Neerlandia. Jaargang 98

Diversen

Franse cultuurpolitiek

a. Muzikale Maginotlinie

Naast een soortgelijke regeling voor televisie is door de Franse minister voor de omroep een wetsontwerp in zowel de assemblee als de senaat ingediend dat radiostations verplicht tenminste 40% van de muziekuitzendingen te vullen met Franse produkties. De wet die deze regeling voor de radio moet afdwingen, wordt begin 1996 van kracht. De wet schrijft bovendien voor dat de helft van de 40% uit nieuwe produkties moet bestaan. Sinds de jaarwisseling is tevens een nieuw radiostation ‘Chante France’ in actie, dat louter Franstalige muziek uitzendt. Reeds bestaande zenders als Nostalgie en Montmartre brengen al meer dan 40% Franse muziek.

Menig Fransman gaat deze protectie van de Franse cultuur te ver. Het isoleert Frankrijk, maar men hoopt dat de verdediging een Maginotlinie zal blijken te zijn: door omzeiling neutraliseren.

b. Taalpolitie

Volgens een door de Franse minister van Cultuur Toubon dit voorjaar in te dienen wetsvoorstel moet er in Frankrijk een soort taalpolitie komen, die waakt over het juist en zuiver gebruik van de Franse taal. Achtergrond van deze drastische wetgeving is het voortdurende insluipen van Engelse en Amerikaanse woorden en uitdrukkingen. Deze taalvervuiling dient actief te worden tegengegaan. Overtreding wordt bestraft met geldboetes en in ernstige gevallen (welke zijn dat en hoe te meten?) met zelfs zes maanden gevangenisstraf!

Of zich voor dit wetsvoorstel een meerderheid in assemblee en senaat aftekent is nog niet duidelijk. Hoewel goed en zorgvuldig gebruik van de eigen taal zeker de voorkeur verdient en taalvervuiling moet worden tegengegaan, lijkt een dergelijke wettelijke aanpak in Frankrijk de individuele verantwoordelijkheid onaanvaardbaar aan te tasten.

Citaat

Prof. dr. R. Kroes, hoogleraar Amerikanistiek aan de universiteit van Amsterdam over de rol van de overheid op het gebied van het doorgeven van de nationale cultuur aan jongere generaties:

Het beeld van Hans Brinkers te Spaandam. Hans steekt zijn duim in een gat van de dijk en houdt zo Holland droog.
(foto J. van Hoorn)

‘Als we dan zien hoe bijvoorbeeld het onderwijs in geschiedenis is ontmanteld ten bate van op de actualiteit gerichte babbelvakken, ligt daar een belangrijker verwijt dan in het uitblijven van het cultureel equivalent van onze Deltawerken (om het cultuurbewustzijn te vergroten).
Dijken heeft Nederland al genoeg. We hebben geen Hans Brinkers nodig - overigens een Amerikaans ventje - om ons tegen buitenlandse culturele overstromingen te behoeden.’