Leesgoed. Jaargang 15

Nieuws en ander nieuws

Pluim van de Maand

februari was voor Piro en de lokomotief van Kurt Baumann (De Vier Windstreken, illustraties Jiri Bernard. Die van maart was voor Toermalijn van Mies Bouhuys (Oberon). De Pluim van de Maand wordt maandelijks uitgereikt door Bobo, Margriet en Studio aan een boek voor drie- tot achtjarigen dat opvalt door verantwoord gebruik van taal en illustratiemateriaal. Inlichtingen: Marcella Pleysier, telefoon (Nederland) 023-304360.

Nienke van Hichtum Prijs en Constantijn Huygens Prijs 1987

Zoals inmiddels bekend ontvingen Annie M.G. Schmidt en Peter van Gestel in december 1987 respectievelijk de Constantijn Huygens Prijs (voor haar gehele werk) en de Nienke van Hichtum Prijs (voor Ko Kruier en zijn stadsgenoten). De jury bestond uit Harry Bekkering, Margaretha Ferguson, Han Foppe, Anton Korteweg, Jan van der Vegt, Herman Verhaar, Anne de Vries, Paul de Wispelaere en Ad Zuiderent. Zie de rubriek Beluisterd en bekeken in dit nummer voor de juryrapporten.

Staatsprijs 1988 voor Willem Wilmink

De (Nederlandse) voormalige Staatsprijs voor Kinder- en Jeugdliteratuur heet nu de Theo Thijssenprijs en is toegekend aan Willem Wilmink. De prijs is nu ondergebracht bij dezelfde stichting die de P.C. Hooftprijs beheert. De prijs levert nu wel meer dan voorheen op: ƒ 12.500,-! (Was ƒ 6.000.) In de jury zitten Harry Bekkering, Dick Boukema, Peter van den Hoven, Herman Kakebeeke, Tonny Meelis-Voorma, Ineke Naber en Leendert Witvliet.

Nederlandse kinderjury

De eerste ronde van de Nederlandse kinderjury was begin maart voorbij. Vijftienduizend kinderen zonden hun keuze in. Die was in de categorie 6-9 jaar: Kleine haasjes worden groot van

[p. 95]

Tilde Michels (Christofoor), De puike postbode van Janet en Allan Ahlberg (Gottmer), Sebastiaan rare banaan van Mieke van Hooft (Holland), Tin Toeval en de kunst van het verdwalen van Guus Kuijer (Querido) en Tommie en Lotje lopen weg van Jacques Vriens (Van Goor). In de categorie 10-12 jaar: Het geheim van de manege van Co de Kloet (De Fontein), Een hele schep geld van Anders Bodelsen (Leopold), De rode prinses van Paul Biegel (Holland), Een steen door de ruit van Simone Kramer (Ploegsma) en Het verhaal van Bobbel van Joke van Leeuwen (Querido). In de categorie 13-16 jaar: opnieuw Een hele schep geld van Anders Bodelsen, Het helse paradijs van Thea Beckman (Lemniscaat), Morgen ben ik beter van Evert Hartman (Lemniscaat), Ster! van Veronica Hazelhoff (Sjaloom) en Tessa in de brugklas van Diet Verschoor (Holland). De tweede ronde startte op 1 april en duurt tot 1 juni. Nu worden de kinderen uitgenodigd een keuze te maken uit de vijf boeken van hun leeftijdscategorie. Hun keuze zal in juni worden bekend gemaakt.

De vijftien boeken die doorgaan naar de tweede ronde van de Nederlandse Kinderjury 1988. Zie het bericht in deze rubriek.

Premio europeo letteratura giovanile ‘Pier Paolo Vergerio’

In het bericht in Leesgoed 1987/6, pagina 251, is één naam per ongeluk onvermeld gebleven. Op de erelijst kwam tevens Tonny Vos Dahmen von Buchholz met Het land achter de horizon (Sijthoff). Dat brengt het aantal vorig jaar in Padua bekroonde en geëerde nederlandstalige titels op zeven.

Rising Sun Prize 1988

De eerste winnaar van deze internationale prijs (zie Leesgoed 1987/5 p. 203) is Banco del libro, een non-profit instelling in Caracas (Venezuela), die zich zeer actief met de bevordering van het lezen bezig houdt, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van school- en buurtbibliotheken (in de arme buurten), een uitgeverij van kinderboeken (Ediciones Ekaré), een documentatiecentrum, en een netwerk van andere Latijnsamerikaanse centra voor leesbevordering.

Österreichische Staatspreis für Kinder- und Jugendliteratur 1987

Ging in de categorie kinderboek naar Der Hund kommt van Christine Nöstlinger (Beltz & Gelberg), welk boek in vertaling bij Querido zal verschijnen of is verschenen. In de categorie jongerenboek werd bekroond Wie ein rostiger Nagel im Brett, oder, Die zweite Flucht van Hanna Lehnert (Anrich). In de erelijst een opvallend aandeel boeken uit de DDR: Liebkind im Vogelnest van Peter Hacks (Neues Leben), Saids Geschichte oder Der Schatz in der Wüste van Sigrid Heuck (Thienemann), Das Herz des Piraten van Benno Pludra (Kinderbuchverlag), Lena - Unser Dorf und der Krieg van Käthe Recheis (Herder, en de enige Oostenrijkse titel, klinkt wel toepasselijk in Waldheim-tijd), Wie brate ich eine Maus oder, Die Lebenskerben des kleinen Raoul Habenicht van Helmut Sakowski (Neues Leben) en Eine Hand voll Sterne van Rafik Schami (Beltz 778& Gelberg). Neues Leben en Kinderbuchverlag zijn Oostduitse uitgeverijen. Dat ook niet in Oostenrijk verschenen titels voor deze prijs meedoen is overigens nieuw.

Deutsche Jugend-Video-Preis

Voor de derde keer werd eind 1987 deze door de Bondsregering ingestelde prijs uitgereikt. De hoofdprijs ging naar Tage Danielson's Ronja Räubertochter en naar Jimmy T. Murakami's Wenn der Wind weht: in feite dus naar twee films, waarvan de eerste ook in Vlaanderen en Nederland zeer bekend is. Een extra prijs ging naar Aufbrüche van Hartmut Horst en Eckart Lottmann. De prijzen (DM 3000) werden overigens uitgereikt aan de producenten, Taurus Video, VCL Video, en de genoemde makers.

Hans im Glück Preis 1987

Een prijs van de stad Limburg an der Lahn (BRD) voor kinderboeken. Winnend boek was Der Spätzunder oder, Pappkameraden (Anrich) van Ilse Behl. Tweede en derde werden Max, mein Bruder (Arena) en ...trägt Jeans und Tennisschuhe (Rowohlt) van Sigrid Zeerath en Frauke Kühn.

Gustav-Heinemann-Friedespreis 1987

Voor een kinderboek dat het nadenken over of tot stand komen van vrede bewerkstelligt. De prijs ging in 1987 naar Rosa Weiß van Roberto Innocenti (prenten) en Chritophe Gallaz (tekst) (Alibaba), een oorspronkelijk Frans boek, in Nederland en Vlaanderen verschenen als Roosje Weiss bij Casterman.

Oldenburger Kinder- und Jugendbuchpreis 1987

Bestemd voor debutanten of aanstaande debutanten. Is DM 10.000 waard, en ging naar de auteurs Gert Loschütz en Regula Venske. Van Loschütz verscheen bij Luchterhand Das Pfennig-Mal: Die Geschichte von Ton Courteys Ehre und Benjamin Walz' Schande, een soort kunstsprookje. Venske kreeg de halve prijs wegens haar nog ongepubliceerde manuscript Ach Fanny.

Troisdorfer Bilderbuch Preis 1987

Op 2 november jongstleden werden in het Museum der Stadt Troisdorf de eerste, tweede en derde prijs uitgereikt aan respectievelijk Norman Junge voor Nix Kuckuck, Andreas Röckener voor Schnüffelratz & Feuerkäse en Anne Heseler voor Der blaue Hund.

La vache que lit 1987

Op 29 november werd voor de elfde keer deze Zürchner kinderjuryprijs uitgereikt. Het uitverkoren boek was Eine Hand voller Sterne van Rafik Schami (Beltz & Gelberg)

Gebarenwinkel

In Den Haag (Stationsweg 93, 2515 BK, teksttelefoon 070-801747) is sinds kort de Gebarenwinkel te vinden. Men verkoopt daar kinderboeken en andere zaken, en is gespecialiseerd in zaken voor doven. Dat houdt onder meer in dat doven en slechthorenden heel goed in die winkel terecht kunnen; je kunt daar met gebaren bestellen. Ook produceert men zelf materialen.

Aanvullingen niveaulijsten 1987

Bij het Katholiek Pedagogisch Centrum is de Aanvulling niveaulijsten technisch lezen verschenen. Ongeveer 350 boeken beschreven volgens de bij sommigen beruchte AVI-criteria. Het mag met recht een aanvulling genoemd worden; de oningewijde die deze brochure doorkijkt zal niet snappen wat al die cijfertjes (‘Belevingswereld: 228’) betekenen. De titels worden per AVI-niveau opgesomd met vermelding van Leesindex A en lettergrootte, en per uitgever met vermelding van AVI-niveau, Leesindex A, zinslengte, woordlengte, inhoud leestekst (!), belevingswereld (!), menselijke figuren (!) en niet menselijke figuren (!). Achterin vindt men nog een lijstje analysegegevens van leesboekjes met een leesindex van 73 en lager. Het KPC meldt overigens dat het de bedoeling is publikaties uit te gaan brengen waarin inhoudelijke beschrijvingen van boeken worden opgenomen. Het persbericht: ‘Dit betekent dan dat de keuze van de leesstof niet meer uitsluitend gebaseerd wordt op de technische moeilijkheidsgraad, maar ook op de belangstelling en de taalvaardigheid van het kind.’ Dat lijkt op een goede ontwikkeling. De aanvulling is voor ƒ 7,- exclusief verzendkosten en o.v.v. bestelnummer 1.029.32 te bestellen bij het KPC, postbus 482, 5201 AL Den Bosch, telefoon (Nederland) 073-215435.

Cijfers

Onlangs verscheen het Boekenvakboek '87, met zeer veel cijfers voor het boekenvak in Nederland, en ook enkele cijfers voor het Vlaamse

[p. 96]

boekenvak. Hierin onder meer een ‘profiel van een consument’, in feite de uitkomst van een enquête onder 1275 Nederlanders van 15 jaar en ouder, waaruit blijkt dat er nog steeds samenhang bestaat tussen opleidingsniveau en leesgedrag (meer opleiding betekent meer lezen), en dat vrouwen ietsje meer lezen dan mannen. Voor wie zoekt naar specifieke kinderboekcijfers biedt dit jaarboek heel weinig, verstopt tussen de algemene cijfers, zoals bijvoorbeeld het Nederlandse kinderboek (ook stripverhaal) vooral in het Frans (eerste plaats) en Duits vertaald wordt, en minder in het Engels, en nog het allermeest in ‘overige talen’, terwijl het Nederlandse ‘taal- en letterkundeboek’ vooral in het Duits vertaald wordt, met Engels als goede tweede (maar na ‘overige talen’), en nauwelijks in het Frans. En in het algemeen worden meer kinderboeken dan ‘taalen letterkundeboeken’ vertaald. En in Nederland verschenen in 1986 in totaal 13.368 titels, waarvan 1342 kinderboeken, en van die 13.368 waren 9.356 nieuwe uitgaven, waarvan 879 kinderboeken. In Vlaanderen verschenen dat jaar 2625 titels, waarvan 831 kinderboeken (was in 1983 nog 573!). Hoeveel hiervan nieuw en hoeveel herdruk is wordt niet vermeld. Bronnen voor deze cijfers zijn voor Nederland de lijsten van de Nederlandse Bibliografie (zie Boekblad) en voor Vlaanderen de bij Tijdingen aangemelde titels.

Kinderboekenweek Nederland

Het officiële thema van de kinderboekenweek in Nederland luidt Duizend dingen achter deuren; kinderen, boeken en musea. De kinderboekenweekuitgave wordt geschreven door Joke van Leeuwen en geproduceerd door uitgeverij Querido te Amsterdam.