Levende Talen. Jaargang 1930

Jaarverslag van de sekretaris over 1930.

Het is de steller van dit verslag een genoegen te kunnen konstateren, dat de algemene toestand van de vereniging gunstig mag genoemd worden. Met recht schreef de A.V.M.O.-redakteur van het Weekblad in een artikel over het a.s. internationale kongres van leraren in levende talen te Parijs, dat zich in onze vereniging een krachtiger leven openbaarde. Dit uit zich niet alleen in een sterke groei van het ledental, maar ook in het voornaamste orgaan van onze vereniging, de Berichten en Mededelingen. Naar mijn mening verklaarde de heer Bartels dit terecht door te wijzen op de vele brandende kwesties die zich speciaal op het gebied van het taalonderwijs voordoen en op de belangstelling voor een type van Voorbereidend Hoger Onderwijs in statu nascendi waarin de moderne talen de kernvakken zullen vormen.

Daaraan is het zeker te danken dat gedurende het afgelopen jaar het ledental regelmatig gegroeid is en onze propaganda in het September-nummer met succes bekroond. Het aantal leden is sedert 1 Januari gestegen van 435 tot 519. (In de laatste vijf jaren is het ledental bijna verdubbeld: van 270 tot 519). Tegenover 96 nieuwe leden staan slechts 12 die moesten worden afgeschreven, waarvan de meesten door overlijden of pensionering uit de rijen der leraren traden.

Ik mag er ook op wijzen dat Indië geen gering aandeel heeft in de groei van de vereniging. Niet minder dan 42 Indiese kollega's treden dit jaar toe. Een woord van hulde aan onze Indiese korrespondent A. Peperzak te Malang en ook aan diens krachtige helper Dr. A. Noë te Bandoeng is hier zeker op z'n plaats. Dank zij hun bemoeiingen lieten zich bijv. alle taalleraren aan de M.S. te Semarang en te Weltevreden en bloc inschrijven, terwijl nu ook alle leraren aan de H.B.S. te Malang lid zijn. Het moederland mag hieraan een voorbeeld nemen.

Hoe zeer ons dit levensblijk ook verheugt, toch lijdt onze vereniging nog altijd aan een kwaal die niet onbedenkelik, maar,

[p. 7]

voegen wij er dadelik als troost aan toe, een gebruikelike verenigingsziekte is: ik bedoel hetzelfde wat mijn voorganger ‘bloedsaandrang naar 't hoofd’ noemde. Behalve Hoofd- en sektiebesturen is er maar een heel kleine groep van warm belangstellende en krachtig meewerkende leden. De kwaal is misschien aan 't afnemen, maar bestaat nog ontegenzeglik. En m.i. berust de kracht van een vereniging minder op het aantal dan op de grootte van de kring van hen die daadwerkelik meedoen aan het verenigingsleven.

In de samenstelling van het Hoofdbestuur kwam verandering door het aftreden van den heer Kroes als voorzitter en van den heer Schepers als sekretaris. Zonder de verdiensten van de scheidende voorzitter te verkleinen mogen wij zeggen dat vooral het heengaan van Dr. Schepers, op wie als sekretaris en redakteur het leeuwenaandeel van het werk rustte, een gevoel van gemis achterliet. Het Bestuur is dan ook overtuigd dat het in de geest van de leden heeft gehandeld door hem bij zijn afscheid als leraar van het Haarlems Gymnasium bij monde van de voorzitter te huldigen en hem het mooie boek van Henri Polak over ons mooie land aan te bieden. - Als voorzitter trad op Dr. Ras, als sekretaris en redakteur ondergetekende.

In de sektie-besturen kwam slechts in zoverre verandering, dat in de plaats van ondergetekende, die door zijn benoeming tot sekretaris van het H.B. af moest treden als bestuurslid van de Nederlandse sektie, de heer Zijderveld bereid werd gevonden dit sektiebestuur aan te vullen; ongetwijfeld zullen de Nederlandse kollega's die gelukkige oplossing sanctioneren.

Het leven in de sekties uit zich in de Januari-vergadering en in het tijdschrift. De vergadering van 3 Jan. a.s. zal, gezien de belangrijke agenda's, die alle van meer of minder aktuele aard zijn, van de vitaliteit van de sekties een ondubbelzinnig getuigenis afleggen, En wat het andere betreft, kan de redakteur getuigen dat er in de verschillende sekties een opgewekt leven heerst. In de een wat meer dan in de andere. Onze grootste sektie, de Engelse, gaat ook hierin vooraan. Ongetwijfeld is dit voor een groot deel te danken aan het levenwekkend voorbeeld van de voorzitter, de heer Kruisinga. De Franse sektie heeft een voorsprong doordat het a.s. Internationaal kongres van leraren in levende talen te Parijs zal plaats vinden. In de Nederlandse sektie blijft de heer Schneiders ons met zijn nimmer falende vruchtbaarheid verheugen.

Ons orgaan mocht zich in een grotere belangstelling van de leden verblijden. Het hoopt dit ook te blijven doen onder zijn nieuwe

[p. 8]

naam. De meerderheid van het Hoofdbestuur voelde voor een meer ‘levende’ naam. De oude had zijn eerbiedwaardigheid voor, zijn deftigheid schijnt wat uit de tijd. Geheel verdwijnen doet hij niet; hij moet zich echter vergenoegen met een bescheiden twede plaats. Dit heeft ook het voordeel dat degenen wie het scheiden zwaar valt, zonder bezwaar ons orgaan onder die naam kunnen blijven citeren.

In de positie van de redakteur kwam ook enige verandering, al loopt het hiermee in de praktijd zo'n vaart niet. De redakteur heet nu ‘verantwoordelik’ en verkreeg daarmee het recht en de plicht om te zorgen voor de ‘goede toon’. Tot mijn blijdschap mag ik zeggen dat mijn medeleden mij tot nu toe slechts zelden noopten om van dit recht gebruik te maken. Het H.B. heeft middelen overwogen om ons blad belangrijker te maken. Een van hen is het opnemen van referaten over belangrijke artikelen in binnen- en buitenlandse tijdschriften. Aanvankelik hadden wij ons voorgesteld dit op ruimer schaal te doen, maar verschillende bezwaren, waaronder het finantiële, verzetten zich daartegen, althans voorlopig. Dank zij de krachtige en zeer gewaardeerde hulp van onze medewerkers heeft ons orgaan aan belangrijkheid gewonnen. De omvang van de ingezonden kopie is een der duidelikst sprekende symptomen van een opgewekt verenigingsleven. De redakteur kan het best de polsslag voelen en hij kan verzekeren dat die reden tot tevredenheid geeft. Zo zelfs, dat hij meermalen niet alle inzenders tevreden kon stellen en een nadere finantiëele regeling met de uitgever moest getroffen worden. Met erkentelikheid gewagen wij hierbij van de royale wijze waarop de firma Kemink aan onze wenschen tegemoet kwam.

Naar buiten trad de vereniging op met een adres aan de Minister in zake de H.B.S.A. Wij konstateren met voldoening, dat de Minister gehoor heeft gegeven aan een vroeger geuite klacht en nu ons advies heeft ingewonnen. Het kwam gelegen, want de vorige Algemene Vergadering had juist dit onderwerp behandeld. Na de inleiding van de heer van Schothorst was een motie aangenomen, die een opdracht aan het Hoofdbestuur inhield. In het bedoelde adres heeft het Bestuur tegelijkertijd aan die opdracht en aan het verzoek van de Minister om advies voldaan. De kern van ons adres is, dat wij erop aandrongen dat de afwijkende typen met een meer litterairhistoriese richting gelegenheid tot ontwikkeling zouden krijgen. Geef het nieuwe schooltype dat een plaats vraagt - men noeme het een litterair-historiese H.B.S. of een modern-humanisties Gymnasium -

[p. 9]

de kans om zijn bestaansrecht te bewijzen en neem de belemmeringen in de wet weg of open de mogelikheid tot zijn ontwikkeling. Men vindt het adres in het Junie-nummer van de Berichten en Mededelingen.

Voorts verzond het Bestuur een adres over reisbeurzen, te vinden in hetzelfde nummer, waarin wij de Minister verzochten leraren en aanstaande leraren in de moderne talen stipendia en studieverlof te verlenen om het vreemde land te bezoeken. Hernieuwde aandrang zal nodig zijn, daar de Minister ons tot heden niet geantwoord heeft.

In de derde plaats protesteerde het Bestuur tegen de ministeriële aanschrijving over de spelling. De onuitvoerbaarheid, de onwetenschappelikheid, het verwarringstichtende van deze nieuwe regeling werd daarin, in aansluiting aan de Nota van Prof. De Vooys, aangetoond en de moeilikheid voor de leraren om haar te onderwijzen en in praktijk te doen brengen uiteengezet. Wij verzochten de Minister een regeling van het onderhavige punt (de buigings-n) te treffen waaraan genoemde bezwaren niet kleefden en werkelik deskundigen hun sanctie konden geven.

Veel aandacht besteedde het Bestuur aan het Internationaal Kongres van leraren in levende talen, dat met Pasen te Parijs zal gehouden worden. Het is zeer te betreuren dat het onze afgevaardigde naar de voorbereidende konferenties, de heer Van Bellen, niet gelukt is het kongres geheel in onze Paasvacantie te doen vallen. Een recente poging van het Bestuur tot uitstel kon niet slagen. Wij onderschrijven de wens van de heer Van Bellen, dat de Minister het onze leden mogelik zal maken het kongres bij te wonen. Aan krachtige pogingen in die richting van het Bestuur zal het niet ontbreken. Zeer terecht wees de heer Van Bellen op het grote belang dat dit kongres heeft voor ons onderwijs, waarvoor de Minister niet blind kan zijn. Op verzoek van ons Bestuur is een punt op de agenda geplaatst betreffende de opleiding tot het leraarsambt. De heeren Kruisinga, Van Bellen en Spamaay, de voorzitters van de Engelse, Franse en Duitse sektie, hebben een rapport opgesteld, dat, als het de goedkeuring van de Alg. Verg. heeft verkregen, op het kongres door de rapporteur, die de Verg. zal benoemen, wordt verdedigd.

Het Hoofdbestuur was vertegenwoordigd op het Paedagogies kongres. Het had voor ons leraren in de levende talen slechts een matig belang en het enthousiasme van het verslag van onze vertegenwoordigers was daaraan evenredig.

[p. 10]

Het Hoofdbestuur vergaderde vier malen. De verslagen trof men in de Berichten en Mededelingen aan. Op een dier vergaderingen hield ons de verhouding bezig tot de onlangs opgerichte groep van leraren in levende talen aan het Gymnasium. Onze konklusie was dat wij de oprichting van die groep toejuichten; zij vervult een louter interne rol in het Genootschap en haar aandacht bepaalt zich tot de samenstelling van het Gymnasiale leerplan. Vooraanstaande personen in onze vereniging hebben zitting in het Bestuur.

Op de laatste bestuursvergadering is besloten tot het in werking stellen van een apparaat ter voorlichting van de leraren in de moderne talen bij het aanschaffen van boeken voor hun schoolbibliotheek.

Besluiten wij dit verslag met de wens dat de stijgende lijn, die wij tans mochten opmerken, zich zal voortzetten.

W. VAN DEN ENT.