Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Parthonopeus van Bloys (1871)

Informatie terzijde

Titelpagina van Parthonopeus van Bloys
Afbeelding van Parthonopeus van BloysToon afbeelding van titelpagina van Parthonopeus van Bloys

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.31 MB)

Scans (22.06 MB)

XML (0.93 MB)

tekstbestand






Editeurs

Jan-Hendrik Bormans

Ferdinandus Deycks



Genre

poëzie

Subgenre

ridderroman


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Parthonopeus van Bloys

(1871)–Anoniem Historie van Partinoples, grave van Bleys, De–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

VGa naar voetnoot⋆).

705[regelnummer]
Een woort hi niet te haer en seide,
 
Sijn hant hi coenlike weder leide;
 
Soe ghedooghet, en̄ zweech stille;
 
Doe haddijs bet sinen wille:
 
Doe verboudi hem en̄ poghede,
710[regelnummer]
Als hijt vernam dat sijt ghedoghede
 
En̄ soet niet makede ommare,
 
Dat hi hem strecte neven hare,
 
En̄ hi in sinen arme ooc
 
Haren smalen lichame looc,
715[regelnummer]
Die bequame was en̄ soete.
 
God gheve dat hijs ghenesen moete!
 
 
 
‘Jonchere,’ seit soe, ‘doet wech u hande;
 
U macher of comen grote scande
 
En̄ vernoy wel haestelike.’
720[regelnummer]
Doe dwanchise te hem hertelike,
 
En̄ cussese aen haren mont
 
Wel menech werven in corter stont.
 
‘Jonchere,’ seit soe, ‘van uwen spele
[pagina 29]
[p. 29]
 
Toeghedi mi met crachte vele;
725[regelnummer]
Waerdi wel hovesch en̄ vroet,
 
Ghine daet mi niet dat ghi nu doet;
 
Omdat ghi cracht hebt boven mi,
 
En̄ mi gheen hulpe nu es bi,
 
Doedi mi vernoy en̄ toren.
730[regelnummer]
Maer ic segghu wel te voren:
 
Ic saels sekerlike claghen
 
Beede mannen ende maghen,
 
Die mi over u sullen wreken.’
 
Hi lietse haren wille spreken,
735[regelnummer]
En̄ dede dat hem riet de minne:
 
Beede bi machte en̄ bi sinne
 
Pluckedi die vrucht, en̄ las
 
En̄ nutte dat wel soete was,
 
So dat hi sinen wille verwaerf.
740[regelnummer]
Doen speelden si alre eerste waerf
 
Dat spel dat si noyt ne plaghen
 
No hi, no soe, in haren daghen.
 
 
 
Alsi dit spel hadden gheent,
 
Dat hem te voren was ombekent,
745[regelnummer]
Al stillekine sprac soe te hem:
 
‘Wi arme!’ sprac soe, ‘hoe cranc ic bem;
 
Haddic ghehadt cracht over mi,
 
Ofte ghesijn als starc als ghi,
 
Ic haddu die vingherkine te broken.’
 
 
750[regelnummer]
‘En̄ ghi wout betere[n] en̄ boeten,
 
Het soude minen toren soeten.’
[pagina 30]
[p. 30]
 
‘Vrouwe,’ seiti, ‘dies waer ic vro
 
Utermaten, quaemt mi also,
 
Dat ghi mine boete wout ontfaen;
755[regelnummer]
Ic soudu gherne sijn onderdaen
 
Also langhe als ic sal leven,
 
Indien dat ghi mi dit wout vergheven.’
 
‘Jonchere,’ seit soe, ‘ghi seght wel;
 
Newaer ghi, mans, [ghi] sijt so fel,
760[regelnummer]
Talreerst dat ghi moocht ghewinnen
 
Uwen wille van onser minnen,
 
Dan houdire mede u sceren,
 
Des wi vrouwen wel souden onberen.
 
Maer woudijt te rechte merken,
765[regelnummer]
Ghine sout niet op mi ghesterken,
 
En̄ soudet niet in dien verstaen,
 
Dat ict lichtelec hadde ghedaen;
 
Nadien dat het [so] comen si,
 
Ne doedijs niet wanco[n]nen mi.
770[regelnummer]
Ic ben so weeldich en̄ so rike,
 
Dat ic coninc gheen en wike.
 
Dat ics mi niet makede diere
 
Te doene uwen wille so sciere,
 
Wildi ghelooven der waerheit,
775[regelnummer]
In deder aen gheen dorperheit.
 
Ic sal u segghen waer bi,
 
Wel soete vrient; nu hoort na mi:
 
.Xx. coninghe sijn mi onderdaen,
 
En̄ daer toe te minen dienste staen
780[regelnummer]
.C. hertoghen, .vc. graven,
[pagina 31]
[p. 31]
 
Die met goede en̄ met haven
 
Mi sijn ghereet en̄ met lieden
 
Altoes, als icse wille ontbiden;
 
Daertoe [van] riddren en̄ drossaten,
785[regelnummer]
Daer sijn so vele utermaten,
 
Die alle sijn onderdanech mi.
 
Nadien dat het dus comen si,
 
So moghedijs wesen over here
 
En̄ hebben riken groot en̄ ere,
790[regelnummer]
Wildi allene doen minen raet.
 
Ic sal u segghen, hoe dat gaet,
 
Dat u lichte sal sijn te doene:
 
Het ghevel, dat mine hoghe baroene
 
En̄ mine hoghe liede quamen....’
 
 
795[regelnummer]
‘Maer ten utersten setten si
 
Algader die core aen mi,
 
Dat ic minen wille name,
 
Die scone ware, en̄ mi bequame,
 
En̄ dien ic van herten minnen mochte,
 
En̄ mine minne niet vercochte
800[regelnummer]
No door leen, no door goet.
 
Doe die core dus aen mi stoet,
 
Mine spieres ic ute sande
 
Haer en̄ daer in meneghen lande;
 
Maer ic sende namelike
805[regelnummer]
Int goede lant van Vrankerike,
 
Daer riddren woonen van goeden seden.
[pagina 32]
[p. 32]
 
Alsi vele pinen hadden leden
 
En̄ het quam ten ende van den iare,
 
Brochten si meneghe scone niemare
810[regelnummer]
Van meneghen ridder dies waerdich was;
 
Newaer die gone vermaten hem das,
 
Die van buten waren comen,
 
Dat si een kint hadden vernomen
 
Van den gheslachte Maroveus
815[regelnummer]
En̄ was gheheten Parthonopeus,
 
Die scone was, stare en̄ stout,
 
En̄ en was maer .xiii. iaer out.
 
Van u seiden si so vele doghede
 
Dat ics in mijn herte hoghede,
820[regelnummer]
En̄ [wart] so begrepen met uwer minnen.
 
Doe dedic mi een scip ghewinnen,
 
En̄ sceepte [in] in de haven van der port,
 
En̄ a[r]riveerde aen Troyenbort;
 
Dats een havene van Normendie.
825[regelnummer]
Also als ics ieghen u lie,
 
Van danen voer ic in Vrankerike.
 
Also ghesciet mi sekerlike.
 
Talreerst dat ic den coninc vant,
 
Saghickene u hebben bi der hant,
[pagina 33]
[p. 33]
830[regelnummer]
En̄ lachen en̄ hebben spel;
 
Al der werelt bequamedi wel,
 
Dat men mi seide vandic waer.
 
Door u blevic .xiiii. nacht daer,
 
Om te kenne[ne] uwe sede,
835[regelnummer]
Doe voeric danen en̄ dede
 
Dat ic bi der lust, die ic can,
 
Den coninc warp enen wille an,
 
Dat hi voer iaghen in Ardenoys.’
 
 
 
‘Daer ghi een scip vont aen den lande,
840[regelnummer]
Dat ic tuwen boef daer sande,
 
Dat u hier voerde ghemackelike
 
In die hoochste stat van minen rike.
 
Dies verwaerf ic aen dese vaert,
 
Dat ic niet ghesien en waert,
845[regelnummer]
No ghehoort al tote nu.
 
Soete lief, hier omme segghic u,
 
Het es recht, dat ics lie,
 
Al ben ic worden u amie,
 
Dat ghire niet sult merken bi,
850[regelnummer]
Dat het te haestelike si,
 
Dat ic u liet uwen wille doen;
 
Want mi daer toe die minne spoen.
 
Eer ghi quaemt in dese stat,
 
In allen palayse[n] haddic te bat
855[regelnummer]
Ghereeden doen na u comen,
 
Of ghi u herberghe hadt ghenomen
 
In eneghen palayse iewaer el,
[pagina 34]
[p. 34]
 
Dat ic u daer soude hebben wel
 
Ghedaen dienen vro[e] en̄ spade
860[regelnummer]
Van ate, van dranke bi minen rade,
 
Tote dien termine en̄ ter wilen,
 
Dat gheseit es bi der consilen
 
Mine[r] hoghe liede, mine[r] hoghe manne,
 
Dat ic u mochte hebben danne
865[regelnummer]
Ghecoren teenen brudegome,
 
En̄ hebbe ghemaket grote gome,
 
En̄ op ghegheven in u hant
 
Al mijn rike en̄ al mijn lant.
 
In een palays saghic u liden
870[regelnummer]
Dat rikelijc was in allen ziden,
 
Maer door uwen fieren sin,
 
So ne wildire niet bliven in.
 
Ghi leeter vele, die rikelijc waren,
 
En̄ quaemt teener hoochster borch ghevaren,
875[regelnummer]
Die ghi vont wel bevest
 
Van al dies u behoevede best;
 
En̄ als u begonste slapen lusten,
 
Quaemdi ligghen om rusten
 
Up mine[n] bedde, dat mine es.
880[regelnummer]
Echt biddic u en̄ vermane des,
 
Al hebbic uwen wille ghedaen,
 
Dat ghire aen niet sult verstaen,
 
Dat ic ben van lichten sinne.’

voetnoot⋆)
Vde fragment. Zie bij Crapelet, vss. 1280 en volgende. Melior lact zich bewegen en Parthonopeus doet met haer zijnen wil. - Gesprekken onder de twee gelieven. Melior legt haren stand en haer gedrag uit.
[tekstkritische noot]Vs. 732. Sic Cod.: ende. 736. Cod.: nachte. 743. Cod.: gehent. 746. Wi arme, sic Cod. 747. Sic Cod.: gehadt. 748. Als starc = also st. 749. Cod.: haddu, sic.
[tekstkritische noot]Vs. 760. Cod.: Talreest en alzoo dikwijls. 765. Cod.: gesterken voor gestrecken, uitstrekken, trekken, wijten, en dan sout voor soudt het? 768. Vglk. vs. 787. 769. Wanconnen, bij Massmann invidere. Hangt het te samen met wankost (suspicio) bij Kiliaen?
[tekstkritische noot]Vs. 784. Mijn [van] moet alleen dienen om te verwittigen dat de samenhang van dit en de twee volgende verzen iets te wenschen laet. Ik kan ze niet helpen. 788. Versta niet: moogt gij daerover heer zijn; maer: moogt gij over, voor, tot heer daervan zijn of strekken; de ouden zeiden iemand over vriend hebben, enz. Ik spreek alleen van de wending, en niet van den zin, die altijd dezelfde blijft. 789. Cod.: rijchen. 801. Core, keus.
[tekstkritische noot]Vs. 811. Vermaten hem, beweerden, durfden verzekeren. 814. De afwezigheid hier der prepos. van strijdt niet met mijne aenmerking op vs. 213. 818-820. Het Hs. rijmt hier dogeden (sic): hogede. De dichter had welligt geschreven:
 
Van u seiden si so vele doghet
 
Dat ics in mijn herte wart verhoghet
 
En̄ so (aldus) begrepen met uwer minnen.


De kopist heeft gemeend met zijn plur. dogeden meer te zeggen, en heeft alles bedorven. Ik schuif er alleen wart in en laet de rest. Ook de volgende verzen zal ik slechts een weinig klaerder maken. 822. Sceepte staet voor ginc te sceep; in was uitgevallen. - De haven van der port = van de stad, van Chiefdore. - Arriveren werd vooral geseid van schepen die aen land kwamen. - Cod.: Troyen bort; bij Crapelet Troisport, thans Tréport. 827. Ghesciet, geschiedde het.
[tekstkritische noot]Vs. 836. Lust, list, kunst. 840. Cod.: bouf = behoef. 852. Spoen, impf. van spanen = verlokken, overhalen, aendrijven. Vglk. vs. 1803. 856. Hadt, sic Cod. en nog elders.
[tekstkritische noot]Vs. 859. Cod.: vro. 860. Cod.: enter wilen. 862. Cod.: geleit; it. consilien. - Voor es zou ik liever was of waer lezen. 863. Cod.: Mine ... mine. 866. Hebbe in plaets van hadde zal wel van den kopist zijn, of stond er eens hebben: mochte hebben? - Ghemaket, gewoonelijker ghenomen; maer hier met den bijzonderen zin van maetregels gekozen. 873. Leeter vele = gij gingt er vele (paleizen) voorbij. 874. Cod.: tenner. 875. Cod.: bevest; doch zie vs. 1107. 876. Cod.: behovende. 879. Cod.: Up mine b.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken