Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Neerlandia. Jaargang 9 (1905)

Informatie terzijde

Titelpagina van Neerlandia. Jaargang 9
Afbeelding van Neerlandia. Jaargang 9Toon afbeelding van titelpagina van Neerlandia. Jaargang 9

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (4.27 MB)

Scans (31.12 MB)

XML (1.38 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Neerlandia. Jaargang 9

(1905)– [tijdschrift] Neerlandia–rechtenstatus Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Zuid-Nederland.

Onze Taalstrijd.

Wie vroeger grootheid eert, kweekt nieuwe grootheid aan. Herdacht het Duitsche volk dit jaar het verscheiden van zijn grooten Schiller in 1805, Vlaanderen vergeet niet, dat het op 9 November honderd jaar geleden is, dat Ledeganck te Eekloo geboren werd, en moge in grootheid, de Eekloosche Bond slechts in de schaduw staan van Schiller, het Vlaamsche Volk heeft ruimschoots reden om dankbaar Ledeganck's nagedachtenis te huldigen al ware het maar omdat hij het zijn dichterlijk Evangelie, de drie Zustersteden schonk. Op grootsche wijze zal dat dan ook geschieden te Antwerpen in den Nederlandschen Schouwburg. Daar zal een feestrede gehouden worden, de Ode van Antwerpen, wordt voorgedragen door Mevrouw Dilis. Liederen

[pagina 206]
[p. 206]

en koren van Ledeganck zullen gezongen worden op bestaande muziek; Jan Blockx heeft nieuw getoonzet voor de gelegenheid: Vredezang, koor met soli door 200 personen uit te voeren. Te Gent heeft de Tak van het Algemeen Nederlandsch Verbond het initiatief van de herdenking genomen, die hier ook in den Nederlandschen Schouwburg plaats grijpt, Voor deze gelegenheid wordt nieuwe muziek op teksten van Ledeganck gecomponeerd door de Gentsche componisten Hullebroeck, Roels, Criel, Uijttenhove, Van der Meulen, Dhoedt, De Jauw, Lebrun, Herberigs, Mej. Busine. De twee laatsten werden, zooals bekend is, in den Prijskamp van Rome voor de muziek bekroond met een eersten en een tweeden prijs. In andere steden ook wordt het eeuwfeest gevierd.

Het ontstaan en de bloei van het Nederlandsch Lyrisch Tooneel te Antwerpen is een vruchtbare ader gebleken van eigen kunst; tal van Vlaamsche opera's zijn ontstaan op het voorbeeld van Herbergprinses en deze kunst dringt zich thans ook op aan de Fransche Operaschouwburgen in België, die voorheen uitsluitend leefden van vreemde kunst. Zoo zijn in den loop van dit seizoen herhaaldelijk in den Muntschouwburg van Brussel Herbergprinses, De Bruid der Zee van De Tière en Blockx en nu laatst ook Prinses Zonneschijn van Pol De Mont en Paul Gilson opgevoerd geworden. En ondertusschen is de bron der inspiratie voor onze Vlaamsche operadichters nog niet opgedroogd. Te Gent kregen we dit jaar den kleurrijken Vlasgaard van René De Clercq en Sevens, muziek van Van der Meulen, die al dadelijk naar Brussel overging en ook daar veel bijval bekwam. Nu wordt aangekondigd, dat het stuk in 't Fransch, in 't Duitsch en in 't Engelsch vertaald wordt; in 't Fransch door M. Gustave Lageye, die ook den Franschen tekst van Herbergprinses en de Bruid der Zee leverde. De uitgever Cranz zou den eigendom der opera verworven hebben. De Boeck, de toondichter van Theroigne de Mericourt en Winternachtsdroom heeft een nieuwe opera, den Koning der Dwergen, tekst van Pol De Mont, voltooid, welke nog op de uitvoering wacht.

Heeft Antwerpen zijn Vlaamsch Muziekconservatorium, uit het conservatorium van de tweetalige, toch overwegend Vlaamsche Hoofdstad van België, is alle onderwijs in of door het Nederlandsch gebannen. De Vlamingen van Brussel hebben een organisme in 't leven geroepen, dat eenigszins de bestaande leemte zal aanvullen. We bedoelen het Kunstverbond, dat op 29 October zijn openingszitting hield. In het Kunstverbond zal pianoles gegeven worden door Ten Cate en Wilford, zangles voor dames door Mej. Denekamp, voor heeren door F. T'Sjoen, cello door Backaert, harmonieleer door Paul Gilson, tooneelschool door Hendrikx en Harms, alles belangeloos. De stuwkrachten tot deze beweging zijn F. T'Sjoen en A. Wilford. Het is in de verfranschte Hoofdstad, waar vanwege de stedelijke regeering geen steun te wachten is, een lastige onderneming, te eervoller voor de inrichters, wanneer ze lukt.

In de Hoofdstad, zal, zooals men weet, het volgende jaar het 29e Nederlandsch Taal- en Letterkundig Congres gehouden worden. Reeds is de commissie tot voorbereiding en tot inrichting van het Congres in een eerste Algemeene Vergadering der Brusselsche Vlamingen samengesteld uit de Heeren: De Hoon, Advocaat-Generaal bij het Beroepshof, Van der Linden, Volksvertegenwoordiger, Th. Coopman, ambtenaar aan het Ministerie van Spoorwegen en Coremans, ambtenaar aan dat van Binnenlandsche Zaken en Openbaar Onderwijs, en Mr. Thelen, advocaat, aan den arbeid getogen. De Heer Coopman heeft een ontwerp tot inrichting, tot regeling der werkzaamheden en der plechtigheden en feestelijkheden waarmede deze congressen gepaard gaan, opgemaakt, alsmede een begrooting van middelen en uitgaven. Begin December zou een nieuwe Algemeene Vergadering gehouden worden, waarin een vaste Congres-Commissie, de ondercomiteiten en een bepaald Congres-plan zou samengesteld worden.

Uit de beweging ten voordeele van het Wetsvoorstel Coremans is mede te deelen, dat de Propaganda-afdeeling ‘Het Vrije Woord’ van den Nederduitschen Bond te Antwerpen een vergadering hield, waarin ze zich verklaarde voor Coremans' Wetsvoorstel en voor geen ander en alweer eens, voor de zooveelste maal, besloot aan te dringen bij de Antwerpsche Volksvertegenwoordigers, dat ze van hunnen invloed gebruik zouden maken opdat het Wetsvoorstel in de Kamer zou besproken en nog aangenomen worden... vóór Nieuwjaar.

Een Landdag door den Vlaamschen Volksraad voor het Wetsvoorstel te Antwerpen te beleggen is ophanden.

Op een katholieken Vlaamschen Gouwdag te Roeselare gehouden, waar hij zelf niet kon aanwezig zijn, werd van den Volksvertegenwoordiger J. Delbeke een brief voorgelezen, waarin hij nadrukkelijk verklaarde, dat ‘hij met alle rechtgeaarde Vlamingen wil, dat het middelbaar Onderwijs in Vlaanderen vervlaamscht worde. Daarom zal hij in de Kamer van Volksvertegenwoordigers niet alleen voor het daartoe strekkend wetsvoorstel stemmen, maar hij zal het ook krachtig verdedigen’.

Mooi zoo. Maar we krijgen nu sedert jaren van alle zijden de plechtigste verzekeringen, dat men het allerbest meent. Wanneer zal dat allerbest meenen nu eindelijk eens verkrijgen, dat de zaak vóór de Kamer komt?

Uit de documenten uitgegeven door de Kamer van Volksvertegenwoordigers over den zittijd 1904-05 bleek dat het ‘Wetsvoorstel tot aanvulling van art. 1 der Wet van 27 September 1835 op het hooger onderwijs’ (d.i. een wetsvoorstel strekkende tot vervlaamsching van de Gentsche Hoogeschool) moet beschouwd worden als ongedaan omdat de indieners verwaarloosd hadden binnen de maand de memorie van toelichting, vereischt door het artikel 47 van het reglement, op het bureel der Kamer neer te leggen! Dat is dus opnieuw te doen. Ondertusschen is het van belang, wanneer een woord, met gezag omkleed, ten gunste van bedoelde vervlaamsching gesproken wordt. Dat woord werd

[pagina 207]
[p. 207]

gesproken in een vergadering van den Onderrichtsbond te Brussel door den Heer Karel Buls, oud-burgemeester van Brussel, die zich onbewimpeld ten voordeele er van verklaarde. Een dergelijk gezaghebbend woord, waar ook gesproken, kan nooit nalaten zijn invloed te oefenen om de gedachte der vervlaamsching te doen aanvaarden.

Het Willems-Fonds hield op 29 October zijn Algemeene Vergadering. Daar wij ons in den bloei van alle Vlaamschgezinde vereenigingen behooren te verheugen zal het met genoegen vernomen worden, dat het ledental nu goed aan 't stijgen is. Belangwekkend is wat het verslag mededeelt omtrent de rondreizende bibliotheken nu door het Willems-Fonds ten getale van 12 ingericht.

‘De talrijke aanvragen, die van alle kanten van het Vlaamsche land toekomen en het klaarste bewijs leveren dat er wezenlijk behoefte aan zulk een instelling bestond, doen voorzien dat het Bestuur in het volgende dienstjaar middelen zal moeten beramen om aan de rondreizende volksbibliotheken een nog veel grootere uitbreiding te geven.’

Wat is eene rondreizende bibliotheek? Wel, het verslag zegt het ons:

‘Ieder van onze bibliotheken bestaat uit een vijf en dertigtal boekdeelen, waarvan de meeste twee of drie werken bevatten.

Met het doel om den lust naar wetenschappelijke lectuur te ontwikkelen is zooveel mogelijk telkens bij een roman een werk over natuurwetenschap, landbouw, gezondheidsleer, enz. ingebonden.

‘De bibliotheek wordt voor een onbepaalden tijd in bewaring gegeven aan een vertrouwden persoon die het uitleenen van de boeken op zich wil nemen.

Zoodra het blijkt, dat zij haar dienst heeft gedaan, zendt de boekbewaarder ze terug aan het secretariaat van het Algemeen Bestuur en voegt er een omstandig verslag bij, dat al zulke inlichtingen bevat, die in het toekomende het Bestuur kunnen leiden bij de samenstelling van nieuwe bibliotheken of kunnen strekken tot verbetering van zijn werk.

De teruggekeerde bibliotheek wordt dan door een andere vervangen.’

Wat de bestendige volksbibliotheken betreft, er zijn er 46 gesticht, die onderhouden worden door 30 Afdeelingen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken