Literatuur. Jaargang 21

[p. 33]

Lexicon Fantasiewezens

De wereld van elfen, kabouters en andere fantasiewezens onttrekt zich voor een groot deel aan de waarneming van gewone mensen en behoort daarmee in zijn geheel tot het domein van de onzichtbaarheid. De hobbits zijn overbekend en worden onzichtbaar door het dragen van een ring (zie bij attributen), maar zij zijn niet de enige onzichtbaren in de wereld van het bovennatuurlijke.

Wolkewietje

Wolkewietje is zo licht als een veertje en onzichtbaar voor de mensen. Hij woont op de Wolkenwei, maar haalt daar zoveel kattenkwaad uit dat hij voor straf naar de aarde moet. Langs een dikke, zilveren manest laat hij zich naar beneden glijden. Hij gaat bij kabouter Kaboekeleboe en zijn drie broers in een oude beukenboom wonen. Omdat het bij de kabouters te vol wordt, verhuist Wolkewietje naar de tuin van dokter Vrolijk. Daar ontmoet hij Herder de hond, en Witsok de kat, en ook de vier kinderen van de dokter. Wolkewietje doet allerlei dingen waar niemand iets van begrijpt. Vaak helpt hij de mensen en dieren, maar soms doet hij iets wat hij beter had kunnen laten. Zoals die keer dat hij met dokter Vrolijks zaag speelde, of de neus van twee mannen rood verfde! Pauline, de dochter van dokter Vrolijk, kan op haar verjaardag Wolkewietje voor het eerst zien. Of is het een droom? Lees zelf maar! Wolkewietje speelt de reddersrol in drie van de negentien Pinkeltje-boeken van Dick Laan (1894-1973), waarvan het eerste deel, De avonturen van Pinkeltje, verscheen in 1939. Miljoenen kinderen groeien tot op de dag van vandaag op met het ‘héle héle kleine mannetje, niet groter dan jullie pink’ en zijn ‘heel lief en aardig vrouwtje, die net zo groot is als hij’, Pinkelotje. Uitgeverij Van Holkema & Warendorf is vanaf 1995 begonnen alle Pinkeltjes-delen opnieuw te illustreren en de tekst aan te passen aan de huidige tijd. Wolkewietje leeft daarnaast voort als naamgever van vele kinderdagverblijven in den lande, een kinderboekwinkel in Purmerend en een coffee-shop in Amsterdam. [mp]

Spiet

In de Middelnederlandse roman Madelgijs bezit Spiet, de zoon van een elfenkoningin, een ring die hem toelaat zich onzichtbaar te maken. Hij geeft de ring door aan zijn vriend Haymin zodat die kan ontsnappen. Als Spiet de ring zelf draagt, zaait hij angst en verwarring door zich onzichtbaar met

Titelpagina van Die schoone hystorie van Malegijs

een knots in het strijdgewoel te mengen en hij stelt hem ook in staat aan de galg te ontsnappen. Behalve over een ring beschikt Spiet ook over een onzichtbaar makende kap of mantel die hij omslaat in de strijd. Ook Spiets vader Fortemeus, die als bruggenwachter optreedt, is in het bezit van een toverring. [af]