Neerlandia. Jaargang 21

Mededeelingen en Allerlei.

Aan onze medewerkers.

Weest zoo beknopt mogelijk!

Zeer verhoogde papierprijs en drukkosten dwingen voorloopig tot beperking van den omvang van Neerlandia.

Bijdragen, die na den 19den der maand inkomen kunnen niet meer in het nr. der volgende maand worden opgenomen.

Koninklijke steun.

H.M. de Koningin-Moeder heeft wederom een gift doen toekomen aan het Comité voor Nederlandsche Kinderen in den Vreemde.

Nederlandsche Kamer van Koophandel in Londen.

Deze instelling herdacht op 16 April 1916 haar 25-jarig bestaan, welke dag niet geheel onopgemerkt voorbijging.

Uit de belangwekkende mededeelingen, voorkomende in het ons toegezonden jaarverslag over 1916, vermelden wij, dat het ‘Bedford College for women’ de hulp der Kamer inriep tot het vestigen van een leerstoel voor de Nederlandsche Letterkunde en Geschiedenis aan de Universiteit te Londen. De uitvoering van dit plan, hetwelk door het uitbreken van den oorlog uitstel ondervond, is wederom ernstig ter hand genomen.

Het veld werd intusschen aan de Universiteit voorbereid door een reeks ‘Dutch lectures’ in University College en er bestaat redelijke verwachting dat het plan in den loop van dit jaar verwezenlijkt zal worden.

Verdiende Hulde.

‘Eigen Haard’ gaf de vorige maand een lied: ‘Als 't vrede is’ woorden van P. van Dijk, muziek van Lina Penaat-Triebart, opgedragen aan den heer R. Metzlar, leider van het Algem. Nederl. Verbondkoor ‘De Straatzangers’ der Afdeeling Leeuwarden.

Een vergissing.

Van het zeer bruikbare handboek voor gymnasia, hoogere burgerscholen en lycea over de Nederlandsche taal in al haar uitingen en gedaanten is bij S.L. van Looy het tweede stuk van het eerste deel, handelend over zin, woord en klank verschenen. In het hoofdstuk over leenwoorden is Lovendaal's spotliedje op de vreemde-woorden-zucht opgenomen,

[p. 127]

dat het eerst in Neerlandia verscheen. De schrijver van het taalboek, de heer Joh. Vorrink, vermeldt verkeerdelijk ‘Hollandia’.

Nederlanders in Argentinië.

Blijkens het verslag van den tijdelijken Nederlandschen zaakgelastigde te Buenos-Aires over het jaar 1916, wonen er in Argentinië 3421 Nederlanders.

Nederlandsche ondernemingsgeest.

De ‘South African indenting and importing Company’ te Johannesburg - een Nederlandsche onderneming - opent binnenkort een bijkantoor te Kobe, Japan, met den heer M.C. Avis als directeur.

Z.-Afr. Studenten in Nederland.

Uit het jaarverslag van het Studiefonds voor Zuid-Afrikaansche Studenten blijkt, dat er ondanks de groote moeilijkheden in 1916 geen reden is om over vermindering van belangstelling in de studie h.t.l. te klagen. De stille arbeid gaat voort. Zes nieuwe studenten uit Z.-A. werden verwelkomd en aan een zestal beurzen toegekend.

Het verslag geeft een overzicht van het aantal Afrikaners, dat in Nederland studeert: in Amsterdam waren er 36, in Delft 1, in Groningen 12, in Leiden 4 en in Utrecht 4.

Secretaris van het fonds is Prof. Dr. J.W. Pont, Willemslaan 28, Bussum.

Nederlandsche Vereeniging Landverhuizing.

Deze vereeniging, welke een rijkssubsidie van f 10.000.- geniet, zond ons haar derde jaarverslag toe. De werkzaamheden breiden zich uit, hoewel ze in het jaar 1916 ten zeerste werden beperkt door de omstandigheid dat emigratie van Nederlanders is afgenomen en vanzelf de vraag om inlichtingen over emigratie-aangelegenheden.

De inlichtingen, welke werden verstrekt, betroffen Canada, de Vereenigde Staten, Zuid-Afrika en vele andere landen.

Het Bestuur, welks kantoor gevestigd is te 's Gravenhage, Lange Houtstraat 36, verzamelde en bewerkte gegevens over de vooruitzichten in emigratiegebieden. Een tweetal vlugschriften zijn bewerkt, waarvan een, over Canada, gereed kwam.

Nationale Vereeniging voor den Volkszang.

Deze Vereeniging mag zich in toenemenden bloei verheugen. Het ledenaantal steeg van 1200 tot 1650 en het aantal afdeelingen van 9 tot 14. Toch was het met de geldmiddelen - volgens het jaarverslag 1916/1917 - minder gunstig gesteld.

Een oproeping tot de Nederlandsche Volksdichters om teksten in te zenden voor marsch-liederen had 138 inzendingen ten gevolge, waarvan geen enkele tekst geheel voldeed aan de eischen.

Een eervolle vermelding kreeg de heer L.C. Steenhuizen te Haarlem met het lied: ‘Op marsch moet je zingen’.

Het bestuur reikte een zilveren eerepenning uit aan het corps dat het best een der zes volksliederen, door de vereeniging voor harmonie en fanfare uitgegeven, ten gehoore bracht.

Met de R.K. vereenigingen voor volkszang werd samenwerking verkregen.

Algemeen Secretaris van de Vereeniging is Mr. A. Loosjes, Leidsche gracht 117 te Amsterdam.

Nederlandsche scheepvaart en het Suezkanaal.

De heer Ch.C. van der Vlis zendt ons:

Uit onderstaande statistiek blijkt duidelijk, dat de Nederlandsche Scheepvaart, niettegenstaande de moeilijke tijdsomstandigheden, steeds belangrijk toeneemt, en zich meten kan met die van verschillende groote naties.

Land.	Aantalschepen.			Netto ton-inhoud.
	1913	1914	1915	1913	1914	1915
Engeland	2951	3078	2736	12 052 484	12.910 278	11 656.038
Nederland	342	347	334	1.287.354	1.389.390	1.334.474
Frankrijk	256	228	171	927 787	799 624	666.122
Japan	68	64	119	343.732	354 376	565 945
Italië	110	131	124	290.576	369.239	363.488
Denemarken	56	42	46	171.848	163 832	166 497
Zweden	33	35	38	122 957	132 027	144.330
Noorwegen	44	41	48	93.313	96.647	135 544

Terwijl Engeland, Frankrijk, enz. een grooten achteruitgang te boeken hadden, wist Nederland zich op de bereikte hoogte staande te houden. De omstandigheid, dat zich onder de opgegeven schepen der oorlogvoerende mogendheden verscheidene troepen-transportschepen bevonden, maakt de cijfers voor Nederland uit een oeconomisch standpunt nog gunstiger.

Over 1916 en 1917 zal in bovengenoemde statistiek wel een achteruitgang te wachten zijn, doordat de scheepvaart voor een groot deel om de Kaap ging, en vele booten voor de vaart op Amerika, in verband met de voedselvoorziening, werden aangewezen.

Tegen de V.S.

Aan de Staatscommissie in zake het spellingvraagstuk is een bezwaarschrift ingediend door een commissie, bestaande uit de heeren Prof. Dr. R.C. Boer, hoogleeraar, Ed. Karsen, kunstschilder; Mr. P.W. de Koning, advocaat; K. van Lennep, particulier; G.A. Loeff, oud-directeur der Registratie en Domeinen; S. van Lier Ez., verzekeraar; H.R. du Mosch, koopman; J. Martin Müller, leeraar aan het Gereformeerd gymnasium; Frans Mijnssen, letterkundige; Mr. F.J. Posthumus Meyjes, directeur der Kas-Vereeniging; H. Wertheim, notaris; Prof. Dr. J. te Winkel, hoogleeraar en Prof. Dr. R.H. Woltjer, hoogleeraar.

Meer dan 700 personen uit alle oorden van het het land en uit allerlei kringen hebben hun volle instemming betuigd met de in het adres uitvoerig toegelichte gronden, waarop de V.S. veroordeeld wordt en welke zijn:

1e. De ‘Kollewijnsche’ vereenvoudiging berust op een verkeerd inzicht in de verhouding tusschen schrijftaal en spreektaal;

2e. de voorstanders dier vereenvoudiging gaan stelselloos en inconsequent te werk;

3e. de ‘Kollewijnsche’ vereenvoudiging is niet

[p. 128]

alleen niet nuttig, doch integendeel schadelijk voor de verspreiding en de handhaving der Nederlandsche taal buiten Nederland;

4e. hare invoering zal nadeelig zijn voor de beschaving van het Nederlandsche volk;

5e. hare invoering zal nadeelig zijn voor het onderwijs op de scholen.

Wij gaan vooruit.

Zoo men weet heeft het Bestuur van Groep Nederland zich in het voorjaar tot de Nederlandsche Tooneelgezelschappen en de Afdeelingsbesturen van het Verbond gewend met een verzoek, de opvoering en bijwoning van Nederlandsche tooneelstukken te bevorderen.

Uit de ingekomen antwoorden blijkt, dat de Tooneelgezelschappen bereid zijn in die richting werkzaam te zijn, mits het publiek ook dat streven blijkt te waardeeren.

Het behoeft nauwelijks gezegd dat het Verbond, evenals op nijverheidsgebied, geen overdrijving beoogt en het eigene alleen wenscht bevoorrecht te zien, als het niet minder is dan het vreemde.

Teekenend voor den goeden wil der vroeger dikwijls zoo on-Nederlandsche Kon. Ver. Het Ned. Tooneel is, dat zij in één week der vorige maand opvoerde: Kwakzalvers van Henri Dekking, Pomarius van Mr. C.P. van Rossum, Freuleken van Herman Roelvink, Pro Domo van Jhr. van Riemsdijk en Lentewolken van Herman Roelvink.

In het afgeloopen seizoen gaf de Koninklijke 180 opvoeringen van Nederlandsche stukken.

Handelsbetrekkingen met Egypte.

Uit een brief van onzen vertegenwoordiger te Luxor, den heer J.H. Insinger:

‘Hoewel veel artikelen geheel ontbreken op de markt of slechts tegen buitensporig hooge prijzen zijn te bekomen, gewendt het publiek er zich langzamerhand aan, nu de voorraad van Duitschen en Oostenrijkschen oorsprong opraakt, de minder goede Engelsche en Fransche te koopen. Het is mogelijk dat Nederlandsche handelaren en nijveren genoeg in de buurt verdienen dan dat zij zich om de Egyptische markt zouden bekommeren, maar, zoo ooit, dan is nu wel de tijd gekomen eene handelsmissie hierheen te zenden.’

Studiefonds voor Vlaamsche studenten.

In het Mei-nr. maakten wij melding van de oprichting van een Studiefonds ten behoeve van studeerende Vlamingen aan Nederlandsche Hoogescholen. Sedert hebben verschillende personen voldaan aan het verzoek tot steun, doch bij bestaande groote behoefte aan hulp blijkt het ingekomen bedrag in de verste verte niet voldoende om zelfs maar aan de eerste dringende aanvragen in eenigszins ruime mate te voldoen.

Zij, die geneigd mochten zijn het Studiefonds in zijn nuttig en nationaal werk te steunen, kunnen hunne bijdragen zenden aan den Penningmeester, den Heer J.H. van de Wall Bake, Heerengracht 272, Amsterdam.

Verschenen.

Wagenrennen in het Hippodroom, voor mannenkoor, getoonzet door Ed. Erdelmann, op woorden van E.H. Lebret.

Uitg. Erdelmann, Dordrecht.

Vraag om inlichting.

Wie kan het juiste adres meedeelen van:

J. de Bloeme, vroeger Martiniplein 8, Groningen.

J. Moll, vroeger Groningerstraat 84, Assen.

P. Boelmans ter Spill, Den Haag.

L.R. Doorman, vroeger Theresiastraat 66, Den Haag.

W.A. van Freyburg, vroeger Heerenstraat 36 Den Haag.

W. Geering, vroeger Archimedestraat 18, Den Haag.

A. de Haas Jbz., vroeger Fred. Hendriklaan 35, Den Haag. (thans in Indië).

Anton K.J. de Haas, vroeger Frederikstraat 9, Den Haag.

Mej. N. Harten, vroeger Groothertoginnelaan 165, Den Haag.

J.F. Jansen, vroeger Laan van Meerdervoort 89, Den Haag.

H. van Laar, vroeger 2e Emmastraat 168, Den Haag.

G.L. Uljee, vroeger v.W.v. Dijkveldstr. 11, Den Haag.

Mr. H. Vaillant vroeger Seinpostduin 4, Scheveningen.

B.S. Groeneveld, vroeger p/a Dusseau's Boekhandel, Kaapstad.

N.K. Huysman, vroeger, Ned. Bank v. Z.-A. Kaapstad.

J.L. Schoeler, vroeger ‘de Burger’ Kantoor, Kaapstad.

W. Bartels, vroeger handelaar in Choc. en Suikerw. Pleinstraat 102, Kaapstad.