Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De roman der Lorreinen (1876)

Informatie terzijde

Titelpagina van De roman der Lorreinen
Afbeelding van De roman der LorreinenToon afbeelding van titelpagina van De roman der Lorreinen

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (0.41 MB)

XML (0.16 MB)

tekstbestand






Editeur

Jan Carel Matthes



Genre

poëzie

Subgenre

ridderroman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De roman der Lorreinen

(1876)–Anoniem Lorreinen, Roman der–rechtenstatus Auteursrechtvrij

(nieuw ontdekte gedeelten)


Vorige Volgende
[pagina 45]
[p. 45]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

Roman der Lorreinen.
III. Derde boek.

Eenig fragment.

Overwinning en dood van Frederik van Denemarken.
 
Ga naar margenoot+Ende Vrederijc heeft tswert vertogen,
 
Die in den arm was vermogen,
 
Ende sloecht hem toten tanden toe,
 
Ende dandere versloegen doe
5[regelnummer]
Sine cnapen, die met hem waren,
 
Ende doe liet Vrederec al invaren
 
Sine scepen ende sine galeiden.
 
Doe en woudi niet langer beiden,
 
Hi en si in die borg gegaen,
10[regelnummer]
Die her Wibrecht hadde laten staen
 
Open na sijn wederkeren,
 
Dat menich ridder sal bereren,
 
Want wat hi vant clene ende groet
 
In die borch, dat sloechi doet.
15[regelnummer]
Oec so vant hi, weet vor waer,
 
Alle die slotele hangende daer
 
Te Wibrechts hoeden wel te voren,
 
Die ter borch toe behoren,
 
Dies si harde blide waren.
20[regelnummer]
Die borch hebben sie te waren
 
Beset uter maten wale.
 
Doe dede Vrederec te dien male
 
Yoens teken steken boven
 
Om te makene die liede verscoven.
25[regelnummer]
Vrederec, die in Gardeterre
[pagina 46]
[p. 46]
 
Aldus lach, en was niet erre
 
Dat hi die borch dus heeft gewonnen.
 
Hi pensde, hi sal te bat connen
 
Ende eer die stat gewinnen,
30[regelnummer]
Want meer liede heeft hire binnen
 
Danre bennen der stat sijn,
 
Want het hadse Fromondijn
 
Doen alle comen te Pharat.
 
Dus was gewarneert die stat
35[regelnummer]
Niet dan van den portren daer,
 
Diere hadden gewoent menech jaer,
 
Ende die oec meer minden Yoene
 
Ende Ritsaert sinen sone,
 
Dan Fromondine ende Yrenen:
40[regelnummer]
Dus mach si haer wel maken henen.
 
Smargens als die dach ontspranc,
 
Ende die lewerke sanc,
 
Na dat ons die jeeste segt,
 
Heeft Vrederec die porten belegt.
45[regelnummer]
Ende als die portwerderen quamen buten
 
Entie porten souden ontsluten
 
Om dat quec te latene ut,
 
So quamen sonder geluut
 
Vrederecs liede, diese versloegen>
50[regelnummer]
Entie slotele met hem droegen,
 
Ende gingen op die poorten saen,
 
Ende staken daer op, sonder waen,
 
Des coninx Yons baniere.
 
Des worden geware sciere
55[regelnummer]
Die Grieken, diere binnen waren,
 
Ende seiden dat te waren
 
Dat si verraden alle sijn.
 
Ende Vrederec, die hertoge fijn,
 
Dede in die straten roepen dat:
60[regelnummer]
‘Ware daer iemen in die stat,
 
Dat hi rume ende henen tie,
 
Eer dat hem iet meer messcie
 
Men salne laten rumen die stede,
 
Maer niet en machi dragen mede.’
65[regelnummer]
Dus sijn die Grieken ute getogen
[pagina 47]
[p. 47]
 
Sere blide ende in hogen,
 
Dat si dus haer lijf behouden,
 
Dat si node verliesen souden,
 
Maer niet so en wisten si dat,
70[regelnummer]
Hoe dat si verloren die stat.
 
Maer si sijn alle wech gevloen,
 
Ende Vrederec hi dede doen
 
Die stat besetten harde wale
 
Mit sinen lieden altemale.
75[regelnummer]
Die portren diere waren binnen,
 
Waren blide in allen sinnen
 
Dat die stat ware weder comen
 
An den coninc Yoene den vromen,
 
Diese eerstwerf maken dede.
80[regelnummer]
Doe Vrederec hadde die stede
 
Wale beset, doe tooch hi uut
 
Met sinen here overluut,
 
Ende woude varen na dat
 
Te stride wart vor Pharat.
85[regelnummer]
Nu weet die keyserinne Yrene
 
Vor Pharat harde cleine
 
Wat dat haer nu nakende es.
 
In theer quamen, des sijt gewes,
 
Die verdrevene van Gardeterre,
90[regelnummer]
Dies Yrene was harde erre,
 
Alsi vernam datsi verloren
 
Hadde die goede stat vercoren,
 
Ende vragede hoe dat es gesciet,
 
Maer haer engeen en wist niet.
95[regelnummer]
Si seide dat men haer liete verstaen
 
Wie dat dat hadde gedaen.
 
Si seiden: ‘dan wisten si niet,
 
Maer op die porten men steken siet
 
Des coninx Yons baniere.’
100[regelnummer]
Die keiserinne seide sciere:
 
‘Hulpe! es nu Yoen in tlant,
 
So salt ons qualec gaen in hant,
 
Maer hoe mochte hi sijn comen?
 
Hoe soude hijt so saen hebben vernomen?
105[regelnummer]
Dat en mach geensijns sijn.’
 
Doe seide die grave Fromondijn:
[pagina 48]
[p. 48]
 
‘Suster, ic rade harde wale
 
Dat die drussate voederinge hale
 
Tote bi Gardeterre.
110[regelnummer]
Hi en sal niet sijn harde verre,
 
Hi en sal vernemen wale
 
Hoe die saken sijn altemale’.
 
‘Dat willic wale’, seide Yrene,
 
‘Want gerne soudic weten tgene,
115[regelnummer]
Wie dat hi es die man,
 
Die so saen die stat wan.’
 
Die marscalc gereidem twaren
 
Ende es ter voederingen gevaren
 
Menegen man ten wapenen goet.
120[regelnummer]
Ic segge u dat hi comen doet
 
Ga naar margenoot+ Wagene ende perde mede,
 
Die voeren souden dat scoenhede
 
Enten roef altemale,
 
Die si wanen wennen wale.
125[regelnummer]
Die marscalc es henen getogen
 
Met menegen man vermogen
 
In drien milen na Gardeterre,
 
Dies hi lichte mach werden erre,
 
Want dor ene valeye, die hi leet,
130[regelnummer]
Daer hi ene montaenge omreet,
 
So quam onversien te waren
 
Vrederec op hem gevaren
 
Met sinen here, dat scone was.
 
Her Vrederec, geloeft mi das,
135[regelnummer]
Verkinde wel dat voederaren
 
Waren diere quamen gevaren
 
Ute den heere, dies hi was blide.
 
Die sine troeste hi te dien tide,
 
Ende hietse stoutelike striden.
140[regelnummer]
Die marscalc, die oec tien tiden
 
Sach comen Vrederike
 
Met sinen here mogenlike,
 
Verkinde teken van Denemarke.
 
Sine liede troeste hi starke,
145[regelnummer]
Ende seide: ‘gi heren, hier te rade,
 
‘Hier wert ons van stridene stade;
[pagina 49]
[p. 49]
 
‘Hens al niet onse dit oorloge,
 
‘Want hier comt die deensce hertoge.
 
‘Ic weet wel, hi heeft die stat gewonnen,
150[regelnummer]
‘Ende hoe selen wi ons connen
 
‘Verweren jegen al sijn here?
 
‘Wi selen hebben cleine were.
 
‘Nochtan moeten wi sonder letten
 
‘Ons al ter weren setten,
155[regelnummer]
‘Want al setten wi ons ter vlochte,
 
‘Het ware dinc die niet en mochte
 
‘Gehulpen no staen te staden,
 
‘Maer striden wi, God mach ons beraden
 
‘Ende hulpen dat wi tlijf ontdragen;
160[regelnummer]
‘Dan wi worden vliende verslagen.
 
Her Vrederijc, die hertoge rike,
 
Voer in die andre willechlike,
 
So daden sine Denen mede.
 
Den eersten stac hi daer ter stede,
165[regelnummer]
Datti viel neder dot in tgras,
 
Entie andre, geloeft mi das,
 
Sijn versaemt te gadere al.
 
Daer was gedaen menech val
 
Van den heren in elke side,
170[regelnummer]
Alst noch gerne pleegt in stride.
 
Hare speren braken in tbegin.
 
Al hadde die marscalc hulpen min,
 
Nochtan street hi vromelike,
 
Ende Vrederijc, die hertoge rike,
175[regelnummer]
Heeft getogen sijn goede swert,
 
Ende voer ten maerscalc wert,
 
Diene comende heeft versien.
 
Sijn swert toech hi oec mettien,
 
Ende es jegen hem gereden
180[regelnummer]
Deus, hoe vromelike si streden!
 
Si daden maelien ontwee springen
 
Entie swerde op die helme clingen,
 
Daer die splentren ute vlogen.
 
Groet waeren de slagen dies hertogen,
185[regelnummer]
Ende so waeren dies marscalcs mede.
 
Si recten beide hare leide
[pagina 50]
[p. 50]
 
Ende sloegen gruwelike,
 
Datic die slage sekerlike
 
Qualec daer al tellen soude,
190[regelnummer]
Al waert datic emmer woude,
 
Want al te groet was hare daet.
 
Oec so haddent verre te quaet
 
Die Grieke, want si vermenegt waren,
 
Ende hadden gerne, dat weet twaren,
195[regelnummer]
Henen gevloen, maer dat street
 
Die marscalc, die des niet en weet;
 
Ende banderside Vrederike.
 
Maer hem greyt qualike
 
Dat die marscalc was so goet
200[regelnummer]
Ende so lange gegen hem stoet.
 
Hare scilde waren sij ane beide,
 
Ende lagen aen die heide.
 
Vrederijc die... ch was
 
Nam sijn swert geloeft mi das
205[regelnummer]
.... hilt vor.....
 
Ende noepte g .. gruweleke
 
Ende reet den therte vore
 
Dat hem va ........
 
Ende die marscalc viel doet.
210[regelnummer]
Doe wart gedaen geruchte groet
 
Van den Grieken die henen vloen.
 
Deus! watter was verslagen doen.
 
Daer so wonnen die Denen so vele,
 
Dat si senden te haren castele,
215[regelnummer]
Ende dandre die daer quamen,
 
Keerden weder te haerre scamen,
 
Ende vloen ter stede wart
 
Sere in sorgen ende vervaert.
 
Des was Vrederike blide.
220[regelnummer]
Diere comen te heme te tide,
[pagina 51]
[p. 51]
 
Ende die daer op den velde bleven,
 
Hen was hare mesdaet vergeven.
 
Yrene, die vor Pharat lach,
 
Doet quam een luttel op den dach,
225[regelnummer]
Sachse enen comen gereden
 
Met wel groter haestecheden.
 
Ende als hi vor haer pawelioen
 
Quam, so starf sijn ors doen,
 
Ende bleef doet an pinen daer.
230[regelnummer]
Ter keyserinnen ginc hi naer,
 
Ende seide: ‘Vrouwe, dor God genade!
 
Nu siet selve hier ten rade,
 
Ic segge u dat in waere dinc
 
Dat hier Yoen die coninc
235[regelnummer]
Comt met so menegen man,
 
Dat ment getellen niet en can.
 
Onder geredene ende in bataelgen
 
Dunct mi wale sonder faelien.
 
Dat ic nie sekerlike
240[regelnummer]
En sach al dies volcs gelike,
 
Ga naar margenoot+ Mi dunct dat ic noit en sach
 
So vele volcs op enen dach.’
 
Yrene seide: ‘ende waer es hi?’
 
- ‘Entrouwen, vrouwe, hi es hier bi,
245[regelnummer]
In tween milen vaert hi in,
 
Nu penst self in uwen sin,
 
Wat gi nu wilt angaen;
 
Ic dachte gine niet wederstaen
 
En solt connen sekerlike,
250[regelnummer]
Want hi es in sijn selfs rike.’
 
Yrene seide: ‘gi segt waer.’
 
Fromondine riep se daernaer,
 
Ende vragede heme wat hi riede,
 
‘Ochte si van hier henen sciede,
255[regelnummer]
Ochte dat si te stride come:
[pagina 52]
[p. 52]
 
Welc dat ware dat haer vrome.’
 
Fromondijn seide: ‘ic en weet,
 
Maer wale radic, God weet,
 
Dat wi na den marscalc beiden,
260[regelnummer]
Die ons here soude geleiden,
 
Ende vrages oec hier den groten heren,
 
Si selen cume willen keren,
 
Want si sijn vol vromecheiden.’
 
Die grave seide: ‘Here, gi mocht beiden
265[regelnummer]
Na den marscalc, ......
 
. enen andren met rad .....e.’
 
Die wile sie hier over onledech waren,
 
Quam een ridder ingevaren,
 
Die uten stride was ontfloen,
270[regelnummer]
Ter keyserinnen seide hi doen,
 
Dat haer maerscalc ware doet
 
Ende mede al sijn conroet.
 
‘Hilpe’, seide doe Yrene,
 
‘Ende wie hevet gedaen tgene?’
275[regelnummer]
Die here seide: ‘sekerlijc
 
Het dede de Denoijs Vrederijc,
 
Die hier comt met groter macht
 
Ende op u te stridene acht.’
 
Doe seide die keyserinne:
280[regelnummer]
‘Wat sal nu sijn van minen beginne?
 
Broeder nu geraet mi dat.’
 
Fromondijn sede: ‘in weet wat.
 
Hier komt in sijn lant Yoen,
 
Ende mach u grote scade doen,
285[regelnummer]
Ende al ware oec sijn volc smal,
 
Hi heeft die steden open al,
 
Hi mochte u harde vele scaden
 
Ende verlies mede beraden.
 
Hi berecket ons so sere mede,
290[regelnummer]
Machi ons verweldegen teneger stede,
 
Daer en ware seker ander raet,
 
Noch ander trost no toeverlaet,
 
Dan die doet die moesten wi smaken:
 
Hets beter dat wi ons henen maken’.
[pagina 53]
[p. 53]
295[regelnummer]
Yrene seide: ‘gi segt waer’,
 
Doe deetse theer opbreken daer,
 
Ende woude weder te Grieken tien.
 
Een spierre, die dit heeft versien,
 
Es gekeert ten coninc Yoen,
300[regelnummer]
Ende hevet hem weten doen
 
Ga naar margenoot+ Dat Yrene entie hare
 
Nu opgebroken ware,
 
Ende toge te lande wart.
 
Yoen dede wapenen ongespart,
305[regelnummer]
Ende voer hem vaste volgen
 
Alse diegene die was verbolgen,
 
Ende gerne wrake sine scade,
 
Wouts hem God geven die stade.
 
Yrene die nu henen tyet
310[regelnummer]
Te Grieken wart, omdat se ontsiet
 
Yoene sere den coninc,
 
Heeft ontmoet den jongelinc,
 
Vrederike den Denois.
 
Die keserinne, die altoes
315[regelnummer]
Gerde te doene haren vianden
 
Waer si mochte vele scanden,
 
Dede haer her sekerlike
 
Al keren op Vrederike
 
Ende op die sine, die sere streden
320[regelnummer]
Jegen die hare met vromecheden:
 
Want eers Vrederijc begaf,
 
Sloechi haer .ii. coninge af.
 
Doe quam die valsce Fromondijn
 
Op hem met menegen ridder fijn,
325[regelnummer]
Ende hebben berinct so sere
 
Dat hem niet en conste die here
 
Verweren in die grote noet,
 
Met gecrei sloechen Fromondijn te doet,
 
Dat jamerheit was harde groet.
330[regelnummer]
Nochtan en vonden si niet bloet
 
Die Denen, si en streden sere
 
Jegen Fromondine den here,
 
Ende jegen die Grieke, dar si scade
[pagina 54]
[p. 54]
 
Groet ave namen, want hare dade
335[regelnummer]
Waren uter maten groet.
 
Menegen Griec sloegen si doet,
 
Ende oec verlorense liede vele,
 
Also men plegt te selken spele.
 
Die coninc Yoen quam gereden
340[regelnummer]
Hevec sere met haestecheden,
 
Ende sijn volc si sijn comen
 
Tote daer si hebben den strijt vernomen.
 
Dar seide men den here groet
 
Dat her Vrederijc ware doet
345[regelnummer]
Enten versloech Fromondijn
 
Met so menegen ridder fijn.
 
Doe clagede Yoen, die oem sijn:
 
‘Ay Vrederijc, lieve neve mijn,
 
Edel deensce hertoge,
350[regelnummer]
Nu heeft u gecost dat orloge
 
U leven, dats mi harde leet.
 
Ach arme, neve, hoe gereet
 
Wardi te wrekene Ritsarde!
 
Gi wart van den goeden arde
355[regelnummer]
Van den coninc Gadifiere
 
Ende van sinen sone Ogiere,
 
Die ons oyt waren getrouwe.
 
Acharme, hoe groten rouwe
 
Steet mi te dogene, neve, om u!
360[regelnummer]
Maer ander sake hebic nu
 
Te doene dan te makene rouwe:
 
Mi maect Irene, die quade vrouwe ....
[tekstkritische noot]Vs. 17 HS., Hofm. weet.
margenoot+
Ro. a.
[tekstkritische noot]Vs. 26 HS., Hofm. nie. Vs. 34 HS, Hofm. onwarneert. Vs. 45 HS., Hofm. portwegeren. Vs. 50 HS., Hofm slotete.
[tekstkritische noot]Vs. 86 HS., Hofm. arde Vs. 97 HS. dan (juist). Hofm. dat en.
[tekstkritische noot]Vs. 121 HS. Hofm. Hagene. Vs. 135 HS., Hofm. voedereren. Vs. 142 HS., Hofm. n.. genlike.
margenoot+
Ro. c.
[tekstkritische noot]Vs. 149 Hs., Hofm. ontbr. die. Vs. 175 HS., Hofm. ontbr. sijn. Vs. 176 HS. den. Vs. 182 HS. o... e. Vs. 183 HS. sp.... en Hofm. sprieten.
[tekstkritische noot]Vs. 188 HS., Hofm. sla....ekerlike. Vs. 189 HS., Hofm. all ‧ Vs. 191 HS. g ‧oet. Vs. 192 HS. hadden. Vs. 195 Hofm. na street. Vs. 197 HS., Hofm. banden.... Vs. 198 HS. Hofm. Haer hern gyt.... Vs. 199 HS., Hofm. groet. Vs. 202 HS., Hofm. lagen...die h. Vs. 203-208 slechts gedeeltelijk leesbaar in HS. Vs. 210 HS.. Hofm. wart g.....geruchte. Vs. 211 HS. van den Grie ... die. Vs. 212 HS., Hofm. Den. HS. ontbr. was. Vs. 213 HS., Hofm. Daer so won.... en.... Vs. 214 HS., Hofm. Dat si senden..... Vs. 215 HS., Hofm. dandre d.... quamen. Vs. 216 HS., Hofm. weder..sinen scamen. Vs. 217 HS., Hofm. ter.... wart. Vs. 218 HS., Hofm.... e in sorg... aert. Vs. 219 geheel onleesbaar in HS. De invulling is gissing. Vs. 220 HS. Hofm. comen....te tide.
[tekstkritische noot]Vs. 221 HS., Hofm. bliven. Vs. 223 HS., Hofm. die ... Pharat. Vs. 224 HS., Hofm. quam...luttel. Vs. 225 HS. omen. Vs. 226 HS. gro..Hofm. groten. Vs. 227 haer ontbr. HS. Vs. 229 HS. doe. Vs. 232 HS. selve..er. Vs. 233 HS., Hofm. da.. Vs. 234 HS., Yoe.. ie. Hofm. Yoene die. Vs. 235 HS. met ... enegen. Vs. 236 HS. g ... llen. Vs. 237 HS., Hofm. Onder gered...e en pietaelgen. Vs. 238 HS. w ... sonder. Vs. 240 HS., Hofm. al die ‧ volcs. Vs. 245 HS., Hofm. milen .... in. Vs. 247 HS., Hofm. gi .. wilt. Vs. 249 HS., Hofm. solt .... nen. Vs. 250 HS., Hofm. he. Vs. 254 HS., Hofm. screde.
margenoot+
Vo. b.
[tekstkritische noot]Vs. 256 HS., Hofm. dat w ...... haer. v. Vs. 258 HS., Hofm. gedweet. Vs. 265 ontbr. HS., Hofm. Vs. 266 zoo met de hiaten HS. Hofm. Vs. 279 ontbr. HS., Hofm. Vs. 289 HS., Hofm. H.... iket. Vs. 292 HS., Hofm. toverlaet.
[tekstkritische noot]Vs. 309 HS., Hofm. Hyrene. Vs. 320 HS., Hofm. die sine. Vs. 325 HS., Hofm. b .. inct. Vs. 327 HS., Hofm. Beruren. Vs. 328HS., Hofm. ....ei sloechen. Vs. 329 HS.. Hofm. Det iamtii was.
margenoot+
Vo. c.
[tekstkritische noot]Vs. 331 HS., Hofm. si .... reden. Vs. 336 HS. Griec .. oegen. Vs. 338 HS., Hofm. plegt selhen. Vs. 339 HS., Hofm. Die ........ quam. Vs. 346 v., ontbr. HS., (overgeslagen, zonder hiaat), Hofm., en zijn bij gissing ingevuld.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken