Neerlandica extra Muros. Jaargang 1973

Leer- en hulpmiddelen

Wij vestigen de aandacht op een artikel van G. Geerts in Levende Talen nr. 296 (maart 1973), blz. 127-130 onder de titel ‘Wat doen we voor Peter Verstegen?’, waarin de auteur vaststelt dat wij de vertaler Peter Verstegen in de kou laten staan ‘en met hem vele honderden andere vertalers, maar ook vele honderdduizenden taalgebruikers die gedwongen worden om naast hun moedertaal Nederlands te leren, te lezen en te schrijven en dat zonder dat hun de meest essentiële hulpmiddelen ter beschikking gesteld worden’. Woorden waarmee vele collega's extra muros het eens zullen zijn, getuige de discussies hierover op het Vijfde Colloquium en de daaruit voortgekomen resoluties. ‘Het maken van woordenboeken, grammatica's en andere handboeken voor het praktische gebruik van het Nederlands moet een onderdeel van een goed opgezette taalplanning of taalpolitiek zijn’, zegt Geerts en hij geeft hiervoor enkele belangrijke suggesties.

Aanwinsten van de Gentse Universiteitsbibliotheek. In het voorjaar van 1973 heeft de Centrale Bibliotheek van de Rijksuniversiteit te Gent een aanwinstenlijst ‘Taal- en letterkunde 2: Nederlands’ gepubliceerd. De lijst werd samengesteld door de bibliothecarissen dr. F. Vandenhole (voor de taalkunde) en lic. O. Giraldo (voor de letterkunde). Aan 75 buitenlandse universiteiten waar Nederlands wordt gedoceerd, werd een exemplaar van deze lijst gestuurd. Want hij is, zoals in het Woord vooraf te lezen staat ‘gans in het bijzonder bestemd voor docenten in de Nederlandistiek aan buitenlandse universiteiten. We hopen daarmee hun betrekkingen met onze bibliotheek te vergemakkelijken’. De lijst is 75 blzn. lang en bevat ongeveer 600 titels. Er zit ongetwijfeld heel wat tussen waar een buitenlandse neerlandist zijn voordeel mee kan doen en de samenstellers verdienen dan ook onze oprechte dank.

Boekenschenking voor het onderwijs van het Nederlands in Frankrijk. Het Ministerie van Nederlandse Cultuur te Brussel heeft in belangrijke mate het onderwijs van het Nederlands aan Franse universiteiten en middelbare scholen gestimuleerd door de schenking van een belangrijke hoeveelheid audio-visuele, audio-orale en andere didaktische hulp-

[p. 83]

middelen. Zo werden 12 volledige stellen (29 geluidsbanden, 30 filmstroken, 1 handboek voor de docent en 1 handboek voor de student) gestuurd van de structurele, audio-visuele cursus Uit het leven van E.R. Nieuwborg, A. Bourland en A. Staels (ivac, Brussel), 12 exemplaren van de Linguïstische kaart van België (Van In, Lier), 12 exemplaren van J. Wilmots, Voor wie Nederlands wil leren (Economische Hogeschool, Hasselt), 12 exemplaren van E. Vantilborgh, J. Schoups, A. Vanderheyden, Idiomaticum I Nederlands-Frans en II Frans-Nederlands (Heideland, Hasselt), 7 volledige stellen van F. van Passel, Actief Nederlands 1 (met 16 grammofoonplaten) en 2 (met 20 grammofoonplaten), (De Sikkel, Antwerpen), 6 volledige stellen van G. Vannes en A. de la Court, Op nieuwe wegen A (met 5 geluidsbanden en 4 filmstrips) en B (met 1 geluidsband) (De Sikkel, Antwerpen), alsook 1 exemplaar van de Grote Winkler Prins Encyclopedie, in 20 delen, 7e druk (Elsevier, Amsterdam-Brussel).

Nieuwe audio-structurele cursus Nederlands voor Franstaligen. Auteur van de cursus is E.L. Omer, maître de conférences aux Facultés Universitaires de Namur. Titel: Cours et exercices de pratique audio-structurale du Néerlandais. Etudes des structures sonores. Daarbij hoort, van dezelfde auteur: Corrigé des exercices du cours de pratique audio-structurale du Néerlandais et application des Ensembles Linguistiques Structuraux. De cursus en de ‘corrigé’ worden op losse blaadjes uitgegeven door H. Dessain, Liège. Beide publikaties lijken ons eerder voor het middelbaar dan voor het hoger onderwijs van nut te zijn. Waar misschien wel bruikbaarheid voor het onderwijs van het Nederlands aan Franse universiteiten in te vinden is, althans tot en met het eerste jaar, dat zijn de teksten, van dezelfde auteur, bij dezelfde uitgever in de ‘Collection des Ensembles Linguistiques Structuraux’ verschenen Ensembles Linguistiques Structuraux du Néerlandais, bestaande uit 7 grafische voorstellingen groot formaat (32 × 40 cm.) waarin de woordvolgorde aan de hand van voorbeeldzinnen wordt behandeld. Daar komt dan nog een ‘livre du maître’ bij alsook - en dát is misschien precies van grote waarde voor het onderwijs van het Nederlands in Frankrijk- een kaart waarop recto-verso gedrukt staan: ‘Les 10 différences structurales entre le Néerlandais et l'Allemand qui apparaîtraient dans un tableau comparatif des E.L.S. des deux langues’. Van grote waarde waarde omdat 60 tot 75% van de Franse studenten die Nederlands als bijvak kiezen, germanisten zijn! Voor docenten Nederlands in Frankrijk zijn zinnen als ‘Wann moet ik de vertaling inleveren?’, ‘Dat kostet veel geld, ja’, of ‘Ik heb in de feriën niet studeren kunnen da ik gearbeid heb’ bekende geluiden. Of men het nu ‘néerlemand’ of ‘germandais’ noemt, het blijft voor de docent een jammerlijke en moeilijke zaak, bovenop het enkele jaren oude vrij

[p. 84]

goede tot zeer goede Duits het Nederlands te gaan enten, een voor de studenten volkomen nieuwe taal, maar waarvan de gelijkenis met het Duits meer hinderlagen en valstrikken betekent dan hulp en oplossingen. Vandaar dat elk goed, bruikbaar handboek dat Nederlands vanuit het Frans aanleert maar met inachtneming van het Duits, zeer goede diensten kan bewijzen.

De GLN naar de voltooiing. De zevende resolutie van het Vierde Colloquium Neerlandicum luidde: ‘Het Colloquium spreekt de dringende wens uit dat de Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden, opgezet door wijlen professor Frank Baur, spoedig wordt voltooid’. Wat in deze resolutie als wens werd uitgesproken is goed op weg realiteit te worden. In het prospectus van de GLN dat omstreeks 1948 verscheen en waarin ‘Enkele exemplaren gebonden in half marokijnen band’ voor 475 Bfr. (!) werden aangeboden, werd het Zesde Deel (de Letterkunde van de XVIIIe eeuw in Noord en Zuid) van ‘vermoedelijk in 1951’ voorzien. Welnu de Standaard Uitgeverij schreef in het voorjaar van dit jaar dat zij dit Zesde Deel tegen einde 1973 hoopte uit te geven. Er is nu ook een commissie van redactie aangesteld voor het Achtste Deel (De Letterkunde van de XIXe eeuw tot 1893 in Zuid-Nederland) en het Tiende Deel (Het tijdperk der vernieuwing van de Zuid-nederlandse letterkunde, 1878-1946). Er is dan ook goede hoop, ja zelfs zekerheid dat de GLN binnen afzienbare tijd inderdaad wordt voltooid. Wie persoonlijk en/of in zijn instituutsbibliotheek en/of universiteits-bibliotheek over een exemplaar van de GLN beschikt en dit met de nog te verschijnen delen wil aanvullen, bewijst zichzelf en de uitgeverij een dienst door dit nu al te laten weten (Standaard Uitgeverij, Belgiëlei 147a, B-2000 Antwerpen), liefst met vermelding van type en kleur van de band. Zo kan hij of zij ervan verzekerd zijn tijdig geïnformeerd te worden over de te verschijnen delen.

The Library of Netherlandic Literature. In N.e.M.-18, blz. 38-39 hebben wij deze nieuwe reeks van Twayne Publishers Inc. aangekondigd, onder de leiding van oud-collega Egbert Krispyn, General Editor. De volgende titels zijn thans beschikbaar: Louis Paul Boon, Chapel Road, translated from the Dutch by Adrienne Dixon ($ 6,95);

Reinder P. Meijer (Univ. of London). Literature of the Low Countries. A Short History of Dutch Literature in the Netherlands and Belgium ($ 14, -);

Anna Blaman, A matter of Life and Death, translated from the Dutch by Adrienne Dixon ($ 6,95);

Modern Stories from Holland and Flanders, edited by Egbert Krispyn, translated from the Dutch ($ 7,50);

Voor Amerika is het adres: Twayne Publishers, Inc., G.K. Hall &

[p. 85]

Co. Agent, 70 Lincoln Street, Boston, Massachusetts 02111, U.S.A.; voor Europa en het Britse Gemenebest: George Prior Associated Publishers Ltd., Rugby Chambers, 2 Rugby Street, London WC 1N 3QU, England.

Kroniek. Nee, niet Dé Kroniek maar gewoon Kroniek. Maar toch ook een belangrijk tijdschrift, namelijk een nieuw driemaandelijks tijdschrift voor letterkunde en literatuurwetenschappen. Het eerste nummer (waarin opgenomen mededelingen van de Vestdijkkring) is in de lente van 1973 verschenen. Het tijdschrift ‘stelt zich ten doel de belangen te bevorderen van de letterkunde en de literatuurwetenschappen. Daartoe wil het openstaan voor iedere bijdrage van zeker niveau en zal het er voor waken de spreekbuis te worden van een bepaalde richting of stroming in de letterkunde respectievelijk literatuur-wetenschappen’. Uitgave en administratie worden verzorgd door de Vestdijkkring, Postbus 2, NL-Renkum. Men kan zich aanmelden als lid van de Vestdijkkring door f 20, - te storten op girorekening 2652301 van Rob Rijnbeek, penningmeester, te Rotterdam. Men is dan tevens geabonneerd op de Vestdijkkroniek, want zo wordt het tijdschrift ook genoemd, al is dat niet zijn officiële naam. Onnodig te zeggen dat het inderdaad om een Vestdijktijdschrift gaat: centraal in het eerste nummer staan een artikel van drs. i[r]. L.F. Abell, ‘Een interpretatie van ‘De kellner en de levenden’ (deel 1) een ‘Sonnet’ over het sonnet van Simon Vestdijk zelf en een bijdrage van Nol Gregoor, ‘Spekmarkt, het huis van Anton Wachter’.

Daar wij vermoedden dat er onder de extramuralen heel wat belangstelling voor dit tijdschrift zou zijn, hebben wij de Vestdijkkring verzocht aan een aantal collega's een proefexemplaar van het eerste nummer te sturen. Hetgeen naar wij hopen gebeurd is.

Vijfentwintig jaar Vlaamse Beweging. Onder deze titel verscheen in het begin van dit jaar als nrs. 10 en 11 in Dosfeldokumenten (een uitgave van het Dosfelinstituut v.z.w., Tribunestraat 14, 1000 Brussel), een 185 blzn., tellende bibliografie van de Vlaamse beweging voor de periode 1945-1976. De samenstellers zijn Guido Provoost en Willem van den Steene. De bibliografie telt 2761 nummers en er werden 76 tijdschriften voor geëxcerpeerd. Men vindt er hoofdstukken in als ‘De Vlaamse beweging als taalstrijd’ (584 nummers), ‘De Vlaamse beweging als culturele ontvoogdingsstrijd’ (645 nummers), ‘De Vlaamse beweging als sociaal-economische ontvoogdingsstrijd’ (279 nummers) en ‘De Vlaamse beweging in de wereld’ (206 nummers). Deze bibliografie kan ongetwijfeld diensten bewijzen bij het extramurale onderwijs in de Nederlandse beschavingsgeschiedenis. Het dubbelnummer kost 100 Bfr. (gireren op prk. 224.43 van Kredietbank, 1000 Brussel voor

[p. 86]

rekening nr. 3300/13/83.555 van het Dosfelinstituut, 1000 Brussel).

Encyclopedie van de Vlaamse Beweging. We hebben in N.e.M.-19, blz. 84 melding gemaakt van de a.s. totstandkoming van dit uitvoerige naslagwerk in twee delen, uit te geven door Lannoo, Tielt en Utrecht. Het eerste deel is klaargekomen en werd op een persconferentie in het Osterriethhuis te Antwerpen op 29 oktober 1973 door de Minister van Nederlandse Cultuur J. Chabert, burgemeester L. Craeybeckx van Antwerpen en een lid van de redactie voorgesteld.

Het aantal bladzijden werd, in vergelijking met de oorspronkelijke plannen, aanzienlijk verhoogd (van 1500 tot 2000). Ook het aantal illustraties is toegenomen (van 500 tot 1000). Het aantal trefwoorden bedraagt 2600, dat van de raamartikelen 70. Door deze omstandigheden zag de uitgever zich verplicht de inschrijvingsprijs voor de twee delen te brengen op 2400 Bfr. (op 1 januari 1974: 2680 Bfr.). Bestellingen kunnen geplaatst worden bij de uitgever: Lannoo pvba, Kasteelstraat 97, B-8880 Tielt, België. Postrekening 10099.

De ‘Orde van den Prince’ in Nederland. De ‘Orde van den Prince’ heeft slechts twee afdelingen in Nederland: Eindhoven en Hulst. Het bestuur van de afdeling Eindhoven heeft op 20 mei 1973 aan de ivn laten weten iets te willen doen voor de docenten en studenten Nederlands in het buitenland. Men denkt aan het zenden van boeken en tijdschriften of het ontvangen en tijdelijk huisvesten van docenten of studenten. De aandacht gaat voornamelijk, hoewel niet uitsluitend naar Indonesië. Het bestuur vroeg ons adressen te zenden. Het spreekt vanzelf dat wij aan dat verzoek hebben voldaan door het zenden van een Docentenlijst. Wij wachten op de reactie.

Delta. In de zich steeds uitbreidende kring van akademische docenten Nederlands extra muros is wellicht nog niet een ieder volledig op de hoogte gesteld van de diensten die Delta (dank zij een subsidie van het Nederlandse Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk) kan verlenen. Dit Engelstalige kwartaalblad over ‘arts, life, and thought in the Netherlands’, op het belang van het voortbestaan waarvan het Vijfde Colloquium Neerlandicum in een resolutie de aandacht heeft gevestigd, wordt gratis toegestuurd aan alle docenten en aan de bibliotheken van hun instituten. Waar dit onbedoeld nog niet geschiedt, is een kort bericht voldoende om toezending in de toekomst te verzekeren. Adres: Delta, J.J. Viottastraat 41, Amsterdam 1007.

Voor zover van nummers van eerdere jaargangen nog voorraad aanwezig is, kan daarop (eveneens gratis) een beroep worden gedaan ter aanvulling van hiaten in eigen dan wel universitaire kollektie. Ingeval het wenselijk is ten behoeve van het onderwijs over meerdere exem-

[p. 87]

plaren van dezelfde aflevering te beschikken, zal van geval tot geval worden nagegaan of het mogelijk is aan een dergelijk verlangen te voldoen. Van de volgende nummers is de gratis voorraad geheel uitgeput: I, 1-3; II, 1; III, 3-4; VII, 1, 4; VIII, 4; IX, 1/2; XI, 4; XII, 4; XIII, 2.

Tenslotte: de redaktie van Delta heeft een open oor voor de suggesties en wensen van de docenten extra muros en zal ook gaarne publikatie van niet-specialistische bijdragen uit hun kring overwegen.