Ons Erfdeel. Jaargang 28

Antwerpse inbreng in het Festival van Vlaanderen.

Van jaar tot jaar groeit het aantal gangen dat het Festival van Vlaanderen in het Antwerpse menu opdist. Dit jaar stonden zelfs achttien concerten op de kaart. Een lijn of een thema hoef je daarin niet te zoeken. Uit ongeveer alle perioden en stijlen van de laatrenaissance tot het vroeg-modernisme wordt een en ander opgediend. Gelukkig ook af en toe minder bekende gerechten. Wel weten de organisatoren heel goed dat de Antwerpse muziekliefhebbers meer trek hebben in een oud dan in een Jong brokje muziek. Renaissance- en barokspijzen worden daarom copieus opgediend en door het publiek gretig verorberd.

Hopelijk laten de Festivalorganisatoren zich toch niet ontmoedigen door enkele concerten waarvoor een matige belangstelling was. Ook zij weten dat het publiek zich nog altijd vastbijt in het bekende repertoire en ogen en oren sluit voor het nieuwe en onbekende. Wanneer Pro Musica uit Londen enkele Vlaamse componisten uit de Italiaanse renaissance voorstelt, zit het Rubenshuis eivol; maar een maand later speelt het Antwerps Kamermuziekensemble o.l.v. Louis Gilis in een onderbezette zaal van de Singel. Voor de vrij onbekende Aubade van Francis Poulenc en de zelden gespeelde Nonetto van Bohuslav Martinu loopt het publiek immers niet storm, zeker niet wanneer die werken door een groep eigen musici worden uitgevoerd. En toch was dit concert van twintigste-eeuwse muziek zeker zo interessant en verzorgd als het andere met muziek uit de renaissance. Wat het Antwerpse Kamermuziekensemble in een verfijnde interpretatie voorstelde, hoor je zelden of nooit op andere doordeweekse concerten. En juist daar liggen o.i. de opdracht en de taak van het Festival van Vlaanderen: muziek programmeren die elders niet aan bod komt. Kwaliteitswerk dat in het winterse concertseizoen geen kans krijgt, zou in het Festival van Vlaanderen de hoofdmoot moeten uitmaken. Daarvoor hoeft men niet uitsluitend in de literatuur van voor 1500 of na 1900 te grasduinen. Ook in de periode tussen die twee grenzen liggen nog meer dan voldoende partituren op een ontdekking, een li ve-uitvoering of een heruitgave te wachten. Jozef de Beenhouwer gaf daarvan een staaltje weer tijdens het slotconcert van het Antwerpse Festivalluik. In de Rubenszaalvan het Museum voor Schone Kunsten speelde hij een hele avond pianomuziekvan Peter Benoit: fragmen-ten uit Vertelsels en Balladen, vier Fantasia's en de Vaarwelsonate. Door dit minder bekende facet uit Benoits oeuvre op een voorbeeldige wijze voor te stellen, bewees hij overtuigend dat de Vlaamse componist, evenzeer als zijn tijdgenoten uit het buitenland, een meester was van het kleine genre én de intieme kamermuziek volkomen beheerste.

Naast de vele kamermuziekavonden stonden er ook enkele symfonische concerten en oratoriumuitvoeringen op het programma. De Filharmonie van Vlaanderen, het koor Cantores en een degelijk solistenkwartet verklankte o.l.v. Avi Ostrovsky het Requiem van A. Dvorak. De dirigent legde in een zeer expressieve vertolking de juiste romantische accenten; vooral de sfeer van heimwee en troost wist hij goed te treffen. De enkele dramatische passages uit de partituren kwamen in de O.-L.-Vrouweka-

[p. 286]

thedraal met haar sterke nagalm niet zo goed tot hun recht. Met evenveel zin voor detaillering en sfeerschepping dirigeerde Frits Celis de Opera voor Vlaanderen in het War Requiem van B. Britten. Hier zorgden vooral de sopraan J. Van Quaille en de tenor Z. Vandersteene voor ontroerende momenten; de bariton J. Baert daarentegen bleek minder tegen zijn zware taak opgewassen. Hoewel koor en orkest niet in elk fragment het hoogste niveau bereikten, vertolkten ze de partituur toch met gevoel, zodat zowel het belijdeniskarakter als de koloristische contrasttekening voortdurend aan de oppervlakte kwamen.

Een grandioos hoogtepunt uit het Festivalgebeuren was het optreden van het Orchestre National de France, dat o.l.v. Lorin Maazel een volledig Frans programma in een ongemeen su-perieure verklanking uitvoerde. Zowel aan de Prelude à I'après-midi d'un faune als aan ha Mer van CI. Debussy gaven dirigent en orkest een persoonlijke interpretatie. Het eerste werk was een en al sfeer en toch werd het met heldere kleuren voorgesteld. Ook in La Mer domineerde de zuivere muziek in al haar pracht en rijkdom; ook daar was elke noot, elke lijn, elk akkoord met leven en koloriet bezield. Het geringste detail schitterde als een lichtflits in een spectrum. Al even onvergetelijk was de interpretatie van Daphnis et Chloé van M. Ravel. Geen enkel ogenblik ontspoorden de uitvoerders in uiterlijke orkestvirtuositeit. Van het begin tot het einde gaven zij die muziek, alle charme en vuur, alle broosheid en emotie mee die de componist achter de noten heeft verborgen. Nooit voordien hebben we in een live-uitvoering de echte muzikale schoonheid en de schilderende inhoud van dit werk zo fascinerend horen verklanken.

Hugo Heughebaert