Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

Vanden hemelsche teekenen te Ierusalem ghesien.

Hoe Iason die stadt Ierusalem ouerualt, plaecht, ende nochtans vlieden moest, Hoe Anthiochus Iudam veruolchde, tvolc dode ende den tempel beroofde

Dat .v. Capittel

1

⁺IN dye selue tijt bereyde Anthiochus sijn tweede reyse in Egipten.

+ A vers 1

2

Het gheuiel ouer al dye stadt van Ierusalem, datmen. xl. daghen reyseners door die lucht sach rijden, hebbende ghulden cleederen ende pijcken, als gewapende betaelgijen, ende den loop der paerden bi ordenen ghestelt, ende die vergaderinghe na by, ende die beweginge der schilden, ende der behelmetter menichte,

3

met blooten wtgetogenen sweerden, ende tscieten der gheschutten, ende der guldenen wapenen schijnsele, ende alle manieren van pantsieren.

4

Waerom si alle baden dat dese seltsame dinghen, ten besten vergaen moesten,

5

maer alsser een valsch, gheruchte wtgegaen was. Als dat Antiochus ghestoruen soude sijn, so nam Iason niet min dan duysent mannen tot hem, ende beliep die stede haestelick, ende dye borgers vloden tsamen totter mueren, ende ten laetsten als hi dye stadt ingenomen had,

6

soo vloot Menelaus opt slot, Mer Iason en spaerde sijn borgeren nyedt inden slach, noch hi en dachte niet den voorspoet teghen die vrienden, alder meeste quaet is achtende dat hi der vyanden, ende niet der borghers victoriosen roof soude nemen.

7

Maer dat hooghe priesterschap en vercreech hi niet, maer deynde zijnder lagen, ontfinck hi in bescaemtheyt, ende vooruluchtich ginck hy weder inder Ammoniten landt.

8

Ten laetsten werdt hy tot verderffenisse sijns selfs beclaecht voor Aretha, der Araben Coninck vliende van deen stadt in dandere, allen menschen hatelic, als een vluchtighe afualler vander wetten, ende versumelic als des landes, ende der borgers vyant is hi wtgestooten in Egipten. Ende dier daer veel wt haren vaderlande had verdreuen,

9

die verghinck in vreemde landen, ende tooch tot Lacedomon, als die daer toevlucht soude hebben, om zijns maechschaps wille.

10

Ende dier daer veel onbegrauen wech had gheworpen, dye werdt selue onbeclaecht, ende onbegrauen wech gheworpen, ende hi en besichde noch vreemde begrauinghe noch hi en was sijns vaderlijcx grafts niet deelachtich

11

Dese dinghen gheschiet zijnde, vermoeyde dye coninc, dat dye Ioden tgeselschap laten souden, ende hierom wt Egipten reysende, heeft hy die stadt met fellen gemoede van wapenen inghenomen

12

Ende hy beual sinen ruyteren al doot te slaen, ende niet te sparen die ghene die hen tegen quamen, ende door die huy-

[p. *]

sen opstigende, die lieden wreedelic verdoende.

13

Aldus ghesciedender dootslaghen der ionghers ende der ouders, ende der wiuen, ende kinderen vernielinge ende doodinge der maechden, ende cleynder kinderkens

14

Binnen die gheheel drie daghen warender .lxx. duysent doot geslaghen .xl. duysent geuangen, ende niet min vercocht,

15

ende dit en is niet ghenoech, hi dorstede ooc inden tempel gaen, die heyligher is dan alle dat lant, met Menelao die hem leyde, die een verrader der wetten ende des lants was,

16

ende nemende die heylighe vaten met sinen misdadighen handen, die van anderen coninghen ende steden gheset waren, tot vercieringe der heyligher plaetsen, ende ter eeren, die taste hi onweerdelijck aen, ende besmettese.

17

Aldus Antiochus al heel wten sinne, en aenmercte niet dat God een luttel gram was, om die sonden der gheenre die int stadt woonden,

18

waerom dat ontrent der plaetsen versmadinghe gheuiel. Anders waert dat si niet in vele sonden beuonden en hadden gheweest, soo soude hi oock terstont daer comende sekerlijck ghegheesselt ende achterwaert gestooten hebben gheweest, van sijnder stoutheyt,

19

ghelijc Heliodorus, die van Seleuco den coninck ghesonden was, om die gheltkiste wt te roouen.

20

Mer God en heuet tvolc om der plaetsen wil niet vercoren, mer die plaetse om des volcx wille. ⁺ Daerom is die plaetse selue ooc mede deelachtich ghemaect des volcx quaet, maer namaels, sal si ooc deelachtich der goeder worden. Ende die in die gramscap des almachtighen Goods verlaten is, sal weder tot versoeninghe des grooten Goods, met der alder hoochster glorien verhooghet worden,

+ D vers 20

21

Aldus nam Antiochus, duysent ende achthondert pont wt den tempele, ende hi is weder snellijcken na Anthiochien ghereyst, meenende van hooueerdicheyt, dat hy dye aerde daer toe soude brenghen, datmender te schepe soude moghen varen, ende de zee datmen daer ouer gaen soude, om die verheffinge sijns herten. Hi liet prouoosten om tvolck te quellen.

22

Te Iherusalem liet hi Philippum, die te Phrigien gheboren was, dye wreedere van seden was, dan die ghene selue daer hi af ghestelt was.

23

Maer in Garisim liet hi Andronicum ende Menelaum, dye den borghers swaerder vielen dan die andere. Ende doen hy teghen dye Ioden gheset was,

24

soo seynde hy den hatelijcken prince Appollonium met eenen heyr van tweentwintich duysent mannen, hem ghebiedende dat hijse al doot soude slaen, dye van volcomenen ouderdom waren, ende die vrouwen ende iongelinghen, ende maechden vercoopen.

25

Als hi te Ierusalem ghecomen was, vrede veysende, rustede hy totten heylighen Saboth dach toe, ende als die Ioden doe vierden, so gheboot hi den sinen, die wapenen aen te nemen.

26

Ende hy verdedese alle te samen wreedelijcken, die totten schouspele ghecomen waren. Ende die stadt metten ghewapenden doorloopende, doode hi een groote menichte.

27

Mer Iudas Machabeus die die thienste was, was besiden afghegaen, in een woeste plaetse, ende daer leyde hi sijn leuen metten sinen in die berghen, onder die wilde beesten, ende etende spijse des hoys ende gras, so woonden si daer op dat si der besmettingen niet deelachtich en souden sijn.