De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 6

[p. 97]

[Nummer 9]

Onze gravures.

Karel de Groote en Haroen-Al-Rasjid.

het gezantschap van haroen-al-rasjid voor karel den groote

Het is een belangwekkend historisch tafereel, dat de teekenaar ons op de eerste bladzijde van dit nummer in het geheugen roept: Karel de Groote, de keizer van het Westen, de hulde ontvangende van den machtigen beheerscher van het Oosten, Haroen-al-Rasjid.

Koning Karel, de wakkere verdediger van de belangen der Christenheid, had met leedwezen vernomen dat de pelgrims, die naar Jerusalem togen om er op de heilige plaatsen te bidden, op hun vromen tocht vaak veel hadden te lijden van de roofgierige Muzelmannen. Ten einde hieraan een einde te maken zond hij in het jaar 797 (dus drie jaren vóór zijne kroning tot keizer) drie gezanten met rijke geschenken naar den machtigen khalif van Bagdad om bij dezen klachten in te brengen over de roofzucht en knevelarij der Muzelmannen, waaraan de bedevaartgangers naar het Heilig Graf blootstonden.

Haroen-al-Rasjid ontving die gezanten vriendelijk, want de roem van den geduchten Christen vorst was tot ver in het Oosten doorgedrongen; hij willigde alle eischen des konings in en van dien tijd af ontstond er een vriendschappelijk verkeer tusschen de beide vorsten der zoo ver van elkaar verwijderde rijken. Wederzijdsche gezantschappen en geschenken getuigden van de achting, welke de beide groote monarchen elkander toedroegen. Zoo verhaalt ons Karels geheimschrijver Eginhard in zijne jaarboeken volgenderwijze van een gezantschap, dat Haroen-al-Rasjid in het jaar 807 aan keizer Karel zond:

‘De gezant van den Perzischen koning, met name Abdalla, verscheen met de monniken uit Jerusalem, die op last van den patriarch overkwamen en Georgius en Felix heetten, voor den keizer, en bracht de geschenken over, welke de bovengenoemde vorst den keizer gezonden had, namelijk een paviljoen en voorhangsels van den voorhof van ongemeene grootte en schoonheid. Alle twaalf toch, de voorhangsels zoowel als de daarbij behoorende snoeren, waren uit bonte stof vervaardigd. Buitendien bestonden de geschenken des konings in een aantal kostbare zijden kleederen, in reukwerken, zalven en balsems. Ook was er een hoogst kunstig uit koper vervaardigd uurwerk bij, waarin de loop der twaalf uren volgens een wateruurwerk aangewezen werd door even zoovele metalen kogeltjes, die na verloop van ieder weer achtereenvolgens naar beneden vielen en een daaronder geplaatst bekken deden weerklinken. Verder vond men daarin twaalf ruiters, die aan het einde van elk uur uit twaalf vensters te voorschijn kwamen en door hunne beweging even zoovele tot dusver gesloten vensters openden. Nog vele andere dingen trof men in dat uurwerk aan, die ik hier, om niet te wijdloopig te worden, met stilzwijgen voorbij zal gaan. Nog bevonden zich onder de geschenken twee koperen luchters van uitstekende grootte en vorm. Dit alles werd in het paleis te Aken voor den keizer gebracht. De keizer hield den gezant en de monniken een tijd lang

[p. 98]

bij zich en liet hen vervolgens naar Italië vertrekken, waar zij het gunstig tijdstip voor hunne overvaart moesten afwachten.’

De teekenaar van ons tafereel doet ons van de plechtige ontvangst der gezanten getuige zijn. Karel de Groote zetelt in de prachtige troonzaal der keizerpalts te Aken. Aan zijne linkerzijde zit zijne lievelingsdochter Gisela, terwijl zijne andere dochter Rotbrude achter zijn stoel staat en over den schouder haars keizerlijken vaders naar de rijke stoffen ziet, die de gezanten voor hem ontplooien. Naast haar staat 's keizers oudste zoon Karel (die reeds in het jaar 811 stierf) en verschillende rijksgrooten omgeven verder den troon.

Voor de treden der estrade zien wij de Muzelmannen, die de geschenken van hun gebieder ten toon spreiden. Met belangstelling ziet de groote keizer van het Westen de wonderen der Oostersche beschaving aan, welke door zijne hooge aanmoediging weldra voor de ontluikende westersche kunst een spoorslag zouden worden tot de schoonste ontwikkeling.

‘Op uwe gezondheid!’

Al stond de naam van den schilder niet onder de gravure vermeld, zou toch ieder kenner op het eerste gezicht merken dat hij hier een tafereel van den eenigen Franz Defregger voor oogen had. Zulke echte Tyrolers, zoo juist waargenomen en zoo meesterlijk naar het leven weergegeven, kan alleen het penseel van den Tyroler kunstenaar ons schilderen. In allerlei omstandigheden, in allerlei houdingen en bezigheden heeft Defregger ons zijne belangwekkende landslieden voorgesteld. Ditmaal vertoont hij ze ons aan de vroolijke feesttafel, bij de wijnkruik, met het glas kostelijken landwijn in de hand, en meer dan ooit leert hij ons hier het gemoedelijke karakter der onverbasterde natuurkinderen bewonderen. Wat prachtige koppen geeft hij ons ditmaal te zien! Welk eene rijke verscheidenheid van uitdrukking in dat vijftal figuren! De jonkman op den voorgrond is een ideaal-Tyroler, het beeld van kracht en moed. De ander met den guitigen trek om den mond en het schalks glinsterend oog is de type van den dorpscomiek, de aangewezen tafelnar bij alle feesten. De derde, die het glas omhoog heft, verpersoonlijkt den meer bezadigden, maar altijd nog levenslustigen, vroolijken man van rijper leeftijd, terwijl de meisjes met hunne ingehoudene lachjes en schuchtere bijeengestoken kopjes dit volledige stel Tyroolsche typen volmaken. Die nooit een Tyroler gezien heeft, zou ze nog in de tafereelen van Defregger van harte als goede kennissen begroeten.

Kinderlijke kunst.

Het is opmerkelijk hoe internationaal sommige kinderlijke kunstvaardigheden zijn. De kleinen op onze gravure zijn stellig geene Vlaamsche spruiten. De Hemel weet in welken uithoek van het groote Deutsche Vaterland zij thuis hooren, misschien zijn het wel onderdanen van keizer Frans Jozef; het hoedje van den kleinen jongen toch vertoont een onmiskenbaren familietrek met de hoofddeksels der Tyrolers. En toch, ofschoon zij blijkbaar onder een geheel anderen hemel dan de grauwe Vlaamsche lucht het levenslicht aanschouwden, zien wij hen dezelfde kunst beoefenen, waarin wij tijdens onze eerste kinderjaren reeds van moeders, grootmoeders, oudere zusters of kindermeisjes les kregen: het knippen van mannekens met de schaar uit het eerste papier het beste. Wie zich nog het genoegen kan te binnen brengen, hem toenmaals door die knipsels verschaft, is ook in de juiste stemming om het aardige tafereeltje te genieten, ons hier door den kunstenaar voorgesteld.