Maatstaf. Jaargang 17

[p. 769]

multatuli's leven en werk in chronologische volgorde

1820 2 maart. Eduard Douwes Dekker wordt te Amsterdam geboren (in de Korsjespoortsteeg). In dat jaar is Beets 6, Potgieter 12, Van Lennep 18, Da Costa 22. Busken Huet en Vosmaer worden 6 jaar later geboren.

1838 Scheept zich, na enkele jaren gymnasium, met zijn vader (koopvaardijkapitein) in naar Indië.

1839 4 Januari. Komt te Batavia aan.

1840 Januari. Benoemd tot 2de commies bij de Alg. Rekenkamer.

1841-45 Schrijft te Batavia aan Losse bladen uit het dagboek van een oud' man.

1842 Wordt om het meisje Caroline Versteegh rooms: een huwelijk komt echter niet tot stand. Controleur 2de klasse te Natal.

1843 Schrijft het toneelstuk De Eerlooze, later (1864) als De Bruid Daarboven verschenen.

1844 Januari: schorsingsbesluit na een rapport over een kastekort (Juli 1843). September: vertrekt naar Batavia.

1845 September. Tijdelijk (3 maanden) toegevoegd aan de ass.-resident van Krawang.

1846 10 april. Huwelijk met Everdine (‘Tine’) Huberte baronesse van Wijnbergen. Mei: commies op het residentiekantoor te Poerworedjo (Java).

1848 Oktober: secretaris van de residentie Menado (Celebes).

1851 Oktober: assistent-resident van Ambon. Zoekt contact met zijn jeugdvriend A.C. Kruseman.

1852-55 Driejarig Europees verlof tot herstel van gezondheid.

1856 4 januari. Door toedoen van de Gouverneur-Generaal (Duymaer van Twist) benoemd tot ass.-resident van Lebak (Bantam).

21 januari. Installatie aldaar.

24 februari. Klaagt de mohammedaanse regent van Lebak aan bij zijn chef, de resident Brest van Kempen. Conflict Douwes Dekker - resident.

29 februari. Wendt zich tot de Gouverneur-Generaal.

23 maart. Wordt overgeplaatst naar Ngawi. Vraagt ontslag. Weigering van Duymaer van Twist om hem te horen.

4 april. Eervol ontslag verleend.

1857 April. Vertrekt, zonder zijn vrouw, die haar 2de kind verwacht, naar Nederland en komt na verschillende omzwervingen in Brussel terecht.

1858 Januari. Doet een uiterste poging tot herplaatsing in koloniale dienst.

1858-59 Verblijf in Kassel, romance met Ottilie Coss.

[p. 770]

1859 Tine keert met beide kinderen naar Nederland terug. Na een ontmoeting te Antwerpen gaat zij naar Den Haag, Douwes Dekker naar Brussel, waar hij van sept.-dec. in ‘Au Prince Belge’, een klein hotel, de Max Havelaar schrijft. Schrijft tevens een politieke brochure en ingezonden stukken.

1860 De Max Havelaar verschijnt (onder het pseudoniem Multatuli) door toedoen van Van Lennep.

1861 Over Vrijen Arbeid in Nederlandsch Indië. - Wijs mij de plaats waar ik gezaaid heb. - Minnebrieven, waarin de Geschiedenissen van Gezag.

1862 Verliest definitief het proces tegen Van Lennep, n.a.v. een vordering inzake rekening en verantwoording.

1862-64 De Ideen beginnen te verschijnen (voorlopig slechts twee bundels).

1864 Doet op het Internationaal Koloniaal Congres te Amsterdam een felle aanval op het beleid van de regering. Wijkt met een bewonderaarster, Mimi Hamminck Schepel, uit naar Duitsland.

1865 De zegen Gods door Waterloo.

1867 Een en ander naar aanleiding van Bosscha's Pruisen en Nederland.

1870 Nog eens Vrye Arbeid.

1871 Duizend-en-eenige hoofdstukken over specialiteiten.

1871-77 Deel 3 t/m 7 van de Ideen verschijnen.

1872 Millioenenstudiën - Met toneelstuk Vorstenschool in de 4de bundel Ideen (Idee 930).

1874 Tine sterft te Venetie.

1875 Douwes Dekker hertrouwt met mej. Hamminck Schepel. Eerste opvoering van Vorstenschool.

1877 Houdt op met schrijven.

1877-79 Moeilijkheden in het gezin.

1887 19 februari. Sterft te Nieder-Ingelheim. 23 februari: crematie te Gotha.

1891 Onvoltooid blijspel Aleld.

1910 Oprichting van het Multatuli-museum.

1950-53 Uitgave van de Volledige Werken (Amsterdam, 7 delen).