|
| |
| |
| |
Helden die monsters bespringen
Vanaf 1612 werd er op walvissen gejaagd. De walvisvaarders waren in de ogen van velen stoere mannen die het gevaar onverschrokken tegemoet gingen. Ook de dichter Frans Greenwood had zeer veel bewondering voor deze ‘wakk're mannen’ en ‘dappre zeeliên’, die een ijselijk zeespook niet uit de weg gingen, zoals blijkt uit de volgende gedichten op de Groenlandse walvisvaart:
| |
| |
De Walvisvangst van den jare MDCCXIV
Na lang te hebben op een goede vangst gedoelt,
Ziet ge uwen wensch in 't ent gelukt, ô wakkre mannen,
Daar thans, elks yver voor zyn' meester ingespannen,
De lieve kittling van zyn wellekomst gevoelt.
My dunkt ik zie hoe elk de kristallyne velden,
Die 't grondelooze diep in beî zyne armen vat,
Weer durft bezoeken, en het worstelzieke nat
Doorklieft, een werk voor d' eer van Neêrlants waterhelden.
Maar welke monsters doen zich op voor myn gezicht?
Ik schrikke en beef, daar 'k zie hoe gy hen poogt te naderen.
Keert, dappre zeeliên, keert, en wendt uw waterraderen,
Eer 't yslyk zeespook u berooft van 't levenslicht.
Maar durft ge, ondanks myn vreese, in uw gemande booten
Het waterondier met een' onverschrokken moedt
Bespringen, tot het legt te wentlen in zyn bloet,
Door scherpe lenssen, fors ten lenden ingestooten,
Terwyl al 't marmer dreunt op 't juigchen vande maats,
Daar zy het zeegedrocht vast zien oranje blazen,
En in een' doodstuip de geheele zee verbazen?
Gaat voort: het zoek aireets zijn grafsteê op dees plaats.
Gaat, most nu met zyn smout den balg van uwe Kielen;
Die, vol en zat van zulk een kostelyk kleinood,
Gaan wagglen door het zog, belandende in den schoot
Haars meesters, met den buit van zulk gewenscht vernielen.
[p. 58] d'Aaloutheit zwyge vry van Kolchos watertogt,
| |
| |
Door 't guide vlies vermaert: men roem geen Cezars daden,
op zyne heirvaart met onsterflyke eer beladen:
Hem komt meer glory die eerst Groenlant heeft bezocht
Volhardt, ô helden, dan die monsters te bespringen.
Uw roem duure eeuwig door de slagting van dit jaar.
Zoo volg de zegen u van 't noord in 't zuiden, daar
Wy alle met gejuich uwe overwinning zingen.
| |
| |
| |
| |
Geluk op reis, aan de uitgaande Groenlantsche vloot 1715
't Voorleden jaar zong ik uw komst aan onze ree,
Toen ge uwe kielen met een dierbre vracht geladen,
Uw reeders t'huis bragt, om hun schatkist te verzaden,
ô Wakkre mannen; nu zing ik u weêr in zee:
Daar gy, op buit belust, naar 't kille en barre noorde
Uw waterpaerden ment langs vader oceaan,
Wiens marmer u zoo vaak zag vruchtloos henengaan,
Tot een gewenschte vangst u weer op nieu bekoorde.
Gaat, gaat. betracht uw' plicht. bestrijdt het waterdier.
Tot gy het zout als in een bloetbadt ziet herschapen,
[p. 59] Om dus de vruchten van uw' arrebeit te rapen.
Zoo treet ge op 't spoor van een' rechtschapen Batavier.
Zoo zien we u alle, indien myn wenschen slechts gedyen,
Weer vrolyk landen aan uw 's meesters kokeryen.
Bron: Frans Greenwood: Gedichten. Rotterdam, 1719. [Exemplaar UBL 1204 H1 4].
| |
| |
| |
[Als men duysent, vijf hondert, heeft gheschreven]
Als men duysent, vijf hondert, heeft gheschreven,
Ende vier en tnegentich, in de maent
November, eenentwintich, aenghedreven
Quam t'Sandvoort, in Hollandt, dus van ghedaent,
Eenen dooden Visch, die men eenen Walvis waent:
Maer Tanijn ghenaemt wordt van den Zee luyden,
Menich meent oft yet wonders wil beduyden.
Tweedden Martij ses en tsestich, oock strande
Daer eenen sulcken, die met groot misbaer,
En gheruysch, noch levende quam te lande,
Dien was manlijck desen vroulijck, end maer
Twintich voeten, en den anderen daer
Te vooren, was lanck twee en veertich voeten.
T'best altijdt van Godt wy verhopen moeten.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd
