Neerlandia/Nederlands van Nu. Jaargang 110

Signalementen

Taal van het jaar vijf

Ton den Boon, Taal van het jaar vijf - Kroniek van het Nederlands in 2005, Van Dale Lexicografie, Utrecht / Antwerpen, 2005, 120 pp., ISBN niet vermeld. Prijs niet vermeld.

In 2001 verscheen bij Van Dale Lexicografie voor het eerst een jaaroverzicht met opvallende neologismen van het voorbije jaar. Het is nu een traditie geworden. Dit boekje is het zesde in de rij. De neologismen worden behandeld in 52 taalstukjes, waarin telkens verschillende neologismen de revue passeren. In het eerste stukje gaat het over de onvermijdelijke tsunami. (Je moet volgens de nu nog geldende spelling-1995 eigenlijk tsoenami schrijven, want de grote Van Dale van 1999 spelt het zo en het Groene Boekje van 1995 neemt het niet op. Het groene boekje van 2005 schrijft tsunami voor.) Naast de term tsunami verschijnen ook kersttsunami, tsunamihulp, tsunamiramp, tsunamilanden, tsunamiwezen, Tsunamië, tsunamialarm, tsunamiwaarschuwingssysteem, tsunamizone, tsunamiproof en tsunamidiplomatie. Het gaat verder onder andere ook over viaductvandalisme, asohuurders in hufterwoningen, vogelgriep en dipgroenten uit de halalcorner.

Allemaal woorden

Ewoud Sanders, Allemaal woorden, Prometheus / NRC Handelsblad, Amsterdam / Rotterdam, 228 pp., ISBN 90 446 0765 0. Prijs: € 15,-.

Dit boek vertelt de geschiedenis van een paar honderd woorden en uitdrukkingen. De woorden en uitdrukkingen zijn verdeeld over 26 stukjes, waarvan er vele al eerder onder andere in NRC Handelsblad en in Onze Taal gepubliceerd zijn. Voor dit boek zijn die dan wel herschreven. Alle stukjes zijn een voor een meer dan het lezen waard. Het tweede stukje beantwoordt de vraag of een woord bestaat als het niet in een woordenboek staat, een vraag waar veel taalgebruikers geen raad mee weten. Een ander stukje gaat over vier kazen: cheddar, parmezaan, camembert en emmentaler. Het twaalfde stukje behandelt de geboorteaankondigingen van de Oranjes. Interessant is ook nummer 16 over dialectvormen in het Standaardnederlands: duzend ‘duizend’, veuls te veul ‘veel te veel’, boertje(n)s van buuten ‘boertjes van buiten’ ... Nummer 19 gaat over Utrechters en Utrechtenaars. Het boekje bevat achteraan een register.

[p. 50]

Kinderwoordenboek

Mechteld Janssen, Winkler Prins Kinderwoordenboek, Het Spectrum / Standaard Uitgeverij, Utrecht / Antwerpen, 288 pp., ISBN 90 71206 46 7. [vertaling en bewerking van: Sheila Dignen, DK Junior Reference Dictionary, Dorling Kindersley Limited, Londen, 2002] Prijs: € 19,95.

Winkler Prins Kinderwoordenboek is een nieuw woordenboek speciaal voor jonge kinderen vanaf zeven jaar. Het is een interactief woordenboek met een vrolijke opmaak. De kleurige afbeeldingen springen, dansen, zoemen, schreeuwen of flikkeren soms zelfs wat al te uitbundig. Elk woord wordt duidelijk uitgelegd, met eenvoudige grammaticale informatie, een definitie, soms een gebruiksvoorbeeld, een tegenovergesteld woord en/of een synoniem of aanverwant woord. Bij moeilijke woorden wordt ook de uitspraak gegeven. Vragencirkels dagen de kinderen uit om zelf op zoek te gaan naar informatie. Pretpagina's met woorden over een bepaald thema maken van dit woordenboek soms ook een beetje een kinderencyclopedie. En hier en daar is er ook eenvoudige informatie over de geschiedenis van een woord.

Spellingnaslagwerkje

J.P. Steevens, Spel correct - Praktisch naslagwerkje voor iedereen die foutloos wil leren schrijven, Die Keure, Brugge, 2005, 57 pp., ISBN 90 5958 939 4. Prijs: € 7,25.

Dit boekje bevat een overzicht van de vernieuwde spelling (2005) en is als basisboek bedoeld voor het spellingonderwijs. Het is in A4-formaat gedrukt en heeft een mooie bladspiegel. De vele kleuren (zwarte en rode letters, vette druk voor titels en bepaalde letters in voorbeeldwoorden, kadertjes in verschillende kleuren voor de formulering van de regels) zorgen ervoor dat de gebruiker makkelijk zijn weg vindt in de anders nogal saaie opsomming van regels en voorbeelden. De spelling wordt heel grondig behandeld en er is veel ruimte uitgetrokken voor voorbeelden. Het boekje bevat ook een hoofdstukje over leestekens. Hier en daar betreedt de auteur het terrein van de grammatica, bijvoorbeeld bij de verbuiging van de



adjectieven, bij de trappen van vergelijking en bij de lijst met de hoofdtijden van de sterke en onregelmatige werkwoorden.