Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

Vander parabole vanden wijnberghe, ende vanden tzijs penninc diemen den keyser geuen soude, ende vanden seuen broeders dye een wijf trouden, ende welck dat opperste gebot is.

Dat .xij. Capittel

[afbeelding]

1

⁺⁺ENde hi begost tot haer door ghelijckenissen te spreken, Een mensche plante eenen wijngaert, ende maecte eenen tuyn daerom, ende groef eenen kelder ende maecte eenen toren, ⁺ ende heeftet den bouluyden verhuert, ende reysde wech,

+ B vers 1

+ A vers 1

+ matthei, xxi.d luc, xx g Esa, v a,

2

ende sant eenen knecht doent tijt was totten wijngaerdenieren, dat hi vanden wijngaerdeniers name vander vrucht des wijngaerts,

3

si namen hem ende sloegen hem ende lieten hem ledich ghaen,

4

Anderwerf sant hi tot haer eenen anderen knecht, dien steenden si ende wonden hem op zijn hooft, ende lieten hem versmaet van hen gaen

5

Ende doen sant hi noch eenen anderen, dyen dooden si, ende vele ander, somige sloegen si, somighe dooden si.

6

Doen had hi noch eenen eenigen sone, dien hi lief hadde, dyen sant hi ooc tot haer ten laetsten, ende seyde, Si sullen haer ontsien voor mijnen sone,

7

Mer die selue wijngaerdeniers seyden onder malcanderen, dit is die erfghenaem, coemt laet ons hem dooden, so sal die erffenisse ons sijn,

8

Ende si namen hem, ende wierpen hem wt buyten den wijngaert, ⁺

+ psa cxvij

9

Wat sal nv die Here des wijngaerts doen? hy sal comen ende die wijngaerdeniers sal hi verdoen, ende den wijngaert ander geuen,

10

hebt ghi ooc niet gelezen dese scrift Den steen dien die timmerlieden verworpen hebben, die is eenen hoecsteen geworden,

11

vanden HERE is dat gesciet, ende het is wonderlic in onsen oogen.

12

Ende si leyden daer op toe hoe si hem vangen mochten, mer si vreesden dat volc, want si bekenden dat hi dese gelijckenisse hadde geseit op haer, Ende si lieten hem, ende gingen van daer.

13

Ende si sonden tot hem somige vanden Pharizeen ende

[p. *]

Herodes dienaers, ^{+ +} dat si hem souden vangen in sijn woorden,

+ B vers 13

+ matthe. xxij.c Luc xx.c.

14

Ende si quamen ende seyden tot hem, Meester, wi weten dat ghi warachtich sijt, ende ghi en vraecht na nyemant, want ghi en acht niet dat aenscijn der menscen, mer ghi leeert den wech Gods recht,

15

Ist recht, datmen den Keyser tsijs gheue, oft niet? sullen wy dat geuen oft niet geuen?

16

mer hi mercte haer geueynstheyt, ende seyde tot haer, Wat tempteert ghi mi, Brenget mi eenen penninck, dat ic hem sie.

17

Ende si brochten hem eenen, Doen sprack hi, Wiens is dat beelt ende opscrift Si seyden tot hem, des Keysers.

18

Doen antwoorde Iesus, ende seyde tot haer, So gheeft den Keyser dat des Keysers is, ende God so wat gods is, Ende si verwonderden van hem.

19

Doen gingen tot hem die Saduceen die daer houden datter geen verrisenisse en is, die vraechden hem ende seyden,

20

Meester Moyses heeft ons bescreuen, waert dat yemants broeder storue, ende laet achter sijn wijf, ende geen kinder, soo sal sijn broeder dat selue wijf nemen, ende een saet sinen broeder verwecken.

21

Nv sijn geweest seuen broeders, die eerste nam een wijf, dye sterf, ende en liet geen saet achtere,

22

ende die ander namse ooc, ende sterf, ende en liet ooc geen saet achter, die derde des seluen gelijc,

23

ende si namense alle seuen, ende en lieten geen saet achter. Doen ten laetsten na allen, sterf ooc dat wijf. Nv inder verrisinghe, als si opstaen, welcx wijf sal si dan sijn van hen lieden. Want alle seuen hebben sise te wijue gehadt.

24

Doen antwoorde Iesus ende seide tot haer. Ten is niet also, ghi dwaelt, daerom dat ghi niet en weet vander scrift, noch vander cracht Gods

25

wanneer si vander doot sullen opstaen, so en sullen si nyet trouwen, noch getrout worden, mer si sijn, als die engelen inden hemel. ⁺

+ exo. iij.b

26

Mer vanden dooden dat si weder opstaen, en hebt ghi niet gelesen in dat boec Moysi hoe God bi den haechdoornen tot hem seyde, ende sprac Ic ben die God Abrahams, ende die God Isaacs, ende die God Iacobs.

27

Het en is niet een God der dooden, mer het is een God der leuenden, daerom dwaelt ghi zeer

28

† Ende daer ginc een tot hem, vanden scriftgheleerden die hen ghehoort hadde, hoe si malcanderen beuraecht hadden, ende sach dat hi hen wel geantwoort hadde, ende vraechde hem, ⁺ Welc is dat alder eerste gebot van allen? Iesus antwoorde hem. ⁺ Dat alder eerste van allen geboden is dat,

+ C vers 28

+ le. xix.

29

hoort Israel. God onse HERE is een

30

Ende ghi sult uwen HERE uwen God liefhebben, wt uwer geheelder herten, ende wt al uwer geheelder sielen, ende wt al v gedachten, ende wt uwer geheelder crachten

31

Dat is dat eerste gebot, Ende dat ander is hem ghelijc Ghi sult liefhebben uwen naesten als v seluen, Daer en is geen ander groter gebot dan dese,

32

Ende die scriftgeleerde seyde tot hem. Meester ghi hebt voorwaer recht geseyt, want daer is een God, ende daer en is geen ander buyten hem,

33

ende den seluen lief te hebben, wt geheelder herten, ende wt geheelen verstande, ende wt geheelder sielen, ende wt alle crachten, ende den naesten lief te hebben als hem seluen, dat is meerder dan den brantoffer, ende alle offer,

34

⁺Doe Iesus sach dat hi wijsselic antwoorde seyde hi tot hem, ⁺ Ghi en sijt niet verre vanden rijcke Gods. * Ende niemant en dorste hem voorder vragen,

+ D vers 34

+ psa. cx

35

Ende Iesus antwoorde, ende seyde, doen hi leerde inden tempel, Hoe seggen die scriftgeleerden, Cristus is Dauids sone?

36

Want Dauid seyt, door den heyligen geest, die HERE heeft geseyt tot mijnen HERE Sit tot mijnder rechter hant, So langhe dat ic sette dijn vyanden tot eender voetenbanc uwer voeten,

37

daer heet hem Dauid ymmer zijn HERE, waer af is hi dan sijn sone. Ende veel volcx hoorden hem geerne

38

⁺Ende hi leerdese, ende seyde tot haer, Wacht v voor die scriftgeleerden, die gaen geerne in lange cleederen ende laten hen groeten op die merct,

+ E vers 38

39

ende si sitten geerne in die hoochste plattse inder scolen, ende aender tafel,

40

ende si verteeren der weduwen huysen in eenen scijn van lange gebeden, daerom sullen si des te meer verdoemenisse ontfangen.

41

Ende Iesus sette hem tegen dye Gods kiste, ende sach hoe dat volc gelt werp in Gods kisten, Ende veel rijcke wierpen daer veel in, ⁺

+ lu, xxi,a

42

Ende daer quam een arme weduwe, ende werp daer in twee minuten, dwelc also veel is, als een vierlinck oft halder.

43

Ende hi riep sijn iongeren tot hem, ende seyde tot haer, Voorwaer seg ick v,

44

dese arme weduwe heeft meer in die kist Gods geworpen, dan alle die daer in geleit hebben. Want si hebben alle van haer ouerscot in geleyt. Mer dese heeft van haerder noottruft al wat si hadde, haer geheele voetsel ingeleyt.