De Nieuwe Belgische Illustratie. Jaargang 12

Bij de Platen.

Een oogenblik rust. -

De schilderijen van Meissonier hebben altijd iets deftigs, sierlijks en kranigs, iets bijzonder gedistingeerds, dat den beschouwer behaaglijk aandoet en hem te gelijk bewondering afdwingt. Het is geen wonder dat zijn paneelen, meerendeels van kleine afmeting en allerkeurigst van uitvoering, en dus bijzonder geschikt voor de versiering van den salon, zoo verbazend gewild waren en nòg zijn. Een schilderij als dat, door onze gravure weergegeven, moet ieder bevallen. Dat fiere ros, zoorustig trotsch als in het bewustzijn, te behooren tot den deftigen kring van den edelman, die het berijdt, - die ruiter zelf in cle zwierige kleedij der vorige eeuw, nog hooger in het zaal opgericht toonende door de beweging, waarmee hij het wijnglas aan den mond brengt en tot den bodem leegdringt, de kasteleines met het kind op den arm in de deur, en de herbergknecht in zijn gedienstig afwachtende houding, - en vooral die zonnige achtergrond, dat poëtisch waas van zomer en warmte, - ziedaar een geheel, waarop men met genot kan blijven kijken.

De schelpvisscher. -

Na de schitterende ruiterfiguur van Meissonier is de nederige gestalte van den ouden schelpvisscher al heel eenvoudig. In plaats van een zwierig jong edelman een afgewerkte stakker in schamele plunje, en in plaats van het fiere ros een plompe boot. En toch mist ook dit tafereel zijn eigenaardige poëzie niet. Of licht er geen weemoedige bekoring in de figuur van den strammen grijsaard, in gepeins gebogen over zijn stillen arbeid op een afgelegen plek van de groote haven, waar kolossale driemasters voor anker liggen en bedrijvige stoombooten voorbijsnorren? Al die drukte en dat gejaagde scheepsgewoel doezelt voor den grijsaard weg in den nevel, die over het water hangt. Van dat alles trekt hij zich niets aan; het leven van de wijde wereld gaat buiten hem om. Hij heeft zijn wereld voor zich, in zijn gepeinzen, als hij, geheel in zijn werk verdiept, rustig het net, aan een langen stok bevestigd, over den bodem der haven laat sleepen om de los aangespoelde schelpen op te halen.

Konden wij eens weten wat er in dat grijze verweerde hoofd, achter die kalme trekken omgaat! Maar juist dat wij dit niet weten en de gemoedelijk ernstige verschijning toch zooveel te denken geeft, maakt het tafereel van den Franschen kunstenaar voor ons interessant.

Aan den Bosporus. -

Waar Azië en Europe
Gebaad in éenen glans,
Dan naderen, dan wijken
In slingerenden dans,

daar stuwt de Bosporus, die twee wereldeelen scheidt en twee zeeën verbindt, zijn wateren voort. Dit kanaal, dat ten gevolge van een doorbraak der Zwarte Zee ontstaan is, heeft een lengte van 34 kilometer, terwijl zijn grootste breedte 4 kilometer, zijn geringste breedte, omtrent in het midden gelegen, maar 900 meter bedraagt. De diepte bedraagt gemiddeld 55 meter, en waar deze maar de helft haalt, is ze toch nog voor de grootste schepen bevaarbaar.

In deze straat heerscht steeds groote levendigheid, niet alleen door de drukke scheepvaart

[p. 312]

tusschen de Zwarte Zee en de Zee van Marmora, maar ook omdat Constantinopel een levendig verkeer onderhoudt met de aan beide oevers gelegen steden, die alle min of meer als voorsteden der Turksche hoofdstad kunnen aangezien worden. Ongeveer 60 kleine stoombooten en talrijke slankgebouwde, pijlsnel de golven klievende Turksche kaiks onderhouden de gemeenschap.

De oevers van den Bosporus, vooral de Europeesche, bieden een schilderachtigen aanblik aan. Bergen van gemiddeld 240 meter hoogte met steile rotswanden wisselen af met groenende dalen, door cypressen, laurieren en honderdjarige platanen overschaduwd. Dorpen, villa's en tuinen, zomerpaleizen en kiosken, bekroond met burchten en ruïnen uit het Byzantijnsche en Genueesche tijdvak, omkransen de beide oevers. Tot bescherming van Constantinopel tegen een aanval uit het Noorden zijn aan beide zijden van het kanaal talrijke verdedigingswerken, forten en batterijen aangelegd.

Onder de beroemdste punten mag men de keizerlijke lustsloten Dolmagbadsje en Besjiktasj, en het prachtige paleis Tachiraghan, de gewone residentie des sultans, rekenen.

Onze gravure verplaatst ons aan den Bosporus op een punt, waar zijn breedte betrekkelijk gering is, en veroorlooft ons een kijkje op zijn schilderachtige omgeving met haar breede koepels en slanke minarets. Vooral nu men dag aan dag in de bladen over den Bosporus hoort, zullen onze lezers dit Oostersch tafereel met genoegen beschouwen.

TWEE VLIEGEN IN ÉEN SLAG of de GYMNASTISCHE CIJFERKUNST.