Nederlandse historische bronnen 9

[p. 42]

8 Aan Van Weede van Dijkveld

Sassenberg, 26 juli 1671

Mijn Heere, U Wel Ed. aangename schrijvens van den 20. deses uijt Den Hage⁸⁹ is mij alhier tot Sassenbergh wel geworden, ende verneme ick seer gaarne daaruijt dat de promotie van den doctor Middelcoop, als sijnde vermaachschapt⁹⁰ aan den heere Nellesteijn, soude connen occasie geven tot vernieuwinge van de vruntschap tussen Sijn Ed. en de heere burgemeester Hamel⁹¹. Ende dat U Wel Ed. vermeijnt, dat hetselve een middel soude wesen tot bevorderinge en assecuratie van de sake waarvoor ick mij interessere, dewelke bij mijne absentie ick aan U Wel Ed. wijse conduite teenemaal opdrage omme mijn neef, den heere van Wellant, met sijn aansienlijcke credit daarinne te willen behulpelijck sijn.

Het heeft Haar Ho. Mo. belieft buijten mijne opinie mij te gelasten bij het vertreck⁹² van de drie heeren, mijne colleguen, noch enigen corten tijt tot Bijlevelt⁹³ te verblijven omme aldaar de tractaten bij te wesen. Ende off ick het wel gaarne anders hadde gesien, soo oordele dat om de bienséance en den dienst van 't lant het niet wel soude wesen dat wij de tractaten souden abandonneren, daar alle de andere tot Bijleveld aanwesende mediateurs noch present blijven, en waaromme ick mij te gewilliger Haar Ho. Mo. ordres hebbe onderworpen, gelijck ick met de jongste post aan deselve geschreven hebbe, op hope dat het voor een corten tijt wesen sal.

Temeer omdat, de tijt van mediatie geëscouleert sijnde, volgens het opgeven van beijde de hoge partijen, men nu sal laboreren omme over de differenten een compromis off verblijf⁹⁴ aangegaan en opgericht te werden, waartoe den heere bisschop van Munster, soo hij mij noch heden heeft geseijt, teenemaal geneijcht is.

Ick hebbe mij nu enige dagen bij denselven alhier opgehouden en tot meermalen wijtlopigh over de jegenwoordige constitutie van saken gesproken en niet anders connen bemerken als dat Sijn F.^e D.^t95 in alles wèl is en met Haar Ho. Mo. in een

89 Niet aangetroffen.

90 De echtgenoten van Middelcoop en Nellesteyn, respectievelijk Hillegonda Nicolaasd. Pater en Hillegonda Johansd. Pater, waren volle nichten: zie bijlage IX. Er is overigens tegenspraak inzake de beoordeling van Middelcoops kandidatuur tussen de brieven nrs. 7 en 8.

91 Nicolaes Hamel, heer van Stoetwegen, Utrechts regent.

92 Dit vond plaats op 1 augustus 1671.

93 De plaats van herkomst van de brief van 20 juli 1671 aan de prins van Oranje was waarschijnlijk nog Munster, zie: Japikse, Willem III-Bentinck, 2e ged., I, 36, n. 3.

94 Het aannemen van een rechterlijke uitspraak.

95 De bisschop van Munster.

[p. 43]

goet verstant soekt te blijven. Dan het is te bevresen, nu hij sich ontwapent heeft, dat men hem misschien wederom sal mepriseren.

Wat hoochgemelte vorst en de heere Van Jehna⁹⁶ mij dese dagen wegens het Keulse wesen hebben gecommuniceert, sulx schrijve ick in twee, mijne brieven van gisteren en huijden, aan den heere griffier. En sal ick U Wel Ed. onder secretesse daar toe seggen dat Sijn F.^e D.^t mij positiv heeft verclaart versekert te sijn dat de heer Churfurst van Coln inclineert sich met de stat te vergelijcken, invoegen dat deselve een rijxstat soude verblijven, alse hem alleenlijck in enige andere weijnige pointen wilden satisfactie geven, namentlijck onder anderen in het houden van de waagh en het leggen van een schipbrugge over den Rijn, waarvan Sijn Churf. D.^t een ‘tantum’ pretendeert⁹⁷.

Dan, men debiteert hier en tot Bijlevelt alsof Haar Ho. Mo. de voorseijde stat tegens de heere Churfurst animeerden en dat sij des opiniatreerden en na geen accomodement willen luijsteren. Wat daarvan sij is mij onbewust, dewijl ick daarvan niet anders wete als hetgene de couranten debiteren.

Twee van die statsgedeputeerden, tot Bijlevelt sijnde, hebben ons d'eere niet gedaan van kennisse hunner aancomste te geven, veel min te sien off enigsints in 't minste te informeren van de toestant der meergemelte stat. Sulx wat mij daarvan bij andere ministers tevoor comt, ick niet anders als met oncundicheyt can beantwoorden. Indes geeft men breet op van des hoochgemelten Churfursts⁹⁸ wervinge en dat het dese somer noch handel soude geven.

Een voornaam minister⁹⁹ seijde mij deser dagen dat Haar Hoochmo. wel op haar hoede mochten sijn en dat sij van Engelant meer quaats als goets hadden te verwachten, hetwelke ik naulix can geloven, alsoo ick daarvan uijt Neerlant niet en verneme en, dewijle U Wel Ed. in Den Hage is, hoop ick dat hij mij de eere sal doen bij absentie van den heer van Renswoude, die ick daar teenemaal misse, somwijlen te verstendigen wat in de regeringe passeert, want sedert Sijn Ho. Ed. vertreck ick niet de minste narichtinge hebbe gehadt en sal van gelijcken niet onderlaten U Wel Ed. van 't gene hier considerabels voorvalt communicatie te geven. Waarmede - - -

P.S.

Ick versoecke dat de heeren van Berchesteijn¹⁰⁰ en Hamel hier offre van mijnen dienst mogen vinden en dat U Wel Ed. geduyrende sijn verblijff in Den Hage wille helpen bevorderen dat ick toch resolutie mach becomen op het werck van heer

96 Friedrich von Jena, geheimraad van keurvorst van Brandenburg.

97 Aanspraak op een deel maakt.

98 Namelijk van de keurvorst-aartsbisschop van Keulen.

99 Waarschijnlijk één der Brandenburgse vertegenwoordigers op het congres te Bielefeld, Werner Wilhelm Blaspeil of Friedrich von Jena. Informatie over de Franse plannen kan Berlijn bereikt hebben via de Brandenburgse ambassadeur te Parijs, Lorenz Georg von Krockow, of door de Franse diplomaat Verjus tijdens diens bezoek aldaar in april 1671 (Opgenoorth, Friedrich Wilhelm, II, 106-113).

100 Johan van der Does, heer van Bergesteijn, lid van de Utrechtse ridderschap.

[p. 44]

Frijtach tot Godens¹⁰¹, waarover ick op heden aan den heer griffier schrijve¹⁰² en waaromme ick mijne reijse herwaarts aan gedaan hebbe. Den heer bisschop is nu in een goet humeur en soude hij, heer Frijdach, nu connen gereddet werden.

101 Johann Wilhelm Freitag von Gödens, Oostfries assessor in Munster, die schadeloosstelling eiste voor confiscatie van bezittingen en gevangenneming na een conflict in 1669 tussen Von Galen en Christine Charlotte, de vorstin van Oost-Friesland, waarin ook de Republiek gemengd was (Der Kinderen, Republiek en Munster, II, 86-94).

102 ARA, Arch. St.-Gen., inv. nr. 8557, nr. 137, brief aan Fagel van 25-7.