Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

Hoe die Engel zacharie openbaerde, ende zacharias den Enghel niet geloouende, wert hi stom. Hoe Maria vanden Engel ghegroet wert, ende wt vermaninge des Enghels Elizabeth visiteerde, ende hoe Elizabeth baerde, ende hoe zacharias sprekende wert.

Dat .I. Capttel.

1

⁺INden tijden Herodis des Conincx van Iudea, was een priester met name zacharias vander ordinantie Abia, ende sijn wijf was vanden dochteren Aarons, ende haren name was Elizabeth,

+ B vers 1

2

Si waren beyde gherechtich voor God, wandelende in allen geboden ende settingen des HEREN onberispelic,

3

Ende si en hadden geen kint, want Elilabeth onuruchtbaer was, ende si waren beyde wel bedaecht.

4

Ende het gesciede, doen Zacharias dat priesterscap bediende voor God, ter tijt sijn-

[p. *]

der ordinancie,

5

na die gewoonte des pristerscaps, so vielt in die oorden sijnder behoorten, dat hi wierooken soude.

6

Ende hi ginc inden tempel des HEREN, ende alle die menichte des volcx was buyten biddende, binnen den tijt datmen wieroocte.

7

Ende dye Engel des HEREN openbaerde hem doen, staende ter rechter hant vanden outaer des wieroocx,

8

ende Zacharias wert verscrict als hi hem sach, ende hem quam een vreese aen.

9

Ende die engel seyde tot hem, En vreest niet Zacharia, want v gebet is verhoort, ende Elizabeth v wijf sal v baren eenen sone, ende sinen naem sal worden geheeten Ioannes,

10

ende v sal bliscap ende vruechde sijn, ende veel sullender verblijden in sijnre geboorten.

11

Want hy sal groot sijn voor den HERE, wijn ende stercken dranc en sal hi niet drincken, Ende hi sal worden veruult vanden heiligen geest, noch inden lichaem sijnder moeder,

12

Ende hy sal veel kinderen van Israel bekeeren totten HERE, haren God.

13

Ende hi sal voor sijn aensicht gaen inden geest ende inder cracht Helye, op dat hi bekeere die herten der vaderen totten kinderen, ende die ongeloouighe totter vroetheyt der rechtueerdigen, om te bereyden den HERE een volmaect volck. *

14

† Sacharias seyde totten engel Waer bi sal ic dit weten? Want ic ben out, ende mijn wijf is bedaecht.

15

Ende die engel antwoorde hem, ende seyde, Ick ben Gabriel die voor God staet, ende ben gesonden om met v te spreken, ende v dese blijde dingen te vercondigen.

16

Ende siet, om dat ghi niet en gelooft mijnen woorden, die in haren tijden veruult sullen worden, so sult ghi stomme sijn, ende ghi en sult niet connen spreken, tot in dien dage dat dit geschien sal.

17

Ende dat volc verbeyde Zachariam, ende si verwonderden, dat hi inden tempel so lange beyde

18

Ende doen hi wt quam en const hi tot hen niet spreken, Ende si bekenden dat hi een visioen hadde gesien inden tempel, Ende hi wencte hen, ende bleef stom.

19

Ende het is gesciet als de dagen zijns ambachts veruult waren, ginc hi in sijn huys,

20

ende na desen dach wert Elizabeth zijn wijf beurucht, ende borch haer vijf maenden, seggende.

21

Aldus heeft mi dye HERE ghedaen inden dagen inden welcken hi mi ^a aengesien heeft, af te nemen mijn versmaetheyt onder die menschen. *

[afbeelding]

a Aengesien, dat is dat hem belieft heeft my gratie te doen.

22

⁺† Ende in die seste maent wert die Engel Gabriel gesonden van God, ⁺ in een stadt van Galilea, welcker naem was Nazareth,

+ C vers 22

+ mat. i.d. esa. vi.c.

23

tot eender maget die getrout hadde eenen man genaemt Ioseph, vanden huyse Dauids, ende der maget naem was Maria.

24

Ende de engel quam tot haer in ende seyde, Sijt gegroet vol gracien, Die HERE is met v, Ghi sijt gebenedijt onder die vrouwen

25

⁺Doen si hem sach, verscricte si van sinen woorden, ende dachte hoedanige groete dat ware. Ende dye Engel seide tot haer,

+ D vers 25

26

En ontsiet v niet Maria, want ghi hebt gracie geuonden bi God,

27

Siet, ghi sult ontfangen inden lichaem, ende ghi sult baren eenen sone, ende sult sinen naem heeten Iesus,

28

Dese sal groot sijn, ende hi sal worden gheheeten een sone des alre hoochsten, Ende God de HERE sal hem geuen Dauids sijns vaders stoel,

29

ende hy sal een coninc sijn ouer dat huys Iacobs inder eewicheyt, ende sijns rijcx en sal geen eynde sijn.

30

Doen seyde Maria totten Engel. Hoe sal dit gheschien? want ic en bekende geenen man.

31

Ende die Engel antwoorde haer ende seyde. Die heylige geest sal van bouen comen in v, ende die cracht des alre hoochsten sal v omschijnen. Daerom dat heylige dat van v geboren sal worden, dat sal ghenoemt worden dye sone Gods,

32

ende siet, Elizabeth v nichte is ooc beurucht met eenen sone in haerder outheyt, ende dit is haer seste maent, die daer onuruchtbaer heet,

33

want bi God en is geen dinc onmogelijc.

34

Ende Maria seyde. Siet hier ben ic dye dienstmaecht des HEREN, mi geschie gelijc ghy geseyt hebt. * Ende die Engel ginc van daer.

35

⁺† Ende Maria stont op in dien dagen, ende ginc op dat geberchte met haesticheden, tot der stadt Iuda,

+ E vers 35

36

ende quam in dat huys Sacharie ⁺ ende groetede Elizabeth Ende het gesciede als elizabeth hoorde de groete marie, verblijde dat kint in haren lichaem,

+ Esa. v.a. Ier. xlij.

37

Ende Elizabeth wort veruult vanden heyligen geest, Ende si riep luyde, ende seyde.

38

Gebenedijt sidy onder den vrouwen, ende gebenedijt is die vrucht ws lichaems,

39

ende van waer coemt mi dat, dat die moeder mijns HEREN tot my coemt?

40

Siet doen ic die stemme dijns groetens hoorde, verhuechde hem dat kint met vruechden in mijnen lichame,

41

Ende salich sidy die gelooft hebt, want het sal al volbracht worden, dat tot v geseyt is vanden HERE.

42

Ende Maria seyde, Mijn siel maect groot den HERE,

43

Ende mijnen geest verblijt hem in Gode mijn salicheyt,

44

Want hi heeft die nederheyt sijnder maget aengesien, Siet, van nv aen sullen mi salich prisen alle geboorten,

45

Want hi heeft grote dingen aen mi gedaen dye daer machtich is, ende heylich is sinen name,

46

Ende sijn barmherticheyt duert van geboorte tot gheboorte, den genen die hem ontsien,

47

Hi heeft ghewelt geoeffent met sinen arm, ende verstroyt die houerdich sijn in haers herten sin.

48

Hi heeft dye machtige vanden stoele geset, ende die ootmoedige verheuen,

49

Die hongerige heeft hi met goeden veruult, ende die rijcke ledich gelaten,

50

Hi heeft der barmherticheyt gedacht, ende sinen dienaer Israel opgeholpen,

51

Als hi ghesproken heeft onsen vaderen Abraham ende sinen sade inder eewicheyt. Ende Maria bleef bi haer drie maenden, ⁺ daer nae keerde si wederom in haer huys. *

+ F vers 51

52

† Ende den tijt Elizabeths quam dat si baren soude, ende si baerde eenen sone,

53

Ende haer gebueren ende magen hoorden dat die HERE groote barmherticheit aen haer gedaen hadde, ende verblijden hen met haer,

54

ende het is gesciet inden achtsten daghe, quamen si om dat kint te besnijden, ende si hietent Sacharias, na sinen vader,

55

Ende sijn moeder antwoorde ende seyde, In geenre wijs, mer het sal heeten Ioannes.

56

Ende si seyden tot haer Daer en is doch niemant in v maechscap, die alsoo heet

57

ende si wencten sinen vader, hoe dat hi woude dat hi worde geheeten,

58

Ende hi eyschte een tafelken, ende screef ende sprac, Ioannes is sinen name, Ende si verwonderden hem alle,

59

Ende terstont wert sinen mont ende sijn tonge opgedaen, ende sprac Gode louende.

60

Ende daer quam een vreese ouer al haer gebueren, ende ouer al dat Iootsce geberchte wort dese gesciedenisse vermaert,

61

ende alle die dat hoorden, namen dat ter herten, ende seyden Wat meendy wil wt dit kint werden? want die hant Gods was met hem.

62

Ende Sacharias sijn vadere

[p. *]

wert veruult vanden heyligen geest, ende sprac.

63

Gebenedijt si God die HERE van Israel, want hi heeft ^a geuisiteert ende verlost sijn volc. *

a Geuisiteert, dat is sijnder gedacht. Ge. I.d.

64

Ende heeft opgerecht eenen horen der salicheyt, inden huyse Dauids sijns dienaers,

65

Als hi voortijts gesproken heeft, door den mont sijnder heyliger propheten

66

die van begin der werelt zijn, ⁺ Dat hi ons verlossen soude van onsen vyanden, ende vander hant aller der geenre die ons haten,

+ D vers 66

67

Ende om dat hy barmherticheyt soude bewisen onsen vaderen, ende gedachtich wesen sijns heylichs verbonts,

68

Dat is aenden eedt die hi gesworen heeft onsen vader Abraham ons te geuen,

69

Dat wi verlost wt der hant onser vianden hem souden dienen sonder vreezen ons leuen lanc

70

in heylicheit ende gerechticheyt die hem behaechlic is.

71

Ende du kint sultstu heeten een propheet des hoochsten, want ghi sult voor gaen voor den HERE om te bereyden zijn wegen,

72

Om te geuen kennisse der salicheit sinen volcke, in vergiffenisse haerder sonden,

73

Door die hertelike bermherticheyt ons Gods, door welcke ons besocht heeft den opganc wten hoogen,

74

Op dat hi verscijnen soude den genen die daer sitten in duysternissen ende scemeringe des doots ende onse voeten soude rechten inden ^b wech des vreden.

b Wech des vreden, is dat gelooue in cristo, die een geruste conscientie maect. rom. v.a

75

Ende dat kint wies, ende wert sterc inden geest, ende was in die woestijne tot dat hi soude voorgaen voor dat volck Israhel.