Onze Eeuw. Jaargang 14

[p. 145]

Buitenland.

Er liepen weder allerlei oorlogsgeruchten rond, ditmaal omtrent Russische mobilisatie aan de Duitsche en Oostenrijksche grens, misschien ook aan de Finsche kust tegenover Zweden, waarmede het vroeger vermelde optreden van Zweden's koning in verband staat. In Duitschland ontstond een begin van paniek. Gelukkig hebben half-officieele verklaringen van Russische zijde, een geruststellende brief van graaf Witte, den beroemden Russischen financier, spoedig deze paniek tot bedaren gebracht maar er hangt een ietwat zwoele atmosfeer over den Balkan, waar de Russische belangen na al het gebeurde op den achtergrond zijn geraakt, en niemand kan zeggen, welk onweder daaruit zou kunnen voortkomen. Zoo is de algemeene toestand niet zonder gevaar te achten. Op den Balkan zelf schijnen de zaken zich intusschen te schikken. De Albaneezen hebben nu hun vorst te Durazzo en Griekenland trok zich terug uit noordelijk Epirus, welks Grieksche bevolking onder Albaneesch opperbewind een soort van autonomie schijnt te zullen krijgen. Die autonomie wordt voorbereid door een onderhandeling tusschen den nieuwen gouverneur van Argyrokastron, den Nederlandschen majoor Thomson, en den leider der Epirotische beweging naar autonomie, den Griek Zographos, dien de Grieksche regeering te Athene op bevel der mogendheden heeft losgelaten, zich, voorloopig ten minste, onderwerpend aan hare overmacht... op hoop van zegen in de zaak der Egeïsche eilanden natuurlijk!

Engeland zit intusschen in een groote moeilijkheid. Niet door de barbaarsche, wandalistische aanslagen der dolle ‘militants’, de zoogenaamde vrouwen, die het land in rep en roer trachten te brengen: zij hebben allengs de verbittering van het overgroote verstandige deel der natie opgewekt en zullen spoedig moeten eindigen met die misdadige dwaasheden. Maar in Ierland, waar het protestantsche Ulster niets wil weten van transactie tegenover de regeering met haar Iersche parlementsplannen en zich onverholen wapent tegen mogelijke dwangmaatregelen. De regeering kan en mag dit revolutionair verzet, door hare unionistische vijanden aangestookt, niet dulden en bereidt dergelijke militaire maatregelen voor als Botha en Smuts in Zuid-Afrika toepasten. Met succès

[p. 146]

toepasten? Ja, aanvankelijk, maar de schitterende zege der door de Herzogianen tegenover de regereering gesteunde arbeiderspartij bij de verkiezingen voor den Transvaalschen Wetgevenden Raad spelt ook hier ten slotte weinig goeds voor het vervolg.

Het is het begin van een blijkbaar fellen historischen strijd tusschen de Unie-regeering en hare verbonden tegenstanders, die op steun uit Engeland mogen rekenen.

Ook de dood van kardinaal Kopp is een historische gebeurtenis. Uit den handwerkstand tot prins-bisschop van Breslau opgeklommen, was hij een figuur van beteekenis niet slechts voor Duitschland maar in de geheele katholieke wereld. Hij is de vriend geweest van Leo XIII en, in weerwil van voorbijgaande ontstemming, ook van den tegenwoordigen Duitschen Keizer, ook gedurende langen tijd het kanaal, waarlangs de onderhandelingen liepen tusschen Berlijn en het Vatikaan. In den laatsten tijd was hij het hoofd der Berlijnsche strengere richting, die de arbeiders-syndikaten gesloten Roomsch wil houden, tegenover de mildere Keulsche, die meer de gemengde, ook door de Curie, schoon aarzelend, toegelaten vereenigingen beschermt. Zijn intransigent optreden tegen den bisschop van Paderborn had hem zelfs een zachte terechtwijzing uit Rome bezorgd.

De Fransche politiek levert op 't oogenblik een schouwspel dat men komisch zou noemen, indien het niet weerzinwekkend ware. Het ministerie Doumergue-Caillaux leefde door elke botsing te vermijden en dus het program van 't congres te Pau, waarmede het was opgetreden, te verloochenen. De radico-socialisten zijn felle tegenstanders eener energieke landsverdediging met 3-jarigen diensttijd; dit zal de verkiezingsleus wezen, waarmede zij ter stembus gaan; ook de voorwaarde van hun verbond met Jaurès en de socialisten. Inmiddels betuigt de minister van oorlog Noulens telkens, dat de aangenomen wet der drie jaren onaangetast blijft. De belastinghervorming, die het evenwicht in de ontredderde financiën moet brengen, werd in den Senaat door Caillaux wegslepend welsprekend bepleit, maar komt stellig niet tot stand. Daarbij zijn zelfs krasse trucs voorgekomen: de minister had onder belastbare inkomsten den Franschen coupon vergeten (?) - N.B.! juist het punt, waarop hij 't vorig bewind had doen vallen - om een paar dagen later doodleuk te verklaren, dat hij nooit van zins was geweest deze uitzondering te maken. Inmiddels: ‘le tour était joué’: het

[p. 147]

beursbericht had de Fransche rente zeer doen stijgen en had de speculanten goede zaken doen maken.

In de Kamer heeft 't ministerie tegenover de partij Briand-Barthou intusschen een groote meerderheid gehad - na een nederlaag in den Senaat, waar het zich niet over heeft bekommerd. De ‘députés’ zorgen voor hun herkiezing en scharen zich aan de zijde, die hun de beste kansen schijnt te bieden. Of zij zich daarin vergissen? Het eenige, groote doel van dit bewind is ‘de faire les élections’, die half April op handen zijn. Neen: officieele candidaturen heeten niet meer te bestaan; maar het geheele leger van ambtenaren, préfets en sous-préfets, is voor de vrienden der regeering op de been. En daarmede hebben de ministers het druk. Prefecten worden verplaatst, beloften gedaan, districten gewijzigd om tot het ‘goede’ resultaat te komen. Ja - er zijn gewesten, waar nog drastischer middelen te vreezen zijn om de volksstemming te vervalschen, maar dit kan niet overal. Toch schijnen de radico-socialisten niet gerust te zijn, daar in veel streken de volkswil tegen de Jacobijnsche tyrannie wakker wordt. Maar de strijd zal heet zijn.

Of liever.... hij is reeds uitgestreden, ten minste voor het ministerie Doumergue naar allen schijn. Een fait divers heeft een onverwachte wending gebracht in de Fransche politiek; maar zulk een fait divers kan een toestand teekenen en groote gevolgen hebben.

Mevrouw Caillaux heeft den redacteur van de Figaro Calmette, die in een felle, campagne van ‘onthullingen’ den minister - omtrent wien wel vrij wat te onthullen was - bestookte, in zijn bureau doodgeschoten, 't geen het ontslag van den bewindsman, die de ziel is van het ministerie, ten gevolge heeft gehad. Wel ten gevolge moest hebben, al schijnen zijn ambtgenooten aanvankelijk geen bezwaar in de zaak te hebben gezien!

Het staat te verwachten, dat deze geruchtmakende zaak een terugslag op de publieke opinie en grooten invloed op den uitslag der verkiezingen zal hebben. Indien dit beteekent: een terugkeer tot waardiger regeeringspersoneel dan de mannen, die nu aan 't bewind zijn, dan zou eene nieuwe periode weer kunnen aanknoopen aan wat met de keus van Poincaré tot president was begonnen: een politiek van maatschappelijke orde en nationale weerbaarheid.