Neerlandia. Jaargang 98

Onderwijs

Nederlands-Vlaams studentenhandboek

In het kader van het GENT-akkoord (Geheel Europese Nederlandse Taalgebied), gesloten door de Nederlandse en Vlaamse minister van Onderwijs, is het handboek ‘Wetenschappelijk en Academisch Onderwijs’ verschenen. Het handboek biedt een overzicht van alle academische opleidingen in het hele Nederlandse taalgebied en informeert over onder meer (financiële) faciliteiten, overstapmogelijkheden en het leefklimaat. Het is voor het eerst dat deze informatie in boekvorm beschikbaar komt.

In het verschiet ligt ook een handboek voor het Vlaamse en Nederlandse hoger beroepsonderwijs. De onderwijsministers van Vlaanderen en Nederland hebben het handboek laten maken om (aspirant)studenten wegwijs te maken in de Vlaamse en Nederlandse onderwijsstelsels. De Vlaams-Nederlandse coproduktie wordt uitgegeven door het LDC (Landelijk Dienstverlenend Centrum voor Studie- en Beroepskeuzevoorlichting) en Hobéon Media. De (aspirant)studenten krijgen de ruim honderd pagina's tellende publikatie via school, universiteit of centrum voor studie- en beroepskeuze. De publikatie hoort bij GENT, het Vlaams-Nederlandse actieprogramma waarmee de Vlaamse en Nederlandse onderwijsministers de onderlinge mobiliteit willen vergemakkelijken. Via GENT is ondermeer geregeld dat studenten hun studiefinanciering of kindergeld over de grens kunnen meenemen.

Schematische overzichten in het handboek vertellen de komende eerstejaars waar zij welke studierichting kunnen volgen en hoe zij zich kunnen aanmelden. Tussentijdse overstapmogelijkheden worden duidelijk gemaakt met ‘stroomschema's’. De publikatie maakt de studenten niet alleen attent op de organisatorische kenmerken van de twee onderwijsstelsels, maar ook op de mentaliteitsverschillen. Het handboek heeft ook een verwijsfunctie, omdat het een uitgebreide lijst van informatiebronnen bevat.

Nederlandstalig Hoger Onderwijs 93/94; een handboek voor Nederlandse en Vlaamse studenten; wetenschappelijk en academisch onderwijs. ISBN 90 74463 061, schriftelijk te bestellen bij Hobéon Media, besteladministratie, postbus 10665, 2501 HR Den Haag. Prijs fl. 7,50.

[p. 37]

Nederlands in trek

De Kreis Borken, net ten zuidoosten bij Winterswijk over de grens gelegen, verrichtte eind vorig jaar een onderzoek naar de behoefte aan het leren en beheersen van vreemde talen bij 525 midden- en kleine bedrijven en 274 bedrijven uit de industriële sector. Het Nederlands komt daarbij als eerste uit de bus. In het midden- en kleinbedrijf wordt in 65% van de bedrijven zeer regelmatig tot dagelijks Nederlands gebruikt, in de industriële sector in 45% van het aantal bedrijven.

Het onderzoek werd gedaan door het kreisbestuur samen met de kamer van koophandel en het bedrijfsleven. Uit het onderzoek blijkt tevens dat de bedrijven bereid zijn hun medewerkers in de gelegenheid te stellen de nodige talencursussen te laten volgen. Dit betekent dat er op vele nieuwe plaatsen lessen moeten worden opgezet. Ook beginnen vele lagere scholen al met het geven van lessen Nederlands, om de kinderen spelenderwijs met de Nederlandse taal vertrouwd te maken, waarmee men door de nabijheid van Nederland toch al regelmatig in contact komt. Op scholen voor voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs kan eveneens het Nederlands als vak gekozen worden, terwijl enkele gymnasia daarnaast sommige vakken, zoals aardrijkskunde of geschiedenis, in het Nederlands geven.

De passieve kennis van het Nederlands is reeds wijdverbreid. De overeenkomst tussen het plaatselijke Duitse dialect en de Nederlandse variant in hetzelfde grensoverschrijdend gebied maakt dat begrijpelijk. De handels- en toeristische contacten ‘vervolmaken’ de behoefte. De belangstelling voor het Nederlands in de grensgebieden, vanaf Emden in het noorden over Bentheim en Lingen zuidwaarts naar Münster en

Xanten in het Rijnland. Ook in de belangstelling bij het ANV. Excursie van de werkgroep grensgebieden in 1992 (foto E. Verbrugh)

het Rijnland, vormt tevens voor een groot gedeelte de voedingsbodem voor de Neerlandistiek op universitair gebied in de Bondsrepubliek.

Universiteiten als Oldenburg, Münster, en Keulen en verderaf gelegen Berlijn en Leipzig herbergden vorig jaar rond 2000 studenten Nederlands. Ook dit aantal weerspiegelt de levendige belangstelling voor het Nederlands bij onze oosterburen. Het ANV en de Nederlandse Taalunie steunen deze Neerlandistiek, de Taalunie op universitair vlak, het ANV op het niveau van het middelbaar onderwijs met colloquia, boekenzendingen en het leveren van lesondersteunend materiaal. De werkgroep Leraren in de ons omringende grensgebieden (zie het ANV-jaarverslag dat steeds in Neerlandia nr. 3 van elke jaargang verschijnt) verzorgt deze taak.

Nederlands-Duitse studiegids

Naar analogie van het Nederlands-Vlaamse studentenhandboek (zie aldaar) hebben de Nederlandse en de Nedersaksische ministers van Onderwijs afgesproken een gezamenlijke studiegids te laten maken. De gids vertelt welke studierichting zij waar kunnen volgen, geeft een overzicht van het hoger onderwijs en beschrijft de zwaartepunten in onderwijs en onderzoek.

De beide ministers willen voor studenten de procedures voor de toelatingsvoorwaarden en voor de erkenning van einddiploma's versoepelen. Bovendien willen zij universiteiten en hogescholen behulpzaam zijn bij activiteiten als het ontwikkelen van gezamenlijke studieprogramma's en studierichtingen, stages over de grens en evaluatie van onderwijs en onderzoek aan hogescholen en universiteiten.

Duitsland gewild

Ook scholen gaan de laatste jaren veel contacten aan. Voor Nederlandse scholen is Duitsland verreweg het populairste land. Via nationale uitwisselingsprogramma's hebben zesduizend leerlingen samengewerkt met Duitse leerlingen (tegenover 1.500 uitwisselingen met Engelse leerlingen en 1.600 uitwisselingen met Franse leerlingen). Honderdvijftig docenten zijn gedurende een periode naar een Duitse school geweest (terwijl slechts 83 docenten een Engelse school en een Franse school bezochten).

In 1991 studeerden 436 Duitse studenten aan een Nederlandse universiteit (tegenover 294 Belgische, 66 Franse en 266 Engelse studenten). In Duitsland studeren minstens tweeduizend Nederlandse studenten. En in Nedersaksen volgen duizend leerlingen lessen Nederlands op school. Ze krijgen les van één van de zeventig leraren Nederlands, die ook les geven aan volwassenen.