Historie van Malegijs

Hoe dat Oriande voor die tafel quam in mans habijte, daer al die heeren ter tafelen saten, ende maecten seer goede chiere.

DOen Oriande van Crisiole ghescheyden was so is si ghereyst in die havene van Egghermont. Doen si daer in was, so beval si den duvel Balkare dat hi tschip bewaren soude metten goede ter tijt toe dat sijt self quaem ontladen, twelc Balcare belofde te doen. Doen so ginc Oriande int stadt ende vraechde waer Spiet sijn bruloft hielde. Doen was daer een man die seyde dat die bruloft wel een half mijle buyten der stadt tusschen twee bergen op een casteel gehouden wert. Doen vraechde Oriande den man oft hi haer daer leyden wilde si soudet hem wel loonen, twelc die man consenteerde ende si heeft mans habijt aen gedaen, ende sijn so te samen ter poorten wt gegaen. Onder wegen vraechde si oft Malegijs niet wt en was om huwen aen eenige vrouwen. Ic en weter niet medallen af, mer, seyde die man, ick heb wel hooren seggen dat hi al te seer bemint een vrouwe wt vremde landen, mer van waer si is en weet ic niet, mer ic heb wel gehoort dattet die selve vrouwe is die hem const van nigromancie leerde, mer anders en weet icker niet af. Doen Oriande dit hoorde so verblijde si haer, mer si en seyder niet af. Ende doen si voor der poorten quam, so gaf si den man een stuc gouts ende seynde hem weder na Eggermont. Doe Oriande binnen der poorten quam, so en wasser niemant die haer vraechde waer si wilde, want het open hof was, ende si is in die sale gegaen daer seer costelic behangen was met tapijte ende met ander costelicheyt daer toe dienende ende haer verwonderde seer

[p. 222]

van waer die costelicheyt quam, nier si dachte wel dattet al by Malegijs conste quam. Doen si in die sale was so sach si daer een tafel van heren sitten elc omt costelicste, ende daer stonden drie throonen ghemaect aen die tafel, ende in die een sat die bruyt int middel, aen die rechter side coninc Karel ende ter slincker side Buevijn van Eggermont ende Spiet ende Aymijn saten tegen over de bruyt, ende voort heren ende vrouwen elc na haer waerde. Doen Oriande den schonen staet sach sitten so is si beschaemt geweest, ende en dorst over die tafel niet gaen, maer Diederic van Brietsewout diende over die tafel, ende si riep hem ende vraechde hem oft hi den heren vragen wilde ofter een geselle van avontuer moechte over de tafel eenige consten bedrijven. Diederic ginck over de tafel ende vraechde den coninc oft een gheselle van avontuer sijn consten soude mogen toonen om tgeselschap te verhuegen. Die keyser ende heeren consenteerden dit, een iegelijc haecte na den geselle van avontueren, ende Diederick dye bracht wederom die bootschap over tot Oriande, als dat die coninc begeerde die constenaer te sien ende te hooren. Doen Oriande verstaen hadde van Diederic van Brietsewout dat den heren wel beliefde sijn consten te sien, soo quam si voor die tafel daer si totter aerden toe boech over haer knien seggende. Den almogenden God moet wesen in dit lieve versamen dat ic hier ter tafelen sie, ende die selfde sciencie die opten Pinxterdach daelde op den .xij. apostelen moet in u lieden dalen dat gonne u die vader die sone ende die heylige geest. Eerweerdich keyser u sal believen mijn simpel conste te sien ende die in dancke te nemen, ende voort al ghi heeren, by oorlove ghevraecht, wye is hier van u allen meester Malegijs. Daer op Spiet antwoorde. Siet meester dat is hy. Doen seyde si. Meester Malegijs ghi en sult u niet belghen al sedt ic dat manneken

[p. 223]

vander tortelduve voor u ende die geef ic eenen name ende sal heeten Malegijs: ende dit is twijfken ende die sedt ic voor mi, ende sal heeten Oriande van Rootsefluer, ghi en sult u niet belghen al seg ick alsoo. Daer op Malegijs seyde. Speelt vry u spel, ic en sal mi nyet belghen. Daer si op antwoorde ende seide. Na dien dat ick consent heb so wil ick beginnen. Ghi die Oriande sijt, ghy moet eerst spreken om dat ghi hem comt versoecken. Doen seyde dat wijfken. O Malegijs lief die ic in soo menigen tijt niet ghesien en heb na welc my soo seer verlanghet heeft, hoe muechdi varen. Doen seyde die cobbere oft dat manneken. O hertelick lief schoone Oriande, ick ben in thien duysent vroechden als ic u cloec ende ghesont mach sien: want ic en meende u nemmermeer weder ghesien te hebben. Doen seyde dat wijfken. O Malegijs lief ghy doet mi qualic int aenschijn want ic u gesocht hebbe so menigen dach in groter kativicheyt ende armoede, want wat geesten ic beswoer om van u te weten, die geesten en conden mi dat niet seggen, want ghi haddet u hier in besworen ende den gheesten verboden datmen u niet wisen en soude, och haddi mi lief gehadt ghi soudet mi oock wel hebben doen halen also wel als ghi die ander dedet, mer ic heb ymmer so lange gesocht dat ic u ghevonden hebbe, dies ic mi een deel verblijde. Doe seyde die ander die cobbere die Malegijs was ghenaemt. O schoone Oriande ic heet u willecome ic en sach noyt blijder dach dan dat ghi ghesont sijt. Ende aldus so verhaelden si alle die avontuere die Malegijs ende Oriande over gegaen waren ..... ghesproken hadden, so wert Malegijs ten lesten gewaer dattet Oriande was in mans habite staende. Doen Malegijs wist dat Oriande was so is hi op ghespronghen, ende heeftse in sijn armen gegrepen segghende. Edel bloeme bi wien dat ic tot deser consten gheraect ben ende die alder liefste die

[p. 224]

ic ter werelt weet ic heet u vriendelic willecome. Oriande siende die ionste van Malegijs was seer blijde ende seide. Wtvercoren lief om wien dat ic soe menighe mijle ghedoolt heb in grooter armoeden, ic en sach noyt blijder dach dan ghi ghesont sijt. Spiet stont op vander tafelen ende heete Oriande zijn vrouwe vriendelic willecome. Oriande seyde. O mijn ghetrouwe knape Spiet ic moest tuwer brulofte comen, ende weet dat Crisiole u moeder doet u seer groeten, ende tot uwer eeren soe schencke ic u twee tortelduyven van goude die mi die coninginne van Pruyssen gaf, al is die ghifte cleyne die ionste is groot. Ende Spiet ontfincse blidelic haer seer bedanckende. Malegijs was seer verblijt dat hi Oriande sijn lief by hem had, ende daer wert die feeste verlanghet ende men ginc daer alle genoechten hanteren van steken ende van breken, van dansen ende van springen. Ten waer niet te scriven alle die genuechte diemen daer in die bruloft bedreef. Ende het was wel reden want alle die bloeme van kerstenrijcke die was daer met alle den iongers van coninc Karels hove, als Roelant, Olivier, Ogier ende Gautier &c. ende also brachten si dyen dach over met groter ghenoechten. Ende doen den dach overghecomen was, so ginc elc weder ter maeltijt daer grooten cost ghedaen was, van al tgheen datmen versieren conde dat was daer. Ende Malegijs ende Spiet bedreven daer veel consten die ghenoechlic waren: ende als die maeltijt ghedaen was so ginc elc te ruste. Doen den tijt quam dat elc ghescheyden was, so ginghen Malegijs ende Oriande te samen in haer slaepcamer, ende doen si waren in die camer, soo namse Malegijs ende custese, ende hietse vriendelic willecome. Ende aldus zijnse bi malcanderen gheseten daert bancket bereet was ende Oriande seyde. O Malegijs lief wat heb ic menighen droeven dach om u geleden eer ick conde vernemen waer ghi waert. Doen ant-

[p. 225]

woorde Malegijs. Mijn alder liefste lief segt mi waer ghi al gheweest hebt. Daer Oriande op antwoorde ende seyde hem hoese den eenen vyant voor ende dander na hadde bemaent, ende niemant en wist van u te segghen. Ten lesten beswoer ic den duvel Balckare ende die seyde dat ic tot sinte Patricius gate bescheyt van u vinden soude. Ende doen ic onder weghen reysde na sint Patricius gate so quam ic int lant van Pruyssen daer die coninck sijn coninginne soude verbrant hebben, mer metter hulpen Gods, so maecte ic tgheheel lant kersten, ende die selve coninginne Ampliora ghaf mi twee tortelduven van goude dien ic Spiet gheschoncken heb &c. Ende aldus so vertelde si Malegijs alle die avontuere die si ghehadt hadde also voorseyt is. Doe Malegijs dit al tsamen ghehoort hadde wert hi seer blijde, ende seyde. Wtvercoren lief hebdi dit om mijnen wille gheleden wat sal ic weder door uwen wille doen, ick bender alsoo in beschaemt dat icks niet en saghe te segghen. Doen seyde Oriande. Maleghijs lief ick en begheer gheenen danck oft lof maer dat ick ghedaen hebbe, dat heb ick om uwen willen ghedaen, want ghijt my weert sijt. Ende doen ghinghen dese twee amoreuse slapen, daer si alle den nacht laghen in grooter ghenoechten. Doen nu den schoonen dach aen quam, soo stont Malegijs op met Oriande sijn lief, ende oock alle die heeren waren in die sale ghecomen.

Aymijn die van alle den tijt dat die feeste duerde niet en dede dan op sijns vaders ende moeders graf ligghende, ende beclaghende haer lieder sterven, ende seyde.

O Ongheluckich bloet van cleynder weerde
Wat doedy levende
Katijvich katijf gheen bedructer opt deerde
In allen snevende

[p. 226]

 

Een ridder die cloecste ten spere ten sweerde

 

Mi is beghevende

 

Ende mijn vrou moeder die edel gheerde

 

Mi ooc af clevende

 

Hier liggende getomt, och therte is bevende

 

In trouwen doorstraelt, vry

 

Suchten, screyen, in lijden verstevende

 

Der sepulturen ghepaelt by

 

Alle blijschap mi ontdaelt, sy

 

Al verwaten rees

 

O felle doot coemt en haelt my

 

Waer merdi nu, waerom faeldy

 

Bi vader ende moeder mi noyt en wies

 

Mi meerder druc oft swaerder verlies

 

En mach ic niet gehoort zijn quaet avontuere

 

Slaet mi die noot

 

Nemmermeer en scheydic vander sepultuere

 

Het en doet die doot

 

Ach waerde vader ende moeder puere

 

Wat griflicker stoot

 

Ach sterven, sterven coemt nu ter huere

 

Tis begheeren bloot

 

Wat sal mi wesen noyt druck so groot

 

In swaren onvrede

 

Mijn vruecht versmilt als tin int loot

 

Byder droefhede

 

Nemmermeer en gae ick van deser stede

 

Dat heb ick ghemeent

 

Mer claghelick claghende die felle sede

 

Vander doot die mi dese overdaet dede

 

Mijn herte stellende in druck versteent

 

Dat wert hier eenpaerlic van mi beweent.

[p. 227]

In deser manieren so lach die ionge Aymijn beclagende die doot van sinen vader ende moeder met grooter droefheyt ende hi nam voor hem van daer niet te scheyden voor dat die doot hem haelde. Coninck Karel met al sijn heeren reysden metten hertoghe Buevijn van Eggermont, ende met Malegijs ende Oriande na Eggermont. Terstont ginc Malegijs in die havene daer Oriandes schip lach daer si mede gecomen was, ende haelde alle tgoet daer wt ende brachtet nae Eggermont ende ter liefden van Oriande so schencte hy den heeren schoone ghiften elc na zijn weerde. Ende doen si alle beschoncken waren so vraechde Karel waer dat was Aymijn Viviens sone die en heb ic alle dese tijt niet ghesien, heeft hi eenich letsele dat hi niet en is mede in dese genoechte. Doen seyde Ysane dat hi lach op die tomme van sinen vader ende moeder beclaghende haer doot. Die coninc dit hoorende seyde. Laet ons gaen totten ionghen Aymijn, want ic hem wter herten beminne ende lief heb. Die hertoge Buevijn seide. Heer coninc hoe sal ic u te vollen dancken der ionsten die ghi mi bewijst, aengaende minen neve Aymijn die vader ende moeder verloren hevet, die hem geen heerlicheyt ter werelt after gelaten en hebben. Ende si zijn tsamen gegaen in die kercke, ende daer vonden si Aymijn liggende op die tomme met beschreyden oogen beclagende die doot van sinen ouders. Ende die coninc seyde tot hem. O neve Aymijn waerom maect ghi so grooten druc, hier mede en suldi u ouders niet levende maken, tis groote schande van alsulcken vromen iongelinc als ghi sijt dat ghi u selven stelt tot deser kativicheyt, gaet met mi ende laet u den geest wat verfrayen. Aymijn dit hoorende seyde. Heer coninck hoe soude ick ghenuechte maken want ic mijn ouders met grooten onghelucke verloren heb, hoe soude ic dat connen vergheten. Mer wat si deden

[p. 228]

si en conden Aymijn niet te vreden stellen. Ten lesten seyde die coninck. Aymijn neve die ick beminne ter eeren van uwen vader ende ooc al mijn vrienden, gaet met mi na Dordoene daer sal ic tot uwer eeren een steecspel beroepen ende een open hof om uwen druck te vergeten. Voort sal ic u bestellen .M. florinen tsiaers op die stede van Dordoene ende beseghelen dat met mijnder hant ende daer suldi uwen staet moghen op leyden. Doen seyde Buevijn van Eggermont. Ende ic sal u gheven .vii. C. florijnen op die stadt van Eggermont, ghi sulter wel eenen schoonen staet op houden. Roelant hoorende datter een steecspel op handen was, so ginck hi tot Aymijn ende seyde dat hi doch mede wilde reysen, want die heren begeeren dat op u. Ende ick bid u reyst doch mede ic sal u so schoonen paert geven als op der banen comen sal. Met desen woorden so seyde Aymijn. O ghi edel Roelant ghi segt mi soo vele dat ickt u niet en mach wedersegghen. Doen quamen Aymijn ende Roelant biden coninck, ende Aymijn die viel op sijn knien ende custe des conincx voeten, ende dancte den coninc vander ionsten ende vrientschappen die hi hem bewees. Doen beval die coninc dat hem een iegelic gereet soude maken om te reysen, twelc also geschiede. Ende doen die heren op geseten waren ende bi een vergadert so namen si orlof aenden hertoge Buevijn van Eggermont ende aen die ander die daer bleven, ende bedancten hem seer vander chieren die daer gedaen was ende Ysane Spiets wijf bedancte seer den heeren vander ionsten die si haer hadden bewesen. Aldus so reden de heeren ter poorten wt ende Malegijs sadt op Rosbeyaert ende reeter mede ter poorten wt. Ende aldus zijn die heeren ghereden tot dat sy te Dordoene voorder poorten quamen, daer si vanden borgeren wel ontfangen waren. Doen seynden coninck Karel eenen bode nae Pierle-

[p. 229]

pont om zijn suster vrou Aye die vrouwe van Pierlepont was. Doen si den bode ghehoort had so maecktese ghereesschap om te comen te Dordoene by den coninck haren broedere. Ende doen si te Dordoene binnen gecomen was, so was si daer wel ontfangen van coninck Karel haren broedere ende van alle die heeren die daer met hem gecomen waren. Ende Roelant beval datmen dat perck maken soude met alle die ghereesschappe om te tornoyen, twelck also ghedaen wert.