Madoc. Jaargang 1999

(1999)– [tijdschrift] Madoc– rechtenstatus

Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

bron

Madoc. Jaargang 1999. 1999

codering

DBNL-TEI 1

Wijze van coderen: standaard

dbnl-nr _mad001199901_01

logboek

- 2011-01-19 VH colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

eigen exemplaar dbnl

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Madoc. Jaargang 1999 uit 1999.

De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (dbnl.auteursrecht@kb.nl).

redactionele ingrepen

De eindnoten zijn opgenomen in de lopende tekst. Hierdoor zijn pagina's 9, 23, 34, 75, 98, 99, 110, 138, 161, 172, 181, 202, 212, 233, 275, 276 komen te vervallen.

De pagina's met advertenties (p. 128, 192, 287, 288) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

p. 130: het nootteken bij noot 1 ontbrak in de lopende tekst, wij hebben deze alsnog geplaatst.

p. 224: het nootteken bij noot 1 ontbrak in de lopende tekst, wij hebben deze alsnog geplaatst.

p. 259: het nootteken bij noot 3 ontbrak in de lopende tekst, wij hebben deze alsnog geplaatst.

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten.

[ voorplat]

Madoc

jaargang 13

nummer 1

voorjaar 1999

Tijdschrift over de Middeleeuwen

[ binnenkant voorplat]

COLOFON

•	Madoc, tijdschrift over de Middeleeuwen, verschijnt vier maal per jaar

•	Redactie: Hildo van Engen, Mariëlle Hageman, Anne Houk de Jong, Soetje Oppenhuis de Jong, Thea Summer-field, Jeroen Westerman

•	Redactie-adres: Madoc, Kromme Nieuwegracht 66, 3512 HL Utrecht

•	Kopijdatum voor Madoc 13 (1999) 1, 1 juni

•	Basis-layout: Remke Sierevelt

•	Prijs abonnement f40, - per jaar. Losse nummers f12, -; themanummers f15, -

•	Uitgave, abonnementenadministratie en advertenties: Uitgeverij Verloren, Postbus 1741, 1200 BS Hilversum, tel. 035-6859856, fax 035-6836557, e-mail verloren@wxs.nl, rek. Postbank 4489940

•	Madoc is gelieerd aan Firapeel, vereniging voor mediëvistiek, en de ‘Werkgroep Mediëvistiek’ van de Universiteit Utrecht

•	ISSN: 0922-369-X

•	Omslag: De mystieke weg. Uit: Nikolaus Seller (ed.), Des Mystikers Heinrich Seuse O. Pr. Deutsche Schriften. Vollständige Ausgabe auf Grund der Handschriften, p. 179. Zie Jeroen Laemers, ‘Gereedschap voor de ziel’, p. 26-34.

[pagina 1]

INHOUD

Esther Feer	2	De ‘Dichter der zwijnen’: lofdichter aan de Welshe hoven

Willem Wilmink en W.P. Gerritsen	10	Harba lori fa (afl. 2)

Gabri van Tussenbroek	13	Oud zeer in het bos. Over de Ecbasis cuiusdam captivi per tropologiam

Peter Raedts	24	Geschiedenis tussen macht en vrijheid (column)

Jeroen Laemers	26	Gereedschap voor de ziel. De theorie en de praktijk van de Imitatio Christi in het werk van Henricus Suso

L.A. van der Tuuk	35	Wedergeschrei of hanengevecht? (reactie)

Clara Strijbosch	36	Deadline

Otto Vervaart	38	Averroës en de politiek (serie de middeleeuwen in de film afl. 5)

		boekrecensies
Mariëlle Hageman en Robert Verhoogt	42	De ontpleistering voorbij
Silke Kossmann	46	Gotische architectuur in België
J.P. Verhoogt	49	Van geschiedenis naar psychologie van de nationale staat. Leupens vlucht uit eigen rijk
Jeroen Westerman	52	De wereld van de cisterciënzers
J.W. Bonda	55	Veelderhande liedekens

		muziekrecensies
Hanno Wijsman	58	De negende eeuw beleven
Anne Houk de Jong	59	Insula Feminarum

	62	kroniek
	64	agenda

[pagina 41]

Oude nummers Madoc

Van de eerste vijf jaargangen zijn geen nummers meer voorradig. Van de jaargangen 6 (1992) t/m 12 (1998) zijn alle nummers na te bestellen, behalve nummer 4 uit 1996, het themanummer ‘Losse eindjes van een tijdperk’. Deze nummers kosten f12, - per stuk, themanummers f15, - en een hele jaargang f40, -.

Oude nummers zijn na te bestellen door overmaking van het verschuldigde bedrag op giro 4489940 t.n.v. Uitgeverij Verloren en o.v.v. de gewenste nummers.

[ binnenkant achterplat]

Auteurs

•	J.W. Bonda is musicoloog. Hij promoveerde in 1996 op ‘Meerstemmige Nederlandse liederen van de 15e en 16e eeuw’.

•	Esther Feer is als AIO verbonden aan de Afdeling Keltisch van de Universiteit Utrecht. Zij doet onderzoek naar de functie van het lofdicht aan de Welshe hoven in de late Middeleeuwen.

•	W.P. Gerritsen is hoogleraar Middelnederlandse letterkunde aan de Universiteit Utrecht.

•	Mariëlle Hageman is kunsthistorica en theaterwetenschapster. Ze werkt bij het Pionierproject ‘Verschriftelijking van de vroegmiddeleeuwse samenleving’ aan de Universiteit Utrecht aan een proefschrift over rituelen rondom de Karolingische en Ottoonse vorsten.

•	Anne Houk de Jong is musicoloog en werkt als medewerker communicatie op het Meertens Instituut te Amsterdam.

•	Silke Kossmann (Leiden) bereidt een proefschrift voor over de laatgotische Mariakerk in Stralsund (Mecklenburg-Vorpommern) aan het Kunsthistorisch Instituut van de Universiteit van Mainz.

•	Jeroen Laemers is student geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij houdt zich vooral bezig met monastieke antropologie en spiritualiteit.

•	Peter Raedts is hoogleraar middeleeuwse geschiedenis aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.

•	Clara Strijbosch is KNAW-fellow en schrijft een boek over 12e-eeuwse reisverhalen.

•	Luit van der Tuuk houdt zich bezig met de (vroege) Middeleeuwen, onder andere met betrekking tot de stad Utrecht.

•	Gabri van Tussenbroek is mediëvist. Momenteel is hij verbonden aan de vakgroep architectuurgeschiedenis van de Universiteit Utrecht, waar hij als OIO een proefschrift over Naamse steenhandel voorbereidt.

•	Jan Verhoogt is als hoofddocent voor politieke theorie verbonden aan de vakgroep Politicologie en Bestuurskunde van de Vrije Universiteit te Amsterdam.

•	Robert Verhoogt studeerde rechten en kunstgeschiedenis aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en schrijft aan de Universiteit van Amsterdam een proefschrift over de betekenis van reproducties voor de negentiende-eeuwse kunst.

•	Otto Vervaart studeerde middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. In 1997 en 1998 werkte hij aan het Institute of Medieval Canon Law te München.

•	Jeroen Westerman studeerde kunstgeschiedenis in Leiden en mediëvistiek in Poitiers. Aan het Onderzoeksinstituut Mediëvistiek van de Universiteit Leiden bereidt hij een dissertatie voor over de Onze Lieve Vrouwekathedraal van Doornik.

[ voorplat]

Madoc

jaargang 13

nummer 2

zomer 1999

Tijdschrift over de Middeleeuwen

[ binnenkant voorplat]

COLOFON

•	Madoc, tijdschrift over de Middeleeuwen, verschijnt vier maal per jaar

•	Redactie: Hildo van Engen, Mariëlle Hageman, Anne Houk de Jong, Soetje Oppenhuis de Jong, Thea Summerfield, Jeroen Westerman

•	Redactie-adres: Madoc, Kromme Nieuwegracht 66, 3512 HL Utrecht

•	Kopijdatum voor Madoc 13 (1999) 4, 1 september

•	Basis-layout: Remke Sierevelt

•	Prijs abonnement f40, - per jaar. Losse nummers f12, -; themanummers f15, -

•	Uitgave, abonnementenadministratie en advertenties: Uitgeverij Verloren, Postbus 1741, 1200 BS Hilversum, tel. 035-6859856, fax 035-6836557, e-mail verloren@wxs.nl, rek. Postbank 4489940

•	Madoc is gelieerd aan Firapeel, vereniging voor mediëvistiek, en de ‘Werkgroep Mediëvistiek’ van de Universiteit Utrecht

•	ISSN: 0922-369-X

•	Omslag: ‘Na haar hand te hebben gekust nam ik haar brief in ontvangst’ uit: Keith Whinnom (ed.), Cárcel de amor (Madrid 1971) 111. Zie Gerhard Binkhorst, Liefdesziekte en de middeleeuwse minnaar, p. 76-84.

[pagina 65]

INHOUD

Esther Mulders	66	Omnia vincit amor. De antieke liefdesgod in de Middeleeuwen

Gerhard Binkhorst	76	Liefdesziekte en de middeleeuwse minnaar in Spaanse literatuur

Willem Wilmink en W.P. Gerritsen	85	Harba lori fa (afl. 3)

Anton Kos	88	De goede luden van Gooiland. Over de oorsprong van een marke

Peter Raedts	100	Een overstemd geluid? (column)

Jaap van Moolenbroek	102	Een wonder in Portugal. Caesarius van Heisterbach over de slag bij Alcácer do Sal (1217)

Clara Strijbosch	111	De engelenval

Peter Kegel	113	Websites voor letterkunde: woud, weelde en verwachting (serie: de multimediëvist)

		boekrecensies
Herbert Sarfatij	116	Het ontstaan van Beverwijk
Anneke B. Mulder-Bakker	118	Heiligenlevens
Martine Meuwese	120	Acht eeuwen Vlaamse miniatuurkunst

		muziekrecensie
Jeske van Dongen	123	A Ladymass

	125	kroniek
	126	agenda
	127	bij de agenda

[pagina 84]

Oude nummers Madoc

Oude nummers zijn na te bestellen door overmaking van het verschuldigde bedrag op giro 4489940 t.n.v. Uitgeverij Verloren en o.v.v. de gewenste nummers.

[ binnenkant achterplat]

Auteurs

•	Gerhard Binkhorst bereidt een proefschrift voor aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht over liefdesconcepten in Spaanse novela sentimental. Tevens is hij tolk-vertaler Spaans en docent aan een tolk-vertalersopleiding Spaans.

•	Jeske van Dongen is musicoloog en momenteel werkzaam als documentalist voor het NWO-project ‘Repertorium van het Nederlandse lied tot 1600’, dat op het Meertens Instituut (Amsterdam) wordt uitgevoerd.

•	W.P. Gerritsen is hoogleraar Middelnederlandse letterkunde aan de Universiteit Utrecht.

•	Peter Kegel is Vakreferent Germaanse Letterkunde bij de Letterenbibliotheek van de Universiteit Utrecht.

•	Anton Kos is werkzaam als wetenschappelijk medewerker bij het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen. Daarnaast werkt hij aan een proefschrift over de erfgooiers en hun marke.

•	Martine Meuwese studeerde Kunstgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Leiden. Zij schrijft in het kader van het Leidse NCLM-project een proefschrift over de verluchte handschriften van Jacob van Maerlants Rijmbijbel en Spieghel Historiael. Daarnaast is zij verbonden aan het Lancelot-Graal project onder leiding van Alison Stones (University of Pittsburgh).

•	Jaap van Moolenbroek is als universitair hoofddocent verbonden aan de Opleiding Geschiedenis van de Vrije Universiteit te Amsterdam.

•	Anneke Mulder-Bakker is verbonden aan de Opleidingen Geschiedenis en Mediëvistiek van de Rijksuniversiteit Groningen.

•	Esther Mulders studeerde Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en bereidt nu een proefschrift voor over het voortleven van de oude god Amor in de Middeleeuwen.

•	Peter Raedts is hoogleraar Middeleeuwse Geschiedenis aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.

•	Herbert Sarfatij is als archeoloog (projectleider/onderzoeker speciaal voor de Late Middeleeuwen) verbonden aan de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek te Amersfoort.

•	Clara Strijbosch is KNAW-fellow en schrijft een boek over 12e-eeuwse reisverhalen.

•	Willem Wilmink is dichter, vertaler, liedjesschrijver, ‘bloemlezer’ en schrijver van kinderboeken.

[ voorplat]

Madoc

jaargang 13

nummer 3

herfst 1999

Tijdschrift over de Middeleeuwen

[ binnenkant voorplat]

COLOFON

•	Madoc, tijdschrift over de Middeleeuwen, verschijnt vier maal per jaar

•	Redactie: Hildo van Engen, Mariëlle Hageman, Anne Houk de Jong, Soetje Oppenhuis de Jong, Thea Summerfield, Jeroen Westerman

•	Redactie-adres: Madoc, Kromme Nieuwegracht 66, 3512 HL Utrecht

•	Kopijdatum voor Madoc 14 (2000) 1, 1 december; Madoc 13 (1999) 4 zal verschijnen op 28 januari 2000

•	Basis-layout: Remke Sierevelt

•	Prijs abonnement f40, - per jaar. Losse nummers f12, -; themanummers f15, -

•	Uitgave, abonnementenadministratie en advertenties: Uitgeverij Verloren, Postbus 1741, 1200 BS Hilversum, tel. 035-6859856, fax 035-6836557, e-mail verloren@wxs.nl, rek. Postbank 4489940

•	Madoc is gelieerd aan Firapeel, vereniging voor mediëvistiek, en de ‘Werkgroep Mediëvistiek’ van de Universiteit Utrecht

•	ISSN: 0922-369-X

•	Omslag: ‘Puer nobis natus est’. Uit: Manuscript Utrecht, Nederlands Instituut voor (katholieke) kerkmuziek, B 113, fol. 55r. Zie Ulrike Hascher-Burger, ‘Mantra's in de Middeleeuwen?, p. 175-181.

[pagina 129]

INHOUD

Christi M. Klinkert	130	Woord en beeld in La Queste del Saint Graal

Willem Wilmink en W.P. Gerritsen	139	Harba lori fa (afl. 4)

Raymond Harper	142	Op de drempel van een nieuwe tijd: Maerlant en het jodendom

Mariëlle Hageman	149	De advocaat en het varken. Een film over dierenprocessen in de Middeleeuwen

Jeroen Westerman	157	Twee kathedralen op cd-rom (serie: de multimediëvist)

Peter Raedts	162	De Middeleeuwen als wapen (column)

Karen Wisselaar	164	Evagationes spiritus. Het goede en slechte gebed in de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Breda

Clara Strijbosch	173	De muts van Brandaan

Ulrike Hascher-Burger	175	Mantra's in de Middeleeuwen?

		boekrecensie
Reinier Speelman	182	De ontdekking van de moderne mens: Petrarca's brieven in bloemlezing vertaald

	187	kroniek
	189	agenda
	190	bij de agenda

[pagina 186]

Oude nummers Madoc

Oude nummers zijn na te bestellen door overmaking van het verschuldigde bedrag op giro 4489940 t.n.v. Uitgeverij Verloren en o.v.v. de gewenste nummers.

[ binnenkant achterplat]

Auteurs

•	W.P. Gerritsen is hoogleraar Middelnederlandse letterkunde aan de Universiteit Utrecht.

•	Mariëlle Hageman is kunsthistorica en theaterwetenschapster. Ze werkt bij het Pionierproject ‘Verschriftelijking van de vroeg-middeleeuwse samenleving’ aan de Universiteit Utrecht aan een proefschrift over rituelen rondom de Karolingische en Ottoonse vorsten.

•	Raymond Harper is vorig jaar gepromoveerd op een studie naar de opvattingen van Jacob van Maerlant over niet-christenen. Hij is momenteel als post-doc verbonden aan het project Nederlandse Literatuur en Cultuur in de Middeleeuwen (Universiteit Leiden).

•	Ulrike Hascher-Burger studeerde muziekwetenschap met als bijvakken codicologie en algemene geschiedenis van de Middeleeuwen aan de universiteiten Tübingen en Basel. Op dit moment is zij bezig met een promotie-onderzoek over een muziekhandschrift uit de Moderne Devotie (Universiteit Utrecht).

•	Christi M. Klinkert studeerde Vergelijkende Kunstwetenschap: Woord en Beeld aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en bereidt momenteel een promotieonderzoek voor naar de woord en beeldrelaties in La Queste del Saint Graal.

•	Peter Raedts is hoogleraar middeleeuwse geschiedenis aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.

•	Reinier Speelman is docent-onderzoeker bij de opleiding Italiaans aan de Universiteit Utrecht.

•	Clara Strijbosch is KNAW-fellow en schrijft een boek over 12e-eeuwse reisverhalen.

•	Jeroen Westerman studeerde kunstgeschiedenis in Leiden en mediëvistiek in Poitiers. Aan het Onderzoeksinstituut Mediëvistiek van de Universiteit Leiden bereidt hij een dissertatie voor over de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Doornik.

•	Willem Wilmink is dichter, vertaler, liedjesschrijver, ‘bloemlezer’ en schrijver van kinderboeken.

•	Karen Wisselaar is kunsthistorica. Zij schreef haar doctoraalscriptie over de muurschilderingen in de Grote Kerk te Breda. Nu doet zij een kort onderzoek naar de gewelfschilderingen in de Grote Kerk van Weert en schrijft zij journalistieke artikelen, o.a. over joodse kunst voor het Joods Journaal.

[ voorplat]

Middeleeuwen aan zee

Madoc

Themanummer

Madoc. Tijdschrift over de Middeleeuwen

jaargang 13 • nr. 4 • winter 1999

[ binnenkant voorplat]

COLOFON

•	Madoc, tijdschrift over de Middeleeuwen, verschijnt vier maal per jaar

•	Redactie: Frank Brandsma, Hildo van Engen, Mariëlle Hageman, Soetje Oppenhuis de Jong, Thea Summerfield, Jeroen Westerman

•	Redactie-adres: Madoc, Kromme Nieuwegracht 66, 3512 HL Utrecht

•	Kopijdatum voor Madoc 14 (2000) 2, 1 maart

•	Basis-layout en omslag: Remke Sierevelt

•	Prijs abonnement f40, - per jaar. Losse nummers f12, -; themanummers f15, -

•	Uitgave, abonnementenadministratie en advertenties: Uitgeverij Verloren, Postbus 1741, 1200 BS Hilversum, tel. 035-6859856, fax 035-6836557, e-mail verloren@wxs.nl, rek. Postbank 4489940

•	Madoc is gelieerd aan Firapeel, vereniging voor mediëvistiek, en de ‘Werkgroep Mediëvistiek’ van de Universiteit Utrecht

•	ISSN: 0922-369-X; ISBN 90-6550-074-X

•	Omslag: Voor de overtocht naar Engeland worden dieren (ter consumptie?) aan boord gebracht. Detail van het wandkleed van Bayeux.

[pagina 193]

INHOUD

De redactie	194	Middeleeuwen aan zee

Marco Mostert	195	Zoals een zeeman aan het einde van de reis

Martine Meuwese	203	De zee

Marie-José Heijkant	205	‘Merveille est k'om la mer ne het’. De ambivalente rol van de zee in de liefdesgeschiedenis van Tristan en Isolde

Arend Quak	213	De Vikingen en de zee

Willem Wilmink en W.P. Gerritsen	221	Harba lori fa (afl. 5)

Petra van Dam	224	Stuivend zand en stormende golven. De vorming van de Hollandse kust in de Middeleeuwen

Peter Raedts	234	De Middeleeuwen en de zee (column)

Arjo Vanderjagt	236	‘En in de zomer doorkruisten zij de hele Zwarte Zee’. De Bourgondische vloot in de Oriënt

Martine Meuwese	246	Op de zee

Joris Wiersinga	248	Ecologie en markt: de middeleeuwse zeevisserij. Een interview met Richard C. Hoffmann

Martine Meuwese	256	Uit de zee

Marleen De Groote	258	De baljuwsrekening: venster op de praktijk van het middeleeuws strandrecht in Vlaanderen

Jacqueline Borsje	268	Zeemonsters en de mythische dimensie van de zee

Martine Meuwese	277	Onder de zee

Remke Kruk	279	De stad van de snavelhakkers

[ binnenkant achterplat]

Auteurs

•	Jacqueline Borsje is als theologe gepromoveerd aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Zij is nu als ‘research scholar’ verbonden aan de School of Celtic Studies van het Dublin Institute for Advanced Studies, waar zij werkt aan een studie over ‘Het Lot in middeleeuwse Ierse teksten’.

•	Petra van Dam is als N.W.O.-postdoc verbonden aan de vakgroep geschiedenis van de Vrije Universiteit te Amsterdam, waar zij onderzoek verricht naar menselijke en natuurlijke factoren bij de verklaring van zandverstuiving tussen 1300 en 1600.

•	W.P. Gerritsen is hoogleraar Middelnederlandse letterkunde aan de Universiteit Utrecht.

•	Marleen De Groote studeerde middeleeuwse geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Gent en is thans directeur van de Middenschool van het College O.-L.-V.-ten-Doorn te Eeklo.

•	Marie-José Heijkant is docent Italiaanse letterkunde aan de Universiteit Leiden.

•	Remke Kruk is hoogleraar Arabische taal en cultuur aan de Universiteit Leiden.

•	Martine Meuwese is verbonden aan het Lancelot-Graal Project onder leiding van Alison Stones (University of Pittsburgh) en schrijft een proefschrift in het kader van het Leidse NCLM-project over de verluchte handschriften van Jacob van Maerlants Rijmbijbel en Spieghel Historiael.

•	Marco Mostert is leider van het Pionier Project ‘Verschriftelijking van de vroegmiddeleeuwse samenleving’ aan de Universiteit Utrecht.

•	Arend Ouak is werkzaam als universitair hoofddocent Oudgermaanse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam.

•	Peter Raedts is hoogleraar middeleeuwse geschiedenis aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.

•	Arjo Vanderjagt is hoogleraar middeleeuwse studiën aan de Rijksuniversiteit Groningen.

•	Joris Wiersinga studeert biologie, geschiedenis en rechten aan de Universiteit Leiden.

•	Willem Wilmink is dichter, vertaler, liedjesschrijver, ‘bloemlezer’ en schrijver van kinderboeken.

Vorige Volgende