Neerlandia. Jaargang 86

[p. *5]

Nieuwsbrief Algemeen-Nederlands Congres

I.S.S.N. 0770-5670

3de Jaargang, nr. 2, 1982

Tweemaandelijks tijdschrift

ALGEMEEN-NEDERLANDS CONGRES v.z.w.

Gallaitstraat 80 - 1030 BRUSSEL

Surinamestraat 28 - 2585 GJ DEN HAAG

postrekening nr. 000-0132934-44 van het ANC-Brussel

postrekening nr. 2586563 van het ANC te den Haag

Verantwoordelijke uitgever:

in opdracht van het Algemeen-Nederlands Congres:

Jan De Graeve - Jozef Plateaustraat 16 - 9000 Gent

Leefmilieu

Op de laatste vergadering van de werkgroep ‘Leefmilieu’ van 12 november 1981 en de vergadering van het ‘Vlaams-Nederlands overleg grensgebieden’ van 20 november 1981, werd door de beide werkgroepen principieel overeen gekomen om in de toekomst de beide werkgroepen te laten samensmelten.

Een eerste geïntegreerde vergadering van de beide werkgroepen had plaats op 18 juni te Antwerpen in het Frans Snydershuis.

Het belangrijkste agendapunt betrof de discussie over de structuur, samenstelling en werking van de nieuwe werkgroep.

Knelpunt was de bestaande structuur der beide werkgroepen. Het Vlaams-Nederlands overleg is een studie- en actie-gerichte groep, samengesteld uit vertegenwoordigers van de milieufederaties uit de grensprovincies van Vlaanderen en Nederland en Bond Beter Leefmilieu en de Stichting Natuur en Milieu. De ANC-werkgroep Leefmilieu telt echter zowel afgevaardigden van milieu-organisaties als personen die ten persoonlijken titel deelnemen en de werkgroep is niet direct actiegericht.

Besloten werd om de beide werkgroepen samen te smelten om als één enkele gezamenlijk naar buiten te treden. De werkgroep Vlaams-Nederlands overleg wenste echter niet dat door het gezamenlijk optreden zou geschaad worden aan de eigen slagkracht. Besloten werd daarom ook om binnen de werkgroep steeds te komen tot een gezamenlijk standpunt, maar dat voor bepaalde punten waarin de nieuwe werkgroep geen standpunt kan nemen, het Vlaams-Nederlands overleg in eigen naam kan opereren.

De nieuwe werkgroep, die voortaan ‘Vlaams-Nederlandse werkgroep Leefmilieu’ zal heten, heeft als voorzitter de heer R. Dirks aangeduid. Het co-voorzitterschap is in Nederlandse hand, maar hier kon voorlopig nog geen naam worden ingevuld. De werkgroep vergadert in principe driemaal per jaar.

Vervolgens kwamen de resoluties van de werkgroep Leefmilieu aan bod zoals die zijn gestemd op het 38e algemeen-Nederlands Congres. Besloten werd o.m. om de Milieu-effectrapportering op de voet te blijven volgen. Men was van oordeel dat de werkgroep terzake belangrijke impulsen kan geven om te komen tot een Europese richtlijn.

In verband met het geïntegreerd milieubeleid was de werkgroep van oordeel dat deze materie dient te behandelen op het niveau van de Benelux.

Verder werd overeen gekomen dat elke grensprovincie voor zich een inventarisatie zou maken van de natuurgebieden en parken. Deze dossiers worden dan doorgespeeld naar de provincies aan de andere kant van de grens zodat eventueel grensoverschrijdende acties kunnen ondernomen worden.

Tenslotte dringt de werkgroep erop aan dat, met betrekking tot waarschuwingssystemen in geval van milieurampen, er werk wordt gemaakt van een ALGEMEEN waarschuwmgssysteem met inbegrip van een waarschuwingsplicht.

De werkgroep acht het organiseren van een tussentijds colloquium niet uitgesloten. Op de volgende vergadering zal dit agendapunt in concreto worden uitgewerkt (Thema en datum, najaar '84?).

De volgende vergadering is gepland op 8 of 15 oktober te Antwerpen.

[p. *6]

Grensverkeer

De werkgroep Grensverkeer kwam op 15 december 1981 te Breda bijeen.

Overeengekomen werd om de tekst van de congresresolutie enigzins aan te passen aan de hand van de tijdens het congres gemaakte opmerkingen. Die wijzigingen werden bij het verslag gevoegd.

Voor wat betreft nieuwe voorstellen voor de toekomst is de planning als volgt:

1.	Toezenden van de resolutie aan de in aanmerking komende provincies, gemeenten, politieke partijen, ministers,...
2.	Houden van bijeenkomsten in de grensgebieden, waarop de resolutie aan de betrokkenen en geïnteresseerden zal worden toegelicht.
3.	Uitbreiding van de werkgroep Grensverkeer om tot een evenwichtige Noord-Zuid-samenstelling te komen.
4.	De mogelijkheid nagaan of een Nederlands-Vlaams contactambtenaar voor Noord-Brabant / Antwerpen kan worden aangesteld.
5.	Men komt tot de vaststelling dat er parallellen zijn in de acties van de werkgroep Grensverkeer met die van o.a. de werkgroep Economie. Men acht het dan ook raadzaam en nuttig om contact met elkaar te onderhouden.

De werkgroep Grensverkeer plant een volgende vergadering op woensdag 29 September om 11 uur op het Bureau voor Belgische zaken te Breda.

Op de agenda staan de volgende punten:

1.	definitieve resolutietekst;
2.	adressenlijst (aan wie toe te sturen);
3.	toelichting op het sociale verzekenngsrecht van grensarbeiders in de verhouding België-Nederland door de heer Vial.
4.	Rondvraag.

Toerisme

In de vorige nieuwsbrief meldden we reeds dat de werkgroep Toerisme een ontmoetingsdag van Vlaamse en Nederlandse toeristische journalisten in het vooruitzicht stelde. Deze bijeenkomst had 10 juni 11, plaats in het Nederlands Wetenschappelijk Instituut voor Toerisme en Recreatie te Breda en werd bijgewoond door een dertigtal journalisten.

In zijn welkomstwoord benadrukte Th. Bodewes, voorzitter van de werkgroep Toerisme, het belang van dergelijke bijeenkomst. Daarna was het de beurt aan K. de Meulemeester die een kort referaal hield over het schrijven van toeristische gidsen. Hij wees hierbij op de onjuistheden, die volgens hem te wijten zijn aan het gebrekkig onderling contact.

Tenslotte werd het woord gevoerd door Mevr. Spruit van het Belgisch verkeersbureau te Amsterdam en R. Al, directeur van het Nationaal Bureau voor Toerisme te Brussel die het hadden over de samenwerking met de pers.

Daarna volgde een rondetafeldiscussie met de aanwezigen, waarin ervaringen werden uitgewisseld. Zo werd o.m. uitgebreid gediscussieerd over de morele druk waaraan soms de toeristische journalisten bloot staan.

Ander gesprekspunt betrof de bekendheid van elkaars gebied, is er een evolutie daarin merkbaar, hoe geraakt de informatie de grens over en hoeveel bedraagt die informatie dan wel en is ze betrouwbaar, hoe zit het met het toeristisch verkeer tussen Noord en Zuid...

Belangrijk werd tevens de opmerking geacht dat men niet op korte termijn de invloed van toeristische en culturele promotie kan meten omdat dergelijk effect zich enkel op middellange termijn manifesteert.

De vergadering besloot tevens een brief te sturen naar het ministerie van CRM waarin gevraagd wordt om filmvergoedingen, die musea e.d. vragen, zouden worden afgeschaft aangezien dit als een belemmering voor de culturele promotie wordt ervaren.

De deelnemers aan de bijeenkomst dankten het ANC voor het genomen initiatief en hoopten dat deze eerste kennismaking kan uitgroeien tot een vast contact tussen Nederlandse en Vlaamse toeristische journalisten.

De vergadering besloot met de wijsheid dat Vlamingen en Nederlanders ondanks hun streven naar integratie ‘dicht bij elkaar liggende buitenlanders’ moeten blijven.

Vormings- en ontwikkelingswerk

Sedert mei 1981 vergaderde de werkgroep op 22 September en 12 november 1981 en op 15 januari, 19 maart en 15 mei 1982. De werkgroep heeft twee projecten op stapel staan:

1.	Opvoedingsproject: kind - ouders - school - buurt.
2.	Verdere inventarisatie en evaluatie van socio-culturele begeleidingsprogramma's.

In het kader van een studiedag die voor het najaar 1983 gepland is, ligt het accent binnen de werkgroep vooral op het tweede project.

Na concretisering van de beide projecten wil de werkgroep een onderhoud met de ministers VAN KEMENADE en POMA aanvragen met als doel:

-	de resoluties van het Algemeen-Nederlands Congres en van de werkgroep te verspreiden;
-	de hiervoor vermelde projecten voor te stellen en toe te lichten;
-	de vraag naar bijkomende projectsubsidie ten behoeve van de beide projecten te bepleiten.

Wat dit laatste punt betreft, wijst de werkgroep erop dat voor de organisatie van studiedagen en colloquia beroep kan gedaan worden op de subsidiemogelijkheden binnen het Belgisch-Nederlands Cultureel Akkoord, indien de aanvraag tijdig gebeurt. Bovendien wijst de werkgroep op het belang van de verspreiding en doorstroming van de resoluties bij de overheid door een delegatie samengesteld uit leden van het bestuur en van de secties.

Economie

Voor het eerst in de geschiedenis van de congressen werd op 2 en 3 oktober 11. tijdens het 38ste Algemeen Nederlands Congres te Brussel expliciet een sectie ‘Economie’ voorzien.

Het thema, voorbereid door de werkgroep Economie onder voorzitterschap van Prof. L. Kympers, werd aangebracht via twee referaten en had tot doel te zoeken: ‘Naar intensere economische betrekkingen tussen Nederland en het Vlaamse Gewest’. De tekst werd in extenso gepubliceerd in:

-	Het Algemeen-Nederlands Archief. nr. 6, jrg. 1, 1980-1981.
-	Gewestelijke Economische Raad voor Vlaanderen, Berichten 33, december 1981.

De congresresoluties van de sectie ‘Economie’ werden opgenomen in Het Algemeen-Nederlands Archief, nr. 6, jrg. 2, 1981-1982.

[p. *7]

Het Congres beveelt de nationale overheden aan rekening te houden met de mogelijkheden die geboden worden door de verandering in het staatsbestel van België. Met name de media kunnen hierin een positieve rol spelen. Er is een dringende behoefte aan duidelijke informatie over de realiteit van de regionalisering. Dit moet tevens de Nederlandse drempelvrees voor samenwerking verlagen. Verder meent het Congres dat concrete projecten in uitvoering dienen gesteld om de kunstmatige scheiding op te heffen. Er wordt tevens de nadruk gelegd op het feit dat innige samenwerking geen hinderpaal vormt in het proces van de voortschrijdende integratie van de Europese Gemeenschap.

Er werd besloten de activiteiten van de werkgroep te bestendigen. Mevr. Verhaegen kan wegens beroepsomstandigheden het secretariaat van de werkgroep niet langer waarnemen. Wij wensen ze ter dezer gelegenheid nogmaals hartelijk te danken voor haar medewerking en inzet. De Hr. J. Vannieuwenhuyze, bedrijfsadviseur bij IMBO, zal haar opdracht verderzetten. Bij het ANC-secretariaat treedt de Hr. W. Coninx, stafmedewerker, op als coördinator voor de werkgroep. Alle briefwisseling en contacten kunnen via hem gevoerd worden. De eerstvolgende vergadering van de werkgroep zal plaatshebben na de vakantie. Concreet wordt er aan gedacht even aandacht te schenken aan de problematiek, weergegeven in ‘Het Manifest voor een Benelux-relance’ door de Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad aan de Regeringen aangeboden naar aanleiding van zijn 25-jarig bestaan (plenaire vergadering van 27 maart II.). Alle geinteresseerden worden hartelijk uitgenodigd contact op te nemen met het ANC-secretariaat.

Overheidsstructuren

De congresresolutie van deze werkgroep is het resultaat van een enquête in verband met de werkzaamheden van de Taalunie-organen. Binnen deze werkgroep is inderdaad een belangrijke taak weggelegd om te waken over het in werking treden en de naleving van de maatregelen van het Taalunie-verdrag.

Bovendien is het de bedoeling een onderzoek te wijden aan de bestaande culturele akkoorden in het licht van de noodzakelijke samenwerking van de Vlaamse en de Nederlandse regeringen inzake de internationale culturele samenwerking (dit eventueel in samenwerking met andere werkgroepen). Er wordt ook gedacht aan een studie van de problemen in verband met de aanwezigheid van vreemdelingen-gastarbeiders in ons taalgebied.

Tenslotte neemt de werkgroep zich voor een voorbereidende studie te maken van de problemen i.v.m de vestiging van een ‘Nederlands Huis’ te Brussel.

Universiteit en wetenschap

De werkgroep besteedde op 22 September 1981 een vergadering aan de voorbereiding van de zitting op het 38e Algemeen-Nederlands Congres.

Op 12 januari 1982 vond een eerste informatieve vergadering met de panelleden plaats. Hierbij werd een actieplan uitgewerkt:

-	het contacteren van de Vlaamse Interuniversitaire Raad en de Academische Raad in Nederland over de vraag naar gezamenlijke activiteiten en de mogelijkheden van integratie;
-	samenwerking inzake ‘Open Universiteit’;
-	bevorderen van universitaire grensoverschrijdende contacten.

In een eerste fase zal vooral getracht worden de genoemde instanties te mobiliseren en de bestaande vormen van samenwerking in kaart te brengen.

Het ANC-secretariaat hoopt van harte dat hieruit een positieve werking kan groeien.

Werkgroep ‘Boek’ activiteitenverslag - 11-6-1982

Na de bijdrage tot de eerste congreszitting van 8 november 1980, waarin de grondslagen voor de activiteit van de werkgroep werden toegelicht, en een programma-verklaring bekrachtiging vond, werd een Noord-Zuid contactdag voor de boekenbranche gerealiseerd op 29 maart 1981 in het Limburgs Universitair Centrum. De neerslag van deze contactdag gaf aanleiding tot een eerste publicatie in het Algemeen-Nederlands Archief; ‘Het boek in Noord en Zuid - Een aanzet tot confrontatie’.

De contactdag was mede een uitgangspunt voor de bijdrage van de (leden van) werkgroep ‘Boek’ tot de realisatie van het eerste-lustrum-symposion omtrent het boek dat in het L.U.C. plaats vond op 26 en 27 maart 1982 rond het thema ‘Aspecten van beleid, realisatie, verspreiding en gebruik van het boek in Noord en Zuid’. Aan dit symposion werkten sprekers uit Noord en Zuid, uit de boekenbranche, het bibliotheekwezen, de wetenschappelijke wereld, de overheid, mede. De referaten worden in boekvorm gepubliceerd door de Uitgeverij Heideland-Orbis.

Een andere publikatie onder impuls en begeleiding van de werkgroep tot stand gekomen is thans ter perse: een vergelijkend overzicht van de organisatorische structuren in Noord en Zuid (uit te geven in de reeks van het Algemeen-Nederlands Archief).

Door de werkgroep werden aanbevelingen voor het Congres van 2 en 3 oktober voorbereid. De resoluties van de werkgroep ‘Boek’ op het Congres leggen de nadruk op de behoefte aan professionalisering voor wie met boeken bezig is en de versteviging van de boekenbranche in Vlaanderen als aanzet tot samenwerking met Nederland, maar verruimen ook het aandachtsveld naar een cultuurmanagement voor het boek waarbij voor Noord en Zuid aandacht gegeven wordt aan het boekproces van auteur tot lezer en aan het boek als cultuurinstrument. Deze verruimde visie vond reeds haar weerslag in het hogergenoemd symposion.

In dat ruimere maatschappelijke en culturele perspectief werd ook op 25 juni 1981 de v.z.w. ‘Stichting Boek’ opgericht, waartoe leden van de werkgroep bijdragen. De Stichting wil bijdragen tot de ontwikkeling en de promotie van het boek in een ruim maatschappelijk perspectief en tot de ontwikkeling, realisatie en evaluatie van een beleidsconcept voor het boek. De Stichting beoogt de cultuur door en van het boek te bevorderen in het raam van de Vlaamse gemeenschap en in het ruimer perspectief van de Nederlandse cultuurgemeenschap en wenst daartoe een platform te bieden. Het is de bedoeling dat de werkgroep ‘Boek’ van het A.-N.C. binnen deze Stichting ook een platform vindt voor verdere werking en tot verdere ontwikkeling wordt gebracht. Door de Stichting Boek wordt voor het najaar 1982 een wetenschappelijke workshop gepland over de maatschappelijke betekenis van het boek. Op deskundigen uit Noord en Zuid wordt daartoe een beroep gedaan.

A. GRYPDONCK

[p. *8]

Onderwijs

Het uiteindelijke doel van de sector Onderwijs moet een aanzet zijn tot de organisatie van Noord-Zuid projecten en permanente samenwerking op het gebied van het onderwijs.

Gedurende het vorige werkjaar werd de strategie van de sector uitgewerkt. Dit resulteerde in het samenstellen van een kader waarbinnen inventarisatie. informatie, huidige toestand, knelpunten i.v.m. de samenwerking, voorwaardenbeleid en perspectieven een plaats krijgen.

Op het 38e Algemeen-Nederlands Congres bepleitte de sector onderwijs de uitwisseling van leerkrachten en/of leerlingen en was men van oordeel dat in dit verband een aanpassing van het Belgisch-Nederlands cultureel verdrag nodig is.

Verder beveolt de werkgroep in haar resoluties aan om overleg tot stand te brengen tussen de bevoegde ministeries met betrekking tot het optimaliseren van het onderwijs voor marginale groepen (schipperskinderen, woonwagenkinderen, gastarbeiders).

Men is tevens van oordeel dat voor de sectoren onderwijs en vormings- en ontwikkelingswerk het braakliggend terrein van zinvolle vrije tijdsbesteding, permanente vorming, bijscholing en herscholing als een enorme uitdaging wordt gezien.

De ANV-werkgroep basisonderwijs organiseerde op 13 maart 1982 te Antwerpen een colloquium met als thema: ‘De leerkracht in een veranderende maatschappij’.

Op de laatste vergadering van de werkgroep vormings- en ontwikkelingswerk van 19 maart II., behandelde men het agendapunt: samenwerking sectoren onderwijs en vormings- en ontwikkelingswerk. Het ‘Opvoedingsproject: kind - ouders - school - buurt’ is een eerste initiatief dat uitgewerkt wordt door voornoemde sectoren.

ANC-secretariaat: huisvesting

In februari 1979 kon een overeenkomst met Vic Anciaux, toenmalig staatssecretaris bij het Departement Nederlandse Cultuur, ondertekend worden. Hierdoor kon het ANC beschikken over kantoren in de gebouwen. eigendom van het Rijk en bestemd om gebruikt te worden als secretariaat. Deze gebouwen zijn gelegen te Schaarbeek, Gallaitstraat 80. Het Ministerie van Nederlandse Cultuur zou bovendien instaan voor de administratieve en financiële lasten voor herstel, bewaking, onderhoud, verwarming, verlichting... van de gebouwen. Deze overeenkomst werd voor 2 jaar afgesloten en liep ten einde op 31 december 1981.

Tengevolge van interne afspraken tussen de Staatssecretaris van Nederlandse Cultuur, de Nederlandse Cultuurcommissie en het Ministerie werden de gebouwen ondertussen echter vooral toegewezen aan plaatselijke Schaarbeekse verenigingen of verenigingen met een agglomeratie-functie. Slechts in een derde plaats waren mogelijkheden voorzien voor verenigingen met een nationale opdracht.

Bij de beëindiging van het contract bleek er voor het ANC geen ruimte meer voorzien en werd aangedrongen op de ontruiming van de lokalen. Slechts in laatste instantie werden ons lokalen toegewezen in het trefcentrum. Het secretariaat is voortaan te bereiken via de Vanderlindenstraat 44, terwijl het postadres ongewijzigd kon blijven. Een telefoonaansluiting kon nog niet gerealiseerd worden.

ANC-secretariaat: personeel

Op 24 november 1979 vond de stichtingsvergadering plaats van het Algemeen-Nederlands Congres. Voor de werking van het secretariaat was het ANC aangewezen op het Bijzonder Tijdelijk Kader.

Op 7 juli 1979 keurde minister R. De Wulf een eerste project goed (BTK nr. 5541) voor 4 mensen.

Op 22 augustus 1979 stemden de ministers W. Calewaert en G. Spitaels in met een uitbreiding van dit project tot 5 mensen. Dit nieuwe project (BTK nr. 5541 bis), ‘Voorbereidende studie voor het 38e Algemeen-Nederlands Congres’ werd gepatroneerd door de senatoren Maurits Coppieters, Leo Vanackere en Jan Bascour. In oktober 1979 startte de eerste ploeg: Cecile Ghesquière, Christine Lanaux, Hugo Rau, Gert Verhegge en Ria De Paepe. Halverwege de termijn verving Regi Van Helleputte Gert Verhegge en vervoegde Ingrid Desmet de groep toen zij R. De Paepe opvolgde.

Onder het patronaat van Rik Boel werd de verlenging aangevraagd.

Op 20 oktober 1980 keurden de ministers G. Geens en R. De Wulf het project ‘Organisatie van het 38e Algemeen-Nederlands Congres’ (BTK nr. 11.372) goed. Ingrid Desmet en Regi Van Helleputte, uit de oude ploeg en Dirk Van Damme en Katleen Viville vormden tezamen het nieuwe secretariaat.

In augustus 1981 werd Regi Van Helleputte opgevolgd door Raphaël Vanderstappen. De contracten van deze medewerkers liepen ten einde op 31-10, 30-11 en 31-12-1981.

In de loop van 1981 werden de reglementen voor het Bijzonder Tijdelijk Kader in die zin gewijzigd dat het thans mogelijk werd projecten van lange duur aan te vragen.

Het nieuwe project beoogde de oprichting van een ‘Bestendig Contact-, Studie- en Documentatiecentrum’ (BTK nr. 16.376).

De op 5 november 1981 ingediende aanvraag werd echter slechts 5 maanden nadien goedgekeurd door de ministers P. Maystadt en M. Hansenne. De politieke constellatie in die tijd was niet alleen verantwoordelijk voor de enome vertraging van de goedkeunng maar het hele BTK statuut werd op de helling gezet. Dit had voor gevolg dat er slechts een project van korle duur werd aanvaard.

Op 16 april 1982 kan een nieuwe ploeg starten; stafmedewerkers Willy Coninx en Inge Schoups en Helga Vinck als administratieve kracht.

Tot besluit zouden wij graag de hiernavolgende bedenking formuleren.

Met de verwezenlijking van de Nederlandse Taalunie is een belangrijke stap gezet in de integratiebeweging. Het tweede adviespunt uit het gemeenschappelijk besluit van de ministers ‘over het ruimere gebied van de culturele samenwerking’ blijft echter onbeantwoord. Het Algemeen-Nederlands Congres wil hieraan tegemoetkomen en is hiertoe gestart met de uitbouw van een ‘bestendig secretariaat voor de integratie’.

Sedert het begin van haar werking is het secretariaat reeds door 15 verschillende mensen bemand geweest, Het BTK-systeem is voor de uitbouw van een dergelijk permanent secretariaat slechts een tussenoplossing, en is zeer energierovend. Om deze permanentie mogelijk te maken zouden wij nogmaals bij de overheid en bevoegde instanties willen pleiten voor een daadwerkelijke regularisatie van een statuut van stafmedewerker.