Levende Talen. Jaargang 1939

Vergadering van de Engelse sectie.

Omstreeks kwart na twee wordt de druk bezochte vergadering door den voorzitter geopend. Nadat hij er de aandacht op heeft gevestigd, dat, in tegenstelling met de laatste jaren, slechts één onderwerp besproken zal worden, zodat er voldoende tijd voor een rustige nabespreking zal zijn, geeft hij het woord aan Dr. N.H.M. Zwager, die een inleiding zal houden over het annoteren van Engelse Schoollectuur. Daar men deze inleiding elders in dit nummer in zijn geheel kan vinden, kan ik volstaan met het releveren der hoofdpunten. Spreker begint met een antwoord op de vraag: ‘Wat verstaat men onder Schoollectuur?’ In verband hiermee dringt hij aan op frisse, gezonde leesstof, met vermijding van alles, wat zwaar en zwoel is; hetgeen vanzelf voert tot het volgende punt: de doeleinden van het lezen van een vreemde taal op school, waarbij hij als zeker niet minst belangrijke factor noemt de opvoeding tot na-schoolse zelf-cultuur.

[p. 52]

Nadat de inleider vervolgens, wat betreft de vraag: geannoteerde, eventueel tevens bekorte, òf niet-geannoteerde, volledige uitgaven, zijn voorkeur voor de eerste soort gemotiveerd heeft, komt hij tot zijn eigenlijke onderwerp.

Aan de hand van talrijke, dikwijls zeer vermakelijke, voorbeelden toont de spreker aan, hoe niet geannoteerd moet worden, om tot de conclusie te komen, dat een goed annotator zich vòòr alles moet afvragen: ‘hoe begrijpen de leerlingen de tekst het beste?’ Daarom zal hij dikwijls een vertaling prefereren boven een verklaring in de vreemde taal en deze laatste alleen geven, indien dit mogelijk is met behoud van kortheid en duidelijkheid. De overweging - waarvan de juistheid trouwens door Dr. Zwager zeer wordt betwijfeld - dat een verklaring in het Engels de leerlingen in de Engelse sfeer houdt, is een factor van ondergeschikt belang. Een geannoteerde uitgave moet nooit worden een kans voor den annotator om zijn geleerdheid ten toon te spreiden. Aantekeningen - en hetzelfde geldt voor de door Dr. Zwager nodig geachte inleiding tot het werkje - zijn alleen verantwoord, indien zij wezenlijk bijdragen tot een beter begrijpen van de lectuur.

Nadat de voorzitter Dr. Zwager dank heeft gezegd voor zijn met grote belangstelling gevolgd betoog, wordt overgegaan tot de nabespreking.

De eerste spreker, de Heer Andriessen verdedigt verklaringen in de vreemde taal en wijst op de diensten, die hierbij bewezen kunnen worden door West's New Method Dictionary, met zijn eenvoudige, duidelijke verklaringen. Voorts bestrijdt hij de opvatting van Dr. Zwager, dat lectuur met een erotische inslag altijd uit den boze is.

Hierna toont Dr. de Groot met voorbeelden uit de praktijk aan, dat onverkorte, ongeannoteerde uitgaven niet steeds onbruikbaar zijn. Zij moedigen bovendien dikwijls het zelfvertrouwen bij onze leerlingen aan. Verder wijst hij op de voordelen van een los boekje met ‘notes’ inplaats van de door Dr. Zwager aanbevolen vertalingen en verklaringen voor de kantlijn of onder aan de bladzij. Dit vooral met het oog op proefwerken. Men kan dan gemakkelijker controleren of de leerlingen de moeilijkheden in 't gelezene werkelijk begrepen hebben. Ten slotte vestigt hij er de aandacht op, hoe de verandering in de aard der annotaties, indien men oudere en nieuwere uitgaven ver-

[p. 53]

gelijkt, parallel loopt met de verandering in methode en doelstelling van het onderwijs in de Moderne Talen.

Naar aanleiding van de opmerking van Dr. de Groot over een onderzoek naar de woordkennis van onze leerlingen, zegt Dr. Prins, dat er toch veel woorden zijn, die zij rustig mogen vergeten. In verband hiermee vraagt hij het oordeel van den inleider over de zogenaamde frequentielijsten.

Vervolgens merkt Mej. Opstelten nog op, betreffende het door Dr. Zwager genoemde bezwaar van G.B. Shaw tegen een geannoteerde uitgave van zijn werken, - de schooljeugd zou dan aan hem even erg het land krijgen als aan Shakespeare - dat Shaw waarschijnlijk slechts op de Engelse schooljeugd doelde.

De laatste spreker is Dr. Habbema. Hij vindt, dat Dr. Zwager bij zijn definitie van schoollectuur te hoog grijpt: ook wat niet aan de hoogste litteraire eisen voldoet, kan soms zeer geschikte lectuur zijn voor onze leerlingen. Verder breekt hij een lans voor ernstige lectuur, naast de humor, het avontuurlijke, door Dr. Zwager aanbevolen. Wat niet grappig is, behoeft volstrekt niet altijd somber te zijn. Voorts lijkt hem de meer en meer gebruikelijke inleiding bij geann. uitgaven dikwijls volkomen overbodig. Ten slotte vraagt hij, wat de annotator moet beginnen in het geenszins denkbeeldige geval, dat hijzelf geen verklaring kan vinden voor een woord, een uitdrukking, een passage. De vergadering wacht het antwoord van Dr. Zwager niet af. Men is 't er algemeen over eens, dat eerlijkheid hier geboden is, en onwetendheid in zo'n geval geen schande. Ook is de mogelijkheid niet uitgesloten, dat er onder de velen, die het werkje in handen krijgen, iemand is, die licht kan brengen in de duisternis.

Hierna antwoordt Dr. Zwager de verschillende sprekers.

Daar niemand verder het woord verlangt, dankt de voorzitter de aanwezigen voor de belangstelling, waarvan hun aanwezigheid blijk heeft gegeven en, na een aansporing om deze belangstelling ook, zo mogelijk, te tonen door een artikel of een boekbespreking in ‘Levende Talen’, sluit hij om kwart vòòr vier de vergadering.

M.B. PORTHEINE.