Leesidee. Jaargang 4

[p. 500]

Het jaar van de Oceaan

Het is 500 jaar geleden dat de Portugese ontdekkingsreiziger Vasco da Gama de zeeweg naar Indië ontdekte. Aanleiding voor Portugal om voor de Expo '98 in Lissabon - de laatste grote wereldtentoonstelling van deze eeuw - het thema ‘De Oceaan, erfgoed voor de toekomst’ (http://www.expo98.pt) te weerhouden. Bovendien werd - op voorstel van Portugal en de Intergovernmental Oceanographic Commission (IOC) van de Unesco -1998 door de Verenigde Naties uitgeroepen tot ‘Het Jaar van de Oceaan’. Het vanuit Nederland gecoördineerde programma OCEAN 98 (http://www.ocean98.org) is er een belangrijk onderdeel van. Tussen die hoge golven mogen we onze eigen kleine Noordzee niet uit het oog verliezen.

Cd-rom
953.2 / Noordzee

Met deze speciale Noordzee cd-rom besteedt ‘Natuur & Techniek’ aandacht aan de enorme verbondenheid van de mens met de zee. De cd-rom installeert zich bijzonder eenvoudig, en dit niet alleen met Windows 95. Je kan haast onmiddellijk beginnen grasduinen in de opgenomen onderwerpen, zoals: de geschiedenis van de Noordzee, de zeevisserij, het leven in de zee, de stoffen in het zeewater, het recreatief aspect van de zee en de vervuiling. Of je de cd-rom nu ‘normaal’ of slechts ‘minimaal’ hebt geïnstalleerd om geheugenruimte uit te sparen, maakt weinig uit. De multimediale interactie verloopt eenvoudig en vlot.
De tekstgedeelten worden ondersteund met mooie foto's en videofragmenten, terwijl een apart en uitgebreid foto- en filmalbum het zoeken naar illustratiemateriaal vereenvoudigt. Via de hoofdthema's kom je terecht bij de basisinformatie, terwijl je via het onderdeel ‘trefwoorden’ gericht kan zoeken in het volledige programma, zodat alle themagebonden onderwerpen netjes bij elkaar komen. Wie met één trefwoord onvoldoende kan specifiëren, wordt uitgenodigd een tweede of een derde in te voeren, zodat heel gericht zoeken mogelijk wordt. Tenslotte bevat de cd-rom nog waardevolle tussendoortjes: de intermezzi en als afsluiter een boeiende quiz met een 40-tal vragen.
Als educatief multimediaprogramma is deze cd-rom meer dan geslaagd. Hij vormt een erg rijke informatiebron en is dikwijls bijzonder complementair aan de klassieke publicaties. Zijn inhoudelijke degelijkheid, zijn vlotte vormgeving en zijn gemakkelijke bediening maken er een aanbevelenswaardig document van. Geschikt voor iedereen die geïnteresseerd is in de Noordzee.
[Flor Franssens]
Remi Laane e.a.: De Noordzee cd
Natuur & Techniek, cd-rom, 998 F, ISBN 90-73035-93-7

Uit de tijdschriften

‘Natuur & Techniek’ wijdde een extra dik gelijknamig themanummer (1998, Nr. 6) aan ‘Het Jaar van de Oceaan’. Biodiversiteit, klimaat, overtevissing, energie, baggeren, havens en kustbeheer bepalen de thematische scoop. Bio-informatica, het toegankelijk maken van de onoverzichtelijke massa publicaties over de biodiversiteit van gekende dieren en planten, is aan de orde. De wisselwerking tussen de wereldzeeën en het weer blijkt in grote mate het(de) klimaat(sveranderingen) te bepalen. Bodemvisserij raakt verstrikt in eigen netten. De oceaan ontdekt als eeuwige energiebron. Nederlanders en Vlamingen ‘baggeren’ de wereld rond, moet er nog zand zijn? Technologie en bedrijvigheid in de Rotterdamse zeehaven en het Nederlands kustbeheer sluiten de rij dichter bij huis. Op de achterflap symboliseert weervrouw Sabine Hagedoren het Vlaamse offensief van ‘Natuur & Techniek’.

Tot eind dit jaar draagt ‘EOS’ zijn steentje bij met de serie ‘1998, Jaar van de Oceaan’. Intussen zijn er al zeven afleveringen verschenen. Onderwerpen tot nu toe omvatten o.a.: ‘Een dam tegen de kou’ (Nr. 1), ‘een reusachtige dam in de Straat van Gibraltar zou een nieuwe ijstijd kunnen voorkomen’. ‘Meten met een hoop herrie’ (Nr. 3), temperatuurmetingen op basis van geluidsverplaatsing zijn heel secuur, maar belasten de zeefauna. ‘Stijgen of dalen, het blijft een gok’ (Nr.5), ‘oceanografen krijgen nog geen vat op de bewegingen van de zeespiegel’. ‘Visserijcrisis’ (Nr. 6), vanuit milieu én macro-economisch oogpunt dringt zich een verregaande herstracturering van de visserij op. En tenslotte ‘IJzer in de oceaan’, door de oceaan met ijzer te bemesten zou het klimaat (broeikaseffect, ijstijden...) kunnen worden beheerst.

Guy Lamotte
Wandelen langs de Noordzee
577.3 / Belgische Kust; Flora, Fauna

Wie overkomt het niet? Je maakt een strandwandeling en je nieuwsgierigheid wordt geprikkeld door een of andere aangespoelde restant van het Noordzeeleven. Speculaties te over, maar de honger naar informatie wordt nooit gestild. Daar komt verandering in met Wandelen langs de Noordzee. Met deze natuurgids voor de biotopen, de flora en de fauna van de Belgische kust - van Het Zoute tot De Panne - ontsnapt niets aan de aandacht van de natuurliefhebber. Niet alleen het strand, de golfbrekers, de verschillende typen duinen, maar ook slikken, schorren en binnendijken hebben hun eigen specifieke fauna en/of flora. Op algen (inclusief zeewieren) paddestoelen en mossen na, wordt de flora op basis van het landelijke biotoop gerangschikt. Het is dan ook aan te raden het hoofdstuk biotopen vooraf door te nemen om het determineren te vergemakkelijken. De fauna wordt dan weer per stam opgedeeld - sponzen, holtedieren, stekelhuidigen, geleedpotigen, e.d. -, zodat je hier ook best, gespreid over het hoofdstuk, vooraf de inleiding tot de verschillende stammen doorneemt. Aangezien doorheen de hele gids wetenschappelijke terminologie niet geschuwd wordt, is de woordenlijst achteraan geen overbodige luxe. Geruggensteund met de kleine informatieve kleurenfoto's, zal je naarmate je de basis beheerst steeds sneller tot determinatie kunnen overgaan. De beschrijvingen zijn sterk informatief en helder van opbouw. De degelijkheid maakt er, in combinatie van de Nederlandse en Latijnse naamindex, een klein naslagwerk van. Jammer dat geen Nederlandstalige alternatieven voor de Franse litertuurlijst opgenomen werden. Vanzelfsprekend is de gids ook goed bruikbaar voor de Noordzeekust in Nederland en Frankrijk met identieke biotopen.

[Kris van Zeghbroeck]

Standaard, 295 p., ill., 795 F

ISBN 90-02-20724-7