beest. Hij had het niet op de joden, lanceerde de terreur door dissidente intellectuelen en zich verzettende boeren zondermeer te laten uitroeien en te gebieden de priesters van de orthodoxe kerk uit te moorden, loochende als het nodig was het licht van de zon, schatte de politieke situatie in West-Europa volledig verkeerd in, was in hart en nieren een misantroop. Duidelijk blijkt uit dit boek dat alles wat uiteindelijk misliep bij deze man is begonnen. De hier verzamelde documenten spreken voor zichzelf. De commentaar is summier, maar duidelijk, veronderstelt wel belangstelling en enige voorkennis. Een belangwekkend boek: wat er ook nog moge verschijnen, Lenin zal nooit meer anders zijn.

[Jos van Damme]

Icarus, 238 p., ill., 895 F

ISBN 90-02-20667-4

950 - Land- & Volkenkunde

Roald Amundsen
Roald Amundsens Belgica-dagboek
975.2 / Roald Amundsen / Zuidpoolexpedities

Met deze uitgave wordt, 100 jaar na de eerste Belgische zuidpoolexpeditie, het Belgica-dagboek van Amundsen eindelijk gepubliceerd. Het oorspronkelijke manuscript bevond zich in de universiteitsbibliotheek van Oslo. Het werd waarschijnlijk door slechts weinig historici geraadpleegd, want de samensteller vertelt ons dat enkel Roland Huntford in zijn controversiële boek Scott and Amundsen (1993) er uitvoerig uit citeerde. Het belang van deze uitgave zit vooral in het feit dat het dagboek ons in zijn originele (weliswaar vertaalde) versie bereikt en nooit werd gewijzigd met het oog op publicatie.

Het dagboek, enkel geschreven voor eigen gebruik, is geen literair hoogstandje. Meer nog, je hebt de door de tekstbezorger aangeboden hulp echt nodig. Deze hulp bestaat er vnl. in dat het dagboek ten behoeve van deze uitgave werd ingedeeld in 10 hoofdstukken, die telkens werden voorzien van een inleiding, die het verhaal vervolledigt, ondersteunt of in zijn historische context plaatst. Verder heeft de samensteller op basis van de andere gekende dagboeken, Artowski, De Gerlache, Lecoint en Cook, onduidelijke of ontbrekende gegevens (wanneer mogelijk) aangevuld. Ook de 164 noten, die achteraan werden samengebracht, blijken dikwijls onontbeerlijk voor een goed begrip van de tekst.

Dit authentieke document bezorgt je echter een unieke manier om de Belgica-reis te ervaren vanuit de persoonlijke invalshoek van Amundsen. Het is bv. verrassend dat Amundsen in zijn dagboek slechts weinig belangstelling toont voor de indrukwekkende lijst van geografische ontdekkingen tijdens de expeditie, maar wel als enige uitgebreid verslag uitbrengt over het kampeermateriaal. Hij is dus in de eerste plaats geïnteresseerd in reis- en overlevingstechnieken. Getuige hiervan zijn tekeningen (o.a. aangaande vismateriaal) in het dagboek en zijn niet aflatende meldingen i.v.m. de resultaten van de jacht op pinguïns. Onthutsend is ook dat je haast niets te weten komt over het ondergeschikt personeel. Amundsen tekende immers enkel zaken op die hem van nut waren in functie van zijn jeugddroom: professioneel poolreiziger worden. Uit de becommentarieerde literatuurlijst blijkt de oogst aan relevante literatuur rond de eerste zuidpoolexpeditie (vooral in het Nederlands!) bijzonder schraal. Het is dan ook belangrijk dat het Belgica-dagboek van Amundsen de bestaande collecties aanvult.

[Flor Franssens]

Hadewijch, 230p., ill., 790 F

ISBN 90-5240-456-9

Gumer Hauspie
Langs oude Ardense spoorwegen
985.3 / Ardennen; Wandelroutes, Fietsroutes

‘Lannoo's dicht-bij-huis gidsen’ zijn volgens een beproefde formule opgesteld. Op een overzichtskaart van het gebied worden de wandelingen of fietsroutes gesitueerd met nummers die corresponderen met de nummers in de rest van het boek. De routebeschrijving is als volgt opgevat: op een kaartje is het parcours uitgetekend, met opnieuw nummers die de bezienswaardigheden aanduiden, en op een kleiner ingevoegd kaartje zie je de situering van het gebied in een groter geheel. De duur van de tocht, de aard van de weg, het vertrekpunt en een algemeen beeld van wat ons te wachten staat, wordt beknopt weergegeven. Dan volgt een gedetailleerde wegbeschrijving, met aandacht voor het natje en het droogje en een korte aanduiding van cultureel of natuurlijk schoon. Tips voor uitbreidingen en adressen voor meer toeristische informatie besluiten de beschrijving. De boekjes zijn in een sober zwart-wit uitgevoerd, met een stevig geplastificeerd kaftje. Het formaat is goed: het past nog net in de jaszak.

Twintig avontuurlijke wandel- en fietstochten voeren langs oude trein- en trambeddingen, samen goed voor ruim 1000 km door de natuur heroverd gebied. Het parcours stelt wat meer eisen (‘we banen ons dus een weg door het struikgewas...’, ‘een duidelijk pad is er niet...’) en is niet bewegwijzerd. Na elke routebeschrijving staan wetenswaardigheden over de oude trein- en trambeddingen. De inleiding bevat een beetje geschiedenis van het Belgische spoor.

[Gerda Sterk]

Lannoo, 132 p., ill., 450 F

ISBN 90-209-3341-8

Dicht-bij-huis gidsen op Bibnet:
Literaire nieuwtjes

Françoise Lempereur: Wandelen door Eifel en Ardennen

André Peeters: Wandelgids voor Limburg

Julien van Remoortere: Wandelboek Groothertogdom Luxemburg

http://www.bib.vlaanderen.be

[p. 494]

Ann Jooris
Wandelgids voor het Zwarte Woud
EU-Duit 995.3 / Zwarte Woud; Wandelroutes

Het Zwarte Woud is van oudsher een geliefd wandeloord. Drie grote wandelwegen lopen van noord naar zuid door dit prachtige natuurgebied en in deze gids wordt aandacht besteed aan de meest westelijke van dat drietal, die Pforzheim met Basel verbindt. De wandeltraditie in het Zwarte Woud heeft ervoor gezorgd dat overal langs deze routes logies naar ieders beurs is te vinden (jeugdherbergen, wandelclubhuizen en private hotels) die er bovendien voor zorgen dat de bagage van de stappers telkens in de volgende pleisterplaats wordt afgeleverd. Sjouwen met een tot rugzak verbouwde kleerkast hoeft dus niet.

De afstand Pforzheim-Basel bedraagt 285 km. De auteurs beschrijven 257 km, in dagmarsen van 25 km, tot in Kandern. Het laatste stuk, tot Basel, vinden zij te geïndustrialiseerd. Onder ‘beschrijven’ dient hier te worden verstaan: zeer minutieus antwoord geven op alle virtuele vragen van de wandelaar: routebeschrijvingen, aandacht voor fauna en flora, algemene toeristische informatie, een zeer gedetailleerde en kritische bespreking van de hotels, overnachtingsmogelijkheden, typische culinaire specialiteiten e.d. Kortom een voorbeeldige en betrouwbare ‘Visumgids’, door zijn volledigheid, exactheid en helderheid.

[Rik Bobine]

Globe, 179 p., ill., 545 F

ISBN 90-5466-351-0

Joe Simpson
De schaduwzijde
962 / Bergexpedities; Mount Everest

De schaduwzijde is een aanklacht tegen de manier waarop klimmers tegenwoordig met elkaar en met de natuur omspringen. Joe Simpson is zelf traditioneel geschoold in de bergsport, wat wil zeggen dat hij probeert met zo weinig mogelijk hulpmiddelen de bergen te trotseren. Onder meer n.a.v. een foto uit een bergsporttijdschrift, waarop je kan zien dat ‘de zuidcol van de Everest een vuilnisbelt is geworden, met aan flarden gerukte tenten, door de wind geknakte tentpalen, rondslingerende zuurstofflessen en her en der het bevroren lichaam van een minder fortuinlijke klimmer’, is hij gaan nadenken over de evolutie die de bergsport de laatste decennia heeft doorgemaakt. De auteur vindt het ongehoord dat de top van de Mount Everest vandaag niet alleen binnen het bereik van de ‘klimelite’ ligt, maar ook van een groot aantal commerciële groepen, bestaande uit ondervaren klimmers die een smak geld betalen om zich ‘met genoeg zuurstof voor een retourtje maan’ door sherpa's naar boven te laten slepen. Bovendien heeft de auteur meerdere malen moeten ervaren dat klimmers, wanneer ze op een dagtocht van hun levensdoel verwijderd zitten, zo weinig blijk geven van menselijk medeleven, dat ze hun collega-bergbeklimmers in de sneeuw laten sterven zonder hulp te bieden of hen zelfs maar te troosten als alle hulp te laat komt.

Een meeslepend boek dat je in één ruk uitleest. Toch springt Simpson te gemakkelijk om met klimmersjargon. Wie geen notie heeft van de bergsport, heeft soms wel het raden naar de betekenis van ‘bandschlinge’, ‘nutje’, ‘serac’ of ‘bomvrije Friend’. De auteur schetst situaties die vaak enkel volledig te doorgronden zijn wanneer je zelf al eens een gletsjer overgestoken hebt, de ijle lucht op minstens 7000 meter hoogte ingeademd hebt, een granieten wand beklommen, of abgeseild bent in een couloir. Het boek is geïllustreerd met een tiental foto's van de Everest en omliggende toppen, en van een aantal klimmers.

[Liesel Vinck]

Nijgh & Van Ditmar, 203 p., ill., 799 F

ISBN 90-388-6772-7

Londen, Parijs, Berlun Exclusief
EU-Enge, EU-Fran, EU-Duit 996.3 / Londen, Parus, Berlun; Reisgidsen

Wat meteen opvalt aan deze ‘Exclusief gidsen’, is hun luxueuze uitvoering: zilverkleurige achtergronden en veel heldere kleuren, niet alleen in de talrijke kleine foto's, maar ook in kaartjes. Die vormen trouwens de tweede blikvanger: ze staan op elke bladzijde, zodat je nooit het noorden verliest. Bovendien eindigt elke publicatie met een metrokaart, 10 tot 12 plattegronden en een straatnamenregister.
Een Exclusief-gids bevat acht onderdelen, die elk door een andere specialist geschreven werden. De ‘Praktische tips’ vertellen je hoe je er geraakt. Is dit bv. met het vliegtuig, dan wordt erbij vermeld hoe je vanop de luchthaven in de stad komt. Hotels en restaurants vormen een zeer belangrijk onderdeel. In een overzicht staan ze per prijsklasse en wijk vermeld, met een korte typering, de prijs per nacht, dikwijls een fotootje, telefoonnummer. De nummering zorgt ervoor dat alles snel op een kaart kan teruggevonden worden. Er is een rubriek ‘Uitgaan’, waarin zowel opera, jazz als discotheken aan bod komen. De bezienswaardigheden bevatten nog nieuwigheden, zelfs voor wie de stad al goed denkt te kennen. Je moet hier geen diepgaande beschrijving van bouwstijlen, geschiedenisachtergronden e.d. verwachten. Wel krijg je alle info om je bezoek te plannen. Er is de rubriek ‘Uitstapjes in de omgeving’ en ‘Winkelen’ (één van de attracties van een stad). Er wordt afgesloten met een algemeen register, al maken de kleurmarkeringen het opzoekingswerk gemakkelijk. Door hun lay-out en de aandacht voor onderwerpen als hotel, restaurant, winkelen, uitgaan, lijken deze gidsen zich te richten tot het meer gefortuneerde publiek, maar ze doen het dan ook met stijl. Erg mooie, praktische gidsjes in een handig formaat.
[Gerda Sterk]
Londen, Parijs, Berlijn
Lannoo, resp. 192, 196, 168 p., ill., 495 F
ISBN 90-209-3296-9 / 90-209-3297-7 / 90-209-3299-3